دیسوریا یا سوزش ادرار، اصطلاح کلی برای ناراحتی های است که فرد در هنگام ادرار کردن آن ها را تجربه می کند. شرایطی که بر مثانه یا قسم انتهای اطراف بدن تأثیر می گذارد می تواند باعث سوزش ادرار شود. دلایل زیادی برای این علائم وجود دارد، و بسیاری از آن ها قابل درمان هستند. مبتلایان به دیسوریا باید پزشک خود را از سایر علایمی که دارند مطلع کنند. در صورتی که علائم مربوط به سوزش ادرار باشد، تشخیص زود هنگام می تواند موثر باشد و در این صورت پزشک می تواند درمان مناسب تری را توصیه کنند. این درد ممکن است در مثانه، مجرای ادراری یا پرینه احساس شود. مجرای ادرار لوله ای است که ادرار را به خارج از بدن حمل می کند.
در مردان، ناحیه بین آلت تناسلی و مقعد به عنوان پرینه شناخته می شود. در زنان، پرینه منطقه بین مقعد و ناحیه باز شدن مهبل است. سوزش ادرار بسیار شایع و رایج است. درد، سوزش یا خون در ادرار می توانند نشان دهنده و علایمی از برخی بیماری ها باشند.
علت سوزش ادرار
بسیاری از شرایط مختلف می تواند باعث دیسوریا شود. اکثرا قابل درمان هستند. سوزش ادرار نشانه شایع عفونت ادراری (UTI) است. عفونت ادراری می تواند نتیجه یک عفونت باکتریایی و یا التهاب مجاری ادراری باشد. مجرای ادرار، مثانه، مجرای ادرار و کلیه، دستگاه ادراری را تشکیل می دهند. مجرای ادرار، لوله هایی هستند که ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کنند. التهاب در هر یک از این اندام ها می تواند باعث درد هنگام ادرار شود.
فرد مبتلا به UTI ممکن است علائم دیگری را تجربه کند، از جمله:
- تب
- ادرار ابری
- تکرر ادرار
- درد در پهلو و پشت
- خون در ادرار یا هماتوریا
مطالعه بیشتر: علل تکرر ادرار در زنان
سایر شرایط پزشکی که می تواند باعث دیسوریا در زنان و مردان شوند، عبارتند از:
برای ویزیت آنلاین با متخصص کلیه و مجاری ادرار در پزشکت کلیک کنید.
پروستاتیت، علت سوزش ادرار در مردان
پروستاتیت یا التهاب غده پروستات، یکی از علت اصلی سوزش ادرار در مردان است که باعث سوزش ادرار، درد و ناراحتی ادرار می شود. یک عفونت باکتریایی کوتاه مدت می تواند منجر به عفونت پروستات یا پروستاتیت شود. التهاب مزمن ناشی از بیماری های دیگر مانند STI نیز می تواند باعث ایجاد پروستاتیت شود.
عفونت پروستات همچنین ممکن است باعث بروز علائم زیر شود:
- مشکل در ادرار کردن
- تکرر ادرار مخصوصاً در شب
- مشکل در انزال و انزال دردناک
- درد در مثانه، بیضه ها و آلت تناسلی مرد
مطالعه بیشتر: ارتباط تکرر ادرار و اختلال نعوظ
عفونت های مقاربتی
ابتلا به عفونت مقاربتی (STI) می تواند موجب درد در هنگام ادرار کردن شود. برخی از این عفونت ها، عبارتند از:
- سوزاک
- کلامیدیا
- تبخال دستگاه تناسلی
برخی از اعمال جنسی مانند رابطه جنسی بدون کاندوم و محافظت نشده فرد را در معرض خطر ابتلا به STI قرار می دهد. علائم بیماری های مقاربتی ممکن است بسته به نوع STI متفاوت باشد. به عنوان مثال، تبخال به طور معمول باعث ایجاد ضایعات شبیه تاول در دستگاه تناسلی می شود.
سیستیت
یکی دیگر از علت درد در هنگام ادرار کردن، التهاب بافت داخلی مثانه است. سیستیت بینابینی (IC) که به عنوان سندرم مثانه دردناک شناخته می شود شایع ترین نوع سیستیت است. سیستیت بینابینی وضعیتی است که باعث تحریک مزمن مثانه به مدت 6 هفته یا بیشتر بدون عفونت زمینه ای می شود.
