آشنایی با علائم پایان زندگی سالمندان به اطرافیان و اعضاء خانواده فرد کمک می کنند تا آنها یاد بگیرند چه کارهایی را انجام دهند که سالمند شان آرامش بیشتری را تجربه و با خاطری آسوده این جهان را ترک کند. مراقبت از یک سالمند در آخرین مرحله زندگی هرگز آسان نیست. خواه اینکه تمام مسئولیت فرد برعهده شما باشد و خواه سالمند شما فقط نیاز به توجه داشته باشد، در هر دو صورت باید این نکته را چگونه باید با سالمند خود رفتار کنید و نیاز های آنها را برآورده سازید.
جدول زمانی علائم پایان زندگی
علائم پایانی عمر افراد متفاوت است، بنابراین نباید انتظار داشته باشید که همه این علائم در افراد مختل یکسان باشند. همچنین، دوره سالمندی در افراد مختلف سرعت های گوناگونی دارد که می تواند به طور قابل توجهی سریع یا کند باشد.
علائم هفته های قبل از پایان زندگی سالمند
برخی از علائم اولیه مربوط به احساس گوشه گیری و افسردگی و انزوا است. این می تواند شامل خلق و خوی بد، بی انگیزه بودن و گوشه گیری باشد. فرد سالمند ممکن است زمان بیشتری را به یادآوری دوران کودکی و تجربه های قبلی زندگی خود اختصاص دهد. از دست دادن اشتها، ضعف عمومی و افزایش خستگی در بین سالمندان زیاد دیده می شود.
علائم روزهای قبل از پایان زندگی سالمند
افراد سالمند بیشتر ترجیح می دهند بخوابند تا اینکه بیدار باشند. آنها کمتر حرکت و صحبت می کنند و شاید به مکالمه یا سر و صدا واکنش زیادی نشان ندهند. حس شنوایی آنها به احتمال زیاد بدون تغییر باقی بماند، اما ممکن است بینایی آنها مختل شود.
علائم دیگر در روزهای آخر زندگی سالمندان ممکن است بروز پیدا کند، از جمله:
- توهم و هذیان
- افت فشار خون
- افت دمای بدن
- اختلال در تنفس
- مشکل در بلعیدن
- امتناع از غذا خوردن
- کاهش ضربان قلب
- کاهش دفع ادرار و مدفوع خیلی کم
علائم ساعت های قبل از پایان زندگی سالمند
بدن سالمندان در ساعت های پایانی زندگی و فرا رسیدن زمان مرگ ممکن است برخی علائم را از خودش بروز دهد، از جمله:
- نبض ضعیف
- اندام های سرد
- تنفس پر سر و صدا
- چشمان شیشه ای
- تغییر در هوشیاری، حملات ناگهانی، عدم پاسخگویی
- تنفس های غیرطبیعی، عمیق و سریع (Cheyne-Stokes)
- پوست بنفش، خاکستری، رنگ پریده یا لکه دار روی زانوها، پاها و دست ها
- تغییرات حس شنیداری، آخرین حسی است که از بین می رود. سالمند، حتی اگر بیهوش هم باشد، باز صدای اطراف خود را می شنود.
علائم پایان زندگی در سالمندان
در لحظه مرگ، تنفس متوقف شده و نبض یا فشار خون قابل اندازه گیری وجود ندارد. اگر چشم ها باز بمانند، مردمک چشم گشاد می شوند.
با شل شدن عضلات بدن، روده ها و مثانه خالی می شوند. با متوقف شدن جریان خون، پوست شروع به رنگ پریدگی و مومی شدن می کند. پس از مرگ، هنوز ممکن است شاهد ریزش اشک از چشم یا حرکات کوچک بازوها، پاها یا تارهای صوتی باشید.
علائم اشتها و تغییرات گوارشی در پایان زندگی سالمندان
با نزدیک شدن به زمان پایان زندگی، متابولیسم و هضم غذا به تدریج کند می شوند. بدن به کالری کمتری نیاز دارد؛ بنابراین از دست دادن اشتها و کاهش تشنگی در این شرایط کاملا طبیعی است. مشکل در بلع، حالت تهوع و یبوست نیز می تواند اشتها را مختل کند. ممکن است بدن کاهش وزن و علائم کم آبی را بروز دهد.
خواب بیشتر در پایان زندگی سالمندان
در فرد سالمند، ضعف و خستگی عمومی شایع است. سطح انرژی کاهش می یابد و فرد به خواب بیشتری نیاز دارد.
گوشه گیری و علائم پایان زندگی در سالمندان
سالمند ممکن است بیشتر احساس گوشه گیری و کناره گیری از جمع را داشته باشد. بعضی از افراد سالمند، یک فضای محدود را برای خود ایجاد می کنند. آنها زمان بیشتری را صرف گفتگو در مورد وقایع گذشته می کنند تا اینکه بخواهند درباره زمان حال حرف بزنند.
اضطراب و افسردگی و علائم پایان زندگی در سالمندان
با بروز علائم پایان زندگی، برخی از افراد سالمند احساس ترس یا نگرانی زیادی دارند و اطرافیان خود را هم درگیر می کنند. اضطراب و افسردگی برای پایان زندگی کاملا طبیعی است.
بی اختیاری ادرار و مثانه و علائم پایان زندگی در سالمندان
در افراد سالمند با شروع نارسایی کلیه ها، ادرار می تواند غلظت بیشتری پیدا کند و رنگ آن تیره شود. کنترل ادرار در مثانه و روده برای سالمند بسیار سخت تر خواهد شد.
