بخار درمانی

استنشاق بخار یا بخار درمانی که بیشتر شامل استنشاق بخار آب می شود یکی از پرکاربردترین روش های خانگی برای تسکین و باز کردن سوراخ های بینی و رهایی از علائم عفونت سرماخوردگی یا سینوس است. هوای گرم و مرطوب در بخار درمانی مخاط سوراخ های بینی، گلو و ریه ها را تحت تاثیر قرار می دهد و منجر به تسکین علائم التهاب رگ های خونی می شود. استنشاق بخار باعث عفونت مانند سرماخوردگی یا آنفلوانزا نمی شود و می تواند حال بیمار را بهتر کند؛ اما مانند هر روش درمانی خانگی، یادگیری نحوه صحیح و درست بخار درمانی مهم است. بر همین اساس ما در این مقاله سعی کرده ایم بخار درمانی و فواید آن را مورد بررسی قرار دهیم.

استفاده از بخار درمانی یکی از درمان های خانگی است می توانید برای سلامتی خود از آن بهره بگیرید. بخار درمانی مفهومی جدید نیست. مصریان باستان از مزایای بخار درمانی اطلاع کامل داشته اند و بر همین اساس حمام های عمومی را ساختند. حتی امروزه متخصصان، این روند درمانی را برای درمان بسیاری از مشکلات سلامتی، به ویژه موارد مرتبط با دستگاه تنفسی، توصیه می کنند.

کاربرد بخار درمانی

عفونت حاد تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی یا عفونت سینوسی می تواند منجر به تحریک و التهاب رگ های خونی در بینی شوند؛ اما استنشاق بخار مرطوب و گرم می تواند احساس سوزش و التهاب رگ های خونی در سوراخ بینی را تسکین ببخشد. همچنین رطوبت به رقیق شدن مخاط در سینوس ها کمک می کند و به آنها اجازه می دهد تا راحت تر تخلیه شوند.

استنشاق بخار ممکن است باعث تسکین موقتی از علائم زیر شود:

• برونشیت
• آلرژی بینی
• آنفولانزا
• سرماخوردگی
• عفونت سینوس (سینوزیت عفونی)

در حالی که استنشاق بخار باعث تسکین موقتی علائم سرماخوردگی و سایر عفونتهای تنفسی فوقانی می شود، در واقع عفونت را درمان نمی کند و ویروس عامل عفونت را از بین نمی برد. در بهترین حالت، استنشاق بخار باعث بهتر شدن وضعیت تنفسی شما به طور موقتی می شود.

علاوه بر آن بخار درمانی می تواند در شرایط مختلف زیر تاثیر داشته باشد:

• سرفه
• سردرد
• احتقان بینی
• سوزش گلو
• خشکی بینی یا بینی تحریک شده
• مشکلات تنفسی ناشی از سوزش مجاری هوایی

مزایای بخار درمانی

استنشاق بخار گرم و مرطوب می تواند با مزایای زیر همراه باشد:

 تنفس را آسان می کند.

بخار درمانی یک روند مناسب برای گرفتگی های ناشی از سینوس، سرماخوردگی، آنفولانزا، برونشیت، سینوزیت، آسم، آلرژی یا عفونت تنفسی می باشد. استنشاق بخار شامل ورود هوای گرم و مرطوب به ریه ها از طریق بینی و گلو می باشد که به نوبه خود به باز شدن سینوس ها کمک می کند تا تنفس شما کمی راحت تر شود. این به نوبه خود باعث تسکین از احتقان بینی، آبریزش بینی و عطسه می شود. استنشاق بخار همچنین به روانکاری دستگاه تنفسی تحریک شده کمک می کند و خشکی بینی را از بین می برد.

سردرد را درمان می کند.

سردرد شدید، به ویژه اگر سردرد ناشی از سینوس با بخار درمانی به راحتی قابل درمان است. استنشاق بخار به آزادسازی فشار ایجاد شده در سینوسها کمک می کند. بخار ناشی از استنشاق باعث آرامش غشاهای مخاطی شما شده و با پاکسازی احتقان بینی منجر به کاهش سردرد می شود. همچنین استنشاق بخار باعث مرطوب شدن سوراخ های و رقیق شدن مخاط و برطرف شدن هرگونه انسداد می شود. این مسئله به نوبه خود منجر به تسکین سردرد می شود.

استرس را کاهش می دهد.

در شرایط استرس زیاد، لذت بردن از یک حمام بخار می تواند ذهن و بدن را به میزان قابل توجهی آرام کند. گرمای ناشی از حمام بخار به آزادسازی اندروفین ها کمک می کند. علاوه بر این، گرمای بخار باعث افزایش گردش خون برای آرامش عضلات می شود و راه های هوایی شما را باز می کند که بتوانید بهتر نفس بکشید.

