خانه » سلامت جسم » بیماری های چشم » پیرچشمی

بدون نظر

پیرچشمی

تا دیر نشده علائمتو بگو، پزشکتو بگم:

پیرچشمی از دست دادن تدریجی توانایی چشمی در دیدن و تمرکز روی اشیاء با فاصله نزدیک است. این یک اتفاق طبیعی و آزار دهنده از روند پیری و افزایش سن است. این بیماری معمولاً در اواسط سن 40 سالگی خود را نشان داده و تا رسیدن فرد به سن 65 سالگی با گذشت زمان شدت گرفته و بدتر خواهد شد.

ممکن است وقتی کتاب و روزنامه را نزدیک صورتتان گرفته اید و قصد خواندن آن را دارید. متوجه بروز علائم پیرچشمی شوید. زیرا برای اینکه بتوانید کتاب و روزنامه تان را بخوانید باید آن را به اندازه کافی از چشم هایتان دور کنید تا توانایی دیدن نوشته ها را داشته باشید. انجام معاینه چشم می تواند بروز پیرچشمی را تأیید کند. خوشبختانه می توانید این شرایط را با استفاده از عینک یا لنزهای چشمی اصلاح کنید. البته می توانید عمل جراحی را به عنوان یکی از گزینه های درمانی پیرچشمی انتخاب کنید.

بعضی اوقات با ورود به دهه 40 زندگی، دیدن اجسام نزدیک دشوارتر از چیزی که تصور می کنید می شود، اما می توانید اجسام بسیار دور را خیلی خوب ببینید. به این شرایط presbyopia یا پیرچشمی گفته می شود. علیرغم نام بزرگ و عجیبی که دارد، این نام یک بیماری نیست. این یک بخش طبیعی از روند پیری بوده و بدون جای هیچ نگرانی تصحیح این مشکل کار بسیار آسانی خواهد بود.

پیرچشمی در اغلب اوقات با عارضه دوربینی چشم اشتباه گرفته می شود.

اما این دو کاملاً با هم متفاوت هستند. پیرچشمی زمانی اتفاق میفتد که لنزهای طبیعی چشم انعطاف پذیری قبلی خود را از دست داده و انعطاف پذیری شان کمتر از وضعیت طبیعی خواهد شد. اما عارضه دوربینی مربوط به تغییر فرم چشم است که باعث می شود اشعه های نوری بعد از ورود به چشم در نقطه نامناسبی متمرکز شده و در نتیجه فرد در دیدن اشیاء نزدیک با مشکل روبرو باشد.

علت پیرچشمی

برای شکل گرفتن یک تصویر و دیدن آن توسط شما، چشم از قرنیه و لنز استفاده می کند. با استفاده از قرنیه و لنز، چشم نور منعکس شده از اشیاء را بر روی یک نقطه متمرکز می کند. نکته مهم این است که هرچه شیء که قصد دیدن آن را دارید نزدیکتر باشد. لنزها بیشتر خم می شوند.

قرنیه سطح شفاف و مخروطی شکل جلوی چشم شما است.

لنز ساختار شفافی است که به شکل و اندازه یک شکلات اسمارتیز است.

دو ساختار لنز و قرنیه برای متمرکز کردن تصویر بر روی شبکیه چشم، خم شده و نور را بر روی دیواره پشتی چشم منعکس می کنند.

لنز برخلاف قرنیه، تا حدود زیادی قابل انعطاف بوده و با کمک یک عضله دایره ای که آن را احاطه کرده می تواند شکل خود را تغییر دهد. وقتی به جسمی در فاصله دور نگاه می کنید. عضله مدور شل شده و برعکس هنگامی که به جسمی در فاصله نزدیکی نگاه می کنید، ماهیچه ها منقبض می شوند و به این ترتیب لنزهای ارتجاعی چشم تغییر شکل داده و با این تغییر انحنا، قدرت تمرکز چشم را تغییر می دهند.

