سرفه بعد از غذا اغلب به دلیل پریدن غذا در گلو رخ می دهد. اما در برخی موارد نیز می تواند علل دیگری داشته باشد. سرفه تصادفی بعد از غذا احتمالاً دلیلی برای نگرانی نیست. با این حال، سرفه مزمن می تواند مشکل ساز باشد. زیرا در اینگونه موارد ممکن است سرفه به دلیل ابتلا شما به یک بیماری درمان نشده یا مزمن رخ بدهد. سرفه بخشی از سیستم ایمنی بدن است و معمولا توسط یک عامل تحریک کننده ایجاد می شود. سرفه روشی است که از بدن در برابر ذرات خارجی و عوامل بیماری زا محافظت می کند. افراد به دلایل مختلفی از عفونت گرفته تا آلرژی دچار سرفه می شوند. گاهی اوقات ممکن است بلافاصله پس از خوردن غذا شروع به سرفه کنید. در این مقاله از پزشکت در مورد دلایل مختلف سرفه بعد از غذا و روش های رفع این مشکل می پردازیم.
آسم و سرفه بعد از غذا
آسم، زمانی رخ می دهد که راه هوایی در نتیجه یک محرک مانند آلرژن، سم، ورزش، ویروس یا قرارگیری در معرض هوای سرد باریک شود. افراد مبتلا به آسم بیشتر از افراد عادی دچار سرفه می شوند. علت سرفه های زیاد در این گروه از بیماران تنگ شدن راههای تنفسی است. سرفه های زیاد در برخی موارد می تواند باعث ایجاد تداخل در فعالیت های ساده روزمره از جمله غذا شود.
آسم همچنین با علائم علائم دیگری از جمله خس خس سینه، احساس سفتی و انقباض قفسه سینه و مشکل در تنفس همراه است. اگر مبتلا به آسم هستید و بعد از غذا سرفه می کنید، ممکن است یک آلرژن مصرف کرده باشید. شایع ترین آلرژی های غذایی عبارتند از:
- شیر
- گندم
- فلفل
- سویا
- ماهی
- صدف
- تخم مرغ
- بادام زمینی
کاهش مصرف مواد غذایی آلرژن می تواند تا حدودی باعث پیشگیری از سرفه های زیاد در افراد مبتلا به آسم شود.
آلرژی غذایی
آلرژی غذایی زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به پروتئین های موجود در غذا بیش از حد واکنش نشان می دهد. حتی خوردن مقدار بسیار کمی از مواد غذایی الرژی زا می تواند باعث بروز علائمی مانند کهیر و یا مشکلات گوارشی شود. علائم آلرژی غذایی می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. در موارد شدید، ممکن است شوک آنافیلاکسی رخ دهد که در صورت عدم درمان به موقع، منجر به خطر مرگ می شود.
قرارگیری در معرض آلرژن‌های غذایی ممکن است باعث آبریزش چشم‌ها، ترشحات بینی، تورم و خارش گلو شود. این علائم اغلب با سرفه های شدید همراه هستند.
رفلاکس اسید معده خفیف
رفلاکس اسید معده خفیف مشکلی نسبتا شایع است. این بیماری می تواند همه افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. هنوز از نظر علمی به طور دقیق مشخص نیست که چرا افراد مبتلا به ریفلاکس اسید موقع خوردن غذا وقتی اسید معده وارد مری می شود، سرفه می کنند. اما با این حال به نظر می رسد که غذا رشته های عصبی موجود در معده را تحریک کرده و باعث سرفه می شود. رفلکس، در حال آسپیراسیون یا خفگی ممکن است با مقدار کمی اسید همراه باشد. اسید گلوی شما را تحریک می کند و باعث ایجاد سرفه می شود. این اتفاق بیشتر بعد از غذا رخ می دهد. برخی از افراد متوجه می شوند که مصرف برخی از غذاها باعث رفلاکس اسید می شوند.
بیماری رفلاکس معده به مری (GERD)
بیماری ریفلاکس معده (GERD) یک بیماری مزمن است که در آن اسید معده به سمت بالا و مری حرکت می کند و باعث التهاب می‌شود. GERD نوع شدیدتر رفلاکس خفیف اسید معده است. این مشکل زمانی رخ می دهد که اسفنکتر تحتانی مری به درستی بسته نمی شود. اسفنکتر گروهی از عضلات هستند که در انتهای پایین مری قرار دارند و به بسته شدن این دریچه کمک می کنند. GERD با علائمی از جمله سوزش سر دل، سرفه، مشکل در بلع، درد در قفسه سینه و شکم، گرفتگی صدا، استفراغ، بوی بد دهان، خس خس سینه، و بی خوابی همراه است.
