فتق دیسک یک بیماری شایع است که می تواند دردناک و ناتوان کننده باشد. مردم همچنین از آن به عنوان لغزش یا افتادگی دیسک یاد می کنند. در برخی موارد، می تواند منجر به درد، بی حسی یا ضعف در اندام ها شود.
با این حال، برخی از افراد هیچ دردی را تجربه نمی کنند، به خصوص اگر دیسک به هیچ عصبی فشار نیاورد.
علائم به طور معمول، بعد از چند هفته کاهش می یابد یا برطرف می شود، اما در صورت ادامه یا بدتر شدن، فرد احتمال دارد به جراحی نیاز داشته باشد. ما این مقاله به درمان، تشخیص و پیشگیری از فتق دیسک می پردازیم.
فتق دیسک در مهره ها ایجاد می شود. هر دردی معمولاً طی چند ماه برطرف می شود. دیسک های فتق شده احتمال دارد علائم کمی ایجاد کنند یا علائمی نداشته باشند. درمان ها شامل دارو، فیزیوتراپی، تزریق اپیدورال و جراحی است.
فتق دیسک چگونه درمان می شود؟
درد ناشی از دیسک های فتق، می توانند از درد شدید تا بدون درد متفاوت باشند.
دیسک های فتق شده احتمال دارد، درد شدیدی ایجاد کنند، اما درمان مناسب می تواند علائم را تسکین دهد. فرد بیشتر می تواند علائم را با اجتناب از حرکاتی که باعث درد می شود و با تمرینات ورزشی و داروهای ضد درد که پزشک توصیه کرده، برطرف کند. گزینه های درمانی شامل دارو، درمان و جراحی است.
داروی مناسب برای فتق دیسک
- داروهای بدون نسخه (OTC): داروهای مبتنی بر ایبوپروفن یا ناپروکسن می توانند به درد خفیف تا متوسط کمک کنند.
- داروهای ضد عصب: داروهای درمان درد عصبی شامل گاباپنتین، پرگابالین، دولوکستین و آمی تریپتیلین است.
- مواد مخدر: اگر داروهای OTC ناراحتی را تسکین نمی دهند، پزشک احتمال دارد کدئین، ترکیبی از اکسی کدون و استامینوفن یا نوع دیگری از مواد مخدر را تجویز کند. عوارض جانبی شامل حالت تهوع، آرام بخشی، گیجی و یبوست است.
- تزریق کورتیزون: این داروها می توانند مستقیماً در ناحیه فتق تزریق شوند تا به کاهش التهاب و درد کمک کنند.
- تزریق اپیدورال: پزشک استروئیدها، داروهای بیهوشی و داروهای ضد التهابی را به فضای اپیدورال، یعنی نواحی اطراف نخاع، تزریق می کند. این می تواند در حداقل رساندن درد و التهاب در ریشه عصب نخاعی و اطراف آن کمک کند.
- شل کننده های عضلانی: اینها به کاهش اسپاسم عضلات کمک می کنند. سرگیجه و آرام بخشی از عوارض جانبی رایج است.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست می تواند در یافتن موقعیت ها و تمریناتی که درد فتق دیسک را به حداقل می رساند، کمک کند. درمانگران همچنین احتمال دارد موارد زیر را توصیه کنند:
- درمان با گرما یا یخ
- مهار کوتاه مدت برای گردن یا کمر، برای بهبود پشتیبانی
- کشش، که می تواند فشار بر روی عصب آسیب دیده را کاهش دهد.
- الکتروتراپی، زیرا تکانه های الکتریکی می تواند درد برخی از افراد را کاهش دهد.
- سونوگرافی، که از امواج صوتی برای تحریک ناحیه آسیب دیده و بهبود جریان خون استفاده می کند.
عمل جراحی
اگر علائم با سایر روش های درمانی بهبود نیافت، بی حسی ادامه داشته یا کنترل مثانه یا تحرک آن بدتر شد، پزشک معالج احتمال دارد جراحی را توصیه کند. در بیشتر موارد، جراح فقط قسمت بیرون زده دیسک را برمی دارد. این یک دیسککتومی باز است.
