خشکی بینی

دائماً در طول روز احساس می کنید بینی تان بیش از حد خشک و حساس شده است. مایع داخل بینی بیش از حد خشک شده و اصلاً احساس خوبی نسبت به این قضیه ندارید. اینها عوارض خشکی بینی هستند که ممکن است با زخم یا حتی خونریزی هایی در بینی نیز همراه باشد. اما چرا این اتفاق برای بینی می افتد؟ در این مقاله به بررسی عوامل و علائم آن پرداخته و بهترین شیوه های درمان آن را آموزش خواهیم داد.

بینی و غشای داخل آن

بینی یکی از عضوهای بدن است که اصلی ترین وظیفه آن حس بویایی است، البته این تنها وظیفه بینی نبوده و از آن برای تنفس نیز استفاده می شود. زمانی که از طریق بینی هوا را به داخل مسیر تنفسی خود هدایت می کنید، بینی هوای تازه تنفس شده را گرم و مرطوب می سازد. غشای مخاطی داخل بینی نیز دارای عروق زیادی بوده و تا حد زیادی مرطوب است. ناگفته نماند که بینی هوای تنفس شده را تصفیه کرده و سپس به داخل بدن هدایت می کند. برای انجام این تصفیه رطوبت غشای مخاطی بینی و مژه ها ریزی که داخل بینی وجود دارند دست به کار شده و مژه های ریز داخل بینی روزی 10 ها هزار لیتر از هوایی که تنفس می کنید را تصفیه نموده و جلوی ورود ذرات گرد و غبار، باکتری ها و ویروس ها به داخل بدن را می گیرد.

در نتیجه برای اینکه بینی ما عملکرد مناسبی داشته باشد، رطوبت بینی اهمیت بسیار زیادی پیدا می کند.

علائم خشکی بینی

اصلی ترین و مهم ترین علائم بروز آن شامل موارد زیر می شود:

• احساس خشکی و حساسیت بینی
• زخم و پوسته پوسته شدن داخل و روی بینی
• درد در داخل بینی
• گاهی اوقات ممکن است شاهد خونریزی از بینی نیز باشید

 عوارض خشکی بینی

خشک بودن بیش از حد غشای بینی به سلامتی شما آسیب خواهد رساند. غشای مخاطی بینی برای محافظت از شما در برابر عفونت ها حتماً باید مرطوب باشد.

همین پوسته پوسته شدن بینی که یکی از علائم بیماری است، شما را وسوسه می کند تا با انگشت آنها را از داخل بینی خارج کنید. این در حالی است که ممکن است با انگشت میکروب های فراوانی را ناخواسته وارد بینی کنید. به خاطر خشکی بیش از حد بینی غشای مخاطی بینی برای مقابله و دفاع در برابر میکروب های وارد شده دچار مشکل شده و احتمال ابتلا به سرماخوردگی تان تا حد بسیار زیادی افزایش خواهد یافت. در نتیجه به خاطر این حالت سیستم تصفیه و فیلتر بینی با اختلال روبرو شده و علاوه بر آن در طول روز احساس بدی نسبت به وضعیت بینی خود خواهید داشت.

علت خشکی بینی

هوای خشک و سرد یکی از علت های اصلی این حالت است. هوای سرد زمستان یکی از عللی است که با تنفس آن، بافت بینی کم کم خشک و شکننده شده و تقریباً هیچ هوای جایگزینی برای تنفس در اختیار نخواهید داشت. همین هوای سرد و خشک منجر به بروز زخم ها و پوسته پوسته شدن بافت داخلی بینی تان خواهد شد.

عوامل خطر خشکی بینی

البته عوامل زیادی برای بروز خشکی غشای بینی وجود دارد که می توان به موارد زیر نیز اشاره نمود:

• آلرژی هایی مثل تب یونجه
• آب ریزش بینی
• تغییرات هورمونی (به عنوان مثال تغییرات هورمونی زنان در طول قاعدگی)
• استفاده از داروهای خاصی که باعث بروز خشکی بینی می شوند
• تنفس هوای داخل منزل و هوای با رطوبت بسیار کم (در داخل خانه، محل کار، بیمارستان و هواپیما)
• خشکی هوای بیرون (به عنوان مثال هوای زمستانی)
• بیماری هایی مثل سندرم شوگرن (اختلال التهابی مزمن و وابسته به دستگاه ایمنی)

