تا دیر نشده علائمتو بگو، پزشکتو بگم:
شاید دیدن نفس نفس زدن نوزادان یا حتی تنفس با دهان در آنها تا حدودی نگران کننده باشد. اما واقعیت این است که دلایل زیادی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند منجر به نفس نفس زدن در نوزادان شوند. معمولاً اگر چیزی در گلویشان گیر کرده باشد، آنها احتمال دارد دچار این مشکل شده باشند. از آنجایی که سیستم تنفسی نوزادان با افزایش سن بالغ می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، نوزادان با این عادت نفس کشیدن رشد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. اما باز هم بهتر است شایع ترین علل نفس نفس زدن نوزادان را بشناسید و در صورت بروز علائم هشدار دهنده به متخصص اطفال مراجعه کنید.
علل نفس نفس زدن نوزاد برای هوا
یک نوزاد با ریه های غیر متورم و پر از مایع به دنیا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آید. نوزاد اولین نفس خود را در حدود ده ثانیه پس از تولد میکشد و حتی به نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد که نفس نفس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زند. علاوه بر این برخی از شرایط زیر ممکن است باعث شود کودک در حین تنفس نفس نفس بزند:
عفونت های تنفسی
نوزادان مبتلا به عفونت های تنفسی به دلیل مشکل تنفسی ممکن است دچار تنگی نفس شوند. عفونت های بینی، سینوس ها، گلو، راه های هوایی یا ریه ها به عنوان عفونت های دستگاه تنفسی شناخته میشوند. ویروس هایی مانند رینوویروس ها، آنفولانزا، پاراآنفلوآنزا، ویروس سنسیشیال تنفسی، انترو ویروس، کروناویروس ها و برخی از سویه های آدنوویروس از علل اصلی عفونت های تنفسی در نوزادان هستند.
عفونت‌های تنفسی باعث ترشح بیش از حد موکوس و التهاب بافت‌های تنفسی میشوند و با اختلال در تنفس، باعث نفس نفس زدن نوزاد میشوند. سایر علائم و نشانه های عفونت تنفسی در نوزادان شامل تب، سرماخوردگی، سرفه، گلودرد و درد در گوش هستند.
آسم
آسم یک بیماری است که با التهاب مزمن راه های هوایی مشخص می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. علت اصلی آن هنوز ناشناخته است. اما احتمال دارد با آلرژی همراه باشد. در صورت نیاز به هرگونه تغییر در رژیم غذایی، با متخصص اطفال خود مشورت کنید. طبق گفته بنیاد آسم و آلرژی آمریکا، آسم میتواند باعث تنفس سخت، نفس نفس زدن، خس خس سینه، سرفه های مداوم، مشکل در مکیدن و خستگی نوزادان شود. تشخیص آسم در نوزادان همیشه آسان نیست، اما به نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد در نوزادان مبتلا به برونشیولیت مکرر، یک عفونت ویروسی که راه های هوایی کوچک را تحت تاثیر قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد، شایع تر است.
قرار گرفتن در معرض دود سیگار دست دوم
استعمال سیگار در اتاق کودک ممکن است مجاری تنفسی او را تحریک کند. همچنین ممکن است منجر به آسم شود. بنابراین، سیگاری ها باید از مصرف سیگار در خانه ای که نوزاد در آن وجود دارد، خودداری کنند.
لارنگومالاسی
لارنگومالاسی عامل اصلی تنفس پر سر و صدا و خس خس سینه در نوزادان است. این شرایط به دلیل فلاپی بافت های بالای تارهای صوتی اتفاق می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌افتد. اما خوشبختانه در 70 درصد نوزادان تا یک سالگی و در 90 درصد نوزادان تا دو سالگی خود به خود برطرف می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. به ندرت بیمار به به جراحی نیاز پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند، به خصوص اگر لارنگومالاسی در تغذیه کودک اختلال ایجاد کند، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند.
