جای زخم

اسکار یا جای زخم علامتی است که بعد از بهبود و درمان زخم به وجود می آید. آسیب لایه های عمیق تر پوست، (درمیس) باعث بروز جای زخم می شوند. معمولاً بروز آسیب در سطحی ترین لایه پوست، اپیدرمیس جای زخمی برجا نخواهد گذاشت. جای زخم ها باعث تغییرات ساختاری در لایه های عمیق پوست شده و ویژگی های سطحی پوست طبیعی را تغییر خواهد داد. البته این تغییر فقط در رنگ پوست نیست.

بافت های حیاتی و مخاطی می توانند بدون جای زخم بهبود بیابند.

انواع جای زخم

تنها یک نوع جای زخم داریم. ظاهر جای زخم در هر شخصی متفاوت است و به عوامل زیر بستگی دارد:

• میزان آسیب دیدگی
• محل بروز زخم
• عوامل ژنتیکی

بهبود ناقص زخم نیز می تواند باعث بروز کلوئید یا همان ضخیم شدن، قرمزی و برآمدگی سطح پوست شود که غالباً با گذشت زمان بزرگ و بزرگتر می شوند.

کلوئید معمولاً از لبه های زخم اصلی فراتر رفته و قسمت های بیشتری از پوست را درگیر می کند.

علت باقماندن جای زخم

فرآیند طبیعی مداوا و ترمیم زخم در بافت های انسانی منجر به بروز اسکار یا جای زخم روی پوست می شود.

علائم باقماندن جای زخم

اسکار در محل آسیب بافتی اتفاق افتاده و خودش را به شکل بافت فیبروز بنفشی نشان می دهد که به مرور زمان صاف تر شده و رنگ آن به سمت روشن تر شدن می رود.

پیشگیری باقیماندن جای زخم

اگر به هر علتی پوست بدنتان دچار زخم کوچک یا بزرگی شده، بدون شک نتیجه بروز اسکار یا جای زخم خواهد بود. زیرا بروز اسکار روال طبیعی برای بهبود زخم است. کلاژن از لایه های عمقی پوست به سطح پوست می آید تا زخم را بسته و بعد از بروز فرآیند هایی تبدیل به اسکار خواهد شد. به طور کلی هیچ درمان معجزه آسایی برای کاهش اسکار زخم وجود ندارد.

می توانید با استفاده از اقدامات زیر میزان اسکار را به حداقل برسانید.

تمیز کردن زخم

• اولین قدم برای شروع بهبود زخم، شست و شوی آن است.
• بهتر است از پاکسازی و نبودن اجسام اضافه در محل زخم اطمینان حاصل کنید زیرا این اشیای مزاحم ممکن است باعث بروز عفونت شود.

شست و شو با صابون ملایم

• باید شست و شو با صابون ملایم و آب استفاده کرد و سپس محل زخم را به آرامی خشک نمود.
• به هیچ وجه برای شست و شوی زخم از هیدروژن پروکساید استفاده نکنید چون باعث افزایش اسکار می شود.

اقدامات پزشکی

بعضی از زخم ها مثل زخم هایی که در نتیجه ورود عمقی شیء به داخل پوست یا شکستگی استخوان، پارگی تاندون، رباط یا گاز گرفتگی حیوانات اتفاق افتاده باشد نیاز به مراجعه به پزشک داشته و باید تحت مراقبت باشید. گاهی اوقات با توجه به شدت جراحات و آسیب دیدگی ها ممکن است نیاز به بخیه باشد. استفاده از بخیه، احتمال اسکار را کاهش داده و بقیه اقدامات مراقبتی را باید در منزل ادامه دهید. در صورتی که زخم ایجاد شده بر روی قسمتی از پوست صورت است، بهتر است بخیه ها توسط جراح پلاستیک انجام شود.

متخصصان جراحی پلاستیک با استفاده از تکنیک های به خصوصی، میزان اسکار را کاهش می دهند.

استفاده از وازلین

وازلین با مرطوب نگه داشتن ناحیه آسیب دیده، روند درمان را سرعت بخشیده و از تشکیل زخم جلوگیری می کند. به خاطر داشته باشید که استفاده از وازلین هیچ تداخلی با روند بهبودی زخم نداشته و فقط باعث سرعت گرفتن آن خواهد شد.

اگر زخم تشکیل شده، استفاده از وازلین می تواند اندازه اسکار را کاهش دهد. دلمه بستن پوست یکی از راه های طبیعی بدن برای حفاظت از زخم تازه است. با این حال در زیر این لایه، اسکار پوستی مشغول شکل گیری است. همزمان با بهبود یافتن زخم، کلاژن به سطح پوست می آید تا بافت آسیب دیده را به هم متصل کند. سپس یک لایه پوستی بسیار نازک و موقتی بر روی کلاژن شکل می گیرد تا کلاژن سعی در باز گرداندن بافت آسیب دیده به حالت اولیه خود کند.

استفاده از پانسمان ژل یا پاسنمان سیلیکون ژل

شواهد نشان می دهد که استفاده از پانسمان هیدروژل یا سیلیکون ژل ها اسکار را کاهش می دهد. این پانسمان ها باعث افزایش رطوبت بافت های آسیب دیده شده و روند درمان را سرعت می بخشد. در نتیجه میزان اسکار احتمالی تا حد قابل توجهی کاهش خواهد یافت.

 پوشاندن محل زخم

با استفاده از باند مناسب و اندازه، محل آسیب را به خوبی بپوشانید. به خاطر داشته باشید که قرار گرفتن در معرض هوا، تداخلی در روند بهبود زخم ایجاد نمی کند اما از طرف دیگر تأثیری بر پیشگیری از بروز زخم هم نخواهد داشت.

باز بودن زخم باعث می شود تا احتمال و اندازه اسکار بزرگتر شود.

 تعویض روزنه پانسمان زخم 

 بهتر است هر روز زخم را تمیز کرده و آن را از نظر علائم عفونی بررسی کنید. سپس مجدداً وازلین زده و آن را پانسمان کنید.

ماساژ 

• به محض اینکه فرآیند درمان زخم آغاز شد، ماساژ دادن قسمت آسیب دیده با جلوگیری از تشکیل کلاژن در محل زخم از بروز اسکار جلوگیری خواهد کرد.
• به هیچ وجه نباید زخم باز یا زخمی که هنوز بهبود نیافته است را ماساژ دهید.

فشار آرام و منظم بر زخم

منظم و آرام فشار دادن زخم به کاهش اسکار کمک خواهد کرد. مطالعات صورت گرفته در این مورد بر روی حیوانات نشان می دهد که فشار دادن محل زخم به کاهش اسکار ناشی از آن کمک زیادی کرده و باعث کاهش ضخامت لایه درمال در زخم می شود.

رژیم غذایی مناسب برای بهبود زخم

بهتر است تغذیه مناسب و مغذی داشته باشید. از موادی مثل پروتئین، ویتامین سی و روی که به بهبود زخم کمک می کنند، استفاده کنید.

مالیدن عسل روی زخم

• مطالعات نشان داده است که استفاده از عسل می تواند به بهبود جای زخم کمک کند.
• شواهد کافی در مورد افزایش سرعت بهبودی زخم و کاهش اسکار آن وجود دارد.

درمان اسکار

از آن جایی که جای زخم بخشی از روند طبیعی درمان زخم ها است به همین خاطر زخم های عادی مورد مداوا و درمان قرار نمی گیرند.

دارو

تزریق مستقیم استروئید ها

مواردی که از تزریق استرویید استفاده شده و باعث صاف شدن زخم می شوند عبارتند از:

• آزار دهنده بودن ظاهر زخم از لحاظ زیبایی شناختی
• افراد مستعد بروز کلوئید های پوستی

درمان جای زخم های ضخیم

درمان دیگری که برای صاف کردن جای زخم های برآمده وجود دارد شامل درم ابریشن می شود. درم ابریشن با استفاده از دستگاه های سایشی انجام شده و سطح جای زخم را صاف می کنند. در صورتی که جای زخم نیز باعث فرو رفتن پوست شده باشد می توان آن را با استفاده از فیلرها درمان کرد. برای درمان جای زخم می توان از درمان های لیزر استفاده کرد، گزینه عمل جراحی نیز برای درمان جای زخم ها وجود دارد که از نظر نتیجه بدون شک گزینه بسیار بهتری خواهد بود.

منبع:

https://www.medicinenet.com/scars/article.htm#are_there_any_home_remedies_to_reduce_scarring

[advisers limit=5 skill=”21″]