 پیشگیری خشکی بینی

مواردی وجود دارد که با رعایت آنها می توانید بیماری را درمان کرده یا از بروز آن جلوگیری کنید:

• از قرار گرفتن در معرض عواملی که تحریک کننده خشکی بینی هستند، اجتناب کنید.
• ظروف حاوی آب بر روی رادیاتور یا شومینه قرار دهید. این کار به افزایش رطوبت هوا کمک می کند. سپس به طور منظم آب را تعویض کنید تا باکتری به آن نفوذ نکند.
• از دستگاه بخور استفاده کنید.
• گرمای وسایل گرمایشی را بیشتر از 20 تا 21 درجه سانتیگراد تنظیم نکنید.
• در کنار موارد گفته شده می توانید از اسپری های مرطوب کننده بینی نیز استفاده کنید، استفاده منظم از این اسپری ها احتمال خشکی بینی را تا حد بسیار زیادی کاهش خواهد داد.

عوارض خشکی بینی

زمانی که غشای داخلی بینی بیش از حد خشک شده باشد، احتمال پوسته پوسته شدن یا زخم شدن داخل بینی تا حد زیادی افزایش می یابد. در نتیجه این آسیب به بافت بینی، ممکن است بعضی از اوقات دچار خونریزی بینی شوید. در صورتی که با خشک شدن هوا و شروع فصل زمستان دائماً خون دماغ می شوید، احتمال زیاد دچار این حالت بینی شده اید.

اقدامات لازم در خونریزی بینی

• بینی تان را به آرامی بگیرید.
• برای تمیز کردن بینی دقیقاً زیر استخوان بینی (استخوانی که در بالاترین قسمت بینی قرار دارد) را فشار دهید.
• سرتان را کمی به سمت جلو نگه دارید، مثل وضعیتی که مشغول مطالعه هستید.
• 10 دقیقه در همین حالت باقی بمانید.
• بعد از این مدت زمان خونریزی بینی خود به خود بهبود خواهد یافت. اگر بعد از انجام این کار خونریزی بینی تان درمان نشد، برای 10 دقیقه دیگر اینکار را تکرار کنید.
• اگر خونریزی بینی بازهم درمان نشد و ادامه پیدا کرد بهتر است به پزشکتان مراجعه کنید.

درمان خشکی بینی

فصل شروع حساسیت و سرماخوردگی می تواند برای فرد فصل شروع خشکی بینی باشد.

عارضه خشکی بینی بیش از حد آزار دهنده بوده و بهتر است سریع تر درمان آن را شروع کرد. خوشبختانه درمان های خانگی بسیاری برای درمان خشکی بینی وجود دارد که می توانید از این 5 راهکار خانگی برای درمان استفاده کنید:

درمان خانگی خشکی بینی

وازلین

برای درمان خشکی بینی می توانید از وازلین استفاده کنید.ابتدا مقدار کمی وازلین را با انگشت به داخل بینی تان بمالید. وازلین به حفظ رطوبت بینی کمک کرده و برای معده نیز مشکلی ایجاد نخواهد کرد. در صورتی که وازلین در دسترس ندارید، می توانید از نرم کننده لب نیز برای اینکار استفاده کنید. سعی کنید از این راهکار درمانی پشت سرهم استفاده نکرده و در فواصل مشخصی اینکار را انجام دهید. برای حفظ رطوبت بینی نیازی نیست مقدار زیادی وازلین داخل بینی تان بزنید و با مقدار کم نیز بهبود حاصل خواهد شد.

در موارد بسیار نادر ممکن است وازلین وارد شش ها و نای فرد شده و مشکلات بعدی ای به دنبال داشته باشد. در صورتی که از قبل بیماری های مزمن شش داشته اید، حتماً قبل از استفاده از این تکنیک درمانی با پزشکتان مشورت کنید.

دستگاه بخور

استراحت و خوابیدن در داخل اتاقی که در آن دستگاه بخور روشن است، می تواند تا حد زیادی به کاهش خشکی بینی و افزایش رطوبت آن کمک کند. بهتر است دستگاه بخور را در مرکز اتاق قرار دهید تا بخار آب به خوبی در فضای اتاق پخش شود.

