هپاتیت B

هپاتیت B یا HBV یک عفونت جدی کبدی است که در اثر ویروس هپاتیت HBV ایجاد می شود. برای برخی از افراد، عفونت هپاتیت B مزمن می شود، یعنی بیشتر از شش ماه طول می کشد. ابتلا به هپاتیت مزمن B خطر ابتلا به نارسایی، سرطان یا سیروز کبدی را افزایش می دهد.

در بیشتر بزرگسالان مبتلا به هپاتیت B حتی اگر علائم آن ها شدید هم باشد، کاملاً درمان می شوند. نوزادان و کودکان مبتلا به هپاتیت اغلب به یک عفونت مزمن طولانی مدت هپاتیت B مبتلا هستند.

واکسن می تواند از ابتلا به هپاتیت B جلوگیری کند، اما در صورت بروز بیماری، درمانی وجود ندارد. در صورت آلوده بودن، اقدامات احتیاطی خاص می تواند به جلوگیری از شیوع ویروس به دیگران کمک کند.

علائم هپاتیت B

علائم هپاتیت B از خفیف تا شدید متغیر است. آن ها معمولاً حدود یک تا چهار ماه پس از آلوده شدن ظاهر می شوند، اگرچه می توانید آن ها را تا دو هفته پس از عفونت مشاهده کنید. برخی از افراد، معمولاً کودکان خردسال، ممکن است علامتی نداشته باشند.

علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد شکم
• ادرار تیره
• تب
• درد مفاصل
• از دست دادن اشتها
• تهوع و استفراغ
• ضعف و خستگی
• زرد شدن پوست و سفیدی چشم شما (زردی)

اگر فکر می کنید در معرض هپاتیت B قرار دارید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. با شروع درمان در طی 24 ساعت اول تماس با ویروس، خطر عفونت كاهش می یابد.

علت هپاتیت B

عفونت هپاتیت B ناشی از ویروس هپاتیت  HBV است. این ویروس از طریق خون، مایع منی یا مایعات بدن شخص آلوده منتقل می شود اما با عطسه یا سرفه انتشار نمی یابد.

روش های متداول انتشار HBV عبارتند از:

تماس جنسی: در صورت داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با شخص بیماری مبتلا، ممکن است فرد  به هپاتیت B مبتلا شود. اگر خون، بزاق، مایع منی یا ترشحات واژن بیمار وارد بدن شود، ویروس منتقل می گردد.

سوزن مشترک: HBV به راحتی از طریق سوزن ها و سرنگ های آلوده به خون آلوده پخش می شود. به اشتراک گذاری داروی تزریقی فرد را در معرض خطر ابتلا به هپاتیت B قرار می دهد.

انتقال از مادر به جنین: زنان باردار آلوده به HBV می توانند ویروس را در هنگام زایمان به نوزادان منتقل کنند. با این حال، نوزاد می تواند برای جلوگیری از آلوده شدن، واکسینه شود. اگر باردار هستید یا می خواهید باردار شوید، با پزشک در مورد آزمایش هپاتیت B مشورت کنید.

انواع هپاتیت B

عفونت هپاتیت B ممکن است کوتاه مدت (حاد) یا طولانی مدت (مزمن) باشد.

عفونت حاد هپاتیت B کمتر از شش ماه طول می کشد. سیستم ایمنی بدن به احتمال زیاد می تواند هپاتیت حاد B را خود به خود درمان کند و شما باید طی چند ماه کاملاً بهبودی پیدا کنید.

بیشتر بزرگسالان که به هپاتیت B مبتلا می شوند دارای عفونت حاد هستند اما می تواند عفونت حاد منجر به عفونت مزمن شود.

عفونت مزمن هپاتیت B شش ماه یا بیشتر طول می کشد و چون سیستم دفاعی بدن شما نمی تواند با عفونت مقابله کند، طولانی مدت ادامه دارد.

عفونت مزمن هپاتیت B ممکن است یک عمر طول بکشد، احتمالاً منجر به بیماری های جدی مانند سیروز و سرطان کبد می شود.

در نوزادان یا کودکان کوچکتر از 5 سال، خطر ابتلا به عفونت بیشتر می باشد. عفونت مزمن ممکن است در طول سال ها کشف نشود تا اینکه خود را بصورت بیماری کبد در شما نشان دهد.