 سموم بدن را دفع می کند.

ایجاد سموم و ناخالصی های موجود در بدن می تواند بر سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارد و منجر به بروز شرایط و بیماری های مختلفی شود؛ اما با استفاده گاه به گاه حمام بخار، می توانید از سموم و مواد زاید که در بدن تجمع یافته اند خلاص شوید. بخار گرم باعث تعریق و عرق کردن بدن شده و به بیرون راندن سموم از بدن کمک می کند. در حقیقت، نشستن در اتاق بخار برای حدود 15 دقیقه می تواند بدن را از عرق و مواد زائد بدن خلاص کند. همچنین بخار حالت هیپوترمی را در بدن ایجاد می کند که ویروس ها، باکتری ها و سایر سموم در این شرایط نمی توانند زنده بمانند.

سفتی و درد عضلات را تسکین می دهد.

بخار درمانی همچنین می تواند به خستگی و سفتی عضلات بعد از ورزش را از بین ببرد. به همین دلیل است که ورزشکاران حرفه ای بعد از تمرین مستقیم به حمام بخار یا سونا می روند. در هنگام ورزش برخی ضایعات متابولیکی در عضلات تشکیل می شوند که در این شرایط ممکن است فرد درد عضلانی را تجربه کنند. گرمای حمام بخار این ضایعات متابولیکی را دفع کرده و سفتی و درد عضلات را تسکین می دهد. علاوه بر آن، حمام بخار رگ های خونی را گشاد می کند، گردش خون را بهبود می بخشد و جریان خون به عضلات را افزایش می دهد. این امر به اکسیژن و مواد مغذی بیشتر اجازه می دهد تا به مناطقی از بدن که برای کمک به بهبودی نیاز دارند، برسند.

باعث پاکسازی پوست می شود.

حداقل 15 دقیقه بخار در هفته می تواند به شما در لذت بردن از پوست زیبا و بی عیب و نقص کمک کند. بخار منافذ پوست را باز می کند و باعث خلاص شدن از شر سلول های مرده پوست، باکتری ها و کثیفی در منافذ پوست می شود. در نهایت، خطر ابتلا به آکنه، جوش های سرسیاه و سایر لکه های پوستی را کاهش می دهد. به علاوه، گرمای مرطوب گردش خون را به سطح پوست تحریک می کند و اکسیژن و مواد مغذی بیشتری را برای حفظ سلامتی و درخشش به پوست می رساند. بخار درمانی همچنین با افزایش جریان خون به پوست سر، خاصیت ارتجاعی مو و کنترل تولید سبوم را افزایش داده و منجر به تقویت مو و سلامت پوست سر می شود.

نحوه بخار درمانی

 روش سنتی بخار درمانی استفاده از یک کاسه بخار آب گرم است. این نوع بخار درمانی برای پاکسازی صورت و مشکلات تنفسی مفید می باشد.

برای انجام صحیح بخار در مانی می توانید روند زیر را انجام دهید:

1. آب را تا حد به جوش آمدن گرم کنید.
2. آب گرم را با دقت درون کاسه بریزید.
3. حوله را از پشت سر خود بکشید.
4. یک زمان سنج را روشن کنید.
5. چشم های خود را ببندید و سر خود را به آرامی به سمت آب بیاورید.
6. حداقل دو تا پنج دقیقه به آرامی و عمیق از طریق بینی نفس بکشید.

برای هر بار بخار درمانی بیش از 10 الی 15 دقیقه این کار را ادامه ندهید. با این حال، اگر علائم شما شدید است می توانید استنشاق بخار را دو یا سه بار در روز تکرار کنید. همچنین می توانید یک استنشاق بخار برقی از داروخانه خریداری کنید. بخار ساز از برق برای ساخت بخار استفاده می کند. بعضی از بخار ساز ها با ماسک داخلی ساخته شده که در اطراف دهان و بینی قرار می گیرد. اما یکی از معایب استفاده از این دستگاه این است که بخار ساز ها می تواند سریعا به میکروب آلوده شوند، بنابراین برای جلوگیری از رشد باکتری ها و قارچ ها، اغلب باید آن را بشویید. سیستم سطل و فیلتر را هر چند روز در طول استفاده بشویید.

دوش بخار

یکی دیگر از ساده ترین راه ها برای لذت بردن از بخار درمانی استفاده از دوش بخار است؛ اما اگر نمی خواهید پول اضافی خرج کنید، هنوز می توانید حمام خود را به یک اتاق بخار تبدیل کنید.

انجام این کار بسیار آسان است، فقط این نکات را دنبال کنید:

• قبل از باز کردن آب از یک بخاری کوچک برای 10 تا 15 دقیقه استفاده کنید تا حمام گرم شود.
• قبل از باز کردن دوش، بخاری را از حمام خارج کنید.
• شکاف های اطراف پنجره و قاب درب را محکم کنید تا از خارج شدن بخار جلوگیری شود.
• چند قطره از روغن گیاهی مورد علاقه خود را درون یک کاسه کوچک آب جوش بریزید و آن را در جایی در نزدیکی دوش قرار دهید.
• دوش را باز کنید و خودتان در نزدیکی دوش روی یک صندلی بنشینید
• اجازه دهید بخار به پوست شما نفوذ کرده و منافذ را باز کند.
• از حمام بخار به مدت 10 تا 15 دقیقه لذت ببرید و هر از گاهی آب سرد بنوشید.
• پس از اتمام، یک حمام آب سرد بگیرید تا دمای بدن به حالت عادی برگردد. بدن خود را کاملاً خشک کنید و از مرطوب کننده مناسبی برای آبرسانی بیشتر و تغذیه پوست خود استفاده کنید.
• اگر درجه حرارت بیش از حد زیاد شد، بلافاصله آب داغ را خاموش کرده و مقداری آب بنوشید.

عوارض استنشاق بخار

استنشاق بخار به شرط انجام درست و مناسب یک درمان خانگی مطمئن محسوب می شود، اما در صورت عدم دقت ممکن است منجر به آسیب های جدی شود. تماس با آب داغ می تواند منجر به سوختگی شود. برای جلوگیری از سوختگی کاسه آب گرم را روی یک سطح، محکم قرار دهید و از تماس بخار به چشم ها خودداری کنید. در طول بخار درمانی باید چشمان شما بسته باشند. علاوه بر آن، کاسه آب گرم را دور از دسترس کودکان یا حیوانات خانگی نگه دارید. استنشاق بخار به دلیل خطر سوختگی در کودکان توصیه نمی شود. در حقیقت بررسی ها نشان می دهد که بیشتر افرادی که در اثر استنشاق بخار درمانی دچار سوختگی شده اند، کودکان هستند.

احتیاط در هنگام استفاده از بخار درمانی

در هنگام استفاده از بخاردرمانی نکات های زیر را حتما رعایت کنید:

• دمای اتاق بخار نباید از 114 درجه فارنهایت بیشتر باشد.
• هنگام استنشاق بخار از کاسه، از خم شدن بیش از حد به کاسه خودداری کنید.
• بیش از 15 دقیقه در اتاق بخار نمانید و حتما آب زیادی بنوشید. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض بخار ممکن است باعث کم آبی، تپش قلب، ضعف، تهوع و گرمای بیش از حد شود.
• در حالی که در اتاق بخار هستید، اگر احساس گرمای بیش از حد، سبکی یا خواب آلودگی کردید، سریعاً از اتاق بخار خارج شوید. مقداری آب بنوشید و بگذارید بدن شما خنک شود.
• از آنجا که هوای گرم و مرطوب یک اتاق بخار آن را به مکانی مناسب برای پرورش قارچ ها و باکتری ها تبدیل می کند، برای تمیز نگه داشتن حمام خود اقدامات لازم را انجام دهید.
• از رفتن به اتاق های بخار شلوغ پرهیز کنید، زیرا میکروب ها به راحتی توسط تعداد زیادی از عوامل پخش می شوند.

موارد منع استفاده از بخار درمانی

• استنشاق بخار برای کودکان خردسال و همچنین زنان باردار توصیه نمی شود.
• بعد از مصرف الکل یا یک وعده غذایی سنگین از بخار درمانی استفاده نکنید.
• افرادی که فشار خون بالا، بیماری قلبی، تپش قلب، دیابت یا سایر مشکلات بهداشتی دارند، باید قبل از استفاده از اتاق بخار برای اولین بار با پزشک خود مشورت کنند.

سخن آخر

استنشاق بخار ممکن است روشی مؤثر برای پاکسازی سوراخ ها بینی و تنفس شما هنگام سرماخوردگی یا آنفولانزا باشد اما در واقع عفونت را درمان نمی کند. اگر در طول استفاده از بخار درمانی هرگونه ناراحتی و درد را تجربه کردید، استفاده از آن را متوقف کرده و به دنبال راه های دیگری برای کاهش علائم خود باشید. اگر بیش از یک هفته در معرض هوا علائم شدید دارید، برای مراجعه به پزشک مراجعه کنید.