هورمون درمانی دز زنان درمانی برای تسکین علائم یائسگی است. با نزدیک شدن به دوره یائسگی، هورمون هایی که کمتر در بدن ترشح می شوند، بوسیله هورمون درمانی جایگزین می شوند.
مزایای هورمون درمانی
فواید اصلی این روش این است که می تواند به تسکین بیشتر علائم یائسگی کمک کند.
علائم یائسگی، عبارتند از:
- گرگرفتگی
- عرق شبانه
- نوسانات خلقی
- خشکی واژن
- کاهش میل جنسی
بسیاری از علائم یائسگی بعد از گذشت چند سال از بین می روند، اما می توانند ناخوشایند و ناراحت کننده باشند و هورمون درمانی می تواند بسیاری از علائم آن را تسکین دهد. هورمون درمانی می تواند به جلوگیری از پوکی استخوان که بعد از یائسگی شایع تر است، کمک کند. اعتقاد بر این است که فواید هورمون درمانی از خطرات آن بیشتر است. اما اگر نگرانی در مورد استفاده از هورمون درمانی دارید با پزشک مشورت کنید. به محض شروع علائم یائسگی می توانید هورمون درمانی را شروع کنید و نیازی به انجام آزمایشات در مرحله اول ندارید.
هورمون درمانی با دوز کم شروع می شود که ممکن است در مراحل بعدی افزایش یابد.
پزشک هورمون درمانی را برای 3 ماه توصیه می کند تا ببیند آیا تاثیری برای شما دارد. اگر تاثیر لازم را نداشته باشد، ممکن است دوز یا نوع هورمون درمانی را که مصرف می کنید، تغییر دهد.
گروه هدف هورمون درمانی
هورمون درمانی برای بیشتر زنان که علائم مربوط به یائسگی دارند می توانند انجام شود.
هورمون درمانی می تواند در موارد زیر مناسب باشد:
- در افراد با سابقه سرطان پستان، تخمدان یا رحم
- سابقه لخته شدن خون
- فشار خون بالا درمان نشده
- بیماران کبدی
- زنان باردار
انواع مختلف هورمون درمانی وجود دارد و پیدا کردن بهترین گزینه برای شما می تواند مشکل باشد.
بیشتر زنان می توانند ترکیبی از هورمون های استروژن و پروژستروژن را در هورمون درمانی مصرف کنند، اگرچه زنانی که رحم ندارند هم می توانند از استروژن به تنهایی استفاده کنند.
پزشک حتی احتمال دارد قبل از پیدا کردن بهترین نوع هورمون درمانی مناسب شما، مجبور باشد بیش از یک نوع آن را تجویز و امتحان کند.
هیچ محدودیتی در مورد مدت زمان استفاده از هورمون درمانی وجود ندارد، اما در مورد اینکه چه مدت درمان را باید ادامه بدهید بهتر است با پزشک مشورت کنید.
اکثر خانم ها پس از برطرف شدن علائم یائسگی، مصرف آن را متوقف می کنند.
کاهش ابتلا به سرطان با انواع هورمون درمانی ارتباط دارد. پس از قطع مصرف هورمون درمانی، خطر ابتلا به سرطان پستان بیشتر می شود.
هورمون درمانی را می توانید به طور ناگهانی یا به تدریجی متوقف کنید. اما بهتر است به صورت تدریجی میزان هورمون درمانی را کاهش دهید و بعد آن را متوقف کنید زیرا احتمال بازگشت علائم کمتر می شود.
در صورت ادامه و یا تشدید عوارض هورمون تراپی پس از قطع آن با پزشک مشورت کنید.
عوارض هورمون درمانی
هورمون درمانی مانند هر دارو، می تواند عوارض جانبی ایجاد کند. اما عوارض معمولاً طی 3 ماه بعد از شروع درمان بروز می کنند.
عوارض جانبی رایج، عبارتند از:
- حساسیت پستان
- سردرد
- احساس بیماری
- سوء هاضمه
- درد شکم
- خون ریزی واژن
انواع هورمون ها جایگزین
هورمون درمانی جایگزین هورمون هایی می شود که به دلیل یائسگی دیگر در بدن زن تولید نمی شوند. دو هورمون اصلی مورد استفاده در هورمون درمانی استروژن و پروژستروژن هستند.
