کتابچه تشخیصی و آمار اختلالات روانی (DSM)، اختلال بیزاری جنسی را، به این صورت تعریف می کند: “عدم تمایل یک فرد به تماس جنسی تناسلی یا برقراری رابطه جنسی با یک شریک جنسی”. به طور کلی، این اختلال، باعث پریشانی فرد شده و ممکن است تا حدی پیش رود که فرد از هر گونه تماس با جنس مخالف، پرهیز کند. آمار بسیار کمی در مورد شیوع این اختلال در میان انسان ها وجود دارد. وجود اطلاعات آماری کم درباره این اختلال، به این دلیل است که به راحتی می توان این اختلال را با سایر اختلالات اشتباه گرفت.
این اختلال، برای اولین بار در سال ۱۹۸۷، در لیست DSM ذکر شد. معمولاً، ابتلا به این اختلال جنسی، در اوایل 20 سالگی، تشخیص داده می شود. باید به این نکته توجه داشته باشید که ۲۰ سالگی، سنی است که در آن، اکثر انسان ها فعالیت جنسی خود را آغاز می کنند. با آغاز فعالیت جنسی، افراد متوجه وجوداین اختلال جنسی می شوند.
این مقاله، علائم و نشانه های اختلال بیزاری جنسی، انواع و عوامل موثر در بروز و تشدید آن را، پوشش می دهد. همچنین، در این مقاله، به برخی از مهم ترین گزینه های درمانی این اختلال جنسی اشاره شده است. در ادامه مقاله، به مهم ترین علائم اختلال بیزاری جنسی اشاره شده است.
علائم و نشانه های ابتلا به اختلال بیزاری جنسی
به طور کلی، تنها ویژگی مرتبط با این اختلال بیزاری شدید از تماس جنسی تناسلی با شریک زندگی است.
این اختلال، می تواند به صورت واکنش های اضطراب، ترس و حتی انزجار از روابط جنسی ظاهر شود. به عنوان مثال، برخی افراد مبتلا به این اختلال، از جنبه های خاص موجود در یک رابطه جنسی، مانند مایع منی یا ترشحات واژن، می ترسند.
در این موارد، ممکن است که افراد مبتلا به این اختلال، از هر اقدامی که می تواند آن ها را در تماس مستقیم با مایعات جنسی بدن زن و مرد قرار دهد، اجتناب کنند. این افراد، از رابطه جنسی اجتناب می کنند تا از شروع حمله پانیک پیشگیری شود.
به طور کلی، این اختلال، می تواند منجر به بروز علائمی شود که معمولاً با اضطراب و افسردگی شدید همراه هستند. همچنین، این اختلال، می تواند منجر به بروز رفتارهای اجتنابی شود. حتی در سایر جنبه های زندگی آن ها، اثرات منفی می گذارند.
بررسی موردی بیزاری جنسی
در سال 1987، هنگامی که این اختلال، به طور رسمی در DSM ذکر شد، درمانگر جنسی، هلن سینگر کاپلان به، ویژگی های 373 بیمار مبتلا به اختلال بیزاری جنسی، اشاره کرد. این محقق، ویژگی های مشترکی را در بین افراد مبتلا به اختلال بیزاری جنسی، پیدا کرد.
تعداد بسیار زیادی از بیمارانی که از برقراری رابطه جنسی با جنس مخالف، خودداری کردند، معیارهای مربوط به اختلالات هراس را داشتند. ۲۵ درصد از زنانی که از برقراری رابطه جنسی اجتناب کرده و از ترس مربوط به رابطه جنسی، رنج می بردند نیز، دچار اختلال هراس بودند.
علاوه براین، ۲۵ درصد دیگری که در مورد رابطه جنسی، هم فوبیا و هم رفتارهای اجتنابی داشتند، علائم دیگری را تجربه می کردند که با اختلالات هراس، همراه بوده است. اما در این افراد، معیارها و ویژگی های کامل مربوط به اختلال هراس، بروز پیدا نکرده بود.
کاپلان معتقد بود که افراد مبتلا به اختلال بیزاری جنسی، به طور ویژه ای مستعد ابتلا به اختلال هراس هستند. زیرا هر دو این بیماران، ویژگی های مربوط به اضطراب جدایی، ترس از طرد شدن و واکنش بیش از حد به انتقادات نزدیکان را، بروز می دهند. کاپلان حتی خاطرنشان کرد که مطمئن نیست که اختلال بیزاری جنسی، باید به عنوان یک اختلال مربوط به هراس ذکر شده و یا جزو اختلالات عملکرد جنسی طبقه بندی شود.