تغییر علائم حیاتی و علائم پایان زندگی در سالمندان
در افراد سالمند، ضربان قلب، درجه حرارت بدن و فشار خون شروع به کاهش می کنند. با کاهش گردش خون، دستها، بازوها، ران ها و پاها در اثر لمس احساس خنکی خواهند کرد. پوست ممکن است به رنگ آبی تیره یا بنفش درآید و یا لکه دار به نظر برسد.
سردرگمی و علائم پایان زندگی در سالمندان
فرد سالمند ممکن است به طور دوره ای دچار فراموشی و سردرگمی شود. تا جایی که شناسایی زمان، مکان و حتی نزدیکانش هم برایش سخت و دشوار باشد. حتی ممکن است به یک مکان خیره یا حرکات تکراری مانند کشیدن ملحفه و لباس را انجام دهد.
تغییرات حسی و علائم پایان زندگی در سالمندان
در دوره های پایان زندگی افراد، بینایی آنها ضعیف می شود؛ اما احتمال دارد شخصی که نزدیک به مرگ است چیزهایی را ببیند، بشنود یا احساس کند، حتی با افرادی که فوت شده اند و در قید حیات نیستند هم صحبت کنند. تغییرات حسی همچنین می تواند منجر به توهم خیلی زیاد و به هذیان شود.
تغییرات تنفسی و علائم پایان زندگی در سالمندان
تنفس سالمند، با دوره های تنگی نفس به تدریج کند و کم عمق تر می شود. با شل شدن عضلات گلو، مایعات می توانند در گلو جمع شوند. تنفس فرد سالمند، ممکن است خیلی ضعیف باشد و بخواهد با سرفه آن را از بین ببرد، بنابراین منجر به تنفس پر سر و صدا شده که به عنوان جغجغه مرگ شناخته می شود.
از دست دادن هوشیاری سالمند
در این دوره، بیدار کردن فرد سالمند از خواب می تواند بسیار دشوار باشد. در نهایت، هیچ گونه واکنش و پاسخی از سوی سالمند دریافت نخواهید کرد، از هوش می روند یا هذیان می گویند. چشم ها ممکن است ظاهری شیشه ای پیدا کنند.
مراقبت از سالمندان در دوره های پایانی زندگی
پزشک در مورد چگونگی تأمین نیاز های جسمی بر اساس شرایط پزشکی آنها راهنمایی های لازم را ارائه خواهد کرد. این راهکارها ممکن است شامل تجویز داروها برای مواردی مانند درد، مشکلات گوارشی یا اضطراب باشد.
اما با این حال شما می توانید با در نظر گرفتن برخی راهکارها، نیاز های جسمی فرد سالمند را برآورده کنید:
- بگذارید هر وقت می خواهند بخوابند.
- از نور کم استفاده کنید و از صداهای بلند یا حواس پرت پرهیز شود.
- برای سالمند خود تختخواب راحت تهیه کنید و در صورت لزوم تعویض شود.
- به فرد سالمند کمک کنید برای کمک به تنفس از دستگاه تنفسی استفاده کند.
- غذاهای نرم را برای آنها تهیه شود اما فرد سالمند را مجبور به خوردن غذا نکنید.
- برای جلوگیری از ایجادد زخم بستر هر چند ساعت یک بار موقعیت آنها را تغییر دهید.
- برای از بین بردن خشکی پوست لب از مرطوب کننده لب و لوسیون بدون الکل استفاده شود.
- به آنها کمک کنید تا با استفاده از تکه های یخ و یا از پارچه مرطوب روی لب، آب بدن خود را حفظ کنند.
همچنین، برای کمک به ارائه حمایت عاطفی و معنوی به سالمندان می توانید راهکارهای زیر را در نظر بگیرید:
- به سالمندان ابراز عشق و علاقه کنید.
- موسیقی مورد علاقه آنها با صدای کم پخش کنید.
- با گرفتن دست یا قرار دادن دست روی شانه آنها، تماس بدنی کوچکی ایجاد کنید.
- واقعیت را انکار نکنید. اگر آنها می خواهند خداحافظی کنند، این امکان را برایشان فراهم کنید. این می تواند آرامش روانی آنها را چند برابرکند.
- اگر فرد سالمند می خواهد حرف بزند، آنها را تشویق کنید. اجازه دهید به صحبت کردن خودش ادامه بدهند، شنونده خوبی باشید و از شروع موضوعات استرس زا هم پرهیز شود.
- حتی اگر افراد سالمند، به صحبت ها و صداها پاسخ و واکنشی نشان نمی دهند، با فرض اینکه صدا را می شنوند. مستقیما با آنها صحبت کنید. هنگام ورود یا ببرون آمدن از اتاق، خود را معرفی کنید.
- طرز فکر آنها را نادیده نگیرید، صحبت هایشان را قطع و یا رد نکنید. در صورت سردرگمی به آنها آرامش بدهید. اگر سالمندان دوست دارند با افراد خاصی صحبت کنند یا آنها را ببینند، حتما این امکان را برایشان فراهم کنید.
به نیازهای معنوی سالمند توجه کنید. در نظر داشته باشید به عنوان یک مشاور معنوی، مددکار اجتماعی یا روانشاس پایان زندگی را خوب و مناسب معرفی کنید.
حرف آخر
یادگیری در مورد علائم پایان زندگی سالمند می تواند به فرد کمک کند حمایت جسمی و عاطفی مورد نیاز سالمندان را هنگام انتقال به او ارائه دهد. وقتی سالمندی در گذشت، به خود فرصت دهید تا غم و اندوه بگذرد، از خود مراقبت کنید و در صورت نیاز از یک روان شناس و یا مشاور کمک بگیرید.
آخرین دیدگاه‌ها