جراح معمولاً دیسککتومی باز را با استفاده از تکنیک لاپاراسکوپی انجام می دهد و یک سوراخ کوچک در جلو یا پشت ستون فقرات باز می کند. این روش از نیاز به برداشتن قسمت های کوچکی از مهره ها یا حرکت دادن اعصاب نخاعی و نخاع برای دسترسی به دیسک پیشگیری می کند.
تعویض دیسک مصنوعی
جراحان از دهه 1980 در اروپا مراحل تعویض دیسک را انجام داده اند اما هنوز در ایالات متحده در دسترس نیستند. دو نوع تعویض وجود دارد. اولین مورد، جایگزینی دیسک و مورد دوم جایگزینی هسته دیسک است که شامل جایگزینی فقط مرکز نرم دیسک که به هسته معروف است.
دیسک های مصنوعی، فلزی، بیوپلیمر یا هر دو هستند. بیوپلیمر ماده ای مشابه پلاستیک است.
علل ایجاد فتق دیسک
دیسک لغزنده، زمانی اتفاق میفتد که قسمت داخلی نرم دیسک بین مهره ای از لایه خارجی بیرون زده باشد. ستون فقرات انسان از 26 استخوان تشکیل شده که مهره نامیده می شوند. بین هر مهره ای پدهای لاستیکی، بالشتکی مانند “دیسک” قرار دارد. این دیسک ها به ثابت ماندن مهره ها کمک کرده و به عنوان کمک فنر عمل می کنند. دیسک های نخاعی دارای یک مرکز نرم و ژله مانند و نمای بیرونی آن سخت تر است.
فتق دیسک زمانی اتفاق میفتد که برخی از قسمت های داخلی نرم از شکاف دیواره دیسک خارج شوند. این حالت معمولاً در ناحیه کمر اتفاق میفتد اما می تواند در مهره های گردن نیز رخ دهد.
تصور می شود که این “ژله” مواد شیمیایی آزاد می کند که باعث تحریک اعصاب اطراف می شود و درد قابل توجهی ایجاد می کند. دیسک افتاده همچنین می تواند به اعصاب فشار وارد کند و از طریق فشرده سازی باعث درد شود. علت نشت دیسک، معمولاً سایش تدریجی و استفاده بیش از حد در اثر حرکت مکرر در طول زمان است.
دیسک های نخاعی با افزایش سن، برخی از محتوای آب خود را از دست می دهند. این کاهش مایعات باعث می شود که دیسک ها انعطاف کمتری داشته و مستعد شکافتگی باشند.
همیشه نمی توان هنگام شروع مشکل دیسک، نکته دقیق را یادآوری کرد، اما این اغلب در هنگام بلند کردن اجسام بدون خم شدن در زانو یا پس از پیچ خوردن هنگام بلند کردن یک وسیله سنگین اتفاق میفتد.
عوامل خطر فتق دیسک
فتق دیسک می تواند در هر سنی وجود داشته باشد، اما بیشتر در مردان در سنین 20 تا 50 سال مشاهده می شود. عواملی که احتمال دیسک را افزایش می دهند، عبارتند از:
- وزن: اضافه وزن باعث ایجاد فشار اضافی در قسمت کمر می شود.
- کم تحرکی: کمبود ورزش و کم تحرکی می تواند منجر به فتق دیسک شود.
- سیگار کشیدن: سیگار کشدن احتمال دارد اکسیژن رسانی به دیسک ها را کاهش دهد و منجر به خرد شدن بافت شود.
- شغل: افرادی با مشاغل جسمی یا سرگرمی هایی که شامل هل دادن، کشیدن یا چرخاندن می شوند، مستعد فتق دیسک هستند. هر فعالیت تکراری که ستون فقرات را تحت فشار قرار دهد، می تواند دیسک را تحت تاثیر قرار دهد.
