آزمایش تشخیص بیماری های پروستات چیست؟

آزمایش تشخیص بیماری های پروستات یا PSA یک آزمایش خون است که می تواند به تشخیص مشکلات پروستات از جمله سرطان های پروستات نیز کمک کند.

آزمایش PSA یک آزمایش خون است که میزان آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) در خون شما را اندازه گیری می کند. PSA پروتئینی است که توسط سلولهای طبیعی وحتی سرطانی پروستات تولید می شود. داشتن مقدار کمی PSA در خون طبیعی است و با افزایش سن و بزرگتر شدن پروستات مقدار آن کمی افزایش می یابد. افزایش سطح PSA ممکن است نشان دهد شما در پروستات مشکلی دارید، اما نه لزوماً این مشکل حتما سرطان نیست. شما می توانید در حین جراحی عمومی تست PSA انجام دهید.

چه کسانی باید تست PSA انجام دهند؟

مردان بالای 50 سال، باید این آزمایش را انجام دهند. افراد با بیش از 45 سال چنانچه در معرض خطر سرطان پروستات باشند باید این تست را انجام دهند.

بهتر است که قبل از تصمیم گیری درمورد اینکه آیا آزمون PSA برای شما مناسب است یا نه فکر کنید.

تست PSA یا آزمایش تشخیص بیماری های پروستات چه چیزی می تواند به من بگوید؟

افزایش سطح PSA نشان دهنده برخی مشکلات در پروستات است، از جمله:

• بزرگ شدن پروستات
• پروستاتیت
• سرطان پروستات
• موارد دیگر نیز می توانند باعث افزایش سطح PSA در مردان شوند.

اگر سطح PSA شما افزایش یافته باشد، پزشک عمومی ممکن است آزمایشات دیگری را برای یافتن علت ایجاد آن انجام دهد، یا ممکن است شما را به یک متخصص در بیمارستان ارجاع دهد.

آزمایش PSA و سرطان پروستات

افزایش سطح PSA می تواند نشانه ای از سرطان پروستات باشد؛ اما بسیاری از مردان با افزایش سطح PSA به سرطان پروستات مبتلا نیستند؛ و بعضی از مردان با سطح PSA طبیعی سرطان پروستات دارند.

تست تشخیص بیماری های پروستات چگونه انجام می شود؟

اگر تصمیم گرفتید که آزمایش PSA می خواهید، پزشک عمومی یا پرستار پزشک نمونه ای از خون را می گیرد و برای آزمایش به آزمایشگاه می فرستد. مقدار PSA در خون شما با نانوگرم (یک میلیاردم گرم) در هر میلی لیتر خون (ng / ml) اندازه گیری می شود. پزشک همچنین ممکن است معاینه رکتوم دیجیتال (DRE) را انجام دهد، همچنین به عنوان معاینه فیزیکی پروستات و آزمایش ادرار برای رد عفونت ادرار انجام می شود.

چه عواملی می توانند بر سطح PSA تأثیر بگذارند؟

آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) توسط سلول های سالم در پروستات تولید می شود. بنابراین داشتن مقدار کمی PSA در خون طبیعی است. با افزایش سن و بزرگتر شدن پروستات این مقدار افزایش می یابد. مشکلات پروستات، مانند بزرگ شدن پروستات یا پروستاتیت، می تواند باعث افزایش سطح PSA شود. اما بسیاری از موارد دیگر نیز می توانند بر میزان PSA شما تأثیر بگذارند.

عفونت ادرار

عفونت ادرار باعث افزایش سطح PSA می شود. اگر به عفونت مبتلا باشید،  قبل از انجام آزمایش PSA باید حدود شش هفته صبر کنید تا عفونت از بین برود.

ورزش شدید

ممکن است از شما خواسته شود در 48 ساعت قبل از تست PSA هیچ ورزش شدیدی به ویژه دوچرخه سواری انجام ندهید.

انزال

ممکن است پزشک از شما بخواهد در 48 ساعت قبل از آزمایش PSA از انجام هرگونه فعالیت جنسی که منجر به انزال شود خودداری کنید.

رابطه جنسی مقعدی و تحریک پروستات

رابطه مقعدی می تواند سطح PSA شما را برای مدتی افزایش دهد. تحریک پروستات در حین رابطه جنسی نیز ممکن است سطح PSA را بالا ببرد. شاید ارزش داشته باشد که یک هفته قبل از آزمایش PSA از آن اجتناب کنید.

معاینه رکتال دیجیتال (DRE)

داشتن یک DRE درست قبل از آزمایش PSA ممکن است سطح PSA شما را افزایش دهد. اگر تازه DRE داشته اید پزشک بهتر است به مدت یک هفته از آزمایش PSA شما جلوگیری کند.

نمونه برداری از پروستات

بیوپسی قبل از آزمایش PSA در شش هفته، می تواند سطح PSA را بالا می برد.

داروها

در صورت استفاده از داروهای تجویز شده یا بدون نسخه پزشک، پزشک عمومی یا پرستار خود را مطلع کنید، زیرا برخی از آنها می توانند بر میزان PSA مردان تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، مهارکننده های 5-آلفا ردوکتاز مانند فیناستراید (دارو ®) و یا دوتاستراید (آوودارت ®)، می تواند سطح PSA شما را کاهش دهد.

مزایای PSA چیست؟

این تست تشخیصی به شما کمک می کند تا سرطان پروستات را قبل از بروز هر گونه علائم تشخیص دهید. تشخیص سرطان در مراحل اولیه می تواند در پیشگیری از بروز عوارض جانبی موثر باشد.

انجام آزمایشات منظم PSA می تواند برای مردانی که بیشتر در معرض خطر سرطان پروستات هستند مفید باشد.

معایب آزمایش تشخیص بیماری های پروستات چیست؟

آزمایش PSA می تواند سرطان پروستات را درست تشخیص ندهد. از هر 7 نفر 1 نفر (15 درصد) با سطح PSA طبیعی ممکن است مبتلا به سرطان پروستات باشند و از هر 50 نفر 1 نفر (دو درصد) با PSA طبیعی ممکن است به سرطان پروستات با رشد سریع مبتلا شوند.

در صورت بالا بودن سطح PSA احتمال دارد شما به آزمایش های بیشتری از جمله نمونه برداری نیاز داشته باشید. نمونه برداری می تواند عوارضی مانند درد، عفونت و خون در ادرار و منی ایجاد کند.

سرطان پروستات در مراحل اولیه مشکل خاصی را برای بیمار ایجاد نمی کند؛ اما تشخیص سرطان ممکن است تا حدودی برای فرد نگران کننده باشد و حتی بیمار تصمیم بگیرد درمان را انجام دهد در حالی که نیازی به درمان ندارد.

درمان های سرطان پروستات عوارضی مانند مشکلات ادرار، روده و نعوظ دارد که می تواند زندگی روزمره شما را تحت تأثیر قرار دهد.

چه زمانی باید تست PSA بدهم؟

تصمیم گیری در مورد انجام تست PSA یا عدم آن دشوار است. قبل از تصمیم گیری، سوالات زیر را از خود بپرسید، یا آنها را با پزشک عمومی یا پرستار خود در میان بگذارید.

• آیا بیشتر در معرض خطر سرطان پروستات هستم؟
• اگر سطح PSA من طبیعی بود؟
• اگر سطح PSA من افزایش یابد، چه کاری انجام می دهم؟

بعد از اینکه برخی از مردان اولین آزمایش PSA خود را انجام دادند، ممکن است بخواهند هر چند سال یکبار آزمایشات منظم انجام دهند، به خصوص اگر در معرض خطر بیشتری از سرطان پروستات باشند. این ممکن است یک روش خوب برای تشخیص هر گونه تغییر در سطح PSA باشد که ممکن است سرطان پروستات را نشان دهد.

تست پایه PSA چیست؟

آزمایش پایه اختصاصی آنتی ژن پروستات (PSA) شامل آزمایش PSA در مواردی است (مثال در سن 40 سالگی) که خطر ابتلا به سرطان پروستات هنوز کم. هدف از آزمایش پایه PSA کمک به تشخیص سرطان پروستات نیست، بلکه کمک به بررسی خطر ابتلا به سرطان پروستات در آینده است.

برخی تحقیقات نشان می دهد که سطح PSA شما در 40 سالگی می تواند برای پیش بینی احتمال ابتلا به سرطان پروستات یا سرطان پروستات رشد سریع (تهاجمی) در آینده استفاده شود. اگر سطح PSA یک مرد در 40 سالگی کمی بیشتر از اکثر مردان همسن و سال باشد، احتمال خطر ابتلا به سرطان پروستات در آینده بیشتر است.

اگر آزمایش نشان دهد که در معرض خطر بیشتری هستید، ممکن است شما و پزشک تصمیم بگیرید که مرتباً آزمایش PSA انجام دهید. این ممکن است یک روش خوب برای تشخیص هر گونه تغییر در سطح PSA شما باشد.

چرا برنامه غربالگری سرطان پروستات وجود ندارد؟

هدف از برنامه های غربالگری، یافتن علائم اولیه سرطان در افرادی است که هنوز هیچ علائمی ندارند. با یافتن زودهنگام سرطان، می توان به موقع آن را درمان کرد تا از شر آن خلاص شد.

در حال حاضر هیچ برنامه غربالگری برای سرطان پروستات وجود ندارد. یک دلیل برای این امر این است که آزمایش PSA به اندازه کافی در یافتن سرطان پروستات برای استفاده به عنوان بخشی از یک برنامه غربالگری مناسب نیست. یک برنامه غربالگری در صورتی انجام می شود که میزان مزایایی آن از معایبش بیشتر باشد؛ اما در این تست به این گونه نیست.

نتایج PSA چه چیزی را نشان می دهد؟

نتایج آزمایشات PSA به صورت نانوگرم PSA در هر میلی لیتر خون (ng / mL) گزارش می شود. هیچ نقطه مشخصی بین سطح PSA طبیعی و غیرطبیعی وجود ندارد. پزشک ممکن است بر اساس نتایج آزمایش PSA نمونه برداری از پروستات را توصیه کند.

پزشک ممکن است قبل از تصمیم گیری در مورد سفارش بیوپسی برای آزمایش بافت سرطانی، از روش های دیگر تفسیر نتایج PSA استفاده کند. این روش های دیگر برای بهبود دقت تست PSA به عنوان یک ابزار غربالگری در نظر گرفته شده اند.

تغییرات آزمون PSA شامل موارد زیر است:

سرعت PSA. سرعت PSA تغییر سطح PSA درطول زمان است. افزایش سریع PSA ممکن است وجود سرطان یا یک نوع تهاجمی سرطان را نشان دهد. با این حال، مطالعات اخیر ارزش سرعت PSA را در پیش بینی یافته سرطان پروستات از نمونه برداری مشکوک اعلام کرده است.

درصد PSA آزاد. PSA به دو شکل متصل به پروتئین های خاص خون متصل یا بهم چسبیده (آزاد) در جریان خون دیده می شود. اگر سطح PSA بالایی داشته باشید اما PSA آزاد در خون شما کم باشد، احتمال دارد که سرطان پروستات داشته باشید.

تراکم PSA. تراکم PSA نسبت آن در حجم بافت می شود. در شرایط خوش خیم پروستات ممکن است این نسبت زیاد نشان داده شود.

اندازه گیری تراکم PSA در مقادیر حجم پروستات. اندازه گیری تراکم PSA به طور کلی به MRI یا سونوگرافی ترانس رکتال نیاز دارد.