عوامل خطر هپاتیت B

هپاتیت B از طریق تماس با خون، مایع منی یا مایعات بدن فرد آلوده انتشار می یابد. عوامل خطر عبارتند از:

• رابطه جنسی محافظت نشده با شرکای جنسی چندگانه یا با شخص آلوده به HBV
• جنین متولد شده از یک مادر آلوده
• ارتباط جنسی نامشروع مردان با یکدیگر
• زندگی با مبتلایان به عفونت مزمن HBV
• شغل پرخطر و در معرض عفونت مزمن HBV
• مسافرت به مناطق پرخطر شیوع HVB (مانند آسیا، جزایر اقیانوس آرام، آفریقا و اروپای شرقی)

عوارض هپاتیت B

ابتلا به عفونت مزمن HBV می تواند منجر به عوارض جدی شوند که عبارتند از:

سیروزکبدی: التهاب همراه با عفونت هپاتیت B می تواند منجر به زخم کبدی (سیروز) شود که این امر باعث اختلال در عملکرد کبد می شود.

سرطان کبد: افراد مبتلا به عفونت مزمن هپاتیت B خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهند.

نارسایی کبد: نارسایی حاد کبد شرایطی است که در آن عملکردهای حیاتی کبد مختل می شود. در صورت بروز این عمل، پیوند کبد برای حفظ زندگی لازم است.

سایر شرایط: افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B ممکن است به بیماری کلیوی یا التهاب رگ های خونی مبتلا شوند.

پیشگیری هپاتیت B

واکسن هپاتیت B معمولاً به مدت سه یا چهار تزریق در طی شش ماه انجام می شود. هپاتیت B از طریق واکسن منتقل نمی شود.

واکسن هپاتیت B برای موارد زیر توصیه می شود:

• نوزادان
• مبتلایان به بیماری مزمن کبد
• مبتلایان به بیماری کلیوی در مرحله نهایی
• مردانی که با یکدیگر رابطه جنسی دارند.
• کودکان و نوجوانان که از بدو تولد واکسینه نشده اند.
• شرکای جنسی شخصی که به HBV مبتلا است.
• کسانی که در مرکز کار با افراد معلول، زندگی می کنند.
• هر کسی که مبتلا به عفونت مقاربتی از جمله ایدز باشد.
• افرادی که با کسی زندگی می کنند که مبتلا به HBV است.
• مسافرانی که قصد دارند به مناطق با نرخ بالای عفونت HBV بروند.
• افرادی که مواد مخدر غیرقانونی تزریق می کنند یا سوزن و سرنگ مشترک دارند.
• کارمندان مراقبت های بهداشتی، کارکنان اورژانس و سایر افرادی که با خون در تماس هستند.

برای جلوگیری از ابتلا به HBV اقدامات احتیاطی را حتما انجام دهید. روش های دیگر برای کاهش خطر ابتلا به HBV عبارتند از:

وضعیت HBV همسر خود را بدانید.

اگر وضعیت سلامتی شریک زندگی خود را نمی دانید، هر بار که رابطه جنسی دارید از کاندوم یا پلی اورتان جدید استفاده کنید. به یاد داشته باشید اگرچه کاندوم می تواند خطر ابتلا به HBV شما را کاهش دهد، اما این خطر را از بین نمی برد.

از دارو های غیرقانونی استفاده نکنید.

اگر از مواد مخدر غیرقانونی استفاده می کنید، آن را ترک کنید. هرگز سوزن های تزریقی را به اشتراک نگذارید.

در مورد سوراخ کردن بدن و خال کوبی محتاط باشید.

اگر سوراخ یا خال کوبی می کنید، به دنبال یک مرکز معتبر باشید. از نحوه تمیز کردن تجهیزات بپرسید. اطمینان حاصل کنید که از سوزن های استریل استفاده می شود.

اگر در حال مسافرت به منطقه ای هستید که HBV شایع است، از پزشک در مورد واکسن HBV سوال کنید. معمولاً طی یک دوره شش ماهه در یک سری سه تزریق واکسن انجام می شود.