پیرچشمی در نتیجه سخت شدن لنز چشم فرد ایجاد می شود که این سفت و سخت شدن لنز با پیری اتفاق میفتد. از آنجایی که لنزهای چشمی با افزایش سن انعطاف پذیری خود را از دست داده و دیگر انعطاف پذیری قبلی را ندارند، در نتیجه دیگر نمی توانند شکل خود را تغییر دهند. در نتیجه فرد با دیدن تصاویر و اجسام نزدیک با مشکلاتی روبرو خواهد شد. زیرا دیگر چشم قدرت تمرکز بر روی این اشیاء نزدیک را نخواهد داشت.

عوامل خطر پیرچشمی

عوامل خاصی می توانند احتمال ابتلا به پیرچشمی را افزایش دهد این عوامل شامل موارد زیر می شود:

سن

سن اصلی ترین عامل خطرناک برای بروز پیرچشمی است.
تقریباً همه افزاد پس از سن 40 سالگی درجاتی از پیرچشمی را تجربه می کنند.

سایر بیماری ها

دوربینی یا ابتلا به برخی بیماری ها از جمله دیابت، بیماری اسکلروز چندگانه یا بیماری های قلبی عروقی، می تواند خطر ابتلا به پیرچشمی زودرس در فرد را تا حد قابل توجهی افزایش دهد. در بعضی از موارد این بیماری ها ممکن است افراد جوان تر از 40 سال را به پیرچشمی مبتلا کند.

مصرف مواد مخدر و برخی از داروها

مثل داروهای ضد افسردگی، آنتی هیستامین ها و ادرار آور می توانند احتمال و شدت ابتلا فرد به پیرچشمی را افزایش دهند.

علائم پیرچشمی

پیرچشمی به تدریج و با افزایش سن شدت یافته و فرد مبتلا ممکن است بعد از 40 سالگی متوجه بروز علائم و نشانه های زیر شود:

تاری دید در فاصله عادی در هنگام خواندن
چشم درد یا سردرد بعد از خواندن یا انجام کارهای نیاز به دید نزدیک
تمایل به دور نگه داشتن مطالب خواندنی برای واضح تر شدن حروف و خطوط
در صورت خستگی یا مطالعه در شرایط با نور کم، علائم گفته شده شدت گرفته و موجب ناراحتی فرد مبتلا به پیرچشمی خواهد شد.

زمان مراجعه به پزشک در پیرچشمی

اگر تاری دید نزدیک شما را از خواندن، انجام کارهای نزدیک یا لذت بردن از سایر فعالیت های عادی محروم می کند، پیشنهاد می کنیم حتماً به چشم پزشک مراجعه کنید. پزشک می تواند به سادگی عارضه پیرچشمی را تشخیص داده و با توجه به علائمتان بهترین گزینه های درمانی و اصلاحی را توصیه کند.

بروز دوبینی
اگر فرد تاری دید ناگهانی را تجربه کند.
اگر پیرچشمی موجب از بین رفتن ناگهانی بینایی در یک چشم یا بدون درد می شود.
چشمک زدن نورهای اطراف، وجود لکه های سیاه و یا مشاهده هاله نور در اطراف چراغ ها

تشخیص پیرچشمی

پیرچشمی توسط معاینه کامل چشم تشخیص داده خواهد شد. معاینه شامل ارزیابی انکسار و معاینه سلامت چشم فرد مراجعه کننده خواهد بود.

ارزیابی وضعیت انکساری چشم مشخص می کند که آیا فرد مراجعه کننده مبتلا به نزدیک بینی یا دوربینی، آستیگماتیسم یا پیرچشمی است. پزشک ممکن است از ابزارها و وسیله های مختلفی برای تشخیص دقیق تر استفاده کند و از شما بخواهد تا از چندین لنز مختلف برای اندزه گیری فاصله و وضعیت بینایی تان استفاده کنید.

پزشک چشم به احتمال زیاد از قطره چشمی برای معاینه استفاده خواهد کرد تا مردمک چشم گشاد تر شده و معاینه راحت تر انجام شود. استفاده از این قطره ممکن است باعث شود تا چند ساعت بعد از انجام این آزمایش، چشم شما نسبت به نور حساس تر شود. همانطور که گفتیم استفاده از قطره های گشاد کننده های مردمک برای معاینه و بررسی وضعیت داخلی چشم به پزشک کمک خواهد کرد.