هورمون درمانی شامل مصرف هر دو هورمون (هورمون درمانی ترکیبی) یا صرفاً مصرف استروژن (هورمون درمانی تنها با استروژن) است.
بیشتر زنان هورمون درمانی ترکیبی را مصرف می کنند زیرا مصرف استروژن به تنهایی می تواند خطر ابتلا به سرطان رحم (آندومتر) را افزایش دهد. مصرف پروژستروژن در کنار استروژن خطر سرطان زایی را کاهش می دهد.
هورمون درمانی زنان تنها با استروژن معمولاً فقط برای زنانی که رحم خود را در طی هیسترکتومی برداشته اند توصیه می شود.
راه های استفاده از هورمون درمانی
این درمان به چندین شکل مختلف تجویز می شود.
قرص
قرص ها، یکی از رایج ترین انواع این نوع درمان هستند و آن ها معمولاً روزی یک بار مصرف می شوند.
هر دو نوع هورمون درمانی ترکیبی یا استروژن به صورت قرص در دسترس هستند. برای برخی از زنان قرص می تواند ساده ترین روش برای درمان باشد.
با این وجود، باید توجه داشت که برخی از خطرات هورمون درمانی، مانند لخته شدن خون در قرص ها در مقایسه با سایر اشکال هورمون درمانی بیشتر است.
پچ های پوستی
پچ های پوستی نیز یک روش معمول در مصرف هورمون درمانی است. شما پچ ها را به پوست خود می چسبانید و هر چند روز یک بار آن ها را عوض می کنید.
در صورت عدم امکان مصرف قرص، پچ های پوستی گزینه بهتری نسبت به مصرف قرص ها می باشد.
استفاده از پچ های پوستی همچنین می تواند به جلوگیری از برخی عوارض جانبی هورمون درمانی مانند سوء هاضمه کمک کند و برخلاف قرص ها، خطر لخته شدن خون را افزایش نمی دهد.
ژل استروژن
ژل استروژن، نوعی هورمون درمانی است و روزی یک بار روی پوست مالیده می شود.
مانند پچ های پوستی، ژل استروژن نیز می تواند یک روش مناسب برای هورمون درمانی باشد و خطر لخته شدن خون را افزایش نمی دهد. اما اگر هنوز شما رحم خود را جراحی نکرده اید، باید نوعی از پروژستروژن را جداگانه مصرف کنید تا خطر ابتلا به سرطان رحم را کاهش دهد.
کاشت هورمون
هورمون درمانی همچنین در پوست شما با بی حسی موضعی، به عنوان ایمپلنت های کوچک زیر پوست (معمولاً در ناحیه شکم) انجام می گیرد.
ایمپلنت، به تدریج استروژن را آزاد می کند اما بعد از چندین ماه احتمال دارد نیاز به تعویض داشته باشد.
در استفاده از ایمپلنت هم اگر رحم خود را جراحی نکرده باشید، باید پروژستروژن را جداگانه مصرف کنید.
یکی دیگر از گزینه های کاشت، سیستم داخل رحمی (IUS) است. IUS هورمون پروژستروژن را در رحم آزاد می کند و می تواند 3 تا 5 سال در محل خود بماند. IUS، همچنین به عنوان پیشگیری از بارداری هم عمل می کند.
ایمپلنت های هورمون درمانی به طور گسترده ای در دسترس نیست و اغلب استفاده نمی شود.
استروژن واژن
استروژن همچنین به عنوان یک کرم، پیسری یا حلقه در داخل واژن شما قرار می گیرد.
استروژن واژن، می تواند به درمان خشکی واژن کمک کند، اما برای علائم دیگری مانند گر گرفتگی تاثیری ندارد.
استروژن واژن عوارض هورمون درمانی را ندارد و خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش نمی دهد و حتی می توانید بدون مصرف پروژستروژن، در صورتی که اگر هنوز رحم دارید از آن استفاده کنید.
