عفونت های قارچی سیستم عصبی

عفونت های قارچی از جمله عفونت های بسیار خطرناکی هستند که تشخیص و درمان آن ها دشوار است. در بین تمام آنها عفونت های قارچی سیستم عصبی مرکزی اگرچه شایع نیستند، اما در صورت بروز و عدم تشخیص به موقع و درمان ممکن است عوارض زیادی را ایجاد کنند. برای همین ما سعی کرده ایم در این مقاله از پزشکت انواع عفونت های قارچی سیستم عصبی را مورد بررسی قرار دهیم تا با شناخت علائم آنها بتوانید در صورت بروز احتمالی عفونت های سیستم عصبی آنها را تشخیص دهید و سریعا برای درمان وضعیت خود اقدام کنید.

انواع عفونت های قارچی سیستم عصبی

آسپرژیلوس

گونه های آسپرژیلوس در طبیعت به عنوان یک کپک معمولی متعدد در دسترس هستند. با وجود مواجهه مکرر، ابتلای انسان با آسپرژیلوس نسبتاً نادر است، مگر اینکه سیستم ایمنی بدن فرد ضعیف باشد و یا از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن استفاده کند. برخی عواملی که ممکن است منجر به سرکوب سیستم ایمنی بدن شوند، عبارتند از:

• ایدز
• تروما
• دیابت
• پیوند اعضا
• سرطان ها
• سوء تغذیه
• درمان استروئیدی

ارگانیسم، از ریه ها وارد بدن و از آنجا وارد جریان خون می شود. در صورت انتقال آسپرژیلوس به خون، می تواند بسیاری از اندام های مختلف بدن را از جمله مغز را آلوده کند.

آسپرژیلوس با حمله به مغز می تواند باعث تشنج یا نقص کانونی مانند بی حسی یا ضعف و حتی مننژیت شود. علائم مننژیت شامل سردرد، تب و سفتی گردن است. در تصویربرداری، عفونت آسپرژیلوس باعث ایجاد آبسه ای می شود که شبیه گلوله توپ در مغز است. درمان این عارضه با یک عامل ضد قارچی مانند وریکونازول یا آمفوتریسین امکان پذیر است.

گاهی اوقات می توان درمان را مستقیماً از طریق یک تکنیک به نام دسترسی داخل نخاعی به مغز انجام داد. حتی با درمان، مرگ و میر این عفونت نسبتاً بالاست.

کاندیدا آلبیکنس

تقریباً همه افراد در حال حاضر کاندیدا را در بدن خود دارند. این بخشی از باکتری های طبیعی دستگاه گوارش و دستگاه ادراری تناسلی است. با این حال گاهی در برخی شرایط افزایش و یا عدم تعادل این باکتری ها ممکن است باعث بروز عفونت قارچی واژن شود. کاندیدا همچنین به دلیل ایجاد برفک، پوششی سفید رنگ از دهان و گلو، شناخته شده است.

در بیماران دچار نقص ایمنی، گونه های کاندیدا ممکن است وارد خون شده و به نواحی مختلف بدن انتشار پیدا کند. کاندیدا اغلب در نوزادان نارس یا به عنوان یک عارضه جراحی می تواند باعث بروز مننژیت شود. تشخیص کاندیدا با جمع آوری مقدار زیادی مایع مغزی نخاعی (CSF) برای رشد در یک کشت آزمایشگاهی انجام می شود.

Coccidioides Immitis

عفونت با کوکسیدیوز می تواند عوارض مختلفی را از جمله تب معمولاً خوش خیم تا مننژیت کشنده ایجاد کند. به گفته مؤسسه ملی بهداشت، در صورت عدم درمان، تقریباً 95 درصد از بیماران مبتلا به مننژیت کوکسیدیال ظرف دو سال جان خودشان را از دست می دهند.

تقریباً 150000 عفونت Coccidioides هر سال رخ می دهد و کمتر از 100 مورد به مننژیت پیشرفت می کند. با این حال، ممکن است ماه ها از زمان عفونت اولیه طول بکشد تا مننژیت آشکار شود.