آکادمی چشم پزشکی آمریکا به بزرگسالان توصیه می کند تا در هرکدام فواصل گفته شده به چشم پزشک مراجعه کرده و معاینه چشم انجام دهند:

فاصله پنج تا 10 سال زیر 40 سال
فاصله دو تا چهار سال بین 40 تا 54 سال
فاصله یک تا سه سال بین 55 تا 64 سال
فاصله یک تا دو سال که از 65 سالگی

در صورت داشتن عوامل خطرناک بیماری چشم یا نیاز به عینک یا لنزهای چشمی بهتر است با فواصل کمتری به پزشک مراجعه کرده و بیشتر مورد معاینه چشمی قرار بگیرد.

درمان پیرچشمی

هدف از درمان پیرچشمی، جبران ناتوانی چشم در تمرکز بر روی اشیاء با فاصله کم است. گزینه های درمانی شامل استفاده از عینک اصلاحی یا لنزهای چشمی می شود. البته یکی دیگر از گزینه های درمانی پیرچشمی انجام عمل جراحی است که می توان اقدام به اصلاح عیوب انکساری چشم یا انجام ایمپلنت چشمی کرد.

استفاده از عینک

عینک یکی از روش های ساده و بی خطر برای اصلاح مشکلات بینایی ناشی از پیرچشمی است. اگر قبل از بروز پیرچشمی دید بسیار خوبی داشته اید ممکن است استفاده از عینک مطالعه بدون نسخه مشکل را برطرف کند. حتماً پیش از استفاده از چشم پزشک خود بپرسید که آیا استفاده از عینک بدون نسخه برای شما مناسب است یا خیر.

اگر عینک بدون نسخه مشکل چشم و دیدتان را برطرف نکرد یا اگر به لنزهای اصلاحی برای نزدیک بینی، دور بینایی یا آستیگماتیسم احتیاج دارید، گزینه های پیش روی شما شامل موارد زیر می شود:

تجویز عینک مطالعه

اگر مشکل بینایی دیگری ندارید، می توانید از عینک با لنزهای تجویزی مناسب برای مطالعه استفاده کنید. البته در هنگامی که مطالعه نمی کنید باید عینک را از چشم خود بردارید.

عدسی دو کانونی (Biofocals)

عینک های با عدسی دو کانونی دارای یک خط افقی است که فاصله های مختلف را از هم تفکیک می کند. برای دیدن دور باید بالای خط را نگاه کرده و برای مطالعه پایین خط را ببینید.

عدسی های سه کانونی (Trifocals)

این شیشه ها برای کار نزدیک و مطالعه، دیدن اشیاء با فاصله متوسط مثل کامپیوتر و دیدن فواصل دور کاربرد داشته و می توان هم زمان از این قابلیت ها بر روی یک عینک استفاده کرد. این عینک ها دارای دو خط افقی است که دیدهای مختلف را از هم جدا می کند.

عدسی های چند کانونی پیشرفته

این نوع از لنزهای چشمی هیچ گونه خط افقی قابل دیدنی ندارد اما به طور همزمان برای اصلاح دید اشیاء با فواصل مختلف کاربرد خواهد داشت. هر نقطه از لنز قدرت تمرکز متفاوتی داشته و یکی از مشکلات بینایی فرد را اصلاح خواهد کرد.

لنزهای چشمی

افرادی که تمایلی به استفاده از عینک ندارند می توانند برای بهبود مشکلات ناشی از پیرچشمی از لنزهای چشمی استفاده کنند. البته این گزینه اصلاحی برای افراد دارای مشکلات پلکی، غدد اشکی یا مشکلات سطح چشمی مثل خشکی چشم مناسب نبوده و این افراد نمی توانند از لنزهای چشمی استفاده کنند.

