اندازه مردمک و سلامتی بدن

در برخی شرایط ممکن است اندازه مردمک های چشم شما تغییر پیدا کنند. گشاد و یا تنگ شدن مردمک های چشم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند نشان دهنده برخی از شرایط در بدن باشند. به طور مثال مردمک ها در شرایط کم نور تمایل دارند بزرگتر وگشاد شوند. این گشاد شدن به آنها اجازه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد تا نور بیشتری وارد چشم شود و دید را آسان تر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. از طرفی هم در شرایط نور زیاد، مردمک‌های شما کوچک‌تر (انقباض) می‌شوند.

اما اندازه واقعی مردمک های چشم چه مقدار است؟ کاهش و یا افزایش اندازه مردمک چشم چه چیزی را نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد؟ یا به طور کلی تر اندازه مردمک چشم و وضعیت سلامت کلی بدن چه ارتباطی با هم دارند؟ تمام پاسخ به این سوالات را در این مقاله از پزشکت پیدا کنید.

اندازه طبیعی مردمک چشم

مردمک ها مرکز سیاه چشم هستند. عملکرد آنها این است که نور را وارد کرده و آن را روی شبکیه (سلول های عصبی پشت چشم) متمرکز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند تا بتوانید ببینید. عضلات واقع در عنبیه (قسمت رنگی چشم شما) هر مردمک را کنترل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند.

در حالی که دو مردمک شما تقریباً یک اندازه خواهند بود، اندازه کلی مردمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند در شرایط مختلف، تغییر پیدا کنند. عواملی مانند نور (یا فقدان آن)، برخی داروها و بیماری ها، و تغییرات ذهنی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند باعث بزرگتر یا کوچکتر شدن مردمک چشم شما شوند.

طبق آکادمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ چشم پزشکی آمریکا، اندازه مردمک ها معمولا بین 2 تا 8 میلی متر متغیر است. اندازه مردمک کاملاً گشاد شده معمولاً بین 4 تا 8 میلی متر است، در حالی که مردمک منقبض در محدوده 2 تا 4 میلی متر است. هر چه جوان تر باشید، مردمک های شما در نور طبیعی بزرگتر می شوند.

اندازه مردمک نیز بر اساس اینکه به چیزی نزدیک یا دور نگاه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید تغییر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. وقتی روی یک شی که نزدیک است تمرکز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید، مردمک های شما کوچکتر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. هنگامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌که جسم در فاصله دور قرار داشته باشد، مردمک های شما گشاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.

اندازه مردمک چشم شما چیزی نیست که بتوانید آن را آگاهانه کنترل کنید. و اگر مردمک شما گشاد شده باشد، لزوماً آن را احساس نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید. مردمک های گشاد شده به نور روشن مانند نور خورشید حساس هستند و می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند باعث تاری دید شوند.

اندازه مردمک و سلامتی و احساسات شما

عوامل مختلفی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند بر اندازه مردمک تأثیر بگذارند و تغییر در اندازه مردمک همیشه به نور بستگی ندارد. برخی از این عوامل دیگر عبارتند از:

• وضعیت سلامتی بدن
• مصرف برخی از داروها
• احساسات شما
• آسیب ها و بیماری ها

ضربه مغزی

ضربه مغزی یک آسیب مغزی است که از ضربه زدن مغز به جمجمه سخت در هنگام زمین خوردن، ضربه به سر، یا ضربه سریع که تمام بدن را درگیر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند، ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. یکی از علائم ضربه مغزی، افزایش اندازه مردمک بیش از حد طبیعی خودش است. در برخی موارد، ممکن است یک مردمک بزرگتر و دیگری کوچکتر (نامتقارن) باشد.

انیزوکوریا

آنیزوکوریا وضعیتی است که در آن یک مردمک بزرگتر از دیگری می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. در حالی که این وضعیت تا حدودی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند یک اتفاق طبیعی باشد و حدود 20 درصد از افراد را تحت تاثیر قرار دهد، اما از طرفی هم ممکن است نشان دهنده یک مشکل عصبی یا عفونت باشد.

سردرد خوشه ای

این نوع از سردرد یک سردرد شدید و دردناک است که معمولاً یک طرف صورت، مستقیماً پشت چشم را درگیر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. همانطور که از نام آن پیداست، به صورت دسته‌ای (گاهی تا هشت سردرد در روز) رخ می‌دهد و سپس می‌تواند برای هفته‌ها یا ماه‌ها در یک زمان ناپدید شود.

