اختلال عاطفی فصلی، در فصل خاصی بروز می کند و با گذشت آن فصل از بین می رود.این اختلال به عنوان “افسردگی زمستانی” شناخته می شود زیرا علائم در زمستان مشهودتر و شدیدتر می شوند.
علائم اختلال عاطفی فصلی
علائم اختلال عاطفی فصلی مشابه علائم افسردگی است اما در دوره خاصی به طور مکرر بروز می کند. اختلال معمولاً در پاییز یا زمستان شروع می شوند و در بهار بهبود می یابد.
ماهیت و شدت اختلال عاطفی فصلی در افراد مختلف متفاوت است. برخی افراد فقط شرایط را کمی تحریک کننده می دانند. بیماری برای برخی شدید بوده و تأثیر بسزایی در زندگی روزمره آن ها دارد.
علائم بیماری اختلال عاطفی فصلی زمستانی و پاییز می تواند شامل موارد زیر باشد:
- روحیه ضعیف
- تحریک پذیری
- احساس ناامیدی، گناه و بی ارزشی
- از دست دادن لذت یا علاقه به فعالیت های عادی روزمره
- احساس بی حالی (کمبود انرژی) و خواب آلودگی در طول روز
- مشکلات خواب وخواب زیادی داشتن
- ولع مصرف شیرینی و افزایش وزن
برای برخی از افراد، این علائم می تواند شدید باشد و فعالیت های روزانه آن ها را مختل کند.
برخی از افراد در طول تابستان علائم افسردگی داشته و در زمستان احساس بهبود دارند.علائم ویژه این اختلال، که به آن افسردگی تابستان نیز گفته می شود، می تواند شامل موارد زیر باشد:
- اختلال در خواب (بی خوابی)
- اشتهای ضعیف
- کاهش وزن
- اضطراب
تغییرات خلقی بیماران دو قطبی در فصول مختلف
در برخی از بیماران دو قطبی، در بهار و تابستان علائم شیدایی یا خفیف تر از شیدایی (هیپومانیا) داشته و در پاییز و زمستان علائم افسردگی دارند.اگر فکر می کنید اختلال عاطفی فصلی داشته باشید، به پزشک مراجعه کنید.
پزشک شما را از نظر سلامت روان بررسی می کند. پزشک از خلق، سبک زندگی، اشتها و خواب و تغییرات فصلی در افکار و رفتارتان می پرسد.
علت اختلال عاطفی فصلی
علت دقیق اختلال عاطفی فصلی کاملاً درک نشده است. اما اغلب با کاهش در معرض بودن به نور خورشید در پاییز و زمستان مرتبط است.تئوری این است که نبود نور خورشید، گاهی هیپوتالاموس مغز را متوقف کند، و باعث مشکلات زیر شود:
تولید ملاتونین
ملاتونین هورمونی است که باعث خواب آلودگی می شود. در افراد مبتلا به اختلال عاطفی فصلی، بدن ممکن است ملاتونین را در سطح بالاتر از حد طبیعی تولیدکند.
تولید سروتونین
سروتونین هورمونی است که بر خلق و خو، اشتها و خواب تأثیر می گذارد. کمبود نور خورشید ممکن است به کاهش سطح سروتونین منجر و ایجاد احساس افسردگی در ارتباطات اجتماعی باشد.
ساعت داخلی بدن (ریتم شبانه روزی)
بدن از تابش نور خورشید برای عملکردهای مختلف مهمی مانند زمان بیدار شدن استفاده می کند. بنابراین کاهش نور در طول زمستان ممکن است ساعت زیستی بدن را مختل کند. این مشکل منجر به بروز علائم اختلال عاطفی فصلی گردد.
برخی از افراد به دلیل ژن خود نسبت به این اختلال آسیب پذیرتر هستند، شاید برخی از موارد جنبه ژنتیکی داشته باشد.
تشخیص اختلال عاطفی فصلی
حتی با یک ارزیابی دقیق، تشخیص اختلال عاطفی فصلی گاهی احتمال دارد برای پزشک یا روان پزشک دشوار باشد زیرا سایر انواع افسردگی یا سایر شرایط بهداشت روان می توانند علائم مشابهی ایجاد کنند.
بنابراین ممکن است مدتی طول بکشد تا شما و پزشکتان متوجه شوید که علائم شما الگوی منظم و دوره ای بروز می کنند.
برای تشخیص اختلال عاطفی فصلی معمولاً شما باید:
- افسردگی هر ساله در زمان مشابه رخ می دهد.
- به دنبال دوره های افسردگی، دوره های بهبود و بدون افسردگی را تجربه کنید.
برای کمک به تشخیص اختلال عاطفی فصلی، پزشکتان یا روان پزشک شما می توانند ارزیابی کاملی انجام دهند، که به طور کلی شامل موارد زیر است:
معاینه بدنی
پزشکتان ممکن است معاینه فیزیکی انجام دهد و در مورد سلامتی شما سؤالات عمیق بپرسد. در بعضی موارد، افسردگی ممکن است با یک مشکل اساسی در زمینه سلامت جسمی مرتبط باشد.
آزمایشات
به عنوان مثال، پزشکتان می تواند آزمایش شمارش کامل سلول خون (CBC) انجام دهد یا تیروئید شما را آزمایش کند تا از عملکرد صحیح آن مطمئن شود.
ارزیابی روان شناختی
برای بررسی علائم افسردگی، پزشکتان یا روان پزشک در مورد علائم، افکار، احساسات و الگوهای رفتاری شما سؤال می کنند. برای کمک به پاسخ دادن به این سؤالات، ممکن است یک پرسشنامه را پر کنید.
DSM-5
DSM-5 دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی است که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است. روان پزشک از معیار های افسردگی فصلی در DSM-5 ، برای تشخیص استفاده می کند.
درمان اختلال عاطفی فصلی
پزشک بر اساس ماهیت و شدت علائم، مناسب ترین گزینه درمانی را پیشنهاد می کند. گاهی ترکیبی از درمان ها برای به دست آوردن بهترین نتیجه لازم است.
طیف وسیعی از درمان ها برای اختلال عاطفی فصلی در دسترس است. پزشک مناسب ترین برنامه درمانی را برای شما توصیه می کند.
درمان اصلی اختلال عاطفی فصلی
اقدامات شیوه زندگی
- بیشتر در معرض نور خورشید بودن
- ورزش منظم
- مدیریت استرس
نور درمانی
در نوردرمانی از یک لامپ مخصوص به نام جعبه نور برای شبیه سازی نور خورشید استفاده می شود.
روان درمانی
مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) یا مشاوره
دارو های ضد افسردگی
مانند مهار کننده های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI)
توصیه های NICE
NICE انستیتوی ملی بهداشت و درمان و تعالی مراقبت می باشد. این انستیتو معتقد است که اختلال عاطفی فصلی به روش انواع افسردگی دیگر درمان شود. این درمان شامل، درمان رفتاری شناختی (CBT) یا دارو های ضد افسردگی است.
نور درمانی نیز یک روش درمانی محبوب برای اختلال عاطفی فصلی است. NICE نور درمانی را در افسردگی فصلی تایید نکرده است.
راهکارهای برای بهبود علائم شما وجود دارند که می توانید خودتان آن ها را رعایت کنید، از جمله:
- سعی کنید تا حد ممکن از نور طبیعی خورشید استفاده کنید حتی یک پیاده روی مختصر می تواند مفید باشد.
- محیط کار و زندگی تان را تا حد امکان پرنور و مطبوع کنید.
- وقتی داخل خانه هستید، نزدیک پنجره بنشینید.
- به طور منظم به خصوص در فضای باز و در نور روز ورزش کنید.
- یک رژیم غذایی سالم و متعادل بخورید.
- در صورت امکان، از موقعیت های استرس زا جلوگیری کرده و مدیریت استرس را یاد بگیرید.
همچنین صحبت کردن با خانواده و دوستانتان در مورد اختلال عاطفی فصلی مفید می باشد، آن ها می فهمند که چگونه روحیه شما در طول زمستان تغییر می کند. آگاهی خانواده از شرایط شما می تواند باعث شود تا خانواده از شما بیشتر حمایت کنند.
درمان های روان شناختی
درمان های روانی اجتماعی بر دو جنبه روان شناختی و جنبه های اجتماعی تمرکز دارند.
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری (CBT) مبتنی بر این است که افکار و رفتار ما بر احساسات تأثیر می گذارد. تغییر نحوه تفکر در مورد موقعیت ها و کار هایتان به شما کمک کند تا احساس بهتری داشته باشید.
مشاوره و روان درمانی روان شناسی
مشاوره نوع دیگری از درمان است که شامل صحبت کردن با یک مشاور متخصص در مورد نگرانی ها و مشکلات است.
در روان درمانی در باره احساساتتان در مورد خود و دیگران و در مورد تجربیات گذشته، بحث می کنید. دقیقاً مشخص نیست که این 2 روش درمانی در درمان افسردگی چقدر مؤثر است.
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی اغلب برای درمان افسردگی تجویز می شوند. گاهی اوقات برای درمان موارد شدید بیماری نیز استفاده می شود. آن ها در درمان اختلال عاطفی فصلی نیز موثر هستند. تصور می شود استفاده از دارو های ضد افسردگی از ابتدای زمستان و قبل از بروز علائم تا بهار ادامه یابند، موثر باشد. مهار کننده های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRIs) نوعی داروی ضد افسردگی هستند. آن ها سروتونین مغز را افزایش داده، که می تواندو منجر به افزایش روحیه می شود.باید بدانید که 4 تا 6 هفته طول می کشد تا تاثیر و دوره مصرف دارو کامل شود.مصرف، ادامه یا قطع تدریجی دارو؛ باید فقط با تجویز پزشک باشد.
برخی از دارو های ضد افسردگی عوارض جانبی دارند و گاهی با سایر دارو ها تداخل داشته باشند.
