لوراسیدون (لاتودا) یک گزینه درمانی جدیدتر برای بزرگسالان و کودکان در سنین خاص مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی (افسردگی) است. به لورازیدون آنتی سایکوتیک آتیپیک می گویند. نحوه اثربخشی این دارو کاملا مشخص نیست اما به نظر می رسد که مصرف این دارو مانع از عملکرد یک پیام رسان شیمیایی در مغز به نام دوپامین می شود. سیگنال های دوپامین به طور مشخص در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی غیر طبیعی است. لورازیدون به صورت قرص خوراکی در دسترس است.
کاربرد داروی لوراسیدون
سازمان غذا و دارو (FDA) اولین بار لوراسیدون را برای درمان اسکیزوفرنی در سال 2010 تأیید کرد. در سال 2013، این دارو برای اختلال دوقطبی I را که شکل شدیدتر اختلال دوقطبی است هم تایید شود.
لوراسیدون با برقراری تعادل دوپامین در بدن اثر می کند تا بهتر بتوانید فکر کنید. در مورد اسکیزوفرنی، لورازیدون علائمی توهم و هذیان و بیحرکتی عاطفی و فقدان انگیزه را تسکین می دهد در اختلال دوقطبی، مصرف این دارو می تواند دوره های افسردگی را کاهش دهد. FDA لورازیدون را برای درمان موارد زیر تایید کرده است :
- اسکیزوفرنی در بزرگسالان و کودکان 13 تا 17 ساله
- دوره های افسردگی اختلال دوقطبی I در بزرگسالان و کودکان 10 تا 17 ساله در صورت استفاده به تنهایی (به عنوان مثال، تک درمانی)
- اپیزودهای افسردگی اختلال دوقطبی I در بزرگسالان در صورت استفاده همراه با لیتیوم یا والپروات
بر خلاف سایر داروهای ضد روان پریشی غیر معمول، لوراسیدون در درمان دوره های شیدایی اختلال دوقطبی I موثر نبوده و برای چنین مواردی نباید استفاده شود.
نحوه مصرف لوراسیدون
مصرف لوراسیدون به صورت خوراکی بوده که به صورت قرص خوراکی در پنج قوت مختلف موجود است:
- 20 میلی گرم
- 40 میلی گرم
- 60 میلی گرم
- 80 میلی گرم
- 120 میلی گرم
دوز تجویز شده به سن و بیماری فرد بستگی دارد. لورازیدون یک بار در روز همراه با یک وعده غذایی حاوی حداقل 350 کالری مصرف می شود. مصرف لورازیدون با غذا حداکثر غلظت آن را در خون سه برابر و غلظت درمانی آن (سطحی که دارو در آن فعال است) تا دو برابر افزایش می دهد. دارو لورازیدون باید به طور کامل بلعیده شود. قرص ها را له نکنید، نجوید یا خرد نکنید، زیرا می تواند بر جذب دارو تأثیر بگذارد.
قرص های لورازیدون را می توان با خیال راحت در دمای اتاق (حدود 25 درجه سانتیگراد) نگهداری کرد. قرار دادن قرص ها در دمای بین 15 تا 30 درجه سانتیگراد اشکالی ندارد. قرص ها را در ظرف اصلی دور از تابش نور خورشید نگهداری کنید.
لورازیدون برای چه موارد دیگری استفاده می شود؟
گاهی اوقات پزشک معالج شما ممکن است لورازیدون را برای درمان روان پریشی مرتبط با اختلال افسردگی اساسی (MDD) یا بی قراری مرتبط با زوال عقل تجویز می کنند. بررسی های صورت گرفته بر روی افراد مبتلا به MDD که یک دوره شش هفته ای لورازیدون را گذرانده بودند، نشان داده است که مصرف این دارو می تواند تاثیر بسیار زیادی در کاهش و تسکین علائم افسردگی و اضطراب داشته باشد.
لوراسیدون چقدر طول می کشد تا اثر کند؟
در هنگام مصرف لورازیدونممکن است علائم شما در دو هفته اول شروع به بهبود کنند. اما اثر بخشی کامل آن احتمالا دو تا سه هفته طول می کشد. با این حال، گاهی اوقات علائم ممکن است به طور کامل ناپدید نشوند. این دارو در عرض هفت روز به غلظت یکنواخت در بدن می رسد.
