Stretch marks یا ترک های پوستی یا استریا های پوستی خطوط کشیده و باریکی هستند که روی پوست فرد به وجود می آیند. ترک های پوستی شایع بوده و زمانی اتفاق میفتد که پوست به یکباره کشیده می شود.
شیوع ترک های پوستی
هر شخصی در هر سنی ممکن است دچار این عارضه پوستی شود با این حال ترک های پوستی بیشتر زنان را تحت تأثیر قرار خواهد داد. این عارضه می تواند قسمت های مختلفی از بدن مثل شکم، ران ها، باسن، سینه، بازوها و کمر فرد را درگیر کند.
این عارضه پوستی در شرایطی به وجود می آید که پوست پس از یک دوره رشد شدید اغلب نمی تواند به شکل قبلی خود باز گردد. در بیشتر موارد ترک های پوستی در نتیجه بارداری، افزایش وزن، کاهش وزن یا بلوغ به وجود می آید. بیش از 50 درصد از خانمها در طول دوران بارداری خود دچار ترک های پوستی می شوند. درمان قطعی برای این ترک های پوستی وجود نداشته اما می تواند تا حدودی به کم رنگ و محو شدن آن ها کمک کند. استریا یا ترک های پوستی درد یا ضرری برای فرد مبتلا ندارد اما می تواند باعث ناراحتی و نگرانی فرد شده و به زیبایی ظاهری فرد آسیب برساند.
ترک های پوستی زخم یا اسکارهایی هستند که به آن ها استریا پوستی نیز گفته می شود.
رایج ترین قسمت های بروز این ضایعات پوستی شامل موارد زیر می شود:
- شکم
- سینه
- باسن
- پهلو
- ران ها
- بازوها
- کمر
پیش آگهی ترک های پوستی
استریا های پوستی از نظر فیزیکی آسیبی به بدن فرد نخواهند رساند اما می توانند باعث تغییر ظاهر پوست و نگرانی فرد مبتلا شوند. بعضی از افراد مبتلا ممکن است به خاطر بروز ترک های پوستی، زندگی روزانه شان با چالش روبرو شده و دیگر از ظاهر پوست خود رضایت نداشته باشند.
علت ترک های پوستی
به نظر می رسد که ترک پوستی ناشی از کشیده شدن پوست است. اما شدت تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله گرایش ژنتیکی فرد، میزان فشار روی پوست و سطح کورتیزون خواهد بود. کورتیزون هورمونی که توسط غدد فوق کلیوی تولید شده و فیبرهای ارتجاعی پوست را ضعیف می کند.
عوامل خطر ترک های پوستی
هر شخصی در هر سن و با هر جنسیت و قومیتی ممکن است دچار این عارضه های پوستی شود، اما عوامل زیر احتمال ابتلا و شدت این عوارض پوستی را افزایش خواهد داد:
- زن بودن
- داشتن سابقه خانوادگی یا شخصی ابتلا به ترک پوستی
- بارداری خصوصاً در زنان با سن پایین
- داشتن اضافه وزن یا چاقی
- افزایش وزن یا کاهش وزن ناگهانی
- استفاده از داروهای کورتیکو استروئیدی
- انجام عمل جراحی بزرگ کردن و پروتز سینه
- ابتلا به سندرم کاشینگ، مارفان یا دیگر اختلالات ژنتیکی
علائم ترک های پوستی
این ترک ها همیشه ظاهر یکسانی نداشته و می تواند به اشکال متنوعی روی پوست فرد ظاهر شوند. ظاهر این ترک ها می تواند با توجه به مدت زمان بروز آن ها، عوامل به وجود آورنده، نوع پوست و قسمت درگیر شده پوست، متفاوت باشد:
- خطوط یا خطوطی که در پوست ایجاد شده باشد.
- ایجاد نوارهای به رنگ صورتی، قرمز، سیاه، آبی یا بنفش
- نوارهای روشن که در بعضی قسمت ها کمرنگ و محو می شوند.
- رگه هایی که روی شکم، سینه، باسن یا ران ها مشاهده می شود.
- رگه هایی که نواحی بزرگی از بدن فرد را در بر می گیرد.
زمان مراجعه به پزشک در ترک های پوستی
اگر نگران ظاهر پوست خود هستید یا اگر علائم قسمت وسیعی از بدن شما را در بر می گیرد، بهتر است برای تشخیص و درمان به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک می تواند علت بروز این عارضه پوستی را شناسایی کرده و راه حل های درمانی در اختیارتان قرار دهد.
پیشگیری ترک های پوستی
بهترین راه برای کاهش احتمال بروز ترک پوستی، حفظ وزن سالم و پرهیز از کاهش یا افزایش ناگهانی وزن است. به عنوان مثال در دوران بارداری در طی یک دوره نسبتاً کوتاه وزن شما تا اندازه قابل توجهی افزایش خواهد یافت. بهتر است با راهنمایی های پزشک، خوردن به میزان مناسب و ورزش کافی از افزایش وزن بیش از حد جلوگیری کرده و احتمال بروز بیماری را در دوره بارداری به حداقل برسانید. این کار به سلامت کودک دلبندتان نیز کمک خواهد کرد.
تشخیص ترک های پوستی
بیماری بر اساس معاینه پوست و بررسی سابقه پزشکی فرد مراجعه کننده تشخیص داده خواهد شد. البته در صورتی که پزشک نسبت به میزان ترشح هورمون کورتیزول مشکوک شود، علاوه بر معاینه ممکن است نیاز به انجام آزمایشات به خصوصی داشته باشید.
درمان ترک های پوستی
به طور کلی این ترک ها آسیبی به سلامتی فرد نرسانده و در نتیجه نیازی به درمان نخواهد داشت. اما در صورت عدم رضایت از تغییر ظاهری پوست می توانید برای درمان و محو کردن آن ها اقدام کنید. با این حال نباید توقع چندانی از درمان ها داشته باشید، زیرا این درمان ها تا حدی مؤثر بوده و می تواند به کم رنگ یا محو کردن ترک های به وجود آمده کمک کند.
درمان های زیر از جمله مواردی هستند که به بهبود ظاهر و بافت پوست کمک می کنند. البته هنوز هیچ کدام از این شیوه های درمانی از نظر علمی ثابت نشده اند اما دیگران از آن ها نتیجه گرفته اند.
-
کرم رتینوئید
کرم رتینوئید که یکی از مشتقات ویتامین آ است، می تواند به بهبود ظاهر پوست کمک کرده و ترک هایی که چند ماه از به وجود آمدن شان بیشتر نگذشته است را کم رنگ و محو کند. کرم رتینوئید با کمک به کلاژن سازی، به بازگشت ظاهر پوست به حالت قبل و طبیعی خود کمک خواهد کرد. البته در بعضی موارد استفاده از این کرم ها می تواند برای فرد تا حدودی تحریک کننده و حساسیت زا باشد.
اگر دوران بارداری یا شیردهی خود را پشت سر می گذارید، بهتر است در مورد گزینه های درمانی موجود بدون عوارض جانبی با پزشک صحبت کنید. زیرا استفاده از کرم های حاوی رتینوئید می تواند برای سلامتی جنین مضر باشد.
-
روشهای درمانی سبک و لیزر
انواع روش های درمانی سبک و لیزر برای تحریک رشد کلاژن و خاصیت ارتجاعی پوست وجود دارد که می توانید از آن ها استفاده کنید. پزشک می تواند در انتخاب بهترین شیوه درمانی با توجه به نوع ترک های پوستی و عمر آن ها به شما کمک کند.
این شیوه درمانی با استفاده از یک دستگاه دستی انجام شده و در حین انجام میکرودرم ابریشن با استفاده از ذرات کریستالی کوچک موجود در دستگاه یک لایه بسیار نازک از روی پوست فرد برداشته می شود تا هم خاصیت ارتجاعی پوست افزایش یافته و هم پوست جدید رشد کند.
قبل از انتخاب شیوه درمانی بهتر است با پزشک در مورد درمان مناسب یا درمان های ترکیبی پیشنهادی صحبت کرده و موارد زیر را مدنظر داشته باشید:
- مدت زمان بروز بیماری
- نوع پوست
- میزان حساسیت پوست، زیرا برای اثرگذاری بعضی از شیوه های درمانی باید چندین بار تکرار شود
- هزینه زیرا بعضی از شیوه های درمانی هزینه زیادی داشته و بیمه آن ها را پوشش نمی دهد
- میزان توقعات از درمان
سبک زندگی و درمان های خانگی ترک های پوستی
کرم ها، پمادها و محصولات بدون نسخه زیادی وجود دارند که ادعا می کنند از بروز این عارضه جلوگیری می کنند. به عنوان مثال محصولات ساخته شده از کره کاکائو، ویتامین E و اسید گلیکولیک مضر نیستند، اما میزان تأثیر گذاری چندانی نیز نخواهند داشت.
این ترک ها معمولاً به مرور زمان و بدون نیاز به هیچ درمانی محو شده و نیازی به درمان دارویی یا خانگی نخواهید داشت.
سایر درمان های ترک های پوستی
مدرک و شواهد علمی دال بر مؤثر بودن کرم ها، روغن ها یا لوسیون ها روی ترک های پوستی وجود ندارد. اگر در دوران بارداری یا شیردهی هستید، بهتر است قبل از استفاده از محصولات درمانی بدون نسخه و داروخانه ای حتماً با پزشک خود مشورت کنید. زیرا برخی از محصولات ممکن است برای سلامتی جنین مشکل ساز شود.
آمادگی برای ملاقات با پزشک در ترک های پوستی
از آن جایی که مدت زمان ملاقات با پزشک کوتاه بوده و حرف های زیادی برای گفتن خواهید داشت. در نتیجه بهتر است با آمادگی کامل به پزشک مراجعه کرده و از این زمان کوتاه نهایت استفاده را ببرید. بهتر است قبل از حضور در مطب موارد زیر را آماده کنید:
- لیستی از تمامی علائم و نشانه های بیماری را تهیه کنید. همه نشانه های مربوط و غیر مربوط به بیماری خود را یادداشت کرده و همراه خود داشته باشید.
- اطلاعات مهم شخصی را یادداشت کنید. بهتر است استرس ها و تغییرات اخیری که در زندگی تان افتاده است را یادداشت کنید.
- لیستی از تمامی داروهای مصرفی خود تهیه کنید. نام تمامی داروها، مکمل ها و ویتامین های که مصرف می کنید را همراه با میزان مصرف خود یادداشت کنید.
- دوست یا یکی از اعضای خانواده خود را همراه ببرید. گاهی اوقاتت به خاطر سپردن تمامی موارد و اطلاعاتی که پزشک در اختیارتان قرار می دهد، کار دشواری است. در نتیجه بردن همراه به یادآوری اطلاعات مهم و نکات کمک زیادی خواهد کرد.
سؤالات خود را یادداشت کنید. تمامی سؤالات مربوط و غیر مربوطی که به ذهنتان رسیده و قصد پرسیدن آن ها از پزشک را دارید را یادداشت کرده و همراه خود به مطب ببرید.
البته می توانید در حین معاینه پزشک، سؤالات زیر را مطرح کنید:
- علت احتمالی بروز ترک های پوستی چیست؟
- آیا علت دیگری برای بروز این ضایعات پوستی وجود دارد؟
- چه گزینه های درمانی پیش رو داشته و نکات مثبت و منفی هرکدام چیست؟
- این شیوه های درمانی تا چه میزان اثر گذار خواهد بود؟
علاوه بر این پزشک نیز ممکن است در حین معاینه سؤالاتی را مطرح کند. این سؤالات شامل موارد زیر خواهد شد:
- اولین بار چه زمانی متوجه بروز ترک های پوستی شدید؟
- آیا شاهد بروز علائم دیگری نیز هستید؟
- چه داروهایی مصرف می کنید؟
- آیا مرتباً از کرم های پوستی حاوی کورتیزون استفاده می کنید؟
نتیجه گیری
استریا های پوستی خطوط کشیده و باریکی هستند که روی پوست فرد به وجود می آیند. این عارضه پوستی شایع بوده و زمانی اتفاق میفتد که پوست به یکباره کشیده می شود.
هر شخصی در هر سنی ممکن است دچار این عارضه پوستی شود با این حال این اختلال پوستی بیشتر زنان را تحت تأثیر قرار خواهد داد. این ترک های پوستی می تواند قسمت های مختلفی از بدن مثل شکم، ران ها، باسن، سینه، بازوها و کمر فرد را درگیر کند. این خطوط پوستی به وجود آمده نیازی به درمان نداشته و به مرور زمان کم رنگ و محو خواهد شد با این حال فرد می تواند برای درمان آن اقدام کرده و از کرم ها و شیوه های درمانی موجود برای برطرف کردن این خطوط استفاده کند.