لنزهای چشمی انواع مختلفی دارد:

لنزهای چشمی چند کانونی. لنزهای چشمی چندکانونی امکان دید نزدیک و دور را فراهم خواهند کرد. در یک نوع از این لنزهای چند کانونی می توان از پایین قسمت لنز برای مطالعه و کارهای نیاز به دید نزدیک استفاده نموده و از قسمت بالایی برای دیدن اجسام دور استفاده کرد. البته در لنزهای جدیدتر چند کانونی، دید نزدیک به لبه های لنز و دید دور به مرکز لنز منتقل شده است.
لنزهای چشمی تک کانونی. این نوع از لنزها متفاوت بوده و یکی از لنزها برای بهبود دید فاصله اجسام دور مورد استفاده قرار گرفته و لنز دیگر برای بهبود دید نزدیک خواهد بود. برای استفاده از این لنزهای چشمی، لنز بهبود دید دوربین را باید در چشم غالب خود قرار دهید.
لنزهای چشمی تک کانونی اصلاح شده. با استفاده از این گزینه، باید یک لنز چشمی چند کانونی یا دو کانونی را در داخل یک چشم قرار داده و لنز مناسب برای دید دوربین را در چشم دیگرتان (معمولاً چشم غالب) قرار دهید. برای استفاده از این لنز می توانید از هر دو لنز برای دیدن اشیاء دور و از یکی از چشم ها برای مطالعه استفاده کنید.

جراحی عیوب انکساری چشم

در جراحی برطرف کردن عیوب انکساری چشم، شکل قرنیه شما را تغییر پیدا خواهد کرد. با توجه به بروز پیرچشمی، این روش درمانی می تواند برای بهبود دید نزدیک چشم مورد استفاده قرار گیرد. این شیوه درمانی مثل گذاشتن لنزهای چشمی تک کانونی است. یعنی حتی بعد از عمل جراحی ممکن است برای انجام کارهایی که نیاز به دید نزدیک دارند، مجبور باشید از عینک استفاده کنید.

حتماً با پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی صحبت کنید، زیرا این روش قابل برگشت نیست. ممکن است بخواهید قبل از اقدام به عمل جراحی لنزهای چشمی تک کانونی را برای مدتی امتحان کنید.

عمل های جراحی عیوب انکساری چشم شامل موارد زیر می شود:

کراتوپلاستی هدایتی

این روش با استفاده از انرژی فرکانس رادیویی برای اعمال گرما در نقاط کوچک اطراف قرنیه استفاده می شود. گرما باع می شود تا لبه قرنیه کمی کوچک تر شده و با افزایش انحنا (استحکام)، توانایی تمرکز آن تا حد قابل توجهی افزایش یابد. نتایج به دست آمده از عمل جراحی کراتوپلاستی هدایت متغیر بوده و ممکن است دائمی نباشد.

لیزیک (Laser-assisted in situ keratomuleusis)

با این روش، جراح چشم یک فلپ نازک بر روی قرنیه چشم فرد ایجا کرده و سپس در مرحله بعدی از دستگاه لیزر برای از بین بردن لایه های داخلی قرنیه شما برای تقویت شکل مخروطی آن استفاده خواهد کرد.

بهبودی جراحی لیزیک معمولاً سریع بوده و دردناک کمتری نسبت به سایر جراحی های قرنیه خواهد داشت.

لازک (Laser- assisted subepithelial keratectomy)

برای انجام این عمل جراحی یک فلپ بسیار نازک بر روی قسمت بیرونی پوشاننده قرنیه (اپیتلیوم) ایجاد خواهد کرد. سپس پزشک از لیزر برای تغییر شکل لایه های خارجی قرنیه استفاده و انحنای آن را تصحیح خواهد کرد. بعد از اتمام عمل جراحی، اپیتلیوم جایگزین خواهد شد.

عمل جراحی پی. آر. کی (Photorefractive keratectomy)

این عمل جراحی بسیار شبیه لازک است با این تفاوت که جراح برای انجام آن کاملاً اپیتلیوم قرنیه را برداشته و سپس از لیزر برای تغییر شکل قرنیه چشم استفاده خواهد کرد. بعد از اتمام عمل جراحی، اپیتلیوم جایگزین نشده و به شیوه طبیعی مجدداً به وجود آمده و فرم جدید قرنیه را تثبیت خواهد کرد.

ایمپلنت های لنزی

بعضی از چشم پزشکان از این شیوه برای رفع پیرچشمی استفاده می کنند. در این عمل جراحی لنزهای داخل چشم برداشته شده و با لنزهای مصنوعی تعویض خواهد شد. به این لنزها، لنزهای داخل چشمی گفته می شود. انواع مختلفی از ایمپلنت های لنزی برای اصلاح پیرچشمی وجود دارد که می توان با توجه به شرایط بیمار از هرکدام استفاده نمود. بعضی از این لنزها به فرد اجازه این را می دهند تا بتواند نزدیک و دور را ببیند. بعضی از این لنزهای وضعیت یا فرم داخل چشم را تغییر می دهند.

البته به خاطر داشته باشید که استفاده از این ایمپلنت های لنزی ممکن است عوارض جانبی نیز به همراه داشته باشد. به عنوان مثال پس از قرار گرفتن ایمپلنت های چشمی در داخل چشم ممکن است کیفیت دید نزدیک بین شما کاهش یافته و همچنان برای مطالعه کتاب یا روزنامه به عینک های مطالعه نیاز داشته باشید. عوارض جانبی احتمالی استفاده از این گزینه تاری دید و مشکلات بینایی است. علاوه بر این انجام این عمل جراحی ممکن است با عوارض مثل التهاب، عفونت، خون ریزی و گلوکوما (آب سیاه) همراه باشد.

کاشت قرنیه

بعضی از افراد مبتلا به پیرچشمی ممکن است از کاشت قرنیه برای بهبود بینایی خود استفاده کنند. کاشت قرنیه درمانی است که شامل قرار دادن حلقه پلاستیکی کوچکی بر روی قرنیه یکی از چشم ها می شود. این حلقه اجازه متمرکز شدن نورها روی چشم را داده و باعث می شود تا فرد بتواند اشیاء نزدیک را به خوبی ببیند. یکی از مزایای این شیوه درمانی این است که در صورتی که بیمار بعد از انجام آن رضایت کافی نداشته باشد. می توان حلقه را از داخل چشم خارج کرده و شیوه درمانی دیگری را برای درمان پیرچشمی انتخاب کرد.

سبک زندگی و درمان های خانگی پیرچشمی

نمی توانید از بروز ابتلا به پیرچشمی جلوگیری کنید اما با پیروی از این نکات می توانید به محافظت از چشم و بینایی خود کمک کنید:

سلامت چشمانتان را چک کنید.

این کار را به طور مرتب انجام دهید حتی اگر حس می کنید دید و بینایی تان به قدر کافی خوب است.

بیماری های مزمن خود را کنترل کنید.

در صورت عدم درمان مناسب، بیماری های خاصی مانند دیابت و فشار خون بالا می تواند روی بینایی شما تأثیر گذاشته و دید شما را با اختلال مواجه کند.

از چشمان خود در برابر نور آفتاب محافظت کنید.

از عینک آفتابی استفاده کنید. عینکی که بتواند اشعه ماوراء بنفش (UV) را مسدود کند. در صورتی که ساعات طولانی را زیر نور آفتاب می گذارنید، اهمیت استفاده از عینک دودی بیشتر خواهد شد. همچنین اگر در حال مصرف داروی نسخه ای هستید که حساسیت چشمان شما به اشعه UV را افزایش می دهد، استفاده از عینک های دودی و قرار نگرفتن در معرض نور خورشید اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت.

از بروز صدمات چشمی جلوگیری کنید.

هنگام انجام کارهای خاص مانند ورزش، چمن زنی، نقاشی یا استفاده از محصولات دیگر با گازها و مواد سمی و شیمیایی، از عینک محافظ استفاده کنید. دقت کنید که استفاده از عینک های مخصوص مطالعه بدون نسخه نمی تواند امنیت چشم هایتان را تضمین کرده و به عنوان عینک حفاظتی مورد استفاده قرار گیرد.

غذاهای سالم بخورید.

سعی کنید میوه ها، برگ های سبز و سبزیجات زیادی مصرف کنید. این مواد غذایی به طور کلی حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان و همچنین ویتامین A و بتاکاروتن بوده و مصرف منظم آن ها برای محافظت از بینایی اهمیت بسیار زیادی دارد.

از عینک های مناسب استفاده کنید.

عینک مناسب دید شما را بهتر کرده و انجام معاینه مرتب سلامت چشمان شما را تضمین خواهد نمود.

از روشنایی مناسب استفاده کنید.

برای دید بهتر، بهتر است چراغ ها را روشن کرده یا منابع روشنایی محل زندگی و کار خود را بیشتر کنید.

مراجعه به پزشک در پیرچشمی

اگر هر کدام از علائم زیر را تجربه کردید، از بین رفتن ناگهانی بینایی در یک چشم با درد یا بدون درد، دید ناگهانی مبهم یا تاری دید، دوبینی یا فلاش نور، دیدن لکه های سیاه یا هاله در اطراف چراغ، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. هر یک از این علائم ممکن است نشان دهنده یک بیماری جدی پزشکی باشد. که نیاز به درمان و تحت نظر بودن دارد.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

اگر در بینایی خود مشکل دارید، با دیدن یک متخصص چشم (چشم سنج یا چشم) روند بهبود بینایی خود را آغاز کنید. برای گرفتن نتیجه بهتر در ملاقات با پزشک، این ایده خوبی است که برای قرار ملاقات خود کاملاً آماده شوید. در ادامه این مقاله اطلاعاتی در اختیارتان قرار خواهد گرفت. می توانید از آن برای آمادگی بیشتر خود استفاده کنید. علائمی را که تجربه کرده اید را یادداشت کنید، علائم باید شامل تمامی موارد باشد مهم نیست که به چشمتان مرتبط است یا خیر.

لیستی از تمام داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید تهیه کنید.

یکی از اعضای خانواده یا دوست خود خود ببرید. زیرا اگر پزشک آزمایش مردمک چشم انجام دهد. ممکن است نتوانید تا منزل رانندگی کنید، در نتیجه بهتر است شخصی به کمک شما آمده و شما را تا منزل برساند. همچنین بردن همراه می تواند به یادآوری مسائل و نکات مهمی که پزشک در حین معاینه و ویزیت گفته کمک زیادی کند.

پیشنهاد می کنیم لیستی از سؤالاتتان در مورد پیرچشمی را به ترتیب اولویت آماده کرده و حتماً از پزشک بپرسید.

تهیه لیستی از سوالات می تواند در استفاده بیشتر از وقت ملاقات به شما کمک کند. سوالات خود را از مهمترین تا کم اهمیت ترین اولویت بندی کنید.

در مورد پیرچشمی، برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:

محتمل ترین علائم من چیست؟
چه شیوه های درمانی وجود دارد؟
آیا دلایل احتمالی دیگری وجود دارد؟
چند بار در سال به معاینات چشمی نیاز دارم؟
کدام روش درمانی را برای من توصیه می کنید؟
آیا به آزمایش دیگری غیر از معاینه کامل چشم نیاز دارم؟
گزینه های اصلی که برای درمان پیشنهاد می کنید کدام است؟
آیا داروهایی که مصرف می کنم باعث ایجاد این علائم می شود؟
آیا استفاده از عینک مطالعه موجود در داروخانه ها بی خطر است؟
عوارض جانبی یا مشکلات احتمالی مرتبط با هر شیوه درمانی چیست؟
مبتلا به بیماری دیگری هستم، چگونه می توانم به بهترین نحو این شرایط را مدیریت کنم؟
آیا بروشور یا برگه پرینت شده دیگری دارید که بتوانم با خود ببرم؟ مطالعه چه وب سایت هایی را برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد پیرچشمی پیشنهاد می کنید؟

سوالات پزشک از بیمار

احتمالاً پزشک نیز سؤالاتی از شما خواهد پرسید. این سؤالات مربوط به سلامتی عمومی، تاریخچه پزشکی، تاریخچه سلامت چشم، تاریخچه پزشکی اعضای خانواده و تاریخچه مشکلات و بیماری های چشمی خواهد بود.

به طور کلی پزشک معالج ممکن است سؤالات زیر را از شما بپرسد: