توانبخشی قلب، که به آن توان بازسازی قلبی نیز گفته می شود، یک برنامه سرپایی سفارشی ورزش و آموزش برای بیماران قلبی است. توانبخشی قلب به بیمار کمک می کند تا سلامت قلب خود را بهبود بخشیده و در بهبودی بیمار از حمله قلبی، اشکال دیگر بیماری های قلبی یا جراحی برای درمان بیماری های قلبی موثر است. توانبخشی قلبی اغلب شامل تمرینات ورزشی، پشتیبانی عاطفی و آموزش در مورد تغییر شیوه زندگی برای کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی، مانند خوردن رژیم غذایی سالم، حفظ وزن سالم و ترک سیگار است.
اهداف توانبخشی قلبی شامل ایجاد یک برنامه شخصی برای کمک به بیمار در بازیابی قدرت، جلوگیری از بدتر شدن وضعیت بیماری، کاهش خطر ابتلا به مشکلات قلبی در آینده و بهبود سلامتی و کیفیت زندگی بیمار می باشد. توانبخشی قلب گذشته بیمار را تغییر نمی دهد، اما می تواند به بیمار در بهبود آینده سلامت قلب کمک کند. تحقیقات نشان داده است که برنامه های توانبخشی قلبی می تواند خطر مرگ بیمار در اثر بیماری های قلبی و خطر ابتلا به مشکلات قلبی در آینده را کاهش دهد. انجمن قلب آمریکا و کالج قلب و عروق آمریکا برنامه های توانبخشی قلب را توصیه می کنند.
اهداف توانبخشی قلب
این برنامه درمانی سه هدف مهم را دنبال می کند:
- مشاوره و تمرین در ورزش. ورزش باعث پمپاژ قلب و کل سیستم قلبی و عروقی بیمار می شود. بیمار یاد می گیرد که بدن خود را به روش هایی که باعث تقویت سلامت قلب می شود حرکت دهد.
- آموزش برای زندگی سالم از نظر قلبی. یکی از عناصر اصلی این برنامه درمانی، آموزش خود مراقبتی به بیماران است که یادبگیرند چگونه عوامل خطر خود را مدیریت کنند.
- مشاوره برای کاهش استرس. استرس به قلب آسیب می رساند. برهمین اساس بخشی از این برنامه درمانی کمک به بیمار برای مدیریت و کاهش استرس است.
این برنامه درمانی اطلاعات، پشتیبانی و توصیه های لازم برای بازگشت به زندگی روزمره را به بیمار و خانواده بیمار می دهد. این برنامه درمانی نقش مهمی در بهبودی طولانی مدت بیمار دارد. تحقیقات نشان داده است که این برنامه درمانی می تواند خطر ابتلا به یک رویداد قلبی دیگر، بستری مجدد در بیمارستان را کاهش دهد و تأثیر مثبتی بر بهزیستی و کیفیت زندگی بیمار بگذارد. شرکت در این برنامه درمانی به بیمار کمک می کند تا یک زندگی سالم داشته باشد.
کاربرد توانبخشی قلب
این برنامه درمانی گزینه ای برای مبتلایان به اکثر بیماری های قلبی است، از جمله:
- حمله قلبی
- نارسایی قلبی
- کاردیومیوپاتی
- فشار خون ریوی
- پیوند قلبیا پیوند ریه
- بیماری عروق کرونر
- درد قفسه سینه (آنژین)
- آنژیوپلاستی و استنت
- بیماری شریان محیطی
- ترمیم یا تعویض دریچه قلب
- جراحی بای پس عروق کرونر
- برخی از بیماری های مادرزادی قلبی
افراد در هر سنی می توانند از توانبخشی قلب بهره مند شوند.
خطرات توانبخشی قلب
این برنامه درمانی برای هرکسی که به بیماری قلبی مبتلا باشد مناسب نیست.
تیم مراقبت های بهداشتی بیمار را، از نظر سابقه پزشکی، معاینه جسمی و آزمایشات انجام شده بررسی می کند، تا مطمئن شوند بیمار کاندید مناسبی برای شروع این برنامه درمانی است یا نیست. به ندرت، برخی از افراد در حال توانبخشی قلبی، از جمله آسیب هایی مانند درد عضلات رنج می برند. تیم مراقبت های بهداشتی هنگام ورزش، بیمار را به دقت کنترل می کند و به بیمار آموزش های لازم را می دهند. بر همین اساس احتمال بروز خطر در حین تمرینات ورزشی کم است.
نحوه استفاده و بهره مندی از این برنامه درمانی عبارت است:
- داروهای خود را به درستی مصرف کنید.
- برای دستیابی به اهداف خود نقش فعالی داشته باشید.
- با مشورت با تیم پزشکی، اهداف سلامت قلب خود را مشخص کنید.
- در صورت صلاحدید پزشک در یکی از برنامه های توانبخشی قلب ثبت نام کنید.
- در طول توانبخشی اگر علائم جدیدی را تجربه کردید به پزشک خود مراجعه کنید.
- اگر واجد شرایط هستید یا به یکی از بیماری های قلبی دچار شده اید در مورد شرکت در تمرینات توانبخشی با پزشک خود مشورت کنید.
همچنین اگر به نارسایی قلبی مبتلا شده اید یا دستگاهی از قبیل ضربان ساز دارید، ممکن است بتوانید در این برنامه درمانی شرکت کنید. اگر پزشک یا پرستار توصیه کنند که شما نیازی به توانبخشی قلبی ندارید اما احساس می کنید از مزایای آن بهره مند می شوید، از بیان این مطلب برای آن ها نترسید و با پزشک خود این موضوع را در میان بگذارید شاید روش های جایگزین دیگری را به شما معرفی کنند.
آمادگی برای توانبخشی قلب
اگر دچار سکته قلبی یا جراحی قلب شده اید، یا اگر بیماری قلبی دیگری دارید، از پزشک خود در مورد عضویت در برنامه درمانی سؤال کنید. بیمه اغلب هزینه های این درمان را تأمین می کنند. این درمان می تواند در حالی که بیمار هنوز در بیمارستان بستری است شروع شود. در غیر این صورت، ممکن است به بیمار توصیه شود حدود یک هفته پس از ترخیص از بیمارستان بعد از سکته قلبی یا آنژیوپلاستی و استنت این تمرینات را شروع کند.
اقدامات در حین توانبخشی قلب
فارغ از سن، جنسیت یا قومیت همه بیماران قلبی می توانند از توانبخشی قلب بهره مند شوند. برنامه های توانبخشی قلبی 10-12 هفته و جلسات معمولا به طور همزمان حدود 2 ساعت طول می کشد. اما برخی از افراد ممکن است مدت طولانی این برنامه ها را ادامه دهند. در شرایط خاص، افراد می توانند یک برنامه فشرده را انجام دهند که ممکن است یک یا دو هفته، چند ساعت در روز ادامه داشته باشد.
جلسات ورزش
یک برنامه توانبخشی قلبی گروهی حدود 10 تا 12 هفته تمرین ورزشی ساختار یافته متناسب با نیاز هر فرد را شامل می شود، که به آن ها اجازه می دهد با خیال راحت به آمادگی جسمانی قبلی خود برگردند و به تدریج بهبودی خود را بدست آورند.
- یک تمرین ورزشی معمولی شامل گرم کردن است. گرم کردن اصلی ترین قسمت تمرین است.
- گرم شدن با افزایش کم ضربان قلب، قلب بیمار را برای ورزش آماده می کند و باعث می شود بیمار کمی نفس بکشد و بدن و ماهیچه های بیمار را آماده کند تا خطر آسیب دیدگی را کاهش دهد.
- مؤلفه اصلی، تمرین با شدت مناسب است به گونه ای که بیمار احساس می کند که از ورزش لذت می برد. در این شرایط تیم درمانی نبض و ضربان قلب بیمار را تحت نظر دارند.
- خنک شدن به تدریج ضربان قلب و سرعت تنفس بیمار را بالا می برد.
بیمارانی که در این شرایط احساس ناراحتی می کنند نگران نباشند. تیم درمانی برای حمایت از بیمار و اطمینان از انجام ورزش درست و موثر در کنار بیمار قرار دارند. نوع فعالیتی که بیماران در طول ورزش انجام می دهند، می تواند به میزان آمادگی بدن قبل از وقوع یا تشخیص بیماری های قلب بستگی داشته باشد. بیماران بهتر است لباس راحت و کفش مناسبی داشته باشند تا به راحتی بتوانند در آن ها تمرینات خود را ادامه دهند.
تیم توانبخشی قلب
توانبخشی قلب یک تلاش تیمی است.
در طی توانبخشی قلب، بیمار به احتمال زیاد با تیمی از متخصصان مراقبت های بهداشتی همکاری می کند، که ممکن است از افراد زیر تشکیل شده باشد:
- روان شناس
- مربی پرستار
- متخصص قلب
- متخصصان تغذیه
- متخصصان ورزش
- متخصصان درمانی و جسمی
مراحل توانبخشی قلب
مراحل توانبخشی قلبی شامل موارد زیر است:
ارزیابی پزشکی
تیم مراقبت های بهداشتی بیمار معمولا ارزیابی اولیه را برای بررسی توانایی های جسمی، محدودیت های پزشکی و سایر شرایطی که ممکن است بیمار داشته باشد انجام می دهند. ارزیابی های مداوم می تواند به تیم مراقبت های بهداشتی بیمار کمک کند تا پیشرفت بیمار را با گذشت زمان پیگیری کنند. در حین ارزیابی، تیم مراقبت های بهداشتی ممکن است عوامل خطر بیمار در مورد عوارض قلبی، به ویژه هنگام ورزش را بررسی کند.
فعالیت بدنی
توانبخشی قلبی می تواند از طریق فعالیت بدنی باعث بهبود آمادگی قلبی عروقی شود. تیم درمانی به احتمال زیاد فعالیت هایی مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، قایقرانی، دویدن و سایر فعالیت ها را با شدت کم پیشنهاد می کند که خطر آسیب کمتری دارند و تکنیک های ورزشی مناسبی مانند گرم کردن و خنک شدن را به بیمار آموزش می دهند. همچنین ممکن است هفته ای دو یا سه بار تمرینات تقویت عضله مانند وزنه برداری یا سایر تمرینات تمرین مقاومت را برای افزایش قدرت عضلانی به بیمار آموزش دهند.
آموزش سبک زندگی
معمولا تیم درمانی در مورد ایجاد تغییراتی در سبک زندگی سالم، مانند خوردن رژیم غذایی قلب، ورزش منظم، حفظ وزن سالم و ترک سیگار، از بیمار پشتیبانی کرده و آموزش های لازم را خواهند داد. علاوه بر آن در مورد مدیریت شرایطی مانند فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا راهنمایی لازم به بیمار خواهد شد. در طی توانبخشی قلب بیمار باید روند مصرف دارو خود را ادامه دهد. در مورد موضوعاتی مانند فعالیت جنسی اگر سوالی دارند از تیم درمانی خود بپرسند.
پشتیبانی
پذیرش یک بیماری اغلب به زمان نیاز دارد. ممکن است فرد بعد از دوره بیماری خود احساس افسردگی یا اضطراب کند، یا با دوستان و اطرافیان قطع ارتباط کرده و حتی مجبور باشد چندین هفته کار خودش را متوقف کند. افسردگی می تواند برنامه توانبخشی قلب بیمار را دشوارتر کند و بر روابط بیمار و سایر زمینه های زندگی و سلامتی بیمار تأثیر بگذارد.
مشاوره می تواند به بیمار در یادگیری راه های سالم برای مقابله با افسردگی و احساسات دیگر کمک کند. پزشک ممکن است داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی را نیز تجویز کند. علاوه بر آن، کاردرمانی می تواند مهارت های جدیدی را به بیمار بیاموزد تا به بیمار در بازگشت به کار کمک کند. توانبخشی قلبی می تواند به بیمار در بازسازی زندگی خود از نظر جسمی و عاطفی کمک کند. با ادامه روند توانبخشی قلب یاد می گیرید که چگونه شرایط خود را مدیریت کنید. به احتمال زیاد به همراه عادتهای جدید رژیم غذایی و ورزش به یک روال عادی بر گردید.
اقدامات لازم بعد از توانبخشی قلب
پس از اتمام برنامه توانبخشی قلبی به طور کلی بیماران باید برای حفظ فواید سلامت قلب رژیم، ورزش و سایر عادات زندگی سالم را که در طول دوران توانبخشی آموخته اند را ادامه دهند.
هزینه توانبخشی قلب
یک برنامه توانبخشی قلبی که توسط بیمارستان ارائه می شود بصورت رایگان انجام می گیرد یا ممکن است هزینه کمی داشته باشند.
نتایج توانبخشی قلب
توانبخشی قلبی یک برنامه نگهداری طولانی مدت است و به طور کلی بیمار باید تمرینات خود را ادامه داده و مهارت هایی که در این برنامه آموخته را تا آخر عمر دنبال کند. پس از گذشت حدود سه ماه، بیمار به احتمال زیاد روال ورزش خود را در خانه یا یک سالن ورزشی محلی باید ادامه دهد. بیمار اگر همچنان نگرانی های خاصی در زمینه سلامتی خودش دارد باید تماس خود را با تیم درمانی خود قطع نکند. آموزش در مورد تغذیه، سبک زندگی و وزن سالم بیمار بهتر است ادامه داشته باشد. برای به دست آوردن بیشترین مزایا از توانبخشی قلبی، حتماً ورزش و شیوه زندگی خود را به عادت مادام العمر تبدیل کند.
مزایای توانبخشی قلب
افراد غالباً از شروع توانبخشی قلب عصبی هستند زیرا نگران هستند که نتوانند به اندازه سایر افراد تمرینات را انجام دهند. یا فکر می کنند فرد عجیب و غریبی هستند که باید این تمرینات را انجام دهند. اما همه روز اول این مشکل را دارند و بیمار به سرعت آرامش خود را به دست می آورد.
با این حال، دوره توانبخشی در دراز مدت، ممکن است در موارد زیر به شما کمک کند:
- وزن خود را مدیریت کنید.
- درک شرایط بیماری خود را درک کنید.
- راه هایی برای مدیریت استرس پیدا کنید.
- خطر بروز مشکلات قلبی بیشتر کاهش یابد.
- عادت های بد مانند سیگار کشیدن را ترک کنید.
- یاد بگیرید که چگونه با بیماری قلبی خود کنار بیایید.
- خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر و سایر شرایط قلبی را کاهش دهید.
- رفتارهای سالم برای سلامت قلب، مانند ورزش منظم و یک رژیم غذایی سالم قلب را یاد بگیرید.
یکی از مهمترین مزایای توانبخشی قلبی اغلب بهبود کیفیت کلی زندگی بیمار است. توانبخشی قلبی همچنین این فرصت را به بیمار می دهد تا با افرادی که تجربه های مشابه آن ها دارند، ملاقات کند. این راه در بالا بردن اعتماد به نفس بیمار بسیار موثر است.
آخرین دیدگاه‌ها