علائم کوکسیدیوز شامل سردرد شدید و همچنین علائم دیگری است که ممکن است تا اواخر دوره بیماری بروز نکنند. تشخیص مننژیت کوکسیدیال بهتر است با معاینه CSF از طریق سوراخ کمری انجام شود. آنتی بادی های موجود برای ارگانیسم را می توان برای استفاده از CSF آزمایش کرد. در موارد نادر، ممکن است برای تشخیص دقیق، بیوپسی از بافت های اطراف مغز (مننژ) مورد نیاز باشد.

بهترین گزینه درمانی برای عفونت کوکسیدیوز، فلوکونازول خوراکی است که در برخی موارد پزشکان آمفوتریسین B را نیز تجویز می کنند. اگر تجمع مایع در مغز (هیدروسفالوس) وجود داشته باشد، ممکن است بیمار به قرار دادن شنت نیاز پیدا کند.

Cryptococcus Neoformans

کریپتوکوکوس پس از تنفس یک اسپور قارچی از طریق ریه ها وارد بدن و از آنجا وارد جریان خون می شود. سپس از طریق بدن، در مغز پخش می شود. این امر به ویژه در افرادی که سیستم ایمنی آنها سرکوب شده است، بیشتر بروز می کند، اگرچه گاهی اوقات افراد سالم نیز به کریپتوکوکوس آلوده می شوند.

کریپتوکوکوس معمولاً باعث مننژیت و انسفالیت آسپتیک (التهاب مغز و بافت های اطراف) همراه با سردرد، تب و اغلب سفتی گردن و استفراغ می شود. آنسفالیت نیز باعث تغییرات حافظه مرتبط و سایر نقایص شناختی می شود.

مننژیت کریپتوکوکی را می توان با انجام آزمایش های مناسب بر روی مایع مغزی نخاعی جمع آوری شده توسط سوراخ کمری تشخیص داد. اگر میزان فشار CSF در این عفونت اندازه گیری شود مقدار آن می تواند بسیار بالا باشد.

MRI اغلب هیچ علائمی را نشان نمی دهد، اگرچه گاهی اوقات ممکن است یک توده وجود داشته باشد. همچنین می توان آزمایش خون را برای آنتی ژن کریپتوکوک در بیماران انجام داد که می تواند در تشخیص بیماری مفید باشد.

هیستوپلاسموزا

هیستوپلاسما قارچی است که احتمال دارد در افراد عادی و سالم یافت شود، اگرچه گاهی اوقات می تواند باعث بروز بیماری جدی به نام هیستوپلاسموز شود. این نوع بیماری در افرادی که در معرض مقادیر زیادی مدفوع آشفته پرندگان یا خفاش قرار دارند، ممکن است رخ دهد.

بیشتر اوقات، این نوع قارچ فقط در افرادی ایجاد می شود که سیستم ایمنی آنها به دلیل بیماری‌هایی مانند ایدز یا برخی داروها در معرض خطر است. هیستوپلاسموز می تواند باعث بروز علائمی مانند تب، کاهش وزن و خستگی شود.

در حالی که هیستوپلاسما هنگام حمله به سیستم عصبی مرکزی می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در سراسر بدن به ویژه ریه ها شود، می توان آن را با جستجوی آنتی ژن در مایع مغزی نخاعی تشخیص داد.

به نظر می رسد این ارگانیسم به راحتی در آزمایشگاه رشد نمی کند. در نیمی از مواقع، کشت CSF باعث رشد ارگانیسم نمی شود، حتی اگر عفونتی وجود داشته باشد. گاهی اوقات، بیوپسی مغز یا مننژ تنها راه تشخیص این بیماری است.

درمان هیستوپلاسموزایی که وارد سیستم عصبی مرکزی می شود بسیار دشوار است. حدود 60 تا 80 درصد بیماران در ابتدا به درمان پاسخ می دهند، اما حدود نیمی از این موارد احتمال دار در سال های بعد عود کنند. در مورد عود، برخی از بیماران ممکن است به درمان طولانی مدت یا حتی مادام العمر ضد قارچ نیاز داشته باشند.

آمفوتریسین بی درمان توصیه شده برای بیمارانی است که بیمارستان بستری می شوند. کسانی که بیماری کمتری دارند ممکن است با ایتراکونازول، یکی دیگر از داروهای ضد قارچ، درمان شوند.