آپنه خواب
آپنه انسدادی خواب یک اختلال تنفسی مرتبط با خواب است که به دلیل باریک شدن مسیرهای بین بینی و ریه ها رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. نوزادان مبتلا به آپنه خواب ممکن است برای تنفس مکث کنند، برای هوا نفس بکشند و تنفس پر سر و صدا داشته باشند.
سیاه سرفه
سیاه سرفه یک عفونت باکتریایی مسری است. نوزادان مبتلا به عفونت سیاه سرفه هنگام تنفس ممکن است دچار مشکل شوند و مجبور شوند از راه دهان نفس بکشند. واکسن سیاه سرفه میتواند به طور قابل توجهی از خطر ابتلا به عفونت نوزادان از آن جلوگیری کند.
نوزادان نارس
دیسترس تنفسی یک مشکل رایج در نوزادان نارس است. نوزادانی که قبل از هفته 37 به دنیا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آیند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سندرم دیسترس تنفسی هستند. نوزادان مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی باید برای تنظیم تنفس خود بسیار سخت کار کنند و ممکن است در تنفس خود مشکل داشته باشند.
سندرم آسپیراسیون مکونیوم
سندرم آسپیراسیون مکونیوم زمانی که نوزاد در رحم مادر، مایع آمنیوتیک را همراه با مکونیوم استنشاق کند، رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. مکونیوم (اولین مدفوع کودک) ممکن است مجاری تنفسی را مسدود یا تحریک کند، ریه ها را زخمی کرده و تنفس را برای نوزاد دشوار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است نیاز به بستری در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) داشته باشند.
رفلاکس
رفلاکس زمانی که عضله انتهای مری شل شود یا عملکرد مناسبی نداشته باشد، رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. در این وضعیت ممکن است غذا و اسیدهای معده به سمت گلو حرکت کرده و مجاری تنفسی را در طول مسیر تحریک کنند. ریفلاکس شدید یا مداوم ممکن است منجر به مشکلات تنفسی در نوزادان شود و علائمی مانند تنفس شدید را ایجاد کند.
خشکی هوا
خشکی هوا در نوزادان ممکن است آنها را مجبور کند تا از طریق دهان نفس بکشند. در چنین مواقعی نوزاد کاملا سالم است و علائم خاصی و هیچ نشانه ای از بیماری یا ناراحتی از خود بروز نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. با نصب یک دستگاه مرطوب کننده هوای سرد در اتاق کودک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان به راحتی از مشکلات تنفسی در نوزادان ناشی از هوای خشک جلوگیری کرد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر احساس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید که کودک شما در تنفس مشکل دارد، نفس نفس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زند یا از طریق دهان نفس میکشد، بهتر است در صورت بروز علائم زیر هر چه سریع تر اقدام کنید و آنها را به نزد متخصص اطفال ببرید:
- علائم شدید عفونت، مانند تب، کم اشتهایی، بی حالی، یا گیجی.
- پوست نوزاد، به خصوص پوست صورت، آبی به نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد که نشان دهنده سطح ضعیف اکسیژن در بدن است.
- شما فکر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید نوزاد به دلیل گیرکردن جسم خارجی در مجاری تنفسی دچار مشکل شده است.
- نوزاد همراه با صدای خس خس یا سوت نفس نفس می زند.
- کودک دارای انقباضات قفسه سینه است که نشانه مشکل شدید در تنفس است.
- نوزاد پس از بیرون آمدن از فضای باز یا به دلیل قرار گرفتن در معرض موادی مانند اسپری آئروسل شروع به نفس نفس زدن می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.
- کودک پس از خوردن یک ماده غذایی شروع به نفس نفس زدن می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.