عوارض ناشی از مصرف لوراسیدون
مانند تمام داروهای دیگر، لوراسیدون ممکن است عوارض خاصی ایجاد کند. برخی از عوارض ناشی از مصرف آن فوری هستند و ممکن است با سازگاری بدن با درمان به تدریج برطرف شوند. برخی دیگر ممکن است در طولانی مدت بروز پیدا کنند و در موارد نادری باعث مشکلات عصبی دائمی شوند.
رایج ترین عوارض مصرف لورازیدون عمدتاً شامل بروز برخی اختلال در دستگاه گوارش و سیستم عصبی می شود که مهمترین آنها عبارتند از:
- حالت تهوع
- خواب آلودگی در طول روز
- بی قراری
- اضطراب
- دهان خشک
- اسهال
- استفراغ
- خستگی
- افزایش اشتها (عمدتاً با اختلال دوقطبی)
- افزایش وزن (عمدتاً با اختلال دوقطبی)
- عفونت های ویروسی (عمدتا در کودکان)
- عفونت های دستگاه ادراری
سرگیجه یا غش نیز ممکن است به دلیل افت ناگهانی فشار خون (افت فشار خون ارتواستاتیک)، به ویژه در اولین شروع درمان رخ دهد. افزایش وزن که یکی از نگرانی های رایج در میان تمام داروهای ضد روان پریشی است، با قند خون و افزایش کلسترول مرتبط است. اما میزان عوارض احتمالی ناشی از مصرف لورازیدون به دوز مصرفی آن بستگی دارد. هر چه میزان دوز مصرفی بیشتر باشد احتمال بروز عوارض ناشی از مصرف این دارو بیشتر خواهد بود.
عوارض شدید ناشی از مصرف لوراسیدون
نحوه و دوز مصرفی این دارو با دو هشدار جعبه ای همراه است. هشدار جعبه ای بالاترین سطح هشدار صادر شده توسط FDA است.
FDA توصیه می کند این دارو به دلیل خطر مرگ ناشی از حمله قلبی در افراد مسن (65 سال و بالاتر) مبتلا به روان پریشی مرتبط با زوال عقل با احتیاط مصرف شود. لورازیدون همچنین می تواند خطر افکار خودکشی را در کودکان و بزرگسالان افزایش دهد.
Latuda به دلیل تأثیری که بر قند خون دارد، کنترل دیابت را سختتر کرده و در برخی موارد باعث دیابت نوع 2 میشود. در حالی که احتمال بروز این وضعیت نسبتاً کم است، اما مطالعات نشان داده اند که لورازیدون می تواند باعث ایجاد یا افزایش عدم تحمل گلوکز شود . لورازیدون همچنین می تواند سطح هورمونی به نام پرولاکتین را که تولید شیر مادر را تحریک می کند، افزایش دهد. سطوح بالای غیر طبیعی پرولاکتین به نام هیپرپرولاکتینمی می تواند منجر به پریودهای نامنظم و کاهش باروری در زنان و کاهش میل جنسی، کاهش تعداد اسپرم و بزرگ شدن سینه در مردان شود.
یکی دیگر از عوارض نادر استفاده از لوراسیدون، سندرم بدخیم نورولپتیک (NMS) است. NMS یک واکنش شدید به داروهای ضد روان پریشی است که بر سیستم عصبی تأثیر می گذارد و باعث سفتی عضلات، ضربان قلب سریع یا نامنظم و تغییرات شدید فشار خون می شود. در صورت عدم درمان، NMS می تواند تهدید کننده زندگی باشد. بیشتر موارد در دو هفته اول درمان ایجاد می شود.
سایر عوارض جدی دارو لاتودا
اگر پس از استفاده از Latuda عوارض جانبی جدی داشتید، فوراً با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود تماس بگیرید. در صورت بروز علائم شدید به مراکز درمانی مراجعه کنید، از جمله:
- لرزش
- گرفتگی عضلات
- تب شدید
- تحریک
- سرگردانی
- سرگیجه یا غش
- افزایش ضربان قلب
- تنفس سریع و پی در پی
- تعریق شدید
- برافروختگی پوست
- بی اختیاری
- حرکات بدنی غیرمعمول
NMS در صورت عدم درمان می تواند منجر به نارسایی حاد کلیه، کما و مرگ شود.
عوارض ناشی از مصرف طولانی لوراسیدون
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است مجبور شوند از این دارو در طولانی مدت استفاده کنند. عوارض جانبی مرتبط با استفاده مداوم از لوراسیدون اغلب عمیقتر است و در برخی موارد میتواند آسیبهای جبرانناپذیری ایجاد کند. دیسکینزی دیررس (TD)، یک اختلال عصبی، با استفاده طولانی مدت از برخی داروهای روانپزشکی مرتبط است. TD باعث حرکات غیرقابل کنترل صورت یا بدن می شود مانند:
- لب زدن
- فشار دادن زبان
- گریم کردن
- کوبیدن دهان
- حرکات غیرمعمول دست یا پا
شروع علائم می تواند متفاوت باشد، به طوری که برخی از افراد در شش ماه اول درمان دچار TD می شوند، در حالی که برخی دیگر تنها پس از یک سال یا بیشتر از استفاده علائم را تجربه می کنند. از آنجایی که TD اغلب دائمی است، ممکن است لازم باشد در صورت بروز علائم، مصرف لوراسیدون را قطع کنید.
با این اوصاف، همه افرادی که لاتودا مصرف میکنند، به TD مبتلا نمیشوند. TD هنوز به عنوان یک وضعیت نسبتاً غیر معمول و نادر در بین کاربران Latuda در نظر گرفته می شود.
دوز مصرفی داروی لوراسیدون
دوز این دارو برای بیماران مختلف متفاوت خواهد بود. دستورات پزشک یا دستورالعمل های روی برچسب را دنبال کنید. مقدار دارویی که مصرف می کنید به قدرت دارو بستگی دارد. همچنین، تعداد دوزهایی که هر روز مصرف میکنید، زمان مجاز بین دوزها، و مدت زمانی که دارو را مصرف میکنید به مشکل پزشکی که دارو را برای آن استفاده میکنید بستگی دارد.
برای فرم دوز خوراکی و درمان اسکیزوفرنی در بزرگسالان در ابتدا، 40 میلی گرم یک بار در روز تجویز می شود. پزشک ممکن است در صورت نیاز دوز شما را افزایش دهد. با این حال، دوز معمولا بیش از 160 میلی گرم در روز نیست.
Latuda در کودکان 13 تا 17 ساله در ابتدا 40 میلی گرم یک بار در روز تجویز می شود. پزشک ممکن است در صورت نیاز دوز شما را افزایش دهد. با این حال، دوز آن در کودکان با این گروه سنی معمولاً بیش از 80 میلی گرم در روز نیست. در کودکان کمتر از 13 سال مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.
این دارو برای درمان افسردگی در بزرگسالان در ابتدا، 20 میلی گرم یک بار در روز تجویز می شود. پزشک ممکن است در صورت نیاز دوز شما را افزایش دهد. با این حال، دوز معمولا بیش از 120 میلی گرم در روز نیست.
اما در کودکان 10 تا 17 ساله در ابتدا 20 میلی گرم یک بار در روز تجویز می شود. پزشک ممکن است در صورت نیاز دوز شما را افزایش دهد. با این حال، دوز معمولاً بیش از 80 میلی گرم در روز نیست.
اگر بیماری کلیوی یا کبدی دارید، بهتر است پزشک دوز دارویی شما را تنظیم کند. اما دوز دارویی برای افراد با شرایط زیر ممکن است متفاوت و خاص باشد:
برای بیماران کلیوی:
دوز شروع ممکن است به 20 میلی گرم در روز کاهش یابد و برای افرادی که کلیرانس کراتینین کمتر از 50 میلی لیتر در دقیقه (mL/min) دارند، حداکثر تا حداکثر 80 میلی گرم در روز افزایش یابد.
