چرا کودکم شب از خواب بیدار می شود؟

دلیل شب بیداری کودک چیست؟ خواب آرام برای سلامت کلی کودک نوپا بسیار مهم و ضروری است. با این حال شب بیداری در کودکان و نوزادان یک پدیده رایج است که توسط اکثر والدین مشاهده می شود. در حالی که اکثر کودکان نوپا خواب بدون وقفه دارند، برخی ممکن است که مکررا از خواب بیدار شوند یا در به خواب رفتن مشکل داشته باشند.

نداشتن خواب کافی می تواند باعث شود که کودک دائماً احساس خستگی و تحریک پذیری کند. این امر نیز می تواند خستگی و موقعیت های دشوار را برای والدین به همراه داشته باشد؛ بنابراین شناخت شایع ترین علل احتمالی بیدار شدن کودکان نوپا در شب می تواند به مدیریت بهتر این وضعیت کمک کند.

علاوه بر این در صورت عدم درمان این مشکل در کودک خود می‌توانید از مشاوران و متخصصان ما در پزشکت مشاوره فوری دریافت کنید. ما بهترین مشاوران کودک را در اختیار شما قرار می‌دهیم که با ارائه راه‌حل‌های موثر، به خواب راحت کودک و آرامش شبانگاهی شما کمک زیادی می‌کنند.

شایع ترین علل شب بیداری کودک

علت بیدار شدن ساعت 4 صبح و یا شب بیداری کودکان چیست؟ در مقایسه با نوزادان معمولاً چرخه خواب و بیداری کودکان نوپا به خوبی تنظیم شده است. با این حال، دلایل زیر می توانند کودک نوپا را در شب از خواب بیدار کنند.

1. تغذیه کودک

یک دلیل بیدار شدن نصف شب کودک، تغذیه او است. درست مانند نوزادان، برخی از کودک نوپا تمایل دارند که شب ها برای خوردن غذا از خواب بیدار شوند. اگرچه این پدیده طبیعی است؛ اما متخصصان توصیه می کنند که تا زمانی که کودک به 12 ماهگی نرسیده، احتمال اینکه برای تغذیه نیمه های شب از خواب بیدار شود، زیاد است.

2. رشد سریع کودک

دوران کودکی دوران تغییرات سریع جسمی، ذهنی و اجتماعی است. به عنوان مثال یک کودک نوپا که به سرعت رشد می‌کند، اکنون می تواند به طور مستقل راه برود، بدود و اشیاء را در جهت مشخصی پرتاب کند.

این تغییرات می تواند بسیار زیاد باشد و باعث اختلال در رگرسیون و شب بیداری کودک شود. رگرسیون خواب یک وضعیت موقتی است که در آن کودک نوپایی که خوب می‌خوابد، نیمه‌ شب از خواب بیدار می‌شود و در برابر خواب مقاومت می‌کند.

3. تغییر در روال خواب کودک

زمانی که کودک نوپا تغییری را در روال معمول خود تجربه می کند، چرخه خواب و بیداری او ممکن است که تغییر کند. از شیر گرفتن، پیوستن به مهد کودک، پرستار بچه جدید یا ورود یک عضو جدید خانواده از جمله مواردی هستند که می توانند تغییراتی را در برنامه منظم آنها ایجاد کنند و و از این طریق منجر به شب بیداری کودک شوند.

4. چرت های طولانی تر کودک در طول روز

کودکان نوپا باید 11 تا 14 ساعت در روز بخوابند. آنها به دو چرت دو تا سه ساعته در طول روز نیاز دارند. اگر کودک نوپا در طول روز چرت های طولانی تری داشته باشد، به خصوص تا عصر، ممکن است که شب ها احساس خواب آلودگی نداشته باشد و مکرراً از خواب بیدار شود. چرت زدن در یک محدوده مشخص و داشتن میزان مناسب فعالیت بدنی، به ویژه در عصر، کودک شما را به اندازه کافی خسته می کند تا در طول شب راحت می خوابد.

بیش از ۱۶۸ پزشک آنلاین و آماده پاسخگویی

مشاوره آنلاین با بهترین متخصصان اطفال

گفتگو با پزشک

5. دندان درآوردن کودک

دندان درآوردن باعث تورم و درد در لثه ها می شود و کودکان نوپا را عصبانی و بی قرار می کند. این ناراحتی می تواند علت بیدار شدن مکرر نوزاد در شب باشد. اگر کودک نوپای شما در حال دندان درآوردن است، می توانید با ماساژ دادن لثه او با انگشت تمیز، درد و ناراحتی او را کاهش دهید یا به او یک دندان گیر خنک بدهید تا بجود.

6. ترس در کودکان

همزمان با رشد کودک آنها، آگاهی بیشتری نسبت به محیط اطراف خود پیدا می کنند. کودکان نوپا ممکن است دچار ترس از تاریکی، ترس از تنها ماندن یا ترس از غریبه ها شوند. اینها طبیعی هستند و اکثراً مشکلی ایجاد نمی کنند. با این حال، در برخی از کودکان نوپا، این ترس ها می تواند باعث پریشانی و اضطراب شدید و در نهایت شب بیداری کودک شود.

7. کابوس و وحشت شبانه در کودکان

نوزادان و کودکان نوپا نیز خواب می بینند و برخی از خواب ها می توانند ناخوشایند باشند و باعث اختلال در خواب کودک شوند. وحشت شبانه ممکن است زمانی رخ دهد که کودک نیمه خواب بوده و با کابوس های شبانه متفاوت است. کابوس ها و وحشت‌های شبانه هر دو می توانند باعث  بیداری شبانه کودکان نوپا شوند.

8. اضطراب جدایی در کودک

اضطراب جدایی یک رویداد طبیعی است و بیشتر کودکان بین شش ماه تا سه سال را تحت تاثیر قرار می دهد. این باعث می‌شود که کودک نوپا شب‌ها از خواب بیدار شود و وقتی والدین خود را در اطراف نمی‌بیند، شروع به بدخلقی کند.  اکثر کودکان نوپا به محض اینکه والدین، آنها را در آغوش می گیرند، به خواب می روند.

9. استفاده کودکان از رسانه های الکترونیکی

استفاده بیش از حد از وسایل الکترونیکی، مانند تلویزیون و تبلت، می تواند باعث شب بیداری کودک شود. کودکان نوپا معمولاً از وسایل الکترونیکی برای گوش دادن به شعر، تماشای کارتون یا از ابزارهای یادگیری تعاملی استفاده می کنند. آکادمی اطفال آمریکا (AAP) استفاده از هر نوع دستگاه الکترونیکی را در میان کودکان کمتر از دو سال منع می کند.

10. بیماری در کودکان

گرفتگی یا آبریزش بینی، سرماخوردگی، سرفه، تب و اختلالات گوارشی مانند قولنج ممکن است که باعث اختلال در خواب شبانه کودک شود. در موارد نادر، یک کودک نوپا احتمال دارد که به علت عارضه یک داروی مصرف شده دچار اختلال خواب شود.

اگر مشکوک هستید که کودک نوپای شما به دلایل بالا از خواب بیدار نمی شود، بهتر است با یک متخصص اطفال مشورت کنید. آنها به شما کمک می کنند تا علت دقیق این امر را شناسایی کنید.

چگونه بیداری شبانه را در کودکان نوپا مدیریت کنیم؟

برای مدیریت موثر شب بیداری کودک نوپا می توانید مراحل زیر را امتحان کنید.

1. علت زیاد بیدار شدن کودک در شب را مشخص و بر اساس آن عمل کنید

هر کودک نوپا دلایل مختلفی برای بیدار شدن در شب دارد. با ارزیابی وضعیت، علت زیاد بیدار شدن کودک یک ساله در شب را مشخص کنید؛ سپس به دنبال راه حل مناسب برای درمان باشید.

2. زمان کافی را به کودک نوپا خود بدهید تا با خواب شب سازگار شود

هر وقت کودکان نوپا شب از خواب بیدار شدند، اول اجازه دهید خودشان دوباره برای به خواب رفتن تلاش کنند. این یک ترفند ضروری برای مقابله با اضطراب جدایی است. با این حال اگر کودک نوپا تسلی ناپذیر است، به پشت او ضربه بزنید یا پشت دست او را مالش دهید؛ اما از بلند کردن یا نگه داشتن او در دامان خودداری کنید.

علاوه بر این اگر شب بیداری کودک به دلیل یک بیماری یا کابوس است، می توانید کودک نوپا را در آغوش بگیرید و او را نوازش کنید تا دوباره بخوابد.

3. در تلاش های خود برای خواب کودک صبور و پایدار باشید

به هر حال، القای عادات خواب سالم در کودکان نوپا یک فرآیند مداوم است که بر مفهوم یادگیری از طریق انجام دادن تکیه دارد؛ بنابراین اجازه دهید کودک نوپا از اوایل دوران نوزادی، خود آرام‌بخشی را بیاموزد. همانطور که کودک نوپا بزرگتر می شود، تعداد دفعاتی که او را آرام می کنید، کاهش دهید تا به خودشان متکی شود.

4. کودک نوپای خود را به خاطر تلاش برای خواب آرام تحسین کنید

تحسین کردن کودکان آنها را تشویق می کند تا عادات خواب آرام را درک کرده و تمرین کنند؛ همچنین به او توضیح دهید که شب بیداری کودک شما در نهایت با تلاش مداوم برطرف می شود، مشروط بر اینکه از راهنمایی شما پیروی کنند.

رعایت این نکات می تواند به شما در مدیریت خواب کودکتان کمک کند؛ اما در صورتی که کودک نوپا شما هنوز بیدار می شود و تلاش می کند تا دوباره بخوابد، با پزشک مشورت کنید.

نکاتی برای جلوگیری از بیدار شدن کودک نوپا در شب

در بیشتر موارد، شب بیداری کودک نوپا موقتی و قابل پیشگیری است. برای اطمینان از خواب آرام می توانید نکات زیر را با کودک نوپا خود از سنین پایین تمرین کنید.

1. الگو کودک باشید و یک روال خواب و بیداری را به عنوان یک خانواده دنبال کنید

نوزادان و کودکان نوپا به والدین نگاه و از آنها تقلید می کنند. در صورت بیدار شدن مکرر کودک سه ساله در شب، از این غریزه برای آموزش عادات خواب آرام به آنها استفاده کنید. به کودک نوپاتان حمام آب گرم بدهید، دندان هایش را مسواک بزنید و قبل از خواب داستان بخوانید. انجام این کار می تواند به آن ها کمک کند تا در حین ایجاد یک برنامه خواب آرام، احساس آرامش کنند و به خواب بروند.

2. تحرک کودک را برای خواب آرام شب افزایش دهید

برای جلوگیری از شب بیداری کودک، کودک نوپای خود را به پارک ببرید یا با او در حیاط خانه خود بازی کنید. به جز یک یا دو چرت، آنها را تا شام درگیر بازی های مختلف کنید. نور طبیعی(نور خورشید) و تحریک زیاد می تواند کودک نوپای شما را در طول روز هوشیار و فعال نگه دارد و به او کمک کند تا شب آرام بخوابد.

3. اتاق خواب کودک نوپای خود را بدون صفحه نمایش نگه دارید

تلویزیون، گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و سایر ابزارهای الکترونیکی از این دست می‌توانند بر الگوی خواب کودک شما تأثیر بگذارند. تماشای محتوای نامناسب با سن می تواند باعث کابوس و وحشت شبانه شود. علاوه بر این، نور مصنوعی با تولید ملاتونین تداخل می کند و باعث اختلال در خواب می شود.

4. قبل از خواب کودک در مورد افکار مثبت و چیزهای شاد صحبت کنید

انجام این کار افکار سالمی را در ذهن کودک نوپا ایجاد می کند و می تواند منجر به خواب آرام در آنها شود. از طرف دیگر برای درمان شب بیداری کودک، شما و کودک نوپا می‌توانید از اوقاتی آرام با هم لذت ببرید و قبل از خواب به موسیقی آرام گوش دهید.

5. عادات خواب آرام و مطمن کودک را رعایت کنید

تخت کودک نوپا را از شلوغی هایی که ممکن است خواب او را مختل کند، دور نگه دارید. با این حال می‌توانید به آن‌ها اجازه دهید اشیاء مورد علاقه مانند یک عروسک را نگه دارند. این امر ممکن است به خوابیدن کودک نوپا کمک کند، به خصوص زمانی که شب از خواب بیدار می شود. با این حال مطمئن شوید که آیتم فاقد موادی مانند دکمه‌ها، کمان‌ها و نوارهای کوچکی است که خطر خفگی دارند.

6. اطمینان حاصل کنید که اتاق خواب کودک کم نور است و محیطی راحت دارد

برای جلوگیری از شب بیداری کودک، پنجره ها باید با پرده پوشیده شوند تا از این طریق نور مصنوعی را محدود کنند؛ همچنین لازم است برای خواب، لباس راحتی را به تن کودک خود کنید. اطمینان حاصل کنید که تمام نیازهای کودک نوپا، مانند تعویض پوشک یا گرسنگی، قبل از خواب برآورده شده است.

شما ممکن است که در صورت بیدار شدن مکرر کودک یک ساله در شب، به اشتراک اتاق فکر کنید. کارشناسان توصیه می کنند که تخت نوزاد را برای سال اول در اتاق والدین قرار دهید. این کار می تواند در ابتدا به ایجاد عادات خواب آرام کمک کند. هنگامی که کودک نوپا بزرگتر شد، می توانید او را به اتاق خود منتقل کنید.

7. اگر کودک در نیمه شب از خواب بیدار شد، بلافاصله به اتاق کودک نروید

در صورت بیدار شدن مکرر کودک دو ساله در شب، چند ثانیه صبر کنید و به آنها این فرصت را بدهید که خودشان بخوابند. وقتی وارد اتاق آنها می‌شوید، از تخت آنها فاصله بگیرید و به آنها اطمینان دهید که آنجا هستید؛ اما چراغ را روشن نکنید، زیاد نمانید یا با آنها نخوابید.

مشاوره فوری روانشناسی برای درمان شب بیداری کودک در پزشکت

اگر شب بیداری کودک، آرامش خانواده‌ شما را مختل کرده و نمی‌دانید چه باید بکنید، همین حالا با پزشکت همراه شوید. با دریافت مشاوره فوری روانشناسی، می‌توانید راهکارهای علمی و عملی برای کاهش بیداری‌های شبانه فرزند خود را پیدا کنید و دوباره شب‌های آرام را به خانه‌ بازگردانید. همین امروز مشاوره خود را رزرو کنید و قدمی مطمئن برای سلامت و آرامش کودک خود بردارید.

سخن آخر

بیدار شدن کودک نوپا در شب امری رایج است و می تواند به دلایل زیادی ایجاد شود. تغییرات سریع بدن، دندان درآوردن، تغییرات روتین، ایجاد ترس، یا چرت زدن در طول روز می تواند برخی از این دلایل شب بیداری کودک باشند. برای اینکه برنامه خواب کودکتان را دوباره تنظیم کنید، لازم است علت را شناسایی و آن را برطرف کنید.

یک روال قبل از خواب تنظیم کنید و مطمئن شوید که کودکان به شدت از آن پیروی کنند. اگر هر گونه ترس یا اضطراب جدایی دارند، با آنها ارتباط برقرار کنید و از امنیت آنها اطمینان حاصل کنید تا ترس آنها کاهش یابد. مداخله زودهنگام می تواند به کودک در بهبود الگوی خواب و عملکرد صبحگاهی خود کمک کند. در صورت نیاز هم می توانید از یک روانشناس کودک نیز کمک بگیرید.