روش های درمانی هورمون درمانی
2 نوع روال هورمون درمانی، هورمون درمانی چرخه ای و هورمون درمانی ترکیبی مداوم هستند.
هورمون درمانی سیکلیک
هورمون درمانی سیکلیک، یا هورمون درمانی متوالی، اغلب برای خانم هایی که هورمون درمانی ترکیبی و علائم یائسگی دارند اما هنوز دوره یائسگی آن ها شروع نشده، توصیه می شود.
دو نوع هورمون درمانی سیکلیک وجود دارد:
هورمون درمانی سیکلیک ماهانه: در هورمون درمانی چرخه ای ماهانه، شما هر روز استروژن مصرف کرده و برای 14 روز آخر سیکل قاعدگی در کنار آن پروژستروژن استفاده می کنید. هورمون درمانی ماهانه معمولاً برای زنانی که دارای دوره های منظم قاعدگی هستند توصیه می شود.
هورمون درمانی سیکلیک 3 ماهه: در هورمون درمانی سیکلیک 3 ماهه هر روز استروژن مصرف کرده و هر 3 ماه حدود 14 روز در کنار آن پروژستروژن استفاده می کنید.
هورمون درمانی سیکلیک 3 ماهه معمولاً برای زنانی که دوره های نامنظم قاعدگی دارند، توصیه می شود. شما باید هر 3 ماه یک دوره قاعگی داشته باشید.
هورمون درمانی ترکیبی مداوم
هورمون درمانی ترکیبی مداوم، معمولاً برای زنانی که یائسه هستند توصیه می شود و شامل مصرف استروژن و پروژستروژن هر روز و بدون وقفه است.
عوارض جانبی هورمون درمانی
مانند هر دارویی، هورمون های مورد استفاده در جایگزینی هورمون درمانی می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند.
هرگونه عارضه جانبی معمولاً با گذشت زمان بهبود می یابد، بنابراین بهتر است که در صورت امکان حداقل 3 ماه به درمان ادامه دهید.
در صورت بروز عوارض جانبی شدید با پزشک مشورت کنید یا مدت زمان درمان را بیشتر از سه ماه ادامه دهید.
عوارض جانبی استروژن
عوارض اصلی مصرف استروژن شامل موارد زیر است:
- نفخ
- حساسیت پستان
- تورم در قسمت های دیگر بدن
- احساس بیماری
- گرفتگی عضلات پا
- سردرد
- سوء هاضمه
- خون ریزی واژن
این عوارض جانبی اغلب بعد از چند هفته از بین می روند.
برای کاهش عوارض جانبی، سعی کنید:
- مصرف دوز استروژن همراه با غذا، چون می تواند به بهبودی احساس بیماری و سوء هاضمه کمک کند.
- خوردن یک رژیم کم کربوهیدرات کم چرب، که ممکن است باعث کاهش حساسیت پستان شود.
- انجام ورزش منظم و حرکات کششی، می تواند در رفع گرفتگی پا کمک کند.
اگر عوارض جانبی در طولانی مدت ادامه پیدا کند، پزشک احتمال دارد شیوه مصرف یا دوز استروژن را تغییر دهد.
عوارض جانبی پروژستروژن
عوارض اصلی مصرف پروژستروژن شامل موارد زیر است:
- حساسیت پستان
- تورم در قسمت های دیگر بدن
- سردرد یا میگرن
- نوسانات خلقی
- افسردگی
- آکنه
- درد شکمی
- کمردرد
- خون ریزی واژن
مانند عوارض جانبی استروژن، این موارد معمولاً پس از گذشت چند هفته از بین می روند.
چاقی و هورمون درمانی
بسیاری از زنان بر این باورند که مصرف هورمون درمانی باعث چاقی آن ها می شود، اما هیچ مدرکی برای اثبات این ادعا وجود ندارد.
ورزش منظم و خوردن یک رژیم غذایی سالم به شما کمک می کند وزن خود را در حد مناسب نگه دارید.
سرطان پستان
هورمون درمانی همچنین با افزایش خطر لخته شدن خون و انواع خاصی از سرطان همراه است.
زنانی که بیش از یک سال از هورمون درمانی مصرف می کنند در مقایسه با زