قرص لیوتیرونین (سیتومل) یک داروی جایگزین تیروئید، یک شکل مصنوعی از هورمون تیروئید طبیعی به نام L-triiodothyronine یا T3 است. می توان از آن برای درمان کم کاری تیروئید استفاده کرد. کم کاری تیروئید، وضعیتی است که در آن غده تیروئید هورمون بسیار کمی تولید می کند.
لیوتیرونین در برخی افراد جایگزین هورمونی می شود که غده تیروئید آنها عملکرد مناسبی ندارد و دیگر هورمون تولید نمی کند. این دارو همچنین می تواند در دوزهای بالاتر برای سرکوب عملکرد تیروئید در طول درمان سرطان تیروئید استفاده شود. لیوتیرونین یک داروی خوراکی است که به شکل قرص مصرف می شود.
لیوتیرونین برای چه مواردی استفاده می شود؟
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) لیوتیرونین را برای درمان کم کاری تیروئید تایید کرده است. در کم کاری تیروئید، این غده دیگر به درستی کار نمی کند و نمی تواند هورمون های دیگری مانند T3 یا T4 که هورمون های مهم برای بسیاری از عملکردهای بدن هستند، بسازد. لیوتیرونین می تواند به جایگزینی هورمون T3 کمک کند. سیتومل همچنین می تواند با جراحی و درمان ید رادیواکتیو برای درمان سرطان تیروئید استفاده شود. FDA نسبت به استفاده از هورمون های تیروئید مانند لیوتیرونین برای درمان چاقی یا کاهش وزن هشدار می دهد. استفاده بیش از حد از قرص لیوتیرونین ممکن است منجر به بروز مسمومیت جدی یا حتی خطرناک شود.
نحوه مصرف لیوتیرونین
برای اثربخشی بهتر هنگام مصرف این دارو باید هر دستورالعمل خاصی را که توسط ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی که لیوتیرونین را تجویز کرده است، را رعایت کنید. شما معمولاً لیوتیرونین را یک بار در روز در همان زمان و با غذا یا بدون غذا مصرف کنید. 1لیوتیرونین معمولاً به‌عنوان یک درمان طولانی‌مدت تجویز می‌شود، زیرا جایگزین هورمونی می شود که بدن دیگر آن را تولید نمی‌کند. قرص لیوتیرونین را در دمای اتاق (بین 59 درجه تا 86 درجه فارنهایت) نگهداری کنید.
چه مدت طول می کشد تا لیوتیرونین اثر کند؟
لیوتیرونین پس از مصرف، به سرعت جذب می شود و می تواند در عرض چند ساعت اثربخشی خودش را شروع می کند. مصرف منظم دارو چند روز طول می کشد تا سطح دارو در بدن به حالت ثابت برسد.
عوارض جانبی لیوتیرونین چیست؟
یک متخصص پزشکی می تواند شما را در مورد عوارض جانبی راهنمایی کند. اگر عوارضی را پس از مصرف این دارو تجربه کردید، با داروساز یا متخصص پزشکی تماس بگیرید. عوارض جانبی سیتومل معمولاً مربوط به دوز بالاتر از حد مورد نیاز است و مشابه علائم پرکاری تیروئید است.
عوارض جانبی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سردرد
- عصبی بودن
- تپش قلب
- اسهال
- ریزش مو
- کهیر
- ریتم قلب نامنظم
- تنگی نفس
- ضعف عضلانی
- افزایش اشتها
- کاهش وزن
- تحریک پذیری
- مشکل در خوابیدن
- عدم تحمل گرما
- مشکلات قاعدگی
عوارض جانبی شدید
مصرف لیوتیرونین با دوز بسیار بالا مصرف می تواند باعث نامنظم شدن ریتم قلب، درد قفسه سینه و انفارکتوس میوکارد (عدم جریان خون به عضله قلب) شود. همچنین، در صورت عدم درمان، و در صورت ادامه مصرف لیوتیرونین با دوز بسیار بالا، امکان تشدید هر یک از عوارض احتمالی بیشتر هم می شوند. لیوتیرونین ممکن است عوارض جانبی دیگری ایجاد کند. در صورت بروز هرگونه مشکل غیرعادی در حین مصرف این دارو با پزشک خود تماس بگیرید.
چه مقدار لیوتیرونین باید مصرف کنم؟
دوز این دارو برای بیماران مختلف متفاوت خواهد بود. دستورات پزشک یا دستورالعمل های روی برچسب را برای مصرف صحیح دنبال کنید. اطلاعات زیر فقط شامل دوزهای متوسط این دارو است. اگر پزشک دوز دیگری را برای شما تعیین کرده است، آن را تغییر ندهید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید که این کار را انجام دهید.