بعدها، روانشناسان خاطرنشان کردند که اختلال بیزاری جنسی، با انزجار از انجام رابطه جنسی تشخیص داده می شود. در حالی که فوبیا، به عنوان یک اختلال ترس طبقه بندی می شود. همین موضوع، به عنوان تفاوت اختلال بیزاری جنسی با سایر اختلالات روانی، ذکر می شود. در ادامه، به انواع اختلال بیزاری جنسی، اشاره شده است.
انواع اختلال بیزاری جنسی
به طور کلی، دو نوع اختلال بیزاری جنسی وجود دارد:
اختلال بیزاری جنسی مادام العمر. این اختلالی، زمانی بروز پیدا می کند که فرد، بی توجه به رابطه ای که دارد. بدون در نظر گرفتن این که با چه شخصی در تماس است، بیزاری جنسی را تجربه می کند.
اختلال بیزاری جنسی واکتسابی. این نوع اختلال بیزاری جنسی، می تواند به فردی اشاره کند که در پاسخ به یک رابطه خاص، اختلال بیزاری جنسی را تجربه می کند. با این حال، وقتی این شخص خارج از این رابطه خاص باشد. حتی می تواند به طور عادی، عملکرد جنسی طبیعی و مورد انتظار خود را داشته باشد. یعنی با تغییر رابطه، فرد می تواند مشکل خود را بر طرف کند.
علل بروز اختلال بیزاری جنسی
به طور کلی، با وجود این که اختلال بیزاری جنسی، در افرادی که علائم اختلالات مربوط به هراس یا اضطراب را بروز می دهند، شایع تر است. اما اختلال بیزاری جنسی، به طور ویژه ای، در زنانی با سابقه آسیب جنسی مانند تجاوز و آزار جنسی، بیشتر مشاهده می شود.
همچنین، در زنانی که علائم PTSD دارند، بروز اختلال بیزاری جنسی، شایع تر است. متأسفانه، اطلاعات کمی در مورد شیوع اختلالات بیزاری جنسی در میان مردان و زنان وجود دارد.
باید به این نکته مهم نیز توجه داشته باشید که در افرادی که اختلال بیزاری جنسی دارند، هورمون های جنسی مانند استروژن و آندروژن آدرنال، کاهش می یابد. با این حال، این کاهش هورمون های جنسی، می تواند در نتیجه افزایش استرس نیز بروز پیدا کند.
به طور کلی، در افرادی که دچار اختلالات هراس بوده و یا دارای سابقه خانوادگی و ژنتیکی مربوط به استرس هستند. اختلال بیزاری جنسی، بیشتر مشاهده می شود. همچنین، بهتر است بدانید که سه ماه اول، برای بازماندگان تجاوز جنسی که دچار PTSD می شوند، حیاتی است.
درمان اختلال بیزاری جنسی
محققان، خاطرنشان می کنند که این اختلال، از جهاتی بسیار شبیه به یک اختلال اضطرابی است تا یک اختلال جنسی. به همین دلیل است که بسیاری از روش های درمانی مربوط به این اختلال، مشابه روش های درمانی اختلال اضطراب شدید است.
این اختلال، اغلب با استفاده از تکنیک های کاهش اضطراب، درمان می شود. برخی از این روش های درمانی، عبارت اند از:
حساسیت زدایی سیستماتیک
این روش، شامل همکاری با یک درمانگر، برای ایجاد لیستی از فعالیت های جنسی است که هریک باعث افزایش سطح اضطراب فرد می شوند. سپس، بیمار در جلسات درمانی، با تمرینات آرام سازی، تحت نظارت درمانگر خود، در معرض محرک های اضطرابی قرار می گیرد.
بیمار و درمانگر از طریق این جلسات، تا زمانی که فرد، دیگر با تصور یک محرک خاص، احساس اضطراب شدید نکند، با همدیگر، همکاری می کنند. سپس، آن ها، لیست فعلی را به لیست جدید تبدیل می کنند. هنگامی که بیمار در تحمل کل فهرست محرک ها، در همکاری با درمانگر، موفق شد. تکنیک یکسانی را برای گذراندن هر یک از آن ها، با شریک خود، آغاز می کند.