بررسی ها نشان می دهد که سرفه بعد از غذا یکی از عوامل مهم مرتبط با رفلاکس معده (GERC) است. به محض غذا خوردن، علائم رفلاکس اسید معده افزایش پیدا می کند. علت این است که بلافاصله پس از صرف غذا محتویات غذا و اسیدهای موجود در معده که به هضم غذا کمک می‌کنند، به داخل مری رانده می‌شوند. بنابراین ممکن است احساس کنید که صدای شما گرفته است و باید گلوی خود را صاف کنید. ابتلا به رفلاکس اسید معده باعث می شود که دائم احساس کنید توده‌ای در گلوی شما وجود دارد یا غذا در گلوی شما گیر کرده است. این وضعیت ناخوشایند می‌تواند نیاز به سرفه را در شما افزایش دهد.
رفلاکس حنجره
رفلاکس حنجره زمانی رخ می دهد که اسید معده بعد ار ورود به مری، به سمت گلو و حنجره حرکت می کند. اسید معده باعث تحریک گلو و حنجره و نیاز شدید به سرفه کردن می شود. به طور معمول، این وضعیت ممکن است پس از مصرف غذاهای محرک مانند قهوه غذاهای تند رخ بدهد. در برخی موارد با تغییر در سبک زندگی می توان علائم بیماری را کاهش داد ولی در صورت شدید بودن علائم جراحی تنها راه درمان بیماری است.
عفونت های تنفسی فوقانی (URI)
عفونت تنفسی فوقانی قسمت های مختلفی از بدن از جمله بینی، سینوس‌ها، حلق، حنجره و راههای هوایی بزرگ را درگیر می‌کند و اغلب با سرفه همراه است. احتقان و آبریزش بینی می‌تواند منجر به سرفه های طولانی شود. در این وضعیت خوردن غذا به عنوان یک عامل محرک می تواند به احتقان گلو کمک کند و باعث تشدید سرفه شود.
پنومونی آسپیراسیون
پنومونی آسپیراسیون زمانی رخ می دهد که غذا، مایع یا هر ماده خارجی دیگر به طور تصادفی وارد ریه ها می شود. این وضعیت اغلب هنگام خوردن غذا رخ می دهد. یکی از مهمترین علائم آسپیراسیون سرفه است. آسپیراسیون به ورود ذرات غذا به ریه گفته می شود که اغلب باعث مسدود شدن راه تنفس و خفگی می شود.
گاهی اوقات، مقدار کمی غذا به صورت تصادفی از مری خارج می شود و در نتیجه، فرد برای بیرون آوردن آن به شدت سرفه می کند یا نفس نفس می زند. اگر این مشکل به دلیل دیسفاژی رخ بدهد، ممکن است پزشک رژیم غذایی خاصی را به بیمار توصیه کند. با این حال، بررسی ها نشان می دهد که اصلاحات رژیم غذایی تاثیر چندانی در پیشگیری از این مشکل ندارد.
دیسفاژی
دیسفاژی در افرادی رخ می دهد که در بلع مشکل دارند. اختلال در بلع می تواند نحوه حرکت غذا در مسیرهای گوارشی فوقانی را تغییر دهد. دیسفاژی توانایی شما را برای حرکت غذای جویده شده از دهان به سمت گلو مختل می کند و در نتیجه می تواند باعث آسپیراسیون و ورود ذرات کوچک غذا به ریه شود. در نتیجه فرد برای باز کردن راه تنفسی به شدت شروع به سرفه می کند.
ابتلا به دیسفاژی در سالمندان و کودکان، به ویژه افرادی که به سایر بیماری های عصبی مبتلا هستند، می تواند خطرناک باشد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
سرفه های گاه به گاه بعد از غذا خوردن نگران کننده نیست و به احتمال زیاد مشکلی در سلامت خود ندارید. با این حال، اگر بعد از غذا به طور منظم سرفه می کنید، باید از یک پزشک راهنمایی بگیرید. علاوه بر این، اگر به یک بیماری مزمن مانند GERD کنترل نشده، دیسفاژی، یا پنومونی آسپیراسیون مبتلا هستید، مراجعه و درمان هر چه سریع تر بیماری بسیار مهم است. پزشک وضعیت شما را ارزیابی می کند و یک برنامه درمانی فردی به شما ارائه می دهد.