برای بیماری کبدی:
دوز شروع ممکن است به 20 میلی گرم در روز کاهش یابد، در افراد مبتلا به نارسایی کبدی متوسط به حداکثر 80 میلی گرم در روز و حداکثر تا حداکثر 40 میلی گرم در روز کاهش یابد. همچنین در طول دوران مصرف بهتر است برای اطمینان از ایمنی دارو، آزمایشهای عملکرد کلیه و آزمایشهای عملکرد کبد را انجام دهید.
عوارض مصرف بیش از حد لوراسیدون
تحقیقات محدودی در مورد خطرات مصرف بیش از حد لوراسیدون وجود دارد. در طی مطالعات قبلی، یک نفر 560 میلی گرم لورازیدون (هفت برابر حداکثر دوز روزانه) بیش از حد مصرف کرد و عوارضی را مشاهده نکرد. اما نمی توان به همین یک مورد اعتماد کرد. به هر حال مصرف بیش از حد لورازیدون می تواند باعث بروز علائم زیر شود:
- تشنج
- کاهش خطرناک فشار خون
- مشکلات شدید ریتم قلب
- انقباضات غیرارادی عضلات و سفتی
در صورت مصرف بیش از حد این دارو بهتر است به پزشک خود اطلاع دهید. در برخی موارد، ممکن است نیاز به شستشوی معده همراه با ملین و درمان زغال فعال برای کمک به خروج دارو از بدن داشته باشید. فراتر از این مداخلات، هیچ پادزهر خاصی برای مصرف بیش از حد لورازیدون وجود ندارد.
لوراسیدون ممکن است باعث تحریک پذیری یا سایر رفتارهای غیرعادی، افکار و تمایلات خودکشی در افراد شود.
این دارو ممکن است خطر حمله ایسکمیک گذرا یا سکته مغزی را در بیماران سالمند افزایش دهد. اگر هنگام استفاده از این دارو دچار گیجی، دوبینی، سردرد، ناتوانی در حرکت بازوها، پاها یا عضلات صورت، کندی گفتار یا مشکل در صحبت کردن، فکر کردن یا راه رفتن شدید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
دیسکینزی دیررس
این دارو ممکن است باعث دیسکینزی دیررس (اختلال حرکتی) شود. اگر در حین استفاده از این دارو، لبها، پف کردن گونهها، حرکات سریع یا کرم مانند زبان، حرکات جویدن کنترلنشده یا حرکات کنترلنشده دستها و پاها را داشتید، فوراً با پزشک خود مشورت کنید.
خطر افزایش قند خون
این دارو ممکن است میزان قند خون شما را افزایش دهد. در صورت افزایش تشنگی یا افزایش ادرار، فوراً با پزشک خود مشورت کنید. اگر دیابت دارید، ممکن است متوجه تغییر در نتایج آزمایش ادرار یا قند خون خود شوید. اگر سوالی دارید، با پزشک خود مشورت کنید.
افزایش وزن
این دارو ممکن است وزن شما را افزایش دهد. در حین استفاده از این دارو، پزشک ممکن است نیاز داشته باشد وزن شما را به طور منظم بررسی کند. با پزشک خود در مورد راه های جلوگیری از افزایش وزن صحبت کنید.
خطر بروز عفونت
لوراسیدون می تواند به طور موقت تعداد گلبول های سفید خون را کاهش دهد و احتمال ابتلا به عفونت را افزایش دهد. اگر می توانید از افراد مبتلا به عفونت دوری کنید. اما در صورت بروز عفونت، تب یا لرز، سرفه یا گرفتگی صدا، کمردرد یا پهلو درد، یا دردناک یا مشکل ادرار فوراً با پزشک خود مشورت کنید.
هنگام مصرف این دارو احتمال سرگیجه، سبکی سر، یا غش ممکن است رخ دهد، به خصوص زمانی که به طور ناگهانی از حالت خوابیده یا نشسته بلند شوید. به آرامی بلند شدن ممکن است کمک کند. اگر مشکل ادامه یافت یا بدتر شد، با پزشک خود مشورت کنید.
این دارو ممکن است باعث خوابآلودگی یا سرگیجه در برخی افراد شود، یا در فکر کردن یا کنترل حرکات بدن دچار مشکل شوند که ممکن است منجر به افتادن، شکستگی یا آسیبهای دیگر شود. تا زمانی که متوجه نشدید این دارو بر شما تأثیر می گذارد، رانندگی نکنید یا کار دیگری که می تواند خطرناک باشد انجام ندهید.
از فعالیت هایی که شامل دما یا رطوبت بالا هستند خودداری کنید. این دارو ممکن است توانایی بدن شما برای سازگاری با گرما را کاهش دهد.
این دارو به اثرات الکل و سایر داروهای مضعف CNS (داروهایی که باعث خواب آلودگی یا کم هوشی شما می شوند) می افزاید. برخی از نمونههای داروهای مضعف CNS شامل آنتی هیستامین یا دارو برای آلرژی یا سرماخوردگی، آرامبخش یا داروی خواب، داروهای مسکن با نسخه از جمله سایر مخدرها، دارو برای تشنج (مانند باربیتوراتها)، شلکنندههای عضلانی، یا بیحس کنندهها (داروهای بیحس کننده)، از جمله برخی داروهای بی حس کننده دندان هستند. در حین استفاده از این دارو، قبل از مصرف هر یک از موارد فوق با پزشک خود مشورت کنید.
قبل از انجام هر گونه آزمایش پزشکی، به پزشک مسئول اطلاع دهید که این دارو را مصرف می کنید. مصرف این دارو می تواند نتایج آزمایش را تغییر دهد. حتی بهتر است هنگام مصرف این دارو از مصرف داروهای دیگر خودداری کنید.
موارد منع مصرف لوراسیدون
در برخی شرایط ممکن است این دارو برای شما زیاد مناسب نباشد، از جمله:
- آلرژی: لوراسیدون هرگز نباید در افرادی که دارای حساسیت شناخته شده یا حساسیت مفرط به لورازیدون یا هر یک از ترکیبات دیگر لورازیدون هستند استفاده شود.
- بزرگسالان بالای 65 سال مبتلا به روان پریشی مرتبط با زوال عقل: استفاده از داروهای ضد روان پریشی در این گروه تقریباً خطر مرگ را دو برابر می کند.
- کودکان و بزرگسالان جوان: هر دارویی که برای درمان افسردگی استفاده می شود می تواند منجر به بروز افکار یا رفتارهای خودکشی شود.
تداخل دارویی لوراسیدون
لاتودا را نباید با داروهای خاصی مانند کاربامازپین (Tegretol®)، کلاریترومایسین (Biaxin®)، کتوکونازول (Nizoral®)، فنی توئین (Dilantin®)، ریفامپین (Rifadin®، Rimactane®)، ریتوناویر (Norvir®)،خار مریم یا وریکونازول (Vfend®). استفاده کنید. مصرف همزمان این دارو ها ممکن است منجر به بروز عوارض خاصی شود.
عملکرد لوراسیدون برای متابولیسم در بدن به آنزیم کبدی به نام سیتوکروم P450 3A4 (CYP3A4) نیاز دارد. Latuda نباید با القا کننده های قوی CYP3A4 (که فعالیت آنزیم را افزایش می دهد) یا مهار کننده های قوی CYP3A4 (که باعث کاهش فعالیت آنزیم می شود) استفاده شود. فهرست کوتاه این داروها شامل:
- بیاکسین (کلاریترومایسین)
- دیلانتین (فنی توئین)
- Nizoral (کتوکونازول)
- نورویر (ریتوناویر)
- ریفادین، ریماکتان (ریفامپین)
- مخمر سنت جان
- تگرتول (کاربامازپین)
- Vfend (وریکونازول)
اگر از لاتودا با یک القاء کننده CYP3A4 متوسط (مانند دگزامتازون) استفاده می کنید، پزشک ممکن است دوز مصرفی شما را افزایش دهد. اگر Latuda با یک مهارکننده CYP3A4 متوسط (مانند اریترومایسین یا فلوکونازول) استفاده شود، دوز اولیه باید به 20 میلی گرم در روز کاهش یابد و تا حداکثر 80 میلی گرم در روز افزایش یابد.
