شایع ترین علل نابینایی چیست؟ شایع ترین علل نابینایی شامل، آسیب دیدگی چشم و نقائص چشم ها هنگام تولد و بیماری هایی همچون کاتاراکت می باشند. نابینایی، ناتوانی در دیدن هر چیزی از جمله نور است. نابینایی کامل یعنی شما اصلا نمی توانید چیزی را ببینید. اگر به طور ناگهانی توانایی بینایی شما محدود شده و یا به طور کامل آن را از دست داده اید،فورا به مراکز درمانی مراجعه کنید و یا از کسی بخواهید شما را برای معالجه به مراکز درمانی ببرد. منتظر بازگشت بینایی خود نباشید. درمان نابینایی، به علت اصلی آن بستگی دارد. درمان فوری می تواند شانس افراد را برای بازیابی بینایی افزایش دهد. درمان ممکن است شامل جراحی یا دارو باشد.
علائم نابینایی
در نابینایی کامل، فرد دیگر هیچ چیزی را نمی بیند؛ اما در کم بینایی فرد ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- دید ابری
- دید تونلی
- دید ضعیف در شب
- ناتوانی در دیدن اشکال
- دیدن سایه های از اشیاء
علائم نابینایی در نوزادان
سیستم بینایی کودک در رحم شروع به رشد می کند و تا حدود 2 سالگی کاملاً شکل نمی گیرد. در سن 6 تا 8 هفتگی کودک باید این توانایی را داشته باشد که سر خودش را به دنبال صدا به اطراف بچرخاند. در سن 4 ماهگی، چشمان کودک باید به درستی مرتب شده باشند.
علائم اختلال بینایی در کودکان خردسال می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تمرکز ضعیف
- مالش مداوم چشم
- قرمزی مزمن چشم
- حساسیت شدید به نور
- حرکت غیر طبیعی چشم بعد از 6 ماهگی
- ردیابی بینایی ضعیف، یا مشکل در دنبال کردن شی با چشم آنها
شایع ترین علل نابینایی
برخی از بیماری ها و مشکلات چشمی می توانند منجر به کوری و نابینایی افراد شوند، از جمله:
آب سیاه
گلوکوما چشم (آب سیاه) بیماری چشمی است که در آن عصب های بینایی فرد دچار آسیب می شود. این عارضه معمولاً زمانی اتفاق می افتد که مایعات در بخش جلویی چشم جمع شوند. این آب اضافه جمع شده در جلوی چشم فشار چشمی را افزایش داده و در نتیجه عصب بینایی فرد دچار آسیب خواهد شد. یکی از علت های اصلی نابینا شدن افراد بالاتر از 60 سال بروز بیماری گلوکوما یا آّب سیاه است. البته می توان با تشخیص و درمان به موقع تا حد زیادی از نابینایی فرد پیشگیری کرد.
دژنراسیون ماکولا
دژنراسیون ماکولا وابسته به سن و یا تخریب لکه زرد یک بیماری چشمی است که معمولاً شروع آن از سن 60 سالگی بوده و به مرور زمان ماکولا یا همان قسمت مرکزی شبکیه چشم دچار آسیب شده و در نتیجه فرد دچار اختلالات بینایی خواهد شد. بیماری دژنراسیون ماکولا وابسته به سن AMD یا ARMD به ندرت باعث از دست دادن بینایی می شود زیرا در نتیجه این بیماری تنها قسمت مرکزی بینایی تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. با این حال آسیب دیدن ماکولا در قسمت مرکزی شبکیه باعث می شود تا فرد نتواند مستقیم را به خوبی ببیند و این یعنی مشکل در مطالعه، رانندگی و انجام تمامی کارهایی که نیاز به دید مستقیم دارد.
آب مروارید
آب مروارید نواحی متراکم و ابری است که در عدسی چشم ایجاد شده و از زمانی شروع می شود که پروتئین های موجود در چشم به صورت انبوه درآمده و از ارسال تصاویر واضح به لنز توسط لنز جلوگیری می کنند. آب مروارید به آرامی پیشرفت کرده و در نهایت بینایی را مختل می کند. ممکن است هر دو چشم افراد به آب مروارید مبتلا شوند، اما معمولاً به طور هم زمان تشکیل نمی شوند. آب مروارید در سالمندان شایع است. طبق گفته انستیتوی چشم ملی، بیش از نیمی از افراد در ایالات متحده آب مروارید دارند یا تا 80 سالگی تحت عمل جراحی آب مروارید قرار گرفته اند.
علائم رایج آب مروارید شامل موارد زیر است:
- تاری دید
- مشکل دیدن در شب
- چراغ های اطراف هاله
- افزایش حساسیت به خیرگی
- رنگ ها را کمرنگ می بینند.
- دید دوتایی در چشم آسیب دیده
- نیاز به تغییرات مکرر در عینک طبی
تنبلی چشم
تنبلی چشم که در اصطلاح پزشکی به آن «آمبلوپیا» نیز گفته می شود زمانی اتفاق می افتد که مغز چشم سالم را برای دیدن انتخاب می کند و در نهایت یکی از چشم ها کارایی خود را از دست خواهد داد. در نهایت نیز مغز به کلی سیگنال های دریافتی از چشم ضعیف یا همان چشم «تنبل» را نادیده گرفته و به آن ها هیچ توجهی نمی کند. چنین وضعیتی باعث اختلال بینایی فرد خواهد شد.
معمولاً چشمی که دچار تنبلی می شود هیچ تفاوتی با چشم سالم نخواهد داشت. البته گاهی اوقات ممکن است چشم در جهت متفاوتی نسبت به چشم دیگر در حرکت باشد. به همین خاطر از اصطلاح «تنبل» برای چشمی که دچار اختلال شده، استفاده می شود. چنین بیماری ای معمولاً فقط یکی از چشم ها را درگیر کرده ولی به طور کلی دید هر دو چشم تحت تأثیر آن قرار خواهد گرفت.
عارضه تنبلی چشم بیشتر در کودکان اتفاق افتاده و موجب کاهش قدرت بینایی کودک خواهد شد. باید به این نکته دقت داشته باشید که تنبلی چشم کاملاً با چپ شدن چشم یا لوچی متفاوت بوده و به این موارد استرابیسموس گفته می شود. هرچند که استرابیسموس نیز می توانند در طولانی مدت منجر به بروز تنبلی چشم شود ولی این اتفاق تنها در صورتی می افتد که چشم سالم بسیار بیشتر از چشم دارای عیوب انکساری مورد استفاده قرار بگیرد. در صورتی که آمبلیوپیا درمان نشود، ممکن است فرد بینایی اش را به صورت موقت یا دائمی از دست بدهد.
نوریت بینایی
التهاب عصب بینایی یا Optic neuritis هنگامی رخ می دهد که تورم (التهاب) به پوشش میلین عصب بینایی آسیب می رساند. عصب بینایی دسته ای از الیاف عصبی است که اطلاعات تصویری را از چشم شما به مغز شما منتقل می کند. علائم و نشانه های شایع ابتلا به التهاب عصب بینایی شامل احساس درد در هنگام حرکت چشم و افت موقت بینایی یکی از چشم ها است.
رتینیت پیگمنتوزا
رتینیت پیگمانتوزا یا التهاب رنگدانه ای شبکیه اشاره به گروهی از مشکلات چشمی دارد که شبکیه چشم را درگیر می کند. این عارضه شیوه پاسخ دهی و عکس العمل شبکیه نسبت به نور را تغییر داده و مشکلاتی برای بینایی فرد به دنبال خواهد داشت. افراد مبتلا به رتینیت پیگمانتوزا با گذشت زمان به آرامی بینایی خود را از دست خواهند داد. البته معمولاً این عارضه منجر به نابینایی کامل این افراد نخواهد شد.
رتینیت پیگمانتوزا (RP) اصطلاحی است که به یک گروه از بیماری های چشمی اشاره کرده و منجر به از دست دادن قدرت بینایی و کاهش آن می شود. زمانی که فردی به رتینیت پیگمانتوزا مبتلا باشد، سلول ها در شبکیه که به آن ها گیرنده های نوری نیز گفته می شود، به درستی عمل نکرده و با گذشت زمان بینایی فرد کاهش خواهد یافت.
نابینایی می تواند عارضه بیماری های مانند دیابت و سکته مغزی در بیماران باشد. سایر علل شایع نابینایی، عبارتند از:
- آسیب دیدگی چشم
- نقائص هنگام تولد
- عوارض ناشی از جراحی چشم
- تومورهایی که روی شبکیه یا عصب بینایی تأثیر می گذارند نیز می توانند باعث کوری شوند.
دلایل نابینایی در نوزادان
شرایط زیر می تواند بینایی نوزادان را مختل کند یا باعث کوری آنها شود:
- آب مروارید
- گلوکوم مادرزادی
- پتوز یا افتادگی پلک
- انسداد مجرای اشکی
- آمبلیوپی یا تنبلی چشم
- استرابیسم یا چشمان ضربدری
- تاخیر در رشد سیستم بینایی کودک
- عفونت چشمی، مانند چشم صورتی
- رتینوپاتی نارس (ROP) که در نوزادان نارس اتفاق میفتد.
عوامل خطر نابینایی
برخی افراد بسته به شرایط و بیماری هایی که دارند ممکن است درمعرض خطر نابینایی قرار داشته باشند، از جمله:
- دیابتی ها
- نوزادان نارس
- بیماران با انواع سکته های مغزی و قلبی
- افرادی که تحت عمل جراحی چشم قرار می گیرند.
- مبتلایان به بیماری های چشم، مانند تخریب ماکولا و گلوکوم
- افرادی که با اجسام تیز یا مواد شیمیایی سمی کار می کنند یا در نزدیکی آنها قرار دارند.
تشخیص نابینایی
معاینه دقیق چشم توسط متخصص بینایی سنجی یا چشم پزشک به تعیین علت نابینایی یا از بین رفتن جزئی دید کمک می کند. چشم پزشک برای تشخیص و تایید نابینایی یکسری آزمایشات را برای ارزیابی شرایط زیر انجام می دهد:
- وضوح دید بیمار
- عملکرد عضلات چشم
- واکنش مردمک چشم به نور
تشخیص نابینایی در نوزادان
برای تشخیص نابینایی در نوزادان، متخصص اطفال بعد از تولد، نوزادان را برای مشکلات چشمی احتمالی بررسی می کنند. برای تشخیص این بیماری ها بهتر است نوزاد خود را در سن ماهگی به پیش متخصص اطفال ببرید.
نوزاد شما باید بتواند از 6 تا 8 هفتگی به محرک های بینایی عکس العمل نشان بدهد. اگر کودک شما تا 2 تا 3 ماهگی در برابر تابش نور در چشم خود واکنشی نشان نمدهد یا روی اشیاء رنگارنگ تمرکز نمی کند، سریعاً برای بررسی وضعیت بینایی فرزند خود، او را به پیش چشم پزشک ببرید.
پیشگیری نابینایی
برای تشخیص بیماری های چشم و پیشگیری از کم بینایی، معاینات منظم چشم را انجام دهید. در صورت تشخیص برخی از بیماری های چشم مانند گلوکوم، درمان با دارو می تواند از بروز کوری جلوگیری کد.
انجمن بینایی سنجی آمریکا برای جلوگیری از کاهش بینایی، توصیه می کند که چشمان فرزندتان را ددر سنین زیر معاینه کنید:
- در 6 ماهگی
- در 3 سالگی
- هر ساله بین 6 تا 17 سال
علاوه بر آن، می توانید در صورت بروز هر گونه علائم مربوط به اختلالات چشمی، به چشم پزشکان با تجربه مشورت کنید. مشاوره آنلاین با متخصصین و چشم پزشکان با تجربه در اپلیکیشن پزشکت امکان پذیر است. با خدمات مشاوره آنلاین پزشکت می توانید هر علائمی از بیماری های مختلفی که دارید را با متخصصین و درمانگران در میان بگذارید.
درمان نابینایی
در شرایطی که فرد دچار کم بینایی شده باشد، برخی از راهکارها ممکن است در درمان کم بینایی موثر باشند، از جمله:
- دارو
- عینک
- عمل جراحی
- لنزهای تماسی
اما در نابینایی کامل، فرد مجبور است برای مقابله با مشکلات احتمالی خود روش ها و مهارت های جدیدی را یاد بگیرد. برخی از راهکارها برای کمک به افراد نابینا، عبارتند از:
- یادگیری خط بریل
- استفاده از یک سگ راهنما
- بالا بردن امنیت محل کار و زندگی
- مجهز کردن خانه و محل کار برای دسترسی بهتر به وسایل
امید به بازگشت دوباره بینایی
امید به بازگشت دوباره بینایی و پیش آگهی نابینای فرد به درمان فوری بیماری و علت اصلی آن بستگی دارد. جراحی می تواند به طور موثر آب مروارید را درمان کند و لزوماً منجر به نابینایی نمی شود. تشخیص و درمان به موقع نیز در موارد گلوکوم و از بین رفتن ماکولا برای کمک به کاهش یا پیشگیری از نابینایی مهم است.
آخرین دیدگاه‌ها