چگونه از بروز مشکلات تنفسی نوزادان پیشگیری کنیم؟
بدون شک تشخیص علت اصلی اینکه چرا نوزاد شما از طریق دهان نفس میکشد و یا حتی نفس نفس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زند، میتواند در درمان و راه های پیشگیری مجدد آن موثر باشد. اگر به دنبال راهکارهایی موثر در این شرایط هستید، بهتر است موارد زیر را در نظر بگیرید:
- برای جلوگیری از رفلاکس به نوزاد در موقعیت مناسب به آنها شیر بدهید. بهتر است پس از شیر دهی کودک را مدتی در آغوش بگیرید. برای نوزادانی که با بطری تغذیه میشوند، می‌توانید شیشه را در حالت افقی نگه دارید. زیرا شیر به آرامی از شیشه شیر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چکد. در صورت نیاز با متخصص اطفال برای تغییر نوع شیرخشک و جایگزین گزینه مناسب تر برای پیشگیری از رفلاکس مشورت کنید.
- همیشه نوزادان را به پشت بخوابانید. این وضعیت خطر خفگی و خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) را کاهش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد.
- طبق توصیه پزشک اطفال، کودک خود را واکسینه کنید. اگرچه واکسن‌ها بی‌خطا نیستند، اما ممکن است به پیشگیری از چندین عفونت دستگاه تنفسی که اغلب باعث مشکلات تنفسی میشوند، کمک کنند.
- برای تمیز کردن بینی و باز نگه داشتن راه های هوایی از قطره های نمک استفاده کنید.
- از نگهداری نوزاد در معرض هر گونه دود سیگار دست دوم و دود وسایل نقلیه خودداری کنید. اگر کودک شما آلرژی یا آسم دارد، او را از آلرژن های احتمالی دور نگه دارید.
- در شرایط خشکی هوا، مثلاً در زمستان، از یک مرطوب کننده مه خنک استفاده کنید. هوای مرطوب میتواند تنفس کودک را آسان تر کند.
- در صورت مشاهده علائم بیماری مانند آپنه خواب و لارنگومالاسی، به موقع به دنبال درمان باشید.
سوالات متداول
چرا نوزاد من بعد از شیر خوردن از دهان نفس میکشد؟ نوزاد ممکن است بین یا بعد از شیر خوردن به دلیل لارنگومالاسی نفس نفس بزند. این عارضه میتواند تنفس نوزادان را در طول شیردهی دشوار کند و در نتیجه خس‌خس‌کردن یا صدای تنفسی کودک افزایش یابد.
چرا نوزادان پس از گریه کردن نفس نفس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زنند؟ ممکن است کودک در حین گریه برای یک دقیقه نفس خود را حبس و پس از آن نفس را آزاد کند. اگرچه این وضعیت ممکن است والدین را نگران کند، اما در اکثر مواقع کاملا بی ضرر است. با این حال، اگر این شرایط حبس نفس مکرر در نوزاد شما تکرار میشوند یا در هر بار بروز بیش از یک دقیقه طول می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کشند، بهتر است برای تشخیص علت اصلی این وضعیت اقدام کنید و از یک متخصص اطفال مشورت بگیرید. آنها می توانند علت اصلی را تشخیص دهند و گزینه های درمان را ارائه دهند.
سخن آخر
نوزادان که تازه متولد می شوند ممکن است بلافاصله پس از تولد نفس نفس بزنند زیرا ریه های آنها هنوز به طور کامل رشد نکرده است. وقتی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینید که کودکتان نفس نفس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زند، ممکن است نگران شوید. اگر نوزادان مبتلا به عفونت‌های دستگاه تنفسی، اختلالات ریفلاکس مداوم، سرفه، نگهداری در معرض آلرژن‌های موجود در هوا یا سایر بیماری های زمینه باشند، معمولاً ممکن است در طول خواب از طریق دهان نفس بکشند.
برای جلوگیری از عود این وضعیت، می‌توانید نکات مراقبت خانگی مانند اجتناب از محرک‌های آلرژی و تمرین موقعیت‌های صحیح تغذیه را امتحان کنید. با این وجود، در صورت مشاهده علائم خستگی، تب، رنگ پریدگی پوست، یا مشکلات تنفسی شدید که ممکن است منجر به عوارض شود، نوزاد خود را توسط یک متخصص پزشکی ارزیابی کنید.