مصرف لوراسیدون در بارداری و شیردهی
بررسی های صورت گرفته بر روی حیوانات در نشان داده است که مصرف لوراسیدون در بارداری می تواند منجر به بروز عوارض خطرناکی شود.
با این حال، مطالعات نشان داده است که استفاده از داروهای ضد روان پریشی در سه ماهه سوم می تواند منجر به ترک دارو و اثرات عصبی در نوزادان شود. مشخص نیست که آیا لوراسیدون از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می شود یا خیر. با این حال بهتر است در مورد مصرف این دارو در بارداری یا شیردهی با پزشک زنان خود مشورت کنید.
داروهای مشابه به لوراسیدون کدامند؟
9 داروی ضد روان پریشی آتیپیک دیگر تایید شده توسط FDA و همچنین یک داروی ترکیبی از یک ضد روان پریشی غیر معمول و یک ضد افسردگی وجود دارد:
- ابیلیفای (اریپیپرازول)
- کلوزاریل (کلوزاپین)
- فناپت (ایلوپریدون)
- جئودون (زیپراسیدون)
- Invega (پالیپریدون)
- ریسپردال (ریسپریدون)
- سافریس (آسناپین)
- سروکل (کوتیاپین)
- سیمبیاکس (اولانزاپین/فلوکستین)
- زیپرکسا (اولانزاپین)
در میان آنها، Latuda به طور کلی خطر کمتری برای عوارض جانبی متابولیک (مانند چاقی و دیابت)، عوارض جانبی عصبی شناختی (به عنوان مثال، آرام بخشی)، و هیپرپرولاکتینمی دارد.
اما با این حال، Latuda نسبت به سایر گزینه های دارویی (اما کمتر از داروهای معمولی که به عنوان داروهای ضد روان پریشی مرسوم نیز شناخته می شوند) خطر بیشتری برای تأثیرگذاری بر عملکرد خارج هرمی دارد. عملکرد خارج هرمی به کنترل و هماهنگی حرکت اشاره دارد. لوراسیدون همچنین نمی تواند در درمان شیدایی دوقطبی استفاده شود.
سوالات متداول
لوراسیدون چگونه اثر می کند؟
اسکیزوفرنی و افسردگی دوقطبی با سیگنال های غیر طبیعی از یک پیام رسان شیمیایی به نام دوپامین مشخص می شوند. لورازیدون با مسدود کردن گیرنده های دوپامین در مغز عمل می کند. انجام این کار انتقال این سیگنال ها را کاهش می دهد و به کاهش علائم کمک می کند.
لوراسیدون چقدر موثر است؟
لوراسیدون به طور کلی برابر با سایر داروهای ضد روان پریشی غیر معمول در نظر گرفته می شود. این دارو به عنوان یکی از موثرترین داروهای ضد روان پریشی در درمان افسردگی دوقطبی در نظر گرفته می شود زیرا دارای خواص ضد افسردگی است. هنگامی که برای اسکیزوفرنی استفاده می شود، Latuda نسبتاً مؤثر در نظر گرفته می شود.
مصرف لوراسیدون تا چه حدی می تواند باعث اضافه وزن شود؟
بر اساس یک مطالعه در سال 2015، افرادی که لوراسیدون مصرف می کردند، پس از یک سال به طور متوسط 7 درصد از وزن اولیه بدن خود را اضافه کردند. با این حال، افزایش وزن شش برابر کمتر از داروی ضد روان پریشی ریسپردال (ریسپریدون) و سه برابر کمتر از سروکل (کوتیاپین) بود.
آیا همزمان با مصرف لوراسیدون می توانم الکل مصرف کنم؟
برخی از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی برای مقابله با اضطراب و افسردگی به مواد مخدر و الکل روی می آورند. انجام این کار می تواند اثر معکوس داشته باشد، باعث روان پریشی یا حتی منجر به افسردگی عمیق تر شود. اگر مشکل مصرف الکل یا مواد دارید، سکوت نکنید. با پزشک خود در مورد گزینه های درمانی مناسب با شرایط خود صحبت کنید.