دید محیطی توانایی ما برای دیدن از گوشه چشم است. این بدان معناست که ما قادریم چیزهای خارج از خط دید مستقیم خود را بدون نیاز به چرخاندن سر خودمان ببینیم. دید محیطی مهارتی است که در تمام ساعات بیداری ما مفید است، حتی زمانی که متوجه آن نیستیم. وقتی مشکلی در دید محیطی ما وجود دارد، به این معنی است که برای دیدن آنچه در اطراف ما وجود دارد، باید بیشتر تلاش کنیم. اختلال در این دید ممکن است منجر به زمین خوردن، افتادن یا حوادث دیگر شود.
دو نوع اصلی دید وجود دارد که ما هر روز معمولاً بدون اینکه به آن فکر کنیم، با آن سروکار داریم، این شامل موارد زیر است:
- دید مرکزی: دید مرکزی به ما امکان می‌دهد تا آنچه را که مستقیماً در مقابل ما می‌گذرد، و معمولاً با جزئیات واضح ببینیم (تا زمانی که از لنزهای اصلاحی در صورت نیاز استفاده می‌کنیم).
- دید محیطی: این چیزی است که ما می توانیم از گوشه چشم خود ببینیم، بدون اینکه مجبور باشیم سر یا گردن خود را بچرخانیم.
شایع ترین علل از دست دادن بینایی محیطی
هنگامی که فردی دید محیطی خودش را از دست می دهد، گاهی اوقات به آن “دید تونلی” می گویند. برای درک بهتر آنچه در چشم با از دست دادن بینایی محیطی می‌گذرد، باید به دو نوع سلول در شبکیه چشم که به نور پاسخ می‌دهند نگاه کنیم:
- مخروط ها: بیشتر مخروط ها در مرکز شبکیه (همچنین به عنوان ماکولا شناخته می شود) قرار دارند و به ما امکان دیدن جزئیات و رنگ ها را می دهند.
- میله ها: این میله ها مسئول دید محیطی و در شب ما هستند و در بقیه قسمت های شبکیه قرار دارند.
بنابراین، وقتی فردی به اختلالات چشمی مبتلا می‌شود که بر عملکرد میله‌ها تأثیر می‌گذارد، ممکن است منجر به از دست دادن دید محیطی او شود. حتی اگر مخروط‌هایش هنوز کاملاً کار کند.
علائم از دست دادن بینایی محیطی
از دست دادن بینایی محیطی می تواند به تدریج رخ دهد تا جایی که فرد متوجه شروع آن نمی شود-یا به طور ناگهانی، در این صورت می تواند هشدار دهنده و ترسناک باشد. اگرچه در برخی موارد (مخصوصاً زمانی که از دست دادن بینایی تدریجی است)، افراد ممکن است متوجه هیچ علائمی نشوند. اما در موارد دیگر، نشانه‌های مختلفی وجود دارد که فرد متوجه اختلال در دید خودش می شود، از جمله:
- مشکل در رانندگی
- مشکل در راه رفتن در تاریکی
- خواندن بسیار کندتر از حد معمول
- تابش نور و به دنبال آن دید تونلی به مدت 10 تا 20 دقیقه
از دست دادن بینایی محیطی فرد معمولاً نشانه یک بیماری چشمی است، مگر اینکه نتیجه یک آسیب باشد. این موارد می‌تواند از موارد جزئی و موقت تا شرایط جدی تر متغیر باشد، از جمله:
- گلوکوم
- سکته
- دید کم
- میگرن چشمی
- نوریت بینایی
- آنوریسم مغزی
- رتینیت پیگمانتوزا
- جداشدگی شبکیه
- تومور هیپوفیز
- رتینوپاتی دیابتی
- انسداد شریان شبکیه
- بیماری چشم دیابتی
- بیماری شریان کاروتید
- نوروپاتی ایسکمیک بینایی
- رتینیت سیتومگالوویروس
- فشار خون داخل جمجمه ایدیوپاتیک
نحوه تست دید محیطی
بینایی محیطی یک فرد، در طول بخش آزمایش میدان بینایی یک معاینه جامع چشم با بینایی‌سنج یا چشم‌پزشک او آزمایش می‌شود.
“میدان بینایی” به پهنای ناحیه ای اشاره دارد که فرد می تواند هنگام تمرکز روی یک نقطه مرکزی ببیند، بنابراین آزمایش آن به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ایده بهتری از قابلیت های دید محیطی بیمار می دهد. وقتی ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی پایه میدان بینایی شما را داشته باشد، می‌تواند آزمایش‌های آینده را با آن مقایسه کند تا ببیند آیا بینایی شما در طول زمان بدتر شده است یا خیر.
رایج‌ترین روش برای آزمایش دید محیطی، آزمایش میدان بینایی تقابل است. در طول این بخش از معاینه، از بیمار خواسته می‌شود که مستقیماً به یک شی روبروی خود در حالی که یک چشمش پوشیده است نگاه کند. در حالی که به نگاه مستقیم به جلو ادامه می دهد، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی تعداد انگشتان مختلف (یا چیزی مشابه) را در دید محیطی بیمار نگه می دارد و از آنها می پرسد که چه چیزی می توانند ببینند. این به ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی کمک می‌کند تا کیفیت دید محیطی خود را ارزیابی کند و اگر کمتر از حد انتظار باشد، نشان دهنده این است که وضعیت فرد به تشخیص و ارزیابی های بیشتری نیاز دارد.
