اختلال پوست مرغی

اختلال پوست مرغی (کراتوزیس پیلاریس) باعث بروز برآمدگی های قرمز، کوچک متعددی در اطراف فولیکول های مو بر روی دست ها، ران ها، باسن و گونه ها می شود. به طور کلی درمان مشخصی برای اختلال پوست مرغی وجود نداشته ولی به مرور زمان به طور خود به خود بهبود خواهد یافت. افراد ممکن است این اختلال را همراه با بیماری های پوستی دیگر از اجداد خود به ارث برده باشند. بهبود این بیماری نیاز به درمان و مراقبت طولانی مدت خواهد داشت. اختلال پوست مرغی یا همان اختلال پوست مرغی یکی از مشکلات رایج پوستی است که باعث خشکی، بروز لکه، برآمدگی های ریز پوستی بر روی دست ها، پاها، گونه ها و باسن فرد می شود.

این برآمدگی و لکه های پوستی بدون علامت بوده و فرد خارش یا دردی را حس نخواهد کرد.

به قدری این اختلال پوستی فراگیر است که بسیاری از افراد آن را به عنوان یکی از حالت های طبیعی پوست در نظر می گیرند. متأسفانه امکان درمان یا پیشگیری دائمی از این اختلال وجود ندارد اما به طور کلی می توان با استفاده از مرطوب کننده ها و کرم ها ظاهر پوست را تا حد قابل توجهی بهبود بخشید.

شیوع اختلال پوست مرغی

هر فردی در هر سنی ممکن است دچار این اختلال شود. اما شیوع آن در کودکان، نوجوانان و جوانان بسیار بیشتر از دیگر افراد است. میزان ابتلای خانم ها نیز نسبت به مردان بسیار بیشتر بوده و سن شروع تغییر ظاهر پوست و پوست مرغی شدن معمولاً بعد از 10 سالگی بوده و با رسیدن به سن بلوغ شدت خواهد گرفت. اختلال پوست مرغی بیشتر در افراد دارای پوست خشک و مبتلا به درماتیت آتوپیک اتفاق می افتد. این اختلال در بیماران مبتلا به درماتیت آتوپیک، بیماران مبتلا به خشکی پوست یا دیگر سندرم های پوستی نادر شایع تر از دیگر افراد است.

اخیراً پزشکان متوجه شدند که مصرف بعضی از داروها می تواند اختلالی بسیار شبیه به اختلال پوست مرغی ایجاد کند که با قطع مصرف آن ها اختلال برطرف خواهد شد. این داروها شامل مهار کننده های سیکلوسپورین، B-raf و مهار کننده های تیروزین کیناز می شود.

معمولاً این اختلال بعد از سن 30 سالگی بدون هیچ درمانی برطرف می شود.

علائم اختلال پوست مرغی

اختلال پوست مرغی باعث تغییر ظاهر پوست و نقطه نقطه شدن آن شبیه پوست مرغ می شود. به طور کلی افراد مبتلا دچار بثورات پوستی پراکنده و لکه دار همراه با برجستگی های بسیار کوچک قرمز یا برنزه ای رنگ می شوند.

این اختلال پوستی خوش خیم به طور کلی خود را با علائم عبارتند:

• برآمدگی های کوچک بدون درد بر روی دست ها، پاها، گونه ها یا باسن
• خشکی و زبری نواحی برآمده پوست
• اختلال پوست مرغی با تغییر فصل و کاهش رطوبت شدت گرفته و پوست فرد خشک تر می شود
• ظاهر پوست پر از برآمدگی بوده و شبیه به پوست مرغ است

گاهی اوقات ممکن است موها در زیر این برآمدگی ها گرفتار شده و فرد از زبر و ظاهر غیر عادی پوست خود گلایه کند. بدون شک زمانی که این دانه ها بر روی پوست صورت فرد نقش ببندند، نسبت به دیگر نقاط بدن آزار دهنده تر خواهند بود.

عوارض اختلال پوست مرغی

از آن جایی که این اختلال پوستی و مربوط به زیبایی می شود، عوارض جانبی آن هم بسیار کم و نادر است. البته در بعضی از موارد فرد بعد از برطرف شدن برآمدگی های پوستی و التهابات ممکن است به طور موقت دچار هایپو پیگمانتاسیون (کم رنگ شدن پوست) بعد از التهاب شود. در صورت دست کاری بیش از حد یا خراش شدید  حتی بعد از بهبود اختلال و محو شدن برآمدگی ها، پوست دچار آسیب های جزئی یا التهاب شوند.

علت اختلال پوست مرغی

علت دقیق بروز اختلال پوست مرغی مشخص نیست. با این حال به نظر می رسد که علت اصلی آن، تولید بیش از حد کراتین باشد. عده ای دیگر نیز بر این باورند که علت اصلی کراتوزیس نقص در تشکیل مو و معیوب بودن تولید کننده های غدد (فولیکول ها) چربی است. نظریه دیگری که وجود دارد، ارثی بودن آن است. طیف وسیعی ای از افراد دچار این اختلال پوستی، یک یا چند نفر از اعضای خانواده شان به این اختلال پوستی مبتلا هستند.

اختلال پوست مرغی می تواند همراه با بیماری های زیر بروز پیدا کند:

• ایکتیوز ولگاریس
• خشکی پوست
• آلرژی فصلی (تب یونجه)
• رینیت
• آسم
• اگزما و درماتیت آتوپیک

به نظر می رسد که این برآمدگی های ایجاد شده بر روی سطح پوست نشان دهنده جمع شدن کراتین در لایه سطحی پوست، نزدیک به فولیکول های مو است. زمانی که پوست افراد مبتلا به اختلال پوست مرغی در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرد، ضخامت پوست و سفت شدن فولیکول مو به خوبی قابل تشخیص است. علاوه بر این رگ های سطحی و کوچک خونی گشاد شده و در نتیجه پوست ظاهر قرمز رنگی به خود می گیرد.

خوشبختانه این عارضه، مسری نبوده و نمی تواند از طریق تماس پوستی از فردی به فرد دیگر انتقال پیدا کند.

بعضی از افراد به علت ژنتیک و نوع پوست خود مستعد ابتلا به این اختلال پوستی هستند.

تشخیص اختلال پوست مرغی

اختلال پوست مرغی به سادگی قابل تشخیص بوده و کافی است شکل ظاهری پوست دست ها مورد بررسی قرار گیرد. از آن جایی که این اختلال زمینه وراثتی دارد، بررسی سابقه خانوادگی  در تشخیص کمک کننده خواهد بود. البته در بزرگسالان با علائم مشابه به اختلال پوست مرغی، احتمال تأثیر مصرف دارو بسیار بیشتر از ابتلا به این بیماری خواهد بود.

تشخیص افتراقی اختلال پوست مرغی

در بعضی از موارد بیماری ها و اختلال های پوستی دیگر، ممکن است علائم و نشانه هایی کاملاً مشابه داشته باشند. این اختلال ها و بیماری های پوستی عبارتند از:

آکنه

milia

فولیکولیتیس

اگزما

درماتیت آتوپیک

روزاسه صورت

خشکی پوست

lichen spinulous

pityriasis rubra pilaris

• phrynoderma (کمبود ویتامین آ)
• ulerthema pphrygenes
• ichthyosis vulgaris
• کیست مو eruptive vellus
• فولیکولاریس کراتوزیس
• بیماری Kylre
• lichen nitidus
• lichen spinulosus
• trichstasis spinulosa

درمان اختلال پوست مرغی

گزینه های درمانی بسیاری برای مراقبت پوستی و کنترل اختلال اختلال پوست مرغی وجود دارد. اما غالباً این درمان ها که شامل مرطوب کردن پوست می شود، اثرات موقتی داشته و پوست بعد از مدتی به حالت اولیه خود باز می گردد. در نتیجه درمان باید به صورت مداوم صورت گرفته و نباید بعد از رسیدن به نتیجه مطلوب، کاملاً کنار گذاشته شود.  همچنین از آن جایی که اثر گذار بودن هیچ شیوه درمانی ای مورد تأیید قرار نگرفته در نتیجه لیست داروها، درمان ها و لوسیون ها برای بهبود اختلال پوست مرغی، لیست بسیار طولانی و بلند بالایی است.

نکته بسیار مهم در درمان این اختلال این است که درمانی که برای فردی جوابگو بوده، ممکن است برای فرد دیگری کارساز نباشد. در بعضی از موارد نیز با افزایش سن و گذشت زمان، اختلال اختلال پوست مرغی خود به خود بهبود یافته و نیاز به هیچ درمانی نخواهد بود.

داروهای موضعی

پزشکان معمولاً برای درمان این اختلال، می تواند دارو های زیر را تجویز کند:

کرم برای پاکسازی سلول های پوستی مرده

کرم های حاوی آلفا هیدروکسی اسید، لاکتیک اسید، سالسیلیک اسید یا اوره به پاکسازی و از بین بردن سلول های مرده سطح پوست کمک خواهد کرد. علاوه بر این مصرف این کرم ها به مرطوب و نرم کردن پوست کمک کرده و می توان از آن ها برای کاهش علائم و بهبود اختلال پوست مرغی استفاده کرد. تهیه این کرم ها نیاز به تجویز داروخانه ای نداشته ولی بهتر است آن ها را با مشورت و دستور العمل پزشک تهیه و مصرف کنید. اسید موجود در این کرم ها به کاهش قرمزی و التهابات پوستی کمک خواهد کرد اما مصرف آن برای کودکان و نوجوانان توصیه نمی شود.

کرم ها برای جلوگیری از انسداد فولیکول ها

کرم های حاوی ویتامین آ (رتینوئید موضعی) از انسداد فولیکول های مو جلوگیری کرده و در نتیجه باعث کاهش بروز اختلال پوست مرغی خواهد شد. البته به خاطر داشته باشید که استفاده از چنین کرم هایی می تواند باعث خشک و آزرده شدن پوست شود. همچنین مصرف این نوع کرم ها برای زنان باردار و شیرده مناسب نبوده و بهتر است درمان خود با رتینوئید موضعی را به تعویق انداخته یا شیوه درمانی دیگری را انتخاب کنید. به خاطر داشته باشید که راز اثر بخش بودن این شیوه های درمانی، استفاده منظم از آن هاست.

اگر درمان را کنار بگذارید بدون شک علائم به حالت اولیه خود باز خواهند گشت. گاهی اوقات حتی با وجود درمان، ممکن است اختلال پوست مرغی مقاومت کرده و تا چند سال شاهد نتیجه قابل توجهی نباشید.

پیش آگهی بیماری اختلال پوست مرغی

به طور کلی اختلال پوست مرغی یک اختلال مزمن پوستی است که به مرور زمان بهبود یافته یا عود خواهد کرد. اختلال پوست مرغی یا اختلال پوست مرغی، خوش خیم، غیر مسری و قابل کنترل است. معمولاً با افزایش سن بیمار، وضعیت بیماری بهبود یافته یا به کلی برطرف خواهد شد. بیشتر افراد مبتلا به اختلال پوست مرغی شاهد بهبود علائم و نشانه های این بیمار در ماه های تابستان بوده و با شروع فصل های سرد زمستان، علائم شان عود گرفته و بدتر می شود.

علائم این بیماری با افزایش رطوبت هوا کاهش خواهد یافت.

سبک زندگی و درمان خانگی اختلال پوست مرغی

با استفاده از اقدامات و تمهیدات خانگی نمی توان اختلال پوست مرغی را به کلی درمان کرد اما می توان تا حد زیادی ظاهر پوست آسیب دیده را بهبود بخشیده و علائم آن را کاهش داد.

زمان استحمام را کوتاه کنید.

استفاده از آب داغ و دوش گرفتن های طولانی باعث شسته شدن چربی مفید از سطح پوست خواهد شد. در نتیجه بهتر است زمان دوش گرفتن خود را به 10 دقیقه یا کمتر کاهش داده و به جای آب داغ از آب گرم استفاده کنید.

به پوست خود آسیب نرسانید.

از خاراندن یا استفاده از صابون های قوی بپرهیزید. بهتر است پوست را به آرامی با لیف یا دیگر لایه بردارها، پاکسازی کرده و از سایش و آسیب زدن به پوست بپرهیزید. بهتر است پس از اتمام دوش گرفتن نیز پوست خود را با استفاده از حوله به صورت ضربه ای خشک کنید تا رطوبت پوست تان کاملاً گرفته نشود.

از کرم های مرطوب کننده استفاده کنید.

بهتر است از کرم های بدون نیاز به نسخه حاوی اوره، لاکتیک اسید، آلفا هیدروکسی اسید یا سالسیلیک اسید استفاده کنید. این کرم ها به از بین بردن سلول های پوستی مرده کمک کرده و باعث افزایش رطوبت و نرمی پوست تان خواهد شد. پیشنهاد می کنیم همیشه قبل از مرطوب کننده ها از این کرم ها استفاده کنید.

زمانی که هنوز از حمام بیرون نیامده اید و پوست تان مرطوب است بهتر است از مرطوب کننده های حاوی لانولین، وازلین یا گلیسیرین استفاده کنید. این مواد باعث نرم شدن و جلوگیری از تبخیر رطوبت پوست می شوند. بعد از استفاده از کرم ها و لوسیون های موضعی توقع معجزه نداشته باشید. از صابون ها و پاک کننده های قوی  استفاده نکنید و از سایش و لایه برداری خودداری شود.

از رطوبت ساز استفاده کنید.

رطوبت کم می تواند باعث خشکی پوست شود. بهتر است همیشه هوای منزل را با استفاده از یک دستگاه رطوبت ساز قابل حمل مرطوب کنید.

از پوشیدن لباس های تنگ بپرهیزید.

بهتر است مراقبت ساییده شدن پوست خود باشید، زیرا پوشیدن لباس های تنگ باعث ایجاد سایش پوست خواهند شد.

ماساژ منظم و آرام نواحی آسیب دیده پوست، بهتر است این کار را روزی دوبار انجام دهید.

هیچ گاه نا امید نشده و شیوه های مختلف درمانی را امتحان کنید.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

احتمالاً برای تشخیص و درمان اختلال پوست مرغی ابتدا به پزشک خانوادگی یا پزشک عمومی مراجعه خواهید کرد. پزشک نیز با توجه به تشخیص خود شما را به پزشک متخصص پوست و مو ارجاع می دهد. به علت محدود بودن زمان ملاقات با پزشک، بهتر است لیستی از سؤالات مد نظر خود تهیه کرده و همراه خود داشته باشید.

می توانید از سؤالات پایه ای زیر برای تکمیل لیست خود استفاده کنید:

• احتمال اصلی بروز این علائم بر روی پوستم چیست؟
• آیا بروز این علائم می تواند علت دیگری هم داشته باشد؟
• این علائم موقتی یا مزمن است؟
• انجام چه اقداماتی را توصیه می کنید؟
• آیا جایگزینی برای شیوه درمانی مد نظرتان دارید؟
• آیا می توانید داروی دیگری به جای این دارو پیشنهاد کنید؟

سوالات پزشک از بیمار

هنگام ویزیت و معاینه، پزشک سؤالاتی در مورد اختلال پوستی ایجاد شده از شما خواهد پرسید.

بهتر است از قبل آماده پاسخ به این سؤالها باشید تا هم در زمان صرفه جویی کرده و هم بتوانید به نکات مهم تری اشاره کنید.

پزشک احتمالاً سؤالات زیر را مطرح خواهد کرد:

• از چه زمانی علائم تان شروع شد؟
• آیا دائماً شاهد بروز این علائم هستید یا به صورت موقتی ظاهر می شوند؟
• آیا چیزی باعث بهبود علائم می شود؟
• آیا چیزی باعث بدتر شدن علائم تان می شود؟
• آیا اعضای دیگر خانواده تان نیز به این اختلال دچار هستند؟
• آیا شما یا کودکتان سابقه آسم، آلرژی یا تب یونجه داشته اید؟
• آیا شما یا کودک تان سابقه ابتلا به اگزمای پوستی داشته اید؟

منابع:

https://www.medicinenet.com/keratosis_pilaris/article.htm

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/keratosis-pilaris/diagnosis-treatment/drc-20351152

[advisers limit=5 skill=”21″]