تشخیص هپاتیت B

پزشک را معاینه کرده و به دنبال علائم آسیب کبدی مانند زرد شدن پوست یا درد شکم می باشد. آزمایشاتی که می تواند به تشخیص هپاتیت B یا عوارض آن کمک کند:

 آزمایش خون

آزمایش خون می تواند ویروس هپاتیت B را در بدن تشخیص دهد و از نظر حاد یا مزمن بودن به پزشکتان کمک کند. یک آزمایش خون ساده همچنین می تواند تشخیص دهد که آیا از این بیماری مصون هستید یا ممکن است مبتلا باشید.

سونوگرافی کبد

سونوگرافی ویژه ای به نام الاستوگرافی گذرا می تواند میزان آسیب های کبدی را نشان دهد.

بیوپسی کبد

پزشک ممکن است یک نمونه کوچک از کبد را برای آزمایش (بیوپسی کبد) تهیه کرده تا آسیب کبدی را بررسی کند.

 افراد خاص برای غربالگری هپاتیت B

پزشک بعضی اوقات افراد خاصی را از نظر عفونت HBV آزمایش می کنند زیرا ویروس می تواند قبل از ایجاد علائم و نشانه ها به کبد آسیب برساند. در صورتی که شما جز افراد خاص برای غربالگری هستید، در مورد غربالگری عفونت HBV با پزشک مشورت کنید.

• زنان باردار
• افراد زندانی در زندان ها
• افراد با سابقه بیماری مقاربتی
• استفاده کنندگان دارو های تزریقی
• شریک زندگی مبتلا به HBV
• افرادی که شریک جنسی زیادی دارند.
• رابطه جنسی با افراد مبتلا به HBV
• بیماران دیالیزی
• مصرف کننده دارو های سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن یا دارو های رد پیوند اعضاء
• متولدین در کشورهای با شیوع HBV از جمله آسیا، جزایر اقیانوس آرام، آفریقا و اروپای شرقی

درمان هپاتیت B

اگر می دانید که در معرض ویروس هپاتیت B قرار گرفته اید و مطمئن نیستید که واکسیناسیون شده اید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. تزریق ایمونوگلوبولین (آنتی بادی) که در مدت 12 ساعت از قرار گرفتن در معرض ویروس داده می شود، ممکن است به شما در جلوگیری از ابتلا به بیماری HBV کمک کند، زیرا این روش درمانی فقط محافظت کننده کوتاه مدت است و شما باید همزمان واکسن HBV را نیز دریافت کنید.

درمان عفونت حاد هپاتیت B

اگر پزشک تشخیص دهد که عفونت هپاتیت B حاد دارید و به خودی خود از بین می رود ممکن است شما به درمان نیاز نداشته باشید. درعوض، پزشک ممکن است استراحت، تغذیه مناسب و مصرف مایعات زیادی را توصیه کند در موارد شدید، دارو های ضد ویروسی یا بستری شدن در بیمارستان برای جلوگیری از عوارض لازم است.

درمان عفونت مزمن هپاتیت B

بیشتر افرادی که به عفونت مزمن هپاتیت B مبتلا هستند، در طول زندگی خود نیاز به درمان دارند.

درمان باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری کبد شده و از انتقال عفونت به دیگران جلوگیری می کند. درمان هپاتیت مزمن B ممکن است شامل موارد زیر باشد:

دارو های ضد ویروسی

دارو های ضد ویروسی، دارو های خوراکی هستند که می توانند به مبارزه با ویروس کمک کرده و توانایی آن را در آسیب رساندن به کبد کاهش دهند.

تزریق اینترفرون

اینترفرون نسخه ساخته شده از انسان است که توسط بدن برای مقابله با عفونت تولید شده است.

این دارو عمدتا برای افراد مبتلا به HBV که مایل به جلوگیری از معالجه طولانی مدت هستند یا زنانی که ممکن است بخواهند در طی چند سال دیگر باردار شوند استفاده می شود.

در دوران بارداری نباید از اینترفرون استفاده شود. عوارض جانبی اینترفرون می تواند شامل تهوع، استفراغ، مشکل در تنفس و افسردگی باشد.

 پیوند کبد

اگر کبد شما به شدت آسیب دیده باشد، پیوند کبد ممکن است گزینه مناسبی باشد. در طی پیوند کبد، جراح کبد آسیب دیده را برداشته و آن را با کبد سالم جایگزین می کند. کبد پیوند شده از اهدا کنندگان متوفی است.

دارو های دیگر برای درمان HBV در حال تولید هستند.

درمان خانگی هپاتیت B

اگر به هپاتیت B آلوده شده اید، برای محافظت از دیگران در برابر ویروس اقدام کنید.

در برقراری رابطه جنسی احتیاط کنید. اگر از نظر جنسی فعال هستید، به همسر خود بگویید که HBV دارید و در مورد خطر انتقال آن به او صحبت کنید. هر بار که رابطه جنسی دارید از کاندوم لاتکس استفاده کنید، اما به یاد داشته باشید که کاندوم خطر ابتلا را کاهش می دهد اما آن را از بین نمی برد.

به همسر خود بگویید که آزمایش بدهد شریک شما باید وضعیت HBV خود را بدانند تا شما را آلوده نشوند.

وسایل شخصی را به اشتراک نگذارید. اگر از دارو های IV استفاده می کنید، هرگز سوزن و سرنگ را به اشتراک نگذارید. تیغ یا مسواک هم ممکن است آلوده به از خون فرد ناقل ویروس HBV باشند.

مقابله و پشتیبانی

اگر به عفونت هپاتیت B مبتلا شده اید، پیشنهادات زیر می تواند به برای پیشگیری بهتر به شما کمک کند:

با دوستان و خانواده در ارتباط باشید: HBV از طریق تماس موقتی انتقال نمی یابد، بنابراین خود را از افرادی که می توانند شما را حمایت کنند جدا نکنید.

مراقب خودتان باشید: رژیم غذایی سالم و پر از میوه و سبزیجات بخورید، مرتباً ورزش کنید و به اندازه کافی بخوابید.

مراقب کبد خود باشید: بدون مشورت با پزشک از الکل یا دارو های بدون نسخه استفاده نکنید.

آمادگی برای مراجعه به پزشک

پزشکان متخصص در درمان هپاتیت B شامل افراد زیر هستند:

• پزشکانی که بیماری های گوارشی را درمان می کنند. (متخصص گوارش)
• پزشکانی که بیماری های کبدی را درمان می کنند.
• پزشکانی که بیماری های عفونی را درمان می کنند.

علائم خود و اطلاعات شخصی اصلی، از جمله فشارهای اساسی یا تغییرات اخیر زندگی را بنویسید. لیستی از تمام دارو ها، ویتامین ها و مکمل های مصرف شده را تهیه کنید.

برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشکتان بپرسید عبارتند از:

• به چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
• آیا وضعیت من احتمالاً موقتی است؟
• چه عاملی باعث ایجاد علائم یا وضعیت من می شود؟
• غیر از محتمل ترین علل، علل احتمالی دیگر یا علائم من چیست؟
• گزینه های اصلی برای رویکرد اصلی که پیشنهاد می کنید چیست؟
• بیماری دیگری هم دارم، چگونه می توانم به بهترین وجه آن ها را مدیریت کنم؟
• آیا HBV به کبد من آسیب رسانده یا عوارض دیگری مانند مشکلات کلیوی ایجاد کرده است؟
• بهترین دوره عمل چیست؟
• آیا باید یک متخصص را ببینم؟
• آیا محدودیت هایی وجود دارد که باید دنبال کنم؟
• آیا خانواده من باید از نظر HBV آزمایش شوند؟
• چگونه می توانم اطرافیان خود را از HBV محافظت کنم؟
• آیا درمان جایگزین برای دارویی که تجویز می کنید وجود دارد؟

احتمالاً پزشك سؤالاتی از شما خواهد پرسید، از جمله:

• آیا به هپاتیت مبتلا شده اید؟
• علائم شما چقدر شدید است؟
• آیا تاکنون خون دریافت کرده اید؟
• چه زمانی علائم شما شروع شد؟
• آیا شما مواد مخدر تزریق می کنید؟
• آیا علائم شما مداوم بوده یا موقتی هستند؟
• آیا شما رابطه جنسی محافظت نشده داشته اید؟
• چه عاملی باعث بهتر و بدتر شدن علائم شما می شود؟