تست بینایی محیطی در خانه
اگرچه جایگزینی برای ویزیت ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی و معاینه جامع چشم نیست، اما امکان انجام تست بینایی محیطی به صورت آنلاین وجود دارد. به طور خاص، این یک آزمایش برای دژنراسیون ماکولا است که به آن تست شبکه آمسلر می‌گویند . در حالی که توصیه می شود افرادی که در معرض خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا هستند این آزمایش را روزانه انجام دهند، افرادی که به سادگی می خواهند ایده بهتری از قابلیت های دید محیطی خود داشته باشند می توانند در صورت نیاز آن را انجام دهند.
چه زمانی باید به یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی مراجعه کرد؟
اگر دید محیطی خود را به طور موقت از دست دادید (به عنوان مثال در نتیجه میگرن شناور یا چشمی) و این چیزی است که قبلاً با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کرده اید، هر دستورالعملی را که در آن زمان به شما داده اند دنبال کنید. در هر موقعیت دیگری، اگر دید محیطی خود را از دست داده اید، بهتر است که در اسرع وقت به یک چشم پزشک مراجعه کنید، زیرا می تواند نشانه یک بیماری زمینه ای جدی باشد.
وقتی از دست دادن بینایی محیطی یک فرد به تدریجی رخ می دهد فرد بهتر است شرایط خود را به پزشک معالج گزارش دهد. اما در مواردی که کاهش دید محیطی ناگهانی است، زمان آن فرا رسیده است که به دنبال درمان اورژانسی باشید، زیرا می تواند نشانه یک بیماری جدی مانند سکته مغزی یا آنوریسم مغزی باشد.
مقابله با از دست دادن بینایی محیطی
هنگامی که فردی دید محیطی خود را از دست می دهد، راه اصلی برای مقابله با آن رعایت راهکار ها و تغییرات زیر است؟
- محیط اطراف
- سبک و عادات و شیوه زندگی
اگر یکی از عزیزان دید پیرامونی خودش را از دست بدهد، ممکن است وسوسه انگیز باشد که سعی کنید هر کاری را برای او انجام دهید تا زندگی او آسان تر شود. اما در واقعیت، شما ممکن است استقلال و عادت به خود مراقبتی در آنها از دشوارتر کنید.
فردی که بینایی محیطی خودش را از دست می دهد، باید عادت کند که سر خودش را بچرخاند تا کارهایی را که قبلاً بدون تلاش اضافی انجام می داد، انجام دهد.
عینک برای از دست دادن بینایی محیطی
حتی اگر فریم و عدسی یک عینک کاملاً بزرگ باشد، تقریباً همیشه هنگام نگاه کردن به گوشه چشم، حفره‌های کوچکی از دید اصلاح نشده وجود دارد. چون عدسی به طور کامل کره چشم شما را نمی‌پوشاند. در حالی که بسیاری از مردم به آن عادت کرده‌اند و با عینک کاملاً عادی عمل می‌کنند. برخی دیگر تصمیم می‌گیرند به جای آن از لنزهای تماسی استفاده کنند، که نتایج بسیار بهتری در مورد دید محیطی به همراه دارد.
داشتن هر نوع مشکلی در چشم می تواند ناراحت کننده باشد و از دست دادن دید محیطی نیز از این قاعده مستثنی نیست. از آنجایی که این نشانه ای از انواع دیگر شرایط پزشکی است. اگر به طور ناگهانی دید محیطی خود را از دست دادید، مهم است که فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. از آنجایی که این می تواند یک روند تدریجی نیز باشد، حتماً معاینات منظم چشم خود را پیگیری کنید.
بینایی محیطی چگونه آزمایش می شود؟
بینایی محیطی را می توان با استفاده از “تست میدان بینایی رویارویی” آزمایش کرد. ابتدا یک پزشک در مقابل فرد قرار می گیرد و از او می خواهد که روی یک ناحیه مانند روسری پزشک تمرکز کند. چشم پزشک یک چشم بیمار را می پوشاند و پزشک تعداد انگشتان مختلفی را در دید محیطی فرد بالا نگه می دارد. سپس از آنها پرسیده می شود که چند انگشت در یک زمان بالا نگه داشته می شوند.
تفاوت بین دید مرکزی و محیطی چیست؟
دید مرکزی چیزی است که ما می‌توانیم مستقیماً در مقابل خود ببینیم، در حالی که دید محیطی چیزی است که می‌توانیم از گوشه چشم خود بدون چرخاندن سر ببینیم. از دست دادن بینایی محیطی معمولاً به دلیل بیماری چشم یا آسیب چشم ایجاد می شود. برخی از نمونه‌هایی از شرایطی که بر چشم تأثیر می‌گذارند شامل گلوکوم (گروهی از بیماری‌هایی که به عصب بینایی آسیب می‌رسانند)، رتینیت پیگمانتوزا (تجزیه سلول‌های شبکیه) و دیابت هستند.
شرایط متعددی می‌توانند باعث ایجاد PVL شوند، و مهم است که به طور منظم غربالگری‌های چشمی پیشگیرانه انجام دهید تا از از دست دادن بینایی جلوگیری شود. اگر علائم را نادیده بگیرید، ممکن است با گذشت زمان از دست دادن بینایی بیشتری را تجربه کنید.
برای صحبت در مورد علائم خود به پزشک مراجعه کنید. انجام درمان پیشگیرانه یا زودهنگام ممکن است به شما در کنترل عوارض بیشتر ناشی از PVL کمک کند. اگر شرایطی دارید که باعث PVL دائمی شده است، با پزشک خود در مورد راه کار هایی که می توانید با کاهش بینایی خود کنار بیایید صحبت کنید.