موکورمایکوزیس

موکورمایکوزیس که به عنوان قارچ سیاه نیز شناخته می شود، یکی از ترسناک ترین عفونت های سیستم عصبی است. هنگامی که یک عفونت قارچی ناشی از گروهی از کپک ها به نام موکومیست ها به مغز یا رگ های خونی مهم اطراف مغز حمله کند، میزان مرگ و میر بسیار بالاست. تنها تعداد کمی از بیماران تحت این بیماری درمان شده اند.

موکومیست‌ها در واقع معمولاً در طبیعت یافت می‌شوند و همه انسان‌ها مرتباً در معرض آن قرار می‌گیرند. مانند بسیاری از عفونت های قارچی، تقریباً تمام موارد تهاجم در انسان زمانی رخ می دهد که بیمار دچار نقص ایمنی باشد.

شروع به مصرف زودهنگام یک عامل ضد قارچ قوی مانند آمفوتریسین B بسیار مهم است. در ترکیب با داروهای ضد قارچ، مداخله جراحی اولیه برای برداشتن بافت عفونی تا حد امکان لازم است. براساس وسعت عفونت، جراحی می تواند تغییر شکل دهد.

عفونت موکورمایکوزیس مغز معمولاً از سینوس‌های بینی شروع می‌شود، جایی که این بیماری در ابتدا شبیه سینوزیت با سردرد، احتقان و تب همراه است. این قارچ به سرعت بافت های مهاجم را می کشد و می تواند از سینوس ها مستقیماً به چشم و مغز انتشار یابد.

به ندرت، قارچ می تواند از راه های دیگر، مانند پس از تزریق به جریان خون با داروهای داخل وریدی، به مغز برسد. به محض تشخیص موکورمایکوز، بیمار به جراحی نیاز دارد تا تمام بافت های مرده جدا شوند. این جراحی می‌تواند منجر به تغییر شکل ظاهری بیمار شود، زیرا ممکن است غضروف بینی، مدار چشم و کام برداشته شوند.

سوالات متداول

کدام قارچ ها سیستم عصبی را آلوده می کنند؟

علل اصلی شامل آسپرژیلوس، کریپتوکوک، کاندیدا، موکورالس، کپک‌های پوستی و قارچ‌های اندمیک دو شکل است که مسیر اکتساب آن تلقیح تنفسی یا تروماتیک با انتشار بعدی هماتوژن یا پیوسته است.

علائم عفونت قارچی سیستم عصبی مرکزی چیست؟

علائم و نشانه های رایج ناشی از عفونت قارچ سیستم عصبی شامل سردرد، تهوع، استفراغ، اختلال در بینایی، تغییر وضعیت ذهنی و فلج عصب ششم هستند.

آیا عفونت قارچی می تواند باعث مشکلات عصبی شود؟

عفونت‌های قارچی سیستم عصبی ممکن است با بیماری های بالینی مختلفی تظاهر کنند که ممکن است در عفونت های قارچ‌ خاصی متفاوت باشند. در این میان، سندرم‌های شایع شامل مننژیت پایه، هیدروسفالی، ضایعات اشغال‌کننده فضا (مانند آبسه‌های مغزی، گرانولوم‌ها و غیره)، سندرم‌های سکته مغزی (آسپرگیلوز، زیگومیکوز) و عفونت‌های ستون فقرات هستند.

شایع ترین عفونت قارچی CNS چیست؟

شایع ترین عفونت قارچی CNS در سراسر جهان مننژوانسفالیت کریپتوکوکی است. میکوز منتشر اغلب با درگیری CNS همراه است.

سخن آخر

عفونت های قارچی سیستم عصبی در اکثر موارد در افرادی رخ می دهد که سیستم ایمنی آنها به درستی کار نمی کند یا به دلیل ابتلا به برخی از بیماری ها و مصرف دارو، ضعیف و سرکوب شده است. در حالی که یک قارچ می تواند به افراد سالم حمله کند، چنین عفونت هایی نسبتا نادر هستند. گفته می شود، عفونت های سیستم عصبی می توانند بسیار جدی و یا حتی کشنده باشند و باید در اسرع وقت شناسایی و درمان شوند.