سیستیت بینابینی همچنین ممکن است علاوه بر درد در هنگام ادرار با علائم دیگری همراه باشد، مانند:
- درد در بیضه
- درد در ولو یا واژن
- ادرار اغلب، اما کم
- فشار در ناحیه مثانه
- درد در حین مقاربت
در بعضی موارد، پرتو درمانی می تواند باعث درد مثانه و سوزش ادرار شود که به عنوان سیستیت تابشی شناخته می شود.
اگر علائم سنگ کلیه و سوزش ادرار دارید، بهتر است از متخصص آنلاین در پزشکت کمک بگیرید.
سنگ کلیه
سنگ کلیه، باعث احساس ناراحتی در حین ادرار کردن می شود. سنگ کلیه مجموعه ای از مواد مانند کلسیم یا اسید اوریک است که سنگ های سخت شده را در کلیه ها و اطراف آن تشکیل می دهد. گاهی اوقات، سنگ کلیه در نزدیکی مناطقی که ادرار وارد مثانه می شود، قرار می گیرد و باعث درد در هنگام ادرار کردن می گردد.
علاوه بر دیسوریا، سنگ کلیه می تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- تب
- لرز
- استفراغ
- ادرار ابری
- حالت تهوع
- درد در پهلو و پشت
- درد که در شدت تغییر می کند.
- ادرار با رنگ صورتی یا قهوه ای
کیست تخمدان
تقریباً مانند سنگ کلیه، کیست تخمدان می تواند در یک یا هر دو تخمدان ایجاد شود و بر روی مثانه فشار وارد کند و باعث سوزش ادرار شود. افراد مبتلا به کیست تخمدان ممکن است علاوه بر دیسوریا، علائم دیگری را هم تجربه کنند، از جمله:
- درد لگن
- حساسیت به پستان
- مشکل در تخلیه مثانه
- خون ریزی غیر طبیعی واژن
- دوره های قاعدگی دردناک
- یک درد کسل کننده در قسمت تحتانی کمر
حساسیت شیمیایی
گاهی اوقات سوزش ادرار ناشی از عفونت نیست و ممکن است ناشی از محصولاتی باشد که فرد در نواحی دستگاه تناسلی از آن ها استفاده می کند. مواد شیمیایی خارجی مانند عطرها می توانند بافت های بدن را تحریک و باعث سوزش ادرار و در موارد شدیدتر سوزش ادرار شوند.
محصولاتی که می توانند باعث ایجاد حساسیت شیمیایی شوند، عبارتند از:
- صابون
- لوسیون ها
- دستمال توالت معطر
- سایر محصولات توالت
- روان کننده های واژن
- رنگ های موجود در مواد شوینده لباسشویی
افرادی که به محصولات شیمیایی حساسیت دارند، ممکن است متوجه بروز برخی علائم زیر همراه با سوزش ادرار شوند:
- التهاب
- قرمزی
- خارش
- تحریک پوست روی دستگاه تناسلی یا اطراف آن
عفونت یا سوزش واژن
عفونت واژن یا واژینیت (واژینوز) بیشتر به دلیل رشد زیاد باکتری ها یا مخمرها ایجاد می شود. علاوه بر آن بیماری مقاربتی به نام تریکومونیازیس می تواند باعث عفونت واژن شود.
علائم دیگری از واژینیت همراه با درد در هنگام ادرار کردن، عبارتند از:
- سوزش واژن
- درد در حین مقاربت
- خون ریزی خفیف واژن
- ترشح ناخوشایند یا ترشحات غیر معمول واژن
مطالعه بیشتر: درمان خانگی خارش و سوزش واژن
دارو
برخی از داروها، از جمله داروهایی که پزشکان برای معالجه سرطان مثانه تجویز می کنند، ممکن است باعث تحریک و تورم بافت مثانه و اغلب سوزش ادرار شوند. در شرایطی که بیماران مصرف کننده این داروها، سوزش ادراری را تجربه می کنند بهتر است به پزشک خود اطلاع دهند و نباید مصرف دارو را به طور خودسرانه قطع کنند.
سرطان مثانه
سرطان مثانه با شروع سلول های سرطانی در مثانه شروع می شود. احساس درد هنگام ادرار معمولاً علامت اولیه این بیماری نیست. در عوض، فرد معمولاً متوجه خون در ادرار خود می شود.
سایر علائم احتمالی سرطان مثانه، عبارتند از:
- خستگی
- تورم پا
- کمر درد
- تکرر ادرار
- کاهش وزن
- درد استخوان
- از دست دادن اشتها
- مشکل در ادرار کردن یا عبور جریان ضعیف ادرار
عوامل خطر سوزش ادرار
زنان و مردان در هر سنی می توانند سوزش ادرار را تجربه کنند اما این درد در زنان شیوع بیشتری دارد. این بیماری معمولاً با عفونت های دستگاه ادراری همراه است. زنان باردار، مبتلایان به دیابت و یا هر نوع بیماری مربوط به مثانه در معرض خطر ابتلا با دیسوریا قرار دارند.
برای مشاوره پزشکی کلیه و مجاری ادراری تلفنی، روی لینک کلیک کنید.
سوزش ادرار در مردان و زنان
زن و مرد هر دو در هنگام ادرار کردن می توانند درد را تجربه کنند و دلایل آن ممکن است وابسته به آناتومی و ساختار دستگاه تناسلی و ادراری آن ها باشد. به عنوان مثال، خانم ها از مجرای ادرار کوتاهتری نسبت به مردان برخوردار هستند. در نتیجه، باکتری ها اغلب راحت تر می توانند وارد مثانه شوند. بر همین اساس عفونت مجرای ادراری در زنان شایع تر است.
مطالعه بیشتر: برای عفونت ادراری چه بخوریم؟
علائم سوزش ادرار
علائم سوزش ادرار می تواند در بین زن و مرد متفاوت باشد، اما هر دو جنس معمولاً آن را به عنوان احساس سوزش، لک و یا خارش تجربه می کنند. درد می تواند در شروع ادرار یا بعد از ادرار شروع شود. درد در شروع ادرار اغلب علائم عفونت ادراری است. درد بعد از دفع ادرار می تواند مشکل مثانه یا پروستات را نشان دهد. در بسیاری از مردان، درد در آلت تناسلی قبل و بعد از ادرار هم وجود دارد. علائم مربوط به بیماران زن می تواند داخلی یا خارجی باشد. درد در قسمت خارج از ناحیه واژن ممکن است در اثر التهاب یا سوزش این پوست حساس ایجاد شود. درد داخلی می تواند نشانه عفونت ادراری باشد.
زمان ضرورت مراجعه به پزشک در سوزش ادرار
هر فردی امکان دارد هر از گاهی سوزش ادرار را تجربه کند. اما در صورت بروز سوزش ادرار همراه با علائم زیر و یا مداوم بودن درد، فرد باید به پزشک مراجعه کند.
- تب
- درد در پهلو یا پشت
- دردی که بیش از 24 ساعت طول بکشد.
- ترشحات غیر معمول از آلت تناسلی مرد یا زن
- خون در ادرار، که معمولاً صورتی، قهوه ای یا قرمز ظاهر می شود.
شخص نباید هنگام ادرار کردن، درد را نادیده بگیرد. پزشک اغلب می تواند در شناسایی درمان هایی که باعث کاهش درد می شوند، کمک کند.
تشخیص سوزش ادرار
هم زن و هم مردی که سوزش ادرار را تجربه می کنند باید به پزشک مراجعه کنند. دیسوریا می تواند نشانه ای از یک وضعیت جسمی بدتر باشد که ممکن است به درمان نیاز داشته باشد. پزشک معمولاً می تواند با توصیف علائم و تجزیه و تحلیل نمونه ادرار، علت درد را تشخیص دهد و آزمایشی را برای بررسی گلبول های سفید، گلبول های قرمز یا مواد شیمیایی خارجی توصیه کند. افزایش سطح گلبول های سفید خون می تواند نشان دهنده التهاب در مجاری ادراری باشد. کشت ادرار، عفونت و نوع آن را تشخیص می دهد. اگر هیچ نشانه ای از عفونت در نمونه ادرار یافت نشود، پزشک ممکن است آزمایش های جانبی را برای بررسی مثانه یا پروستات پیشنهاد کند.
پزشک همچنین در زنان می تواند از نمونه برداری بافت پوششی واژن یا مجرای ادراری برای بررسی علائم عفونت استفاده کند. علاوه بر آن پزشک سوالاتی را در مورد شرایط و سابقه پزشکی بیمار مانند دیابت قندی یا اختلالات نقص ایمنی می پرسد و حتی ممکن است در مورد تاریخچه جنسی بیماران سوالاتی را برای تشخیص بیماری های مقاربتی بپرسد و در نهایت آزمایش غربالگری را برای STI توصیه کند.
درمان سوزش ادرار
گزینه های درمانی برای سوزش ادرار به علت اصلی بستگی دارد.
برخی از نمونه های درمانی عبارتند از:
دارو درمانی
- آنتی بیوتیک ها می توانند عفونت های مقاربتی را درمان کنند.
- درمان عفونت ادراری بیشتر با مصرف آنتی بیوتیک انجام می شود. عفونت های ادراری شدیدی که بر کلیه ها اثر می گذارد ممکن است به آنتی بیوتیک داخل وریدی نیاز داشته باشند.
- پزشک برای آرام کردن مثانه تحریک شده می تواند به بیمار دارو بدهد. داروهای مورد استفاده در درمان سیستیت بینابینی شامل داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، پلی سولفات پنتوزان پلی سولفات (المیرون) و استامینوفن (تیلنول) همراه با کدئین است. در صورت ابتلا به پروستاتیت مزمن باکتریایی، فرد مجبور است را تا 12 هفته آنتی بیوتیک ها مصرف کند. سایر درمان های احتمالی پروستاتیت شامل دارو های ضد التهابات بدون نسخه (OTC)، ماساژ پروستات، حمام گرم و داروهای موسوم به آلفا بلاکر است که باعث آرامش عضلات اطراف پروستات می شوند.
امتناع از مصرف تحریک کننده ها
امتناع از مصرف صابون های محرک یا سایر محصولات شیمیایی در نزدیکی دستگاه تناسلی که به طور بالقوه می توانند منجر به تحریک شوند می تواند در تسکین علائم ناراحتی های ادرار موثر باشد.
سوزش ادرار ناشی از عفونت باکتریایی معمولاً بعد از شروع مصرف دارو به سرعت بهبود می یابد. اما بیمار باید برای نتیجه گیری بهتر داروها را دقیقاً مطابق تجویز پزشک علیرغم بهبودی علائم خود مصرف کند. درد همراه با سیستیت بینابینی برای درمان چالش برانگیز تر می باشد و روند دارو درمانی را کندتر کند و ممکن است بیمار برای بهبودی کامل تا چهار ماه نیاز به مصرف دارو داشته باشد. مراقبت در منزل برای سوزش ادرار اغلب شامل مصرف داروهای ضد التهابی OTC مانند ایبوپروفن است. پزشک غالباً فرد را به نوشیدن مایعات بیشتر تشویق می کند زیرا این ماده باعث رقیق شدن ادرار می شود استراحت و مصرف داروهای مطابق دستورالعمل معمولاً می تواند به تسکین بیشتر علائم کمک کند.
پیشگیری سوزش ادرار
بیماران می توانند برای تسکین علائم خود تغییراتی را در سبک زندگی شان ایجاد کنند، از جمله:
- برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی، حتما در حین فعالیت جنسی از کاندوم استفاده شود.
- برای کاهش خظر تحریک ناشی از مصرف محرک ها، از استفاده مواد پاک کننده معطر و لوازم آرایشی پرهیز کنید.
با اصلاح رژیم غذایی خود از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی هایی که باعث تحریک مثانه می شوند، پرهیز کنید، از جمله:
- الکل
- کافئین
- غذاهای پر ادویه
- مرکبات و آب میوه ها
- محصولات گوجه فرنگی
- شیرین کننده های مصنوعی
همچنین باید برای بهبودی مثانه از مصرف غذاهای بسیار اسیدی جلوگیری شود.
آخرین دیدگاه‌ها