مقدار دارویی که مصرف می کنید به قدرت دارو بستگی دارد. همچنین، تعداد دوزهایی که هر روز مصرف می‌کنید، زمان مجاز بین دوزها، و مدت زمانی که دارو را مصرف می‌کنید به نوع بیماری خود که دارو را برای آن استفاده می‌کنید بستگی دارد.
دوز مصرفی دارو برای کم کاری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بزرگسالان: در ابتدا، 25 میکروگرم یک بار در روز اما پزشک ممکن است دوز شما را در صورت نیاز تغییر دهد. با این حال، دوز معمولاً بیش از 75 میکروگرم یک بار در روز تجویز نمی شود.
- سالمندان: در ابتدا، 5 میکروگرم یک بار در روز اما احتمال دارد پزشک دوز شما را در صورت نیاز تنظیم کند.
- کودکان: در ابتدا، 5 میکروگرم یک بار در روز تجویز می شود و در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز شما را تغییر دهد.
- برای سرطان تیروئید در بزرگسالان و کودکان، مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.
- برای تشخیص مشکل تیروئید در بزرگسالان 75 تا 100 میکروگرم یک بار در روز به مدت 7 روز تجویز می شود. اما پزشک قبل و بعد از لیوتیرونین 7 روزه برای شما ید رادیواکتیو تجویز می کند. در کودکان مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.
- اگر 65 سال یا بیشتر سن دارید، پزشک ممکن است دوز مصرفی شما را کاهش دهد تا از بروز مشکلات ریتم قلب پیشگیری کند. کسانی که مشکلات قلبی دیگری دارند اما جوان‌تر هستند ممکن است به دوز اولیه کمتری نیاز داشته باشند. زنان ممکن است در دوران بارداری خود به دوز بالاتری از این دارو نیاز داشته باشند.
دوز فراموش شده
اگر در هنگام مصرف لیوتیرونین یک نوبت را فراموش کردید، در صورت یادآوری، ظرف چند ساعت آینده آن را مصرف کنید. اگر تقریباً زمان نوبت بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. هرگز برای جبران دوز فراموش شده، دوز خود را دو برابر مصرف نکنید.
سعی کنید داروی خود را سر وقت مصرف کنید، زیرا این دارو باید میزان جایگزینی تیروئید را کاهش دهد و ممکن است عوارض جانبی ناخواسته ای ایجاد کند.
مصرف بیش از حد این دارو می تواند با بروز سمیت دارویی عوارض جدی و مشکلات خطرناکی را ایجاد کند. مسمومیت معمولاً با گذشت زمان و زمانی که مقدار زیادی از دارو در جریان خون انباشته می شود اتفاق می افتد. بنابراین، علائم ناشی از آن ممکن است بلافاصله ظاهر نشوند.
در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی جدی، باید سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنید. علائمی که نشان می دهد لیوتیرونین بیش از حد مصرف می کنید مشابه علائم پرکاری تیروئید است.
بسیار مهم است که پزشک در ویزیت های منظم وضعیت بیماری شما را مورد بررسی قرار دهد تا ببیند آیا دارو به درستی اثر می کند یا خیر و بعد تصمیم بگیرد که آیا باید به مصرف آن ادامه دهید یا ندهید. حتی برای بررسی و پیشگیری از بروز عوارض احتمالی باید آزمایش خون را در فواصل معیین انجام دهید.
لیوتیرونین نباید برای درمان چاقی یا به منظور کاهش وزن استفاده شود.
قرص لیوتیرونین برای کاهش وزن بی اثر است و در صورت مصرف بیشتر ممکن است عوارض ناخواسته جدی تری ایجاد کند.
اگر شروع به درد قفسه سینه، ضربان قلب سریع یا نامنظم، تعریق بیش از حد، مشکل در تنفس، عدم تحمل گرما، عصبی بودن، گرفتگی عضلات پا، سردرد، تحریک پذیری، بی خوابی، لرزش، تغییر در اشتها، افزایش یا کاهش وزن کردید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. استفراغ، اسهال، تب، تغییر در دوره های قاعدگی، کهیر یا بثورات پوستی می تواند علائم مصرف بیش از حد دارو در بدن و سمیت ناشی از دارو باشد.
این دارو ممکن است باعث کم کاری تیروئید شدید به نام کما میکسدما شود که جدی و خطرناک بوده و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. با مشاهده بروز علائمی مانند ضعف، گیجی یا عدم پاسخگویی، احساس سرما، دمای پایین بدن، تورم بدن، به خصوص صورت، زبان و پایین پاها، یا مشکل در تنفس به پزشک خود مراجعه کنید.
در صورت ابتلا به دیابت بسیار مهم است که طبق دستور پزشک، سطح قند خون یا ادرار خود را پیگیری کنید. در صورت مشاهده هرگونه تغییر در سطح قند خود فوراً با پزشک خود مشورت کنید.
اگر فکر می کنید در حین استفاده از قرص لیوتیرونین باردار شده اید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است در دوران بارداری به دوز بیشتری از لیوتیرونین نیاز داشته باشید.