از آنجایی که این نوع سردرد بر اعصاب صورت تأثیر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذارد، مردمک در سمت آسیب دیده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند به طور غیر طبیعی در طول سردرد کوچک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

ایریت

این التهاب عنبیه چشم است که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند در اثر عفونت، ضربه و بیماری های خود ایمنی (بیماری هایی که در آن بدن شما به سیستم ایمنی خود حمله می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند) ایجاد شود. از آنجایی که عنبیه، مردمک را کنترل می‌کند، احتمال کوچک شدن مردمک در طی التهاب عنبیه یک امری طبیعی است. طبق تحقیقات انجام شده درمجله پزشکی، در صورت بروز ایریت، مردمک به طور معمول کوچکتر از حد طبیعی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

سندرم هورنر

سندرم هورنر زمانی که مسیرهای عصبی که از مغز به سمت صورت کشیده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند آسیب ببینند، رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. این آسیب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث کوچکتر شدن مردمک ها شود. برخی از علل آن عبارتند از:

• سکته
• ضربه
• تومورها
• سرطان های خاص

سندرم هورنر همچنین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند در صورت آسیب به شریان های کاروتید (رگ های خونی در گردن که خون و اکسیژن را به صورت و مغز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسانند) یا ورید گردن رخ دهد.

داروها

برخی از داروها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند مردمک ها را گشاد کنند در حالی که برخی دیگر آنها را منقبض می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. برخی از داروهایی که بر اندازه مردمک تأثیر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذارند عبارتند از:

آنتی کولینرژیک ها: اینها داروهایی هستند که معمولا برای درمان مواردی مانند مثانه بیش فعال، بیماری پارکینسون، اسهال یا گرفتگی معده استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. آنها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند کمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مردمک ها را گشاد کنند.

آرام بخش ها، از جمله الکل و آنتی هیستامین ها: بررسی ها نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد، آنتی هیستامین دیفن هیدرامین باعث کوچکتر شدن مردمک ها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

مواد افیونی یا مسکن های قوی: اینها داروهای قدرتمندی هستند که برای درمان درد استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. هم مسکن های قانونی (مانند اکسی کدون تجویزی) و هم غیرقانونی (هروئین) می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند مردمک را منقبض کنند.

احساسات

بخش‌هایی از مغز که به ما کمک می‌کنند احساسات را رمزگشایی کنیم و همچنین تمرکز ذهنی داشته باشیم، می‌توانند باعث بزرگ شدن مردمک‌ها شوند.

وقتی به اطرافیاتی که مردمک گشاد شده این دارند نگاه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید، مردمک چشمان شما نیز تمایل به گشاد شدن دارند. به این شرایط سرایت مردمک چشم گفته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود و به احتمال زیاد زمانی اتفاق می‌افتد که به کسی که به او اعتماد دارید یا کسی که شما را می‌شناسد نگاه می‌کنید.

اگر متوجه تغییراتی در اندازه مردمک چشم خود شدید که به نور و فاصله دید ربطی ندارد یا در صورت بروز هرگونه تغییر یا مشکل در بینایی خود، به پزشک مراجعه کنید. اینکه هر چند وقت یکبار بینایی خود را بررسی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید به سن و عوامل سلامت خاصی بستگی دارد. اما به طور کلی، بیشتر بزرگسالان باید بینایی خود را هر دو سال یکبار بررسی کنند.

اندازه مردمک ها چگونه ارزیابی می شود؟

هنگامی که چشم پزشک مردمک چشم شما را معاینه می کند، ابتدا به دنبال رد و یا تایید علائم آنیزوکوری می گردد. 20 درصد از جمعیت عمومی دارای آنیزوکوری خفیف هستند که هیچ علامت غیرطبیعی را نشان نمی دهد. اما در برخی موارد، اندازه نابرابر مردمک می تواند نشانه یک بیماری جدی تر باشد.

