این مقاله، ارتباط التهاب و بیماری قلبی و راه های پیشگیری با آن را مورد بحث قرار می دهد. البته، باید به این نکته مهم توجه داشته باشید که اخیراً، مشخص شده است که التهاب، نقش مهمی در تصلب شرایین دارد. بیماری قلبی و عروقی(CVD) یک بیماری جدی است که در اثر تجمع پلاک های کلسترول در این اندام ها، ایجاد می شود. تجمع پلاک های کلسترول در عروق خونی (آترواسکلروز) منجر به بروز عوارضی همچون سکته مغزی، حمله قلبی و بیماری شریان محیطی می شود.
برخی از عوامل دخیل در بروز چنین اختلالاتی، که تا به امروز شناخته شده اند، عبارت اند از:
- سیگار کشیدن
- فشار خون بالا
- میزان کلسترول بالا
التهاب بخش مهمی از پاسخ ایمنی، و مکانیسم محافظتی بدن در برابر عفونت ها و آسیب ها است. سیستم ایمنی از بدن در برابر عوامل بیماری زا مانند ویروس ها، باکتری ها و انگل ها، دفاع می کند. سلول ها و پروتئین های مختلف در مسیرهای پیام رسانی پیچیده، در بروز پاسخ التهابی، نقش مهمی دارند.
التهاب می تواند حاد یا مزمن باشد. التهاب حاد، مانند واکنش های آلرژیک یا پاسخ به عفونت یا آسیب، یک مکانیسم حفاظتی حیاتی است. اما زمانی که التهاب مزمن باشد، مانند شرایطی که در هنگام بروز یک بیماری خود ایمنی ایجاد می شود، قرار گرفتن در معرض سموم و حتی استرس، می تواند مشکلات زیادی ایجاد کند.
علاوه براین، ممکن است که افراد حتی بدون اینکه بدانند به التهاب مزمن دچار شده اند، به زندگی خود ادامه دهند و علائم این اختلال، مبهم باشد.
التهاب حاد و بیماری های قلبی
پزشکان، التهاب حاد را به عنوان یک واکنش موضعی به تروما یا عفونت توصیف می کنند. به آخرین باری که انگشت خود را بریدید یا در قسمتی از صورت تان جوش زدید، فکر کنید. بروز التهاب مسئول ایجاد قرمزی، تورم، گرما و درد ناشی از این شرایط است.
این وضعیت، به این علت اتفاق می افتد که رگ های خونی در ناحیه آسیب دیده، منبسط می شوند و جریان خونی بیشتری وارد آن ها می شود. سپس سلول های ایمنی می توانند وارد عمل شوند و پاتوژن ها و سموم را پاکسازی کنند تا روند بهبودی ناحیه آسیب دیده، آغاز شود.
سطح التهاب را می توان از طریق نشانگرهای خونی اندازه گیری کرد. از جمله این موارد، عبارت اند از:
- نرخ رسوب گلبول های قرمز (ESR)
- C پروتئین واکنشی (CRP)
آزمایش های اختصاصی تر برای تشخیص اتو آنتی بادی ها، می توانند سطوح التهاب را در بیماری های خاص، بررسی کنند. پزشکان می توانند این موارد را برای تعیین سطح التهاب و میزان کنترل برخی بیماری های خود ایمنی در بیماران، اندازه گیری کنند.
آیا التهاب باعث بیماری قلبی می شود؟
در سال های اخیر، نقش التهاب در بروز بیماری های قلبی، موضوع مورد توجه دانشمندان بوده است. تحقیقات در مورد شرایط التهابی، این ایده را تایید کرده است که التهاب، اثر منفی بر رگ های خونی دارد. یکی از علل آن این است که التهاب باعث آسیب به پوشش داخلی عروق خونی یا اندوتلیوم می شود. این وضعیت، خطر حمله قلبی و سکته را افزایش می دهد.
محققان در حال بررسی نقش داروهای ضد التهابی در پیشگیری از بروز بیماری قلبی هستند. رژیم غذایی ضد التهابی نیز موضوعی بسیار مورد توجه است و ارتباط امیدوار کننده ای با کاهش خطر بیماری قلبی نشان داده است. تحقیقات در این زمینه، ادامه دارد.
پسوریازیس و بیماری های قلبی-عروقی
پسوریازیس، یک بیماری پوستی است که باعث بروز خارش و لکه های پوسته پوسته می شود که به طور موقت، ایجاد شده و از بین می روند. برخی افراد نیز در مفاصل خود دچار التهاب می شوند که به آن آرتریت پسوریاتیک می گویند. با این حال، التهاب ایجاد شده در اثر پسوریازیس، عوارضی فراتر از پوست و مفاصل خواهد داشت.
مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به پسوریازیس، به میزان بیشتری به بیماری های قلبی-عروقی دچار می شوند. التهاب ناشی از پسوریازیس، باعث مقاومت به انسولین، اختلال عملکرد اندوتلیال و فعال شدن پلاکت ها می شود که همگی به بروز بیماری های قلبی، کمک می کنند.
باید صبر کرد تا مشخص شود که درمان های فعلی ضد پسوریازیس، تا چه اندازه ای در کاهش خطر بیش از حد ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی، مؤثر هستند. مطالعات نشان داده است که درمان پسوریازیس با داروهای ضد التهابی خاص به نام مهار کننده های TNF-alpha، با نرخ پایین تر حمله قلبی و سکته، مرتبط است.
سایر تحقیقات، در حال بررسی اثر سایر درمان ها بر خطر بروز بیماری قلبی در اثر ابتلا به پسوریازیس هستند.
روماتیسم مفصلی و بیماری های قلبی-عروقی
مشابه بیماری پسوریازیس، آرتریت روماتوئید(RA) یک بیماری خود ایمنی است که باعث بروز التهاب می شود. RA عمدتاً مفاصل را تحت تأثیر قرار می دهد، اما افراد مبتلا به این بیماری التهابی تا دو برابر بیشتر، با خطر ابتلا به انواع خاصی از بیماری های قلبی و سکته مغزی رو به رو هستند.
جالب اینجاست که شدت آرتریت روماتوئید، با خطر بیماری قلبی مرتبط است. کسانی که با علائم RA شدید تری رو به رو می شوند، نسبت به افرادی که علائم خفیف بروز می دهند، نرخ حملات قلبی و سکته مغزی بالاتری دارند.
لوپوس و بیماری های قلبی-عروقی
لوپوس، یکی دیگر از بیماری های خود ایمنی است که علائم مختلفی را در سراسر بدن افراد ایجاد می کند. افراد مبتلا به لوپوس ممکن است دچار بثورات پوستی، مشکلات کلیوی، درد و تورم مفاصل و تغییرات در شمار سلول های خونی خود شوند. فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا، که خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهند، در افراد مبتلا به لوپوس شایع تر است.
اما خطر بالای ابتلا به بیماری قلبی در لوپوس را نمی توان تنها با این عوامل مستعد کننده، توضیح داد. مانند پسوریازیس و آرتریت روماتوئید، به نظر می رسد که التهاب، عامل اصلی بروز این وضعیت باشد که منجر به ایجاد حملات قلبی، سکته های مغزی و بیماری های شریان محیطی می شود.
علاوه بر این، لوپوس می تواند دریچه های قلب را تحت تاثیر قرار دهد و باعث التهاب در کیسه محافظ اطراف قلب، به نام پریکارد، شود.
اچ آی وی و بیماری های قلبی عروقی
ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) عفونتی است که سیستم ایمنی بدن را مختل می کند و باعث بروز التهاب مزمن می شود. علت دقیق بروز التهاب ناشی از ابتلا به HIV نامشخص است، اما مدت ها است که مشخص شده است که عفونت HIV منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی می شود.
متأسفانه، حتی زمانی که HIV با داروهایی کنترل می شود که بار ویروسی را به سطوح غیرقابل شناسایی می رسانند، سطوح التهاب ،بالاتر از حد طبیعی باقی می ماند. علاوه بر این، داروهایی که برای درمان HIV استفاده می شوند، می توانند در افزایش خطر بروز بیماری قلبی نقش داشته باشند.
عوارض جانبی برخی از داروهای ضد رتروویروسی شامل کلسترول بالا، فشار خون بالا و مقاومت به انسولین است.
سایر علل بروز التهاب
التهاب مزمن، علاوه بر اینکه توسط بیماری های خود ایمنی و عفونت ایجاد می شود، می تواند علل بسیار دیگری نیز داشته باشد. به طور کلی، می توان گفت که موارد زیر، با بروز التهاب مرتبط هستند:
- چاقی
- آلودگی هوا
- مصرف الکل
- مصرف سیگار
- استرس روانی مزمن
- بیسفنول A (BPA)، ترکیبی در برخی از پلاستیک ها و سایر مختل کننده های عملکرد غدد درون ریز
در حالی که برخی شرایط، باعث بروز التهاب آشکار می شوند، افرادی که به عنوان فرد مبتلا به بیماری التهابی تشخیص داده نشده اند نیز ممکن است بدون اینکه بدانند، به التهاب مزمن مبتلا شده باشند. همه ما با غذاهایی که باعث بروز التهاب می شوند و مواد شیمیایی موجود در پلاستیک ها و محیطی که محققان در حال حاضر آن را با اختلالات غدد درون ریز و التهاب مرتبط می دانند، در تماس هستیم.
التهاب عروقی چگونه تشخیص داده می شود؟
به طور کلی، نتیجه نهایی التهاب عروقی، زمانی مشخص می شود که افراد دچار حملات قلبی، سکته مغزی و بیماری شریان محیطی شوند. برخی از یافته های آزمایش های تصویربرداری مانند توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و توموگرافی گسیل پوزیترون (PET scan) می توانند در تشخیص التهاب حاد مفید باشند.
روش های درمان التهاب برای سلامت قلب
از آن جایی که التهاب مزمن اثرات منفی در سراسر بدن، به ویژه برای سلامت قلب، به همراه دارد، سوال این است که چه راه هایی برای کاهش شدت آن وجود دارد؟ در افراد مبتلا به شرایط التهابی، داروهای خاصی می توانند کمک کننده باشند. اما همه افراد می توانند از تغییرات سبک زندگی بهره مند شوند. این تغییرات می تواند شامل یک رژیم غذایی ضد التهابی باشد.
دارو درمانی ضد التهابی
التهاب، به بروز بیماری های قلبی کمک می کند، اما نقش داروهای ضد التهابی در کاهش خطر بروز اختلالات قلبی-عروقی، کمتر مشخص شده است. به طور اجباری، استاتین ها، آن دسته از داروهایی که اغلب برای پیشگیری از بروز حملات قلبی و سکته استفاده می شوند، دارای خواص ضد التهابی هستند.
تغییرات سبک زندگی
مبارزه با التهاب می تواند برای مبتلایان به بیماری های خود ایمنی، مفید باشد. اما همه می توانند از برخی تغییرات در شیوه زندگی، که التهاب را کاهش می دهند، بهره مند شوند. این تغییرات شامل ورزش منظم و استفاده از یک رژیم غذایی ضد التهابی است.
بسیاری از مطالعات نشان داده اند که ورزش منظم با شدت متوسط، اثر ضد التهابی دارد و سطح CRP و سایر نشانگرهای التهابی را کاهش می دهد. انجمن قلب آمریکا 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط را در هفته توصیه می کند. اما برای کسانی که سبک زندگی کم تحرکی دارند، حتی افزایش فعالیت بدنی به میزان کم نیز می تواند مفید باشد.
استفاده از رژیم غذایی ضد التهابی برای سلامت قلب
در حالی که برخی از غذاها مانند گوشت قرمز و قندهای تصفیه شده، التهاب را افزایش می دهند، غذاهای دیگر اثر معکوس دارند و در واقع سطح التهاب را کاهش می دهند. شواهد به دست آمده از یک مطالعه بزرگ در سال 2020 نشان داد که خوردن غذاهایی که باعث بروز التهاب می شوند، با افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط است.
این مطالعه نشان داد که غذاهای ضد التهابی که سرشار از آنتی اکسیدان، اسیدهای چرب غیر اشباع چندگانه و فیبر هستند، محافظت بیشتری در برابر بیماری قلبی ایجاد می کنند. غذاهای زیر، بخشی از یک رژیم غذایی ضد التهابی هستند که می توانند برای همه مفید باشد:
- میوه ها
- غلات کامل
- چای و قهوه
- سبزیجات مختلف (سبزیجات برگ سبز، سبزیجات زرد تیره)
- اسید های چرب غیراشباع چندگانه (مانند اسیدهای چرب امگا 3، مانند ماهی های چرب و گردو)
غذاهای ایجاد کننده التهاب که باید از مصرف آن ها اجتناب کنید، عبارت اند از:
- گوشت قرمز
- چربی ترانس
- مصرف الکل
- قندهای تصفیه شده
- نوشیدنی های شیرین
- گوشت های فرآوری شده
فشار خون بالا، سیگار کشیدن و کلسترول بالا، سه عامل خطر اصلی بیماری قلبی هستند. این موارد، قابل تغییر در نظر گرفته می شوند. زیرا می توان آن ها را با ترک سیگار و درمان فشار خون و کلسترول بالا، تغییر داد.
