تورم بیضه پس از آسیب و ضربه شایع است. این تورم خفیف بوده و اغلب پس از چند روز از بین می رود. با این حال، تورم شدید یا ناگهانی باید فوراً درمان شود، زیرا ممکن است این شرایط به یک بیماری زمینه‌ای جدی‌تر ربط داشته باشد. برای آشنایی با 6 علت احتمالی، درمان و موارد دیگر مربوط به تورم بیضه، این مقاله را تا انتها بخوانید.
علائم تورم بیضه
شاید فکر کنید که بیضه ها تا حدودی آسیب پذیر هستند، اما محل قرارگیری آن ها چنین اجازه می دهد تا هر مشکلی را به سرعت متوجه شده و به راحتی درمان شود. مهم است که هر گونه علائم تورم بیضه را فوراً درمان کنید تا از بروز احتمالی در باروری پیشگیری شود. تورم بیضه، را تورم کیسه بیضه نیز می نامند. احتمالا به دنبال تورم بیضه علائم زیر را نیز تجربه خواهید کرد:
- تب و لرز
- خون در منی
- توده در بیضه یا کیسه بیضه
- درد در یک بیضه یا هر دو بیضه
- قرمزی و گرما در کیسه بیضه
- درد در هنگام ادرار کردن و یا انزال
- درد در لگن، کشاله ران، پایین شکم و یا کمر
- احساس سنگینی یا فشار در کیسه بیضه ویا کشاله ران
- وریدهای به وضوح بزرگ شده روی پوست کیسه بیضه
- ترشح غیر طبیعی از آلت تناسلی
- بزرگ شدن غدد لنفاوی در کشاله ران
ورم بیضه بیشتر در چه افرادی رخ می دهد؟
تورم بیضه اغلب در مردانی اتفاق می افتد که:
- ختنه نشده اند.
- رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشید.
- به یک بیماری مقاربتی مبتلا شده اند.
- یک بیماری باکتریایی دیگر دارند که به دستگاه تناسلی انتقال پیدا کرده است.
- پروستات بزرگ یا ملتهب داشته باشند.
- سرفه مزمن یا یبوست مزمن همراه با زور زدن بعدی داشته باشند.
- اضافه وزن یا چاق هستند.
- اخیراً دچار آسیب کشاله ران، جراحی مجاری ادراری یا وازکتومی شده اند.
- به طور مرتب از کاتتر ادراری استفاده می کنند.
- نوزادان نارس یا با ناهنجاری های دستگاه ادراری یا تناسلی: مایعات اطراف بیضه ها در نوزادان شایع است اما در مردان بالغ نیز ممکن است رخ دهد.
آیا علائم تورم بیضه جدی است؟
شدت تورم بیضه ها در نهایت به علت آن بستگی دارد بر این اساس به صورت زیر طبقه بندی می شود:
- جدی نیست: تورم خفیف به دنبال یک آسیب جزئی باید در عرض چند روز برطرف شود.
- نسبتاً جدی: تورم بزرگتر در بیضه، همراه با درد، تب و گاهی اوقات ترشحات غیرطبیعی، در صورت عدم درمان می تواند منجر به بافت اسکار و از دست دادن باروری شود.
- جدی: درد شدید و تورم ناگهانی در بیضه در صورت عدم درمان فوری منجر به از دست دادن باروری می شود.
علت تورم بیضه چیست؟
بسیاری از بیماری ها می توانند منجر به بروز ورم بیضه شوند. شایع ترین آنها شامل تروما، بیماری، ناهنجاری های ساختاری دستگاه ادراری و تناسلی و همچنین تومورها هستند. شایع ترین علل تورم بیضه شامل موارد زیر است:
- تروما: به دنبال هر گونه آسیب و ضربه مستقیمی امکان دارد هر قسمتی از بدن تورم کند. به خصوص هنگام انجام کاری مانند ورزش کردن، زمین خوردن یا درگیر شدن در تصادف رانندگی.
- بیماری: التهاب حاد یک یا هر دو بیضه ممکن است از باکتری یا ویروس ایجاد شود. التهاب اپیدیدیم معمولاً در مردان زیر 35 سال، ناشی از یک بیماری مقاربتی باکتریایی است که می تواند منجر به بروز تورم شود. با این حال، عفونت دستگاه ادراری یا غده پروستات عفونی می تواند باکتری را به بیضه انتقال دهد. التهاب یا عفونت سطحی فقط پوست کیسه بیضه نیز می تواند منجر به تورم آن شود.
علل کمتر متداول تورم بیضه ها شامل موارد زیر است:
- پیچ خوردگی: این وضعیت چرخش بیضه روی طناب اسپرماتیک آن (تامین خون) است.
- تجمع مایع در کیسه ای که در اطراف بیضه تشکیل می شود: این وضعیت معمولا در نوزادان اتفاق میفتد ما در مردان بالغ نیز می تواند اتفاق بیفتد.
- فتق اینگوینال: با فتق اینگوینال، یک حلقه روده از طریق یک نقطه ضعیف در بافتی که دیواره شکم را می پوشاند، فشار می آورد. حلقه به داخل کیسه بیضه فرو می رود و باعث ایجاد درد می شود و به نظر می رسد که با تورم همراه است.
- در شرایطی که وریدهای داخل و روی کیسه بیضه بزرگ شوند: این امر باعث اختلال در خون رسانی می شود و می تواند بر باروری تأثیر بگذارد.
آلرژی و تورم بیضه
این وضعیت می تواند منجر به ورم بیضه ها شود، از جمله:
- آلرژی تماسی: این شرایط ممکن است از چیزی که مستقیماً با پوست تماس داشته است، مانند صابون، لوسیون، گیاهان تحریک کننده یا نیش حشره رخ دهد.
- آلرژی سیستمیک: این ممکن است از چیزی که خورده اید یا داروهایی که مصرف کرده اید رخ دهد.
علل نادر و غیر معمول تورم بیضه
موارد زیر، می توانند منجر به بروز تورم بیضه شوند اما احتمال این وضعیت نادر است و تورم بیضه در این شرایط به ندرت رخ می دهد:
- کرم های انگلی نادری که می توانند به کیسه بیضه مهاجرت کنند.
- تومور یا سایر رشد های غیر طبیعی خوش خیم یا بدخیم
اپیدیدیمیت
اپیدیدیمیت التهاب یک یا هر دو لوله اپیدیدیم است، یک لوله مارپیچ که اسپرم را در داخل هر بیضه ذخیره می کند. این بیماری در اثر یک عفونت باکتریایی ایجاد می شود که اغلب از بیماری های مقاربتی (STDs) مانند کلامیدیا و سوزاک ناشی می شود. اپیدیدیمیت همچنین می تواند ناشی از عفونت ادرار باشد.
پیچ خوردگی متناوب بیضه
پیچ خوردگی متناوب بیضه، ITT یا پیچ خوردگی مزمن بیضه نیز نامیده می شود. این پیچ خوردگی به پیچش غیر طبیعی طناب اسپرمی اشاره دارد که از هر بیضه به سمت شکم می رود و رگ های خونی، اعصاب و مجاری انتقال دهنده اسپرم را حمل می کند.
در موارد متناوب، بیضه به خودی خود پیچ خورده و علائم خود به خود برطرف می شود. با این حال، این وضعیت تقریباً همیشه عود می کند و ممکن است به طور گاه به گاه بروز کند. اعتقاد بر این است که علت آن یک ناهنجاری مادرزادی است که بیضه را به اندازه کافی در داخل کیسه بیضه نگه نمی دارد.
علائم شامل درد شدید و ناگهانی کشاله ران و بیضه، همراه با حالت تهوع و استفراغ و به دنبال آن تسکین خود به خودی علائم حتی بدون درمان است.
در نهایت، پیچ خوردگی بیضه می تواند منجر به از دست دادن گردش خون و به دنبال آن مرگ بافت و از دست دادن بیضه شود. هر نوع پیچ خوردگی بیضه یک وضعیت اورژانسی پزشکی است. تشخیص از طریق معاینه فیزیکی و گاهی سونوگرافی انجام می شود.
درمان این وضعیت شامل جراحی اورژانسی برای باز کردن طناب اسپرماتیک و قرار دادن بیضه در محل مناسب خود در داخل کیسه بیضه است.
پیچ خوردگی بیضه
در پیچ خوردگی، بیضه به اندازه کافی به کیسه بیضه متصل نیست و به آن اجازه می دهد آزادانه در داخل بچرخد. این وضعیت می تواند منجر به پیچ خوردن بیضه در اطراف رگ های خونی که به آن متصل است، جریان خون را قطع کند و منجر به درد شدید و در نهایت مرگ بیضه شود.
آسیب غیر جدی بیضه
ضربه زدن به بیضه ها بسیار شایع است و علیرغم درد شدیدی که به دنبال دارد، به ندرت نیاز به مراقبت های پزشکی حرفه ای دارد.
ارکیت
ارکیت زمانی رخ می دهد که یک یا هر دو بیضه ملتهب شوند. این وضعیت اغلب به دلیل عفونت های مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا ایجاد می شود. به ندرت، ارکیت توسط یک ویروس ایجاد می شود.
درمان و تسکین تورم بیضه
اگر درد شدید و تورم ناگهانی در یک یا هر دو بیضه همراه با حالت تهوع و استفراغ داشتید، فوراً به اورژانس مراجعه کنید یا با مراکز درمانی تماس بگیرید. این یک وضعیت اورژانس پزشکی در نظر گرفته می شود زیرا می تواند منجر به مرگ بافت و از دست دادن بیضه ها شود. برای درد، تورم و تب همراه با سوزش ادرار و ترشحات غیر طبیعی از آلت تناسلی، باید زودتر به دنبال درمان باشید.
درمان های خانگی برای تورم بیضه ها
برای تورم گاه به گاه یا خفیف بیضه، یا برای تسکین در زمانی که منتظر نوبت جلسه درمانی خودتان هستید، می توانید درمان های زیر را در خانه امتحان کنید:
کیسه یخ: اگر درد جزئی به نظر می رسد، می توانید از کیسه یخ برای کاهش تورم استفاده کنید.
داروهای ضد درد: مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین) یا سایر NSAID ها مصرف کنید.
برای کمک به برداشتن فشار از بیضه ها از یک پشتیبان ورزشی استفاده کنید. استراحت کنید و از فعالیت های شدید به خصوص بلند کردن هر چیز سنگین خودداری کنید. به سلامت کلی خودتان توجه کنید. شیوه زندگی را در رژیم غذایی، ورزش و خواب بهبود دهید. در طول فعالیت جنسی همیشه از کاندوم استفاده کنید.
سوالات متداول در مورد تورم بیضه
آیا عفونت ادراری می تواند باعث تورم بیضه شود؟ بله، عفونت های دستگاه ادراری (UTIs) می توانند باعث تورم بیضه شوند. عفونت‌های مجرای ادرار می‌توانند از مجرای دفران به اپیدیدیم یا بیضه منتقل و باعث عفونت شوند. التهاب و تورم ناشی از عفونت است. باکتری E.Coli و سودوموناس شایع ترین علت در مردان سالمند هستند، در حالی که سوزاک و کلامیدیا شایع ترین علت در مردان زیر 35 سال هستند.
آیا بیماری های مقاربتی می توانند باعث تورم بیضه شوند؟ بیماری های مقاربتی (STDs، همچنین به عنوان عفونت های مقاربتی شناخته می شوند) می توانند باعث تورم بیضه شوند، همانطور که عفونت های مجاری ادراری غیر مقاربتی می توانند باعث تورم بیضه شوند. این مکانیسم شامل کلونیزاسیون مجرای ادرار توسط ارگانیسم و سپس حرکت از مجرای دفران به سمت اپیدیدیم یا بیضه است. سوزاک و کلامیدیا شایع ترین علل آمیزشی تورم بیضه هستند.
آیا سنگ کلیه می تواند باعث تورم بیضه شود؟ در حالی که سنگ کلیه گاهی اوقات می تواند باعث دردی شود که به بیضه ها می رسد، اما باعث تورم بیضه نمی شود.
تورم بیضه چقدر طول می کشد؟ مدت زمان تورم بیضه به علت آن بستگی دارد. اگر علت پیچ خوردگی بیضه باشد، پس از 48 ساعت از شروع تورم و درد بیضه، نیاز به دتورشن فوری است. علائم باید بلافاصله پس از عمل بهبود یابد. در مورد عفونتی که باعث تورم می شود، علائم معمولاً در عرض 13 روز پس از شروع درمان آنتی بیوتیکی بهبود می یابند، اما ممکن است تا 4 هفته طول بکشد تا بهبود کامل یابد.