نکاتی برای پیشگیری از سرفه بعد از غذا
اولین قدم برای پیشگیری از سرفه در هنگام غذا شناسایی علت اصلی و عامل محرک سرفه است. ابتلا به بسیاری از بیماری های مزمن از جمله آسم می توانند باعث ایجاد سرفه های مکرر پس از غذا شوند. بنابراین هنگامی که محرک را پیدا کردید، می توانید برنامه ای را برای درمان بیماری زمینه ای و پیشگیری از مشکل سرفه تدوین کنید. همچنین استفاده از راهکارهای زیر می تواند تا حد زیادی در پیشگیری از این مشکل به شما کمک کنند:
- بعد از صرف غذا دراز نکشید.
- مصرف مواد غذایی حاوی کافئین مانند چای و قهوه را تا حد امکان کاهش دهید.
- از محرک های آلرژیک و غذاهایی که باعث تحریک ریفلاکس معده می شوند، اجتناب کنید.
- غذای خود را به وعده های غذایی کوچکتر تقسیم کنید. غذا را پیش از بلع به طور کامل بجوید.
- در صورت ابتلا به بیماری های مزمن مانند GERD و آلرژی هر چه سریع تر درمان های لازم را آغاز کنید.
سوالات متداول
چگونه می توانیم سرفه را متوقف کنیم؟ راه توقف سرفه به علت آن بستگی دارد. برخی از درمان‌های خانگی می تواند در برطرف کردن سرفه به شما کمک کند. به عنوان مثال اجتناب از محرک‌هایی که باعث آسم و واکنش‌های آلرژیک می‌شوند، نوشیدن آب زیاد، مصرف داروهای ضداحتقان و مصرف عسل تا حد زیادی در توقف سرفه موثر است. اگر با وجود عمل به این راهکارهای خانگی همچنان سرفه در شما ادامه پیدا کرد باید حتما برای تشخیص علت به یک پزشک مراجعه کنید. زیرا در برخی موارد ابتلا به بیماری های زمینه ای مانند رفلاکس اسید معده می تواند باعث ابتلا به سرفه شود. تغییرات سبک زندگی، مصرف داروها و در موارد شدید، جراحی می تواند GERD را درمان کند. باتوجه به شدت بیماری شما، این نوع درمان ها می توانند علائم را کنترل و حتی درمان کنند.
هنگام سرفه بعد از غذا از چه غذایی اجتناب کنیم؟ واکنش افراد به غذاها متفاوت است. اگر آلرژی یا حساسیت غذایی دارید، پرهیز از غذاهای محرک می تواند از سرفه بعد از غذا پیشگیری کند. علاوه بر این، برخی افراد به غذاهای اسیدی، تند و کافئین حساس هستند. بهترین راه برای تشخیص غذاهای محرک این است که یک دفترچه غذایی تهیه کنید. یادداشت کردن غذاهایی که می خورید به شما کمک می کند تا بتوانید به راحتی غذاهای محرک را شناسایی کنید.
چه غذاهایی باعث سرفه می شوند؟ بررسی ها نشان می دهد که مصرف برخی غذاها از جمله غذاهای تند و پرادویه باعث ایجاد سرفه بعد از غذا می شود. با این حال، مصرف محصولات لبنی مانند شیر و ماست می تواند تا حدودی به کاهش سرفه در افراد کمک کند.
سخن آخر
به طور کلی ابتلا به برخی بیماری های مزمن ممکن است باعث سرفه بعد از غذا شود. اگر از محرک های خود آگاه هستید، اجتناب از آنها می تواند در رفع مشکل کمک کننده باشد. با این حال، اگر اخیراً بعد از غذا شروع به سرفه کرده اید و دلیل آن را نمی دانید، بهتر است در اولین فرصت توسط یک پزشک متخصص معاینه شوید. اگر یک بیماری زمینه‌ای دارید اما احساس می‌کنید که علائم آن تحت کنترل نیست، پزشک می‌تواند به تدوین برنامه درمانی مناسب برای شما کمک کند.
سرفه بعد از غذا می تواند آزاردهنده و تحریک کننده و حتی در موارد خاص خطرناک باشد. اگر این مشکل به تازگی شروع شده است و دلیل آن را نمی دانید، با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک با انجام معاینات و آزمایش های لازم می تواند احتمال ابتلا به برخی بیماری ها را در شما رد یا تایید کند. خوشبختانه اغلب بیماری هایی که منجر به سرفه بعد از غذا می شوند به راحتی قابل درمان هستند و جای نگرانی وجود ندارد.
آخرین دیدگاه‌ها