فوتوبیا (حساسیت چشم نسبت به نور)
فوتوبیا (Photobia) به معنای ترس از نور است. البته منظور از فوتوبیا این نیست که شخص مبتلا به آن از نور می ترسد، بلکه منظور حساسیت بسیار شدید نسبت به نور اطراف است. حال تفاوتی نمی کند این نور، نور ساطع شده از محیط پیرامون یا حتی نور خورشید باشد. در بعضی از موارد ابتلا به فوتوبیا شدید، فرد ممکن است در هنگام تماس با نور دچار دردهای چشمی شود.
فوتوبیا در حقیقت یک بیماری نیست بلکه نشانه ای از یک مشکل دیگر است. سردردهای میگرنی، خشکی چشم و تورم در داخل چشم ها از جمله عوارض شایعی است که با حساسیت چشم نسبت به نور خورشید مرتبط است. فرد مبتلا ممکن است در نتیجه قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید یا محیط اطراف خود دچار دردها چشمی شده و حتی نتواند چشمان خود را باز نگه دارد. بعضی از افراد ممکن است دچار سردرد نیز بشوند.
علت فوتوبیا
عارضه فوتوبیا به ارتباط بین سلول های داخل چشمی که نور را تشخیص داده و از طریق عصب به مغز انتقال می دهند ، مرتبط است. میگرن شایعترین علت حساسیت به نور است. بیش از 80 درصد افراد مبتلا به میگرن دارای فوتوبیا هستند. بسیاری از این افراد حتی وقتی سردرد ندارند بازهم نسبت به نور حساسیت دارند. انواع دیگر سردردها نیز ممکن است باعث بروز فوتوبیا شود. افرادی که دچار سردردهای تنشی و خوشه ای می شوند نیز نسبت به نور حساسیت نشان داده و در صورت قرار گرفتن در معرض آن، احساس ناراحتی می کنند.
بعضی از وضعیت های مغزی نیز می تواند باعث بروز فوتوبیا شود.
این وضعیت ها شامل موارد زیر می شوند:
- آسیب جدی در مغز
- تومورهای غده هیپوفیز
- مننژیت (تورم پوشش های محافظ مغز و نخاع)
- Supranuclear palsy (یک اختلال مغزی که باعث مشکلات در تعادل ، راه رفتن و حرکت چشم ها می شود).
بیماری های چشمی و فوتوبیا
بعضی از بیماری های چشمی نیز ممکن است دچار بروز فوتوبیا شود:
- خشکی چشم
- یووئیت (تورم در داخل چشم)
- Iritis (تورم حلقه رنگی اطراف مردمک چشم)
- آب مروارید (لنز چشم با یک لایه پوشانده شود)
- سایش قرنیه (ساییده شدن سطح قرنیه چشم)
- آسیب شبکیه، لایه حساس به نور در قسمت پشت چشم
- کراتیتیس (تورم قرنیه یا همان لایه شفافی که بخش رنگی چشم را می پوشاند)
- بلفاروسپاسم (بیماری که باعث می شود تا پلک ها بی اختیار بسته شده و غیر قابل کنترل شوند).
- التهاب ملتحمه چشم (التهاب ملتحمه یا همان بافت شفافی که بر روی قسمت سفید رنگ چشم قرار گرفته است).
علاوه بر موارد گفته شده، فوتوبیا ممکن است افراد مبتلا به بیماری های ذهنی را نیز درگیر کند. این بیماری ها شامل موارد زیر می شود:
- افسردگی
- وحشت زدگی
- اختلال دو قطبی
- استرس و اضطراب
- آگورافوبیا (ترس از قرار گرفتن در جمع)
علاوه بر این ممکن است در نتیجه انجام عمل لازیک یا دیگر جراحی ها برای رفع عیوب انکساری چشم، دچار فوتوبیا شده باشید.
طول موج خاصی از نور، مانند نور آبی رایانه و تلفن هوشمند بیشترین حساسیت را در این افراد به وجود خواهند آورد.
داروها و فوتوبیا
مصرف بعضی از داروها نیز ممکن است باعث بروز فوتوبیا شود. این داروها شامل موارد زیر می شود:
- آنتی بیوتیک ها مثل داکسی سایکلین و تتراسایکلین
- Quinine)Qualaquin): این دارویی است که برای درمان مالاریا از آن استفاده می شود.
- Furosemide Lasix: این دارو مانع از نگه داشتن آب اضافه در بدن می شود. از این دارو برای درمان نارسایی احتقانی قلب، بیماری کبد، بیماری کلیوی و سایر بیماری ها استفاده می شود.
تشخیص فوتوبیا
اگر فکر می کنید فوتوبیا دارید، بهتر است برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید. پزشک معالج در مورد علائم، بیماری ها و داروهایی که مصرف می کنید سؤالاتی را مطرح کرده و سپس وضعیت سلامتی چشم ها و در صورت امکان مغز شما را مورد بررسی قرار خواهد داد.
آزمایشاتی که پزشک ممکن است از آن برای تشخیص فوتوبیا استفاده کند، شامل موارد زیر می شود:
- آزمایش slit lamp. برای انجام این آزمایش پزشک از یک میکروسکوپ مخصوص دارای نور برای بررسی و معاینه وضعیت چشم ها استفاده خواهد نمود.
- آزمایش ام آر آی (MRI). در این تصویر برداری با استفاده از آهنربا های بسیار قوی و امواج رادیویی تصویری از چشمان شما گرفته خواهد شد که به تشخیص علت اصلی بروز این عارضه چشمی کمک زیادی خواهد کرد.
- بررسی پرده اشکی چشم. این بررسی با هدف تشخیص خشکی چشم مورد استفاده قرار گرفته و در آن پزشک با دقت سلامت پرده اشکی چشم فرد مراجعه کننده را معاینه خواهد کرد.
پیشگیری فوتوبیا
شاید نتوانید از بروز فوتوبیا جلوگیری کنید اما بعضی از رفتارها می تواند از بروز بیماری های زمینه ای فوتوبیا پیشگیری کند.
این رفتارها شامل موارد زیر می شود:
- با شستن مکرر دستان از بروز encephalitis جلوگیری کنید.
- از محرک هایی که باعث بروز حملات میگرنی می شود، خودداری کنید.
- با جلوگیری از تماس با افراد آلوده، شستن دست ها و ایمن سازی در برابر مننژیت باکتریایی، خطر ابتلا به مننژیت را کاهش دهید.
- با حفظ بهداشت فردی، لمس نکردن چشم و استفاده از لوازم آرایش شخصی می توانید از بروز عفونت و بلفاریت چشمی جلوگیری کنید.
- دریافت واکسیناسیون encephalitis و جلوگیری از قرار گرفتن در معرض پشه ها و کنه ها نیز می تواند خطر ابتلا به این بیمرای را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.
زمان مراجعه به پزشک
برخی از بیماری های زمنیه ای که باعث ایجاد حساسیت به نور می شوند، نیاز به فوریت های پزشکیو درمان سریع خواهند داشت. اگر شاهد بروز علائم زیر یا نشانه های دیگر مرتبط با این نشانه ها بودید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید:
-
سایش قرنیه
علائم: تاری دید، درد یا سوزش چشم ها، قرمزی، حس وجود جسم خارجی در داخل چشم ها
- Encephalitis
علائم: سردردهای شدید، تب، مشکل در برخواستن، گیجی
-
مننژیت
علائم: تب و تشنج، سردرد های شدید، گردن درد، حالت تهوع و استفراغ
-
Subarachnoid hemorrhage
علائم: سردردهای ناگهانی و شدیدی که با عقب بردن سر شدت بگیرد، احساس گیجی و ناآرامی، کاهش سطح هوشیاری، بی حسی در اعضای بدن
درمان فوتوبیا
بهترین شیوه درمان بستگی به علت بروز فوتوبیا خواهد داشت. به عنوان مثال در صورتی که علت اصلی حساسیت فرد نسبت به نور، مصرف داروی خاصی باشد. بهترین شیوه درمان کنار گذاشتن مصرف آن دارو است. البته قبل از اینکار حتماً باید با پزشک در این مورد صحبت کرده یا داروی جایگزین آن را تهیه کنید.
در بعضی از موارد که درمان مشخصی برای این عارضه وجود ندارد نیز می توان از عینک های رنگی برای کاهش علائم استفاده کرد. استفاده از لنزهای به رنگ صورتی با نام FL-41 می تواند کمک زیادی به فرد مبتلا کند. البته استفاده از عینک های رنگی برای همه افراد توصیه نمی شود. زیرا بعضی از افراد در صورت استفاده از این عینک ها ممکن است چشم آن ها نسبت به نور دچار حساسیت بیشتری شود. در نتیجه برای بهترین انتخاب بهتر است با چشم پزشک مشورت کنید.
درمان دارویی
در صورتی که میزان حساسیت چشم شما نسبت به نور خورشید بسیار زیاد است، حتماً به چشم پزشک مراجعه کنید. پزشک در مورد میزان و شدت این عارضه سؤالاتی را مطرح کرده و علت اصلی بروز آن را تشخیص خواهد داد.
درمان فوتوبیا با توجه به علت بروز آن متفاوت خواهد بود. درمان های دارویی برای کاهش فوتوبیا معمولاً شامل موارد زیر می شود:
- داروها و آرام بخش ها برای میگرن
- آنتی بیوتیک ها برای التهاب ملتحمه
- قطره چشم آنتی بیوتیک برای ساییدگی قرنیه
- اشک مصنوعی برای سندرم خفیف خشکی چشم
- قطره چشم که باعث کاهش التهاب اسکلرولیت می شود.
- آنتی بیوتیک ها برای مننژیت باکتریایی (شکل ویروسی آن معمولاً طی 2 هفته خود به خود بهبود خواهد یافت).
- جراحی برای از بین بردن خون اضافی و کاهش فشار بر روی مغز در اثر subarachnoid hemorrhage
- داروهای ضد التهابی، استراحت و مصرف مایعات برای موارد خفیف آنسفالیت (موارد شدید این بیماری نیاز به مراقبت مستمر خواهد داشت).
سبک زندگی و درمان خانگی فوتوبیا
دور ماندن از نور خورشید و کم کردن نور محیط منزل در طول روز از جمله مواردی است که به کاهش علائم فوتوبیا کمک زیادی خواهد کرد. در صورتی که هر روز باید از منزل خارج شوید نیز بهتر است از عینک های دودی یا رنگی برای کاهش علائم فوتوبیا استفاده کنید.
خلاصه
فوتوبیا در حقیقت یک بیماری نیست بلکه نشانه ای از یک مشکل دیگر است. سردردهای میگرنی، خشکی چشم و تورم در داخل چشم ها از جمله عوارض شایعی است که با حساسیت چشم نسبت به نور خورشید مرتبط است. فرد مبتلا ممکن است در نتیجه قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید یا محیط اطراف خود دچار دردها چشمی شده و حتی نتواند چشمان خود را باز نگه دارد.
بروز فوتوبیا ممکن است علل مختلفی داشته باشد که بهترین شیوه درمان آن نیز با توجه به علت آن انتخاب خواهد شد. خشکی چشم، یووئیت، کراتیتیس، آب مروارید، سایش قرنیه، التهاب ملتحمه، آسیب شبکیه، بلفاروسپاسم از جمله علل بروز فوتوبیا است. گاهی اوقات عمل های جراحی عیوب انکساری چشم نیز می تواند باعث بروز این عارضه چشمی شود.
منابع:
آخرین دیدگاه‌ها