- روش نادرست بلند کردن: هنگام بلند كردن وسایل سنگین، افراد همیشه باید از پاها و نه از پشت استفاده كنند. تکنیک نادرست می تواند منجر به فتق دیسک شود.
- رانندگی : ترکیبی از نشستن برای مدت طولانی و لرزش ها و حرکات خودرو می تواند به دیسک ها و ساختار ستون فقرات آسیب برساند.
علائم فتق دیسک
در برخی موارد، فرد هیچ علائمی نخواهد داشت. علل بروز علائم، اغلب فشار بر اعصاب است. سایر علائم رایج این وضعیت می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد: درد در ستون فقرات رخ می دهد و می تواند به بازوها و پاها انتشار یابد.
- بی حسی و گزگز: بی حسی اغلب در ناحیه ای از بدن که عصب را تأمین می کند رخ می دهد.
- ضعف: این اتفاق در عضلات مرتبط با عصب رخ می دهد، که احتمال دارد هنگام راه رفتن اختلال ایجاد کند.
اگر فتق دیسک در پایین کمر باشد، درد اغلب باسن، ران، ساق پا و احتمالاً پا را درگیر می کند. این غالباً به عنوان سیاتیک شناخته می شود زیرا درد در طول مسیر عصب سیاتیک حرکت می کند. اگر این مشکل در گردن رخ دهد، شانه ها و بازوها به طور معمول درد را تجربه می کنند. حرکات سریع یا عطسه احتمال دارد باعث درد شود.
عوارض فتق دیسک
در زیر خط کمر، نخاع از گروهی از اعصاب جدا می شود که در مجموع cauda equina یا “دم اسب” نامیده می شود. در موارد نادر، یک فتق دیسک می تواند کل این مجموعه اعصاب را فشرده کند.این می تواند باعث ضعف دائمی، فلج، از دست دادن کنترل روده و مثانه و اختلال عملکرد جنسی شود. در صورت بروز این امر، تنها گزینه، جراحی اورژانسی است.
در صورت بروز هر یک از علائم زیر باید سریعا به پزشک مراجعه شود:
- هرگونه اختلال در عملکرد مثانه یا روده وجود دارد.
- ضعف پیشرفت می کند و مانع فعالیت های عادی می شود.
- بی حسی در اطراف ران داخلی، پشت پاها و راست روده افزایش می یابد.
تشخیص فتق دیسک
اسکن MRI می تواند به تشخیص فتق دیسک کمک کند. یک پزشک اغلب می تواند فتق دیسک را با معاینه فیزیکی تشخیص دهد. آنها احتمال دارد موارد زیر را بررسی کنند:
- رفلکس
- دامنه حرکت
- قدرت عضلانی
- توانایی راه رفتن
- حساسیت به لمس
با اشعه ایکس می توان سایر موارد با علائم مشابه را رد کرد. انواع دیگر تصویربرداری می توانند جزئیات بیشتری را در مورد محل فتق دیسک ارائه دهند، مانند:
- تصاویر MRI یا CT: اینها می توانند محل دیسک و اعصاب آسیب دیده را مشخص کنند.
- دیسکوگرام: این به معنی تزریق رنگ به مرکز نرم یک یا چند دیسک است تا به تشخیص ترک دیسک های جداگانه کمک کند.
- میلوگرام: این فرآیند تزریق رنگ به مایع نخاع و سپس گرفتن عکس اشعه ایکس است. دیسکوگرام می تواند نشان دهد که آیا فتق دیسک، فشاری بر نخاع و اعصاب وارد می کند یا نمی کند.
پیشگیری از فتق دیسک
برای پیشگیری از فتق دیسک می توانید مراحل زیر را در نظر بگیرید:
- در صورت بروز علائم، استراحت کنید.
- در صورت لزوم از چاقی یا کاهش وزن پیشگیری کنید.
- تکنیک های صحیح برای بلند کردن اجسام سنگین را یادبگیرید.
اگرچه احتمال دارد گاهی اوقات دیسک بسیار دردناک باشد، یک فتق دیسک شده گزینه های درمانی بسیاری را دارد.
آخرین دیدگاه‌ها