عوارض جانبی رایج SSRI ها شامل احساس اضطراب، لرز ، ناراحتی معده و اسهال یا یبوست است. اطلاعات موجود در مورد دارو ها را برای لیست کامل عوارض جانبی احتمالی بررسی کنید.
نور درمانی
برخی از افراد مبتلا به اختلال عاطفی فصلی دریافتند که نور درمانی می تواند به بهبود قابل توجهی در روحیه آن ها کمک کند، نوردرمانی شامل قرار گرفتن در معرض جعبه نور است که معمولاً حدود 30 دقیقه تا یک ساعت هر روز صبح انجام می شود. جعبه های نور در انواع مختلفی از جمله لامپ های رومیزی و وسایل دیواری تشکیل شده اند. آن ها نور بسیار روشن تولید می کنند. شدت نور به لوکس اندازه گیری می شود. هرچه لوکس بالاتر باشد، نور روشن تر است.
نوری که توسط جعبه نور تولید می شود، نور خورشید را در ماه های تاریک زمستان شبیه سازی می کند.
نور با تحریک مغز می تواند باعث کاهش تولید ملاتونین و افزایش تولید سروتونین شود. ملاتونین هورمونی که باعث خواب آلودگی می شود. افزایش تولید سروتونین باعث بهبود افسردگی می شود
بیشتر افراد می توانند با خیال راحت از نور درمانی استفاده کنند. جعبه های سبک توصیه شده دارای فیلترهایی هستند که اشعه مضر ماوراء بنفش (UV) را از بین می برد. بنابراین نور درمانی برای اکثر افراد خطر آسیب پوستی یا چشمی وجود ندارد.
اما، در موراد زیر استفاده از نوردرمانی مناسب نیست:
- در معرض نور بسیار روشن بودن
- هر گونه آسیب چشمی و حساسیت به نور
- استفاده از داروهایی مانند برخی از آنتی بیوتیک ها و ضد جنون یا مکمل های گیاهی که باعث حساسیت به نور می شود.
شواهد متفاوتی در مورد اثر بخشی کلی نور درمانی وجود دارد. برخی از مطالعات نشان داده اند که نوردرمانی بویژه در صبح مؤثر است.
تصور می شود که نور درمانی برای تولید نتایج کوتاه مدت روش مناسبی است. اما ممکن است زمستان بعدی بیماری شما برگردد.
عوارض جانبی نور درمانی
برخی از افراد شاید عوارض ناشی نوردرمانی که شامل موارد زیر هستند را تجربه کنند:
این عوارض جانبی معمولاً خفیف و کوتاه مدت است. در صورت مشاهده عوارض جانبی بخصوص مشکل ساز، باید به پزشک مراجعه کنید.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
برخی از اطلاعات به شما کمک می کند تا برای قرار ملاقات خود آماده شوید. قبل از مراجعه، لیستی از موارد زیر تهیه کنید:
- علائم مانند احساس کمبود انرژی، خواب بیش از حد و تغییر اشتها را که داشته اید.
- الگوهای افسردگی، مانند زمان شروع افسردگی و عواملی که باعث تشدید یا بهبود می شود.
- مشکلات بهداشت روانی یا جسمی دیگری که دارید. هر دو می توانند بر خلق و خوی تأثیر بگذارند.
- هرگونه عوامل استرس زا یا تغییر عمده زندگی که اخیرا اتفاق افتاده است.
- تمام داروها، ویتامین ها، گیاهان و یا مکمل های دیگری که مصرف می کنید.
برخی از سؤالات اساسی برای پرسیدن از پزشکتان شامل موارد زیر باشد:
- آیا علائم من به احتمال زیاد ناشی از اختلال عاطفی فصلی است، یا می تواند ناشی از بیماری دیگری باشد؟
- چه چیز دیگری می تواند علائم افسردگی را بهتر یا بدتر کند؟
- بهترین گزینه های درمانی کدامند؟
- آیا استفاده از جعبه نور به علائم من کمک می کند؟
- آیا محدودیت هایی وجود دارد که برای بهبود روحیه خود باید رعایت کنم؟
- آیا باید یک روانپزشک، روانشناس یا دیگر متخصصان بهداشت روان ببینم؟
- آیا داروها ممکن است علائم من را بهبود ببخشند؟
- آیا جایگزینی عمومی برای دارویی که برای من تجویز می کنید وجود دارد؟
پزشک ممکن است از شما بپرسد:
- علائم شما چیست؟
- علائم شما مداوم یا موقتی هستند؟
- چه زمانی برای اولین بار علائم شما شروع شد؟
- آیا از الکل یا داروهای تفریحی استفاده می کنید؟
- آیا شرایط سلامتی جسمی یا روانی دیگری دارید؟
- چه عاملی باعث بهتر یا بدتر شدن علائم می شود؟
- آیا شما دارویی، مکمل یا داروهای گیاهی مصرف می کنید؟
- علائم شما چگونه بر فعالیت های روزانه شما تأثیر می گذارد؟
آخرین دیدگاه‌ها