سمت خروجی دستگاه را به سمت مبل یا وسایل چوبی داخل منزل نگذارید، اینکار باعث رشد میکروب بر روی سطح مبل یا وسایل چوبی منزل خواهد شد.

اسپری بینی

اسپری بینی یکی دیگر از راهکار هایی است که می توان از آن برای افزایش رطوبت غشای مخاطی بینی استفاده کرد. اسپری آب نمک بینی نیز به تمیز کردن بینی از گرد و خاک، آلودگی و دیگر ذرات کمک کرده و می تواند گرفتگی های ناشی از خشکی بینی را برطرف سازد. از همه مهم تر باعث افزایش رطوبت بینی شده و آزردگی بینی را برطرف خواهد کرد.

می توانید اسپری های بینی را از داروخانه ها خریداری کرده یا با استفاده از دستور العمل زیر در منزل تهیه کنید:

• برای تهیه محلول آب نمک باید از نمک بدون ید و بدون نگه دارنده استفاده کنید.
• مقداری جوش شیرین
• 1 فنجان آب مقطر یا آب شیر که 3 تا 5 دقیقه جوشیده باشد.
• ظرف خالی اسپری بینی یا قطره

شیوه تهیه اسپری آب نمک بینی (برای بزرگسالان)

1. 3 قاشق نمک را با یک قاشق جوش شیرین حل کرده و محلول را داخل ظرف در بسته ای بریزید.
2. یک قاشق از محلول را به آب اضافه کنید.
3. اگر از آب جوشیده استفاده می کنید حتماً اجازه دهید تا آب کاملاً سرد شود.
4. محلول را داخل بطری اسپری بریزید.
5. سر خود را به سمت جلو برده و روزی یک یا دو بار محلول آب نمک را اشتنشاق کنید.

دستمال خیس

یکی دیگر از راهکار ها که در دسترس بوده و انجام آن بسیار ساده است. تکنیک استفاده از دستمال خیس است. برای اینکار کافی است یک دستمال کاغذی را با اسپری خیس کرده و سپس داخل سوراخ بینی قرار دهید. این کار از خشکی بیشتر بینی جلوگیری کرده و به درمان هرچه سریع تر خشکی بینی کمک خواهد کرد.

بخار آب یا سونا

اگر به دنبال درمان های خانگی ساده هستید، استفاده از بخار نیز یکی دیگر از راهکارها است. می توانید به حمام بروید و دوش آب گرم بگیرید. سپس مدت 5 دقیقه داخل بخار ایجاد شده داخل حمام نشسته و هوای مرطوب حمام را تنفس کنید. سونا نیز همین خاصیت را داشته و می تواند به کاهش خشکی بینی کمک زیادی بکند. البته باید دقت داشته باشید که این درمان دائمی نبوده و فقط برای مدت زمان کوتاهی وضعیت خشکی بینی را کاهش خواهد داد.

نکته درمانی

در کنار استفاده از همه این درمان هایی که در بالا به شما آموزش دادیم، بهتر است در کنار دستگاه های بخور و وازلین و… سعی کنید رطوبت داخلی بدنتان را نیز افزایش دهید. برای اینکار در طول روز آب و چای کافی بنوشید. علی الخصوص اگر دچار سرماخوردگی یا خشکی بینی هستید، بهتر است میزان آب مصرفی تان در طول روز را افزایش دهید تا بدنتان از داخل مرطوب شود.

آیا خشکی بینی خطرناک است؟

علاوه بر اذیت کردن و آزار دهنده بودن خشکی بینی فقط در موارد بسیار نادری این عارضه ممکن است خطرناک باشد. گاهی اوقات ممکن است خشکی بینی باعث پوسته پوسته شدن داخل بینی و در نتیجه خونریزی شده و زخم های را داخل بینی ایجاد کند. با این حال در صورتی که بعد از 10 روز این عارضه هیچ بهبودی نیافت و شاهد علائم عفونت مثل تب، بی حالی، خونریزی بینی بودید و این علائم متوقف نمی شدند، بهتر است سریعاً به پزشکتان مراجعه کنید.