در این شرایط پزشک اندازه و شکل مردمک های چشم شما را در نور روشن و کم بررسی می کند. حتی به کیفیت و سرعتی که مردمک چشم شما به نور روشن و کم نور پاسخ می دهند نیز توجه می کنند. آنها همچنین ممکن است پاسخ و واکنش مردمک را به اشیایی که در نزدیکی شما هستند، مانند چاپ کوچک، آزمایش کنند.

چگونه اندازه مردمک بر جراحی لیزیک تأثیر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذارد؟

این احتمال وجود دارد که اندازه مردمک چشم شما را از انجام عمل لیزیک چشم برای اصلاح بینایی باز دارد. افرادی که مردمک های بسیار بزرگ دارند معمولا کاندیدای مناسبی برای لیزیک و سایر روش های انکساری نیستند.

متخصصان چشم ممکن است از دستگاهی به نام مردمک سنج مادون قرمز برای اندازه گیری اندازه مردمک استفاده کنند. این دستگاه از یک دوربین بزرگ تشکیل شده است که نور مادون قرمز (نوعی نور نامرئی) را به چشم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تابد و نور بازتاب شده را حس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.

داشتن مردمک‌های بزرگ یا مردمک‌هایی که در نور کم به شدت گشاد می‌شوند، ممکن است احتمال خیرگی و هاله‌ها را پس از لیزیک افزایش دهند. این امر با دید واضحی که از جراحی انتظار دارید تداخل خواهد داشت. به همین دلیل، اندازه گیری اندازه مردمک گام مهمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌در تصمیم گیری برای اینکه آیا لیزیک برای شما مناسب است یا خیر است.

سوالات متداول

اندازه مردمک چه چیزی را نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد؟ مردمک ها به طور طبیعی منقبض و منبسط می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند تا میزان نور وارد شده را کنترل کنند. این به شما کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند چشمان خود را روی چیزهای دور و نزدیک متمرکز کنید. تغییرات غیر طبیعی در اندازه مردمک می‌تواند نشان‌دهنده مصرف الکل یا مصرف مواد باشد. برخی از شرایط سلامتی، مانند آنوریسم مغزی یا ضربه به سر، همچنین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث تغییرات غیرطبیعی اندازه مردمک شود.

آیا فردی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند به طور طبیعی مردمک بزرگی داشته باشد؟ این وضعیت به ندرت رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. اما برخی افراد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند به طور طبیعی مردمک بزرگتری داشته باشند. اندازه استاندارد مردمک 2 تا 8 میلی متر است. افرادی که به طور طبیعی مردمک بزرگ دارند، مستعد حساسیت به نور هستند. زیرا هرچه مردمک بزرگتر باشد نور بیشتری به چشم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند ناراحت کننده باشد اما خطرناک نیست.

مردمک های ناهموار یعنی چه؟ مردمک هایی که اندازه یکسانی ندارند به نام آنیزوکوریا شناخته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. این وضعیت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند به طور طبیعی رخ دهد یا علامت یک بیماری باشد. تقریباً از هر پنج نفر یک نفر به آنیزوکوریای طبیعی مبتلا است. شرایطی که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث ناهمواری مردمک شود شامل آنوریسم مغزی، سردرد خوشه ای یا سکته است.

سخن آخر

مردمک‌های شما بخش بسیار فعال بدن شما هستند. آنها نه تنها به شما کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند در موقعیت های مختلف بهتر ببینید، بلکه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند نشانه ای از سلامت شما نیز باشند. به طور کلی اندازه مردمک چشم شما می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند سرنخ هایی در مورد سلامتی شما به پزشک بدهد. اندازه مردمک به طور مداوم با توجه به میزان نور ورودی به آن تغییر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.

همچنین بسته به اینکه اشیایی که به آنها نگاه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید نزدیک یا دور باشند تغییر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. به همین دلیل، انجام معاینات منظم چشم بسیار مهم است. اگر متوجه شدید که اندازه مردمک چشم‌هایتان غیرعادی است یا واکنش‌های متفاوتی نسبت به حالت عادی نشان می‌دهد، حتماً به چشم پزشک مراجعه کنید.

اگر پزشک متوجه شود که شما به طور طبیعی مردمک بزرگی دارید، احتمالاً کاندید عمل لیزیک نیستید. به این دلیل که افرادی که به طور طبیعی مردمک بزرگ دارند ممکن است پس از عمل لیزیک، تابش خیره کننده و هاله را تجربه کنند.