زنانی پس از یائسگی ممکن است به مدت طولانی از این دارو استفاده کنند. اما مصرف آن می تواند منجر به پوکی استخوان شود. اگر در این مورد سوال یا نگرانی دارید با پزشک خود مشورت کنید.
احتمال ریزش موقت مو در چند ماه اول درمان با لیوتیرونین وجود دارد. در صورت داشتن هر گونه نگرانی از پزشک خود در این مورد سوال کنید. مطمئن شوید که هر پزشک یا دندانپزشکی که شما را معالجه می کند می داند که شما یا فرزندتان از این دارو استفاده می کنید.
در هنگام استفاده از قرص لیوتیرونین از مصرف داروهای دیگر خودداری کنید مگر اینکه با پزشکتان مشورت کرده باشد. اینها شامل داروهای تجویزی یا بدون نسخه (بدون نسخه [OTC]) و مکمل های گیاهی یا ویتامینی است.
دلایلی که من نباید لیوتیرونین مصرف کنم چیست؟
مصرف لیوتیرونین در برخی افراد با شرایط زیر توصیه نمی شود:
- لیوتیرونین در افرادی که دچار کما میکسدمی هستند نباید مصرف شود.
- افراد مبتلا به نارسایی آدرنال، وضعیتی که در آن غدد فوق کلیوی به اندازه کافی هورمون تولید نمی کنند، نباید از لیوتیرونین استفاده کنند. در صورت عدم درمان نارسایی آدرنال، مصرف لیوتیرونین می تواند عوارض بیشتری ایجاد کند.
چه داروهای دیگری با لیوتیرونین تداخل دارند؟
هنگام مصرف سیتومل ممکن است لازم باشد از برخی داروها با احتیاط استفاده کنید یا به طور کامل از آنها اجتناب شود. این داروها عبارتند از:
- فنوباربیتال
- کتالار (کتامین)
- گلیوک (ایماتینیب)
- ریفادین، ریماکتان (ریفامپین)
- کوردارون، پاسرون (آمیودارون)
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
- پروالیت، کوئستران (کلستیرامین)
- Kayexalate، Kionex (سدیم پلی استایرن)
- قرص های ضد بارداری خوراکی با استروژن
- Nolvadex، Soltamox (تاموکسیفن)
- گلوکوکورتیکوئیدها، نوعی داروی استروئیدی
- Adrucil، Carac، Efudex، Fluoroplex (فلورواوراسیل، همچنین به عنوان 5-FU شناخته می شود).
داروهای جایگزین لیوتیرونین کدامند؟
لووتیروکسین یکی دیگر از داروهای جایگزین تیروئید است، اگرچه برای جایگزینی هورمون T4 استفاده می شود. به این ترتیب لووتیروکسین با لیوتیرونین که جایگزین T3 می شود فرق دارد. این داروها معمولاً با هم استفاده نمی شوند، اما در برخی از آزمایشات بالینی به صورت ترکیبی استفاده شده اند. لووتیروکسین با چندین نام تجاری مانند سینتروید و لووتروید تجویز می شود.
سوالات متداول
قرص لیوتیرونین برای چه مواردی استفاده می شود؟ لیوتیرونین برای جایگزینی هورمون T3 استفاده می شود. این هورمون در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید (یک تیروئید کم کار) به اندازه کافی تولید نمی شود. همچنین می توان آن را با ید رادیواکتیو برای درمان سرطان تیروئید ترکیب کرد.
چه مدت طول می کشد تا لیوتیرونین اثر کند؟ پس از مصرف، Cytomel به سرعت شروع اثربخشی کرده تا هورمون T3 را جایگزین کند، معمولاً ظرف چند ساعت اثر آن شروع می شود.
عوارض جانبی لیوتیرونین چیست؟ عوارض ناشی از مصرف Cytomel معمولاً فقط به دلیل دوز بسیار بالا است. این عوارض جانبی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سردرد
- عصبی بودن
- کاهش وزن
- حالت تهوع
- تپش قلب
- اسهال
چگونه می توانم هنگام مصرف لیوتیرونین سالم بمانم؟ تجویز یک داروی جایگزین برای تیروئید به این معنی است که احتمالاً باید تا آخر عمر مصرف کنید. اگر هر گونه عوارض جانبی از دارو را تجربه کردید، سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است نیاز به تنظیم دوز داشته باشید.
مدیریت یک بیماری مادام العمر مانند کم کاری تیروئید می تواند دشوار باشد. مصرف صحیح داروهای خود و پیروی از راهنمایی های ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی به شما کمک می کند تا از مزایای کامل آن بهره مند شوید. همچنین می توانید تغییراتی در سبک زندگی مانند ورزش منظم و خوردن غذاهای مناسب برای کمک به بهبود سلامت تیروئید خود اعمال کنید.