درمان یکپارچه
این روش درمانی، ممکن است که شامل همکاری با پزشکان، روانشناسان، درمان گران جنسی و حتی فیزیوتراپیست ها، باشد.
درمان دارویی
این روش درمانی، شامل مصرف داروهای روانی است. بسیاری از داروهایی که برای افراد مبتلا به این اختلال تجویز می شوند. معمولاً برای کسانی که دارای سایر اختلالات اضطرابی هستند نیز، کاربرد دارد.
درمان روانشناختی
این روش درمانی، شامل همکاری با یک درمانگر جنسی است. در جستجوی درمانگری باشید که دارای مجوز رسمی درمانگری باشد. به عنوان مثال، در ایالات متحده، انجمن مربیان، مشاوران و درمانگران جنسی آمریکا (AASECT) و کالج متخصصین جنسی آمریکا هر دو دارای فهرست هایی هستند که به بیماران این امکان را می دهند تا بر اساس تخصص، مکان، بیمه و موارد دیگر، درمانگر خود را انتخاب کنند.
پس از چندین جلسه همراه شدن محرک های ایجاد کننده ترس با حالت آرامش، فرد معمولاً می تواند رابطه جنسی را بدون اضطراب شدید تصور کند. سپس می تواند به سناریوی بعدی در سلسله مراتب درمانی، ادامه دهد. هنگامی که فرد بتواند تمام سناریوهای موجود در سلسله مراتب را بدون تجربه ناراحتی قابل ملاحظه تصور کند. همان تکنیک را برای تجربه سناریوها در زندگی واقعی، به تنهایی یا با شریک خود، اعمال می کند.
رفع اختلال بیزاری جنسی
صحبت کردن در مورد اختلالات جنسی با عزیزان و درمانگران، برای بسیاری از افراد، دشوار است. با این وجود، به خاطر داشته باشید که برای داشتن یک زندگی خوب و شاد با شریک تان، نیازمند اصلاح خودتان هستید. اگرچه ممکن است این کار آسان نباشد. اما می توان برنامه های درمانی مناسبی را انجام دهد. حتی یک زندگی جنسی شاد و رضایت بخش، با شریک جنسی خود، داشته باشد.
سخن آخر
این اختلال، به عنوان یک واکنش هراسی نسبت به تماس جنسی تعریف می شود. از بسیاری جهات، بیشتر شبیه به یک اختلال اضطرابی است تا یک اختلال جنسی. در DSM-IV-TR، این اختلال به عنوان اجتناب مکرر یا مداوم و شدید، یا بیزاری از همه یا تقریباً همه فعالیت ها و تماس جنسی تناسلی با شریک جنسی تعریف شده است.
این اختلال می تواند شدید باشد. حتی یک فرد مبتلا، از هر نوع تماس فیزیکی، حتی از دست دادن به جنس مخالف، به خاطر هراس و ترس، اجتناب کند. فرد ممکن است از این بترسد که این تماس، شاید منجر به تعامل جنسی شود. اطلاعات کمی در مورد شیوع اختلال بیزاری جنسی وجود دارد. اما به طور کلی تصور نمی شود که این مشکل، یک اختلال نادر باشد.
اطلاعات کمی در مورد علت بروز اختلال بیزاری جنسی وجود دارد. مگر اینکه افرادی که از بیزاری جنسی رنج می برند. میزان بالایی از اضطراب را برای انجام یک تماس جنسی احتمالی، گزارش می دهند. بیزاری جنسی، همیشه نسبت به رابطه جنسی نیست. بلکه ممکن است نسبت به عناصر جنسی خاصی مانند مایع منی نیز باشد. حتی با گذشت زمان ممکن است عمومیت بیشتری پیدا کرده و یا نکند.
این اختلال معمولاً با تکنیک های کاهش اضطراب مانند حساسیت زدایی سیستماتیک که شامل ایجاد سلسله مراتبی از فعالیت های جنسی است که سطح بالایی از اضطراب را تشدید می کند. سپس فرد را در معرض محرک های ایجاد کننده اضطراب در حین انجام تمرینات آرامش بخش قرا می دهد، درمان می شود.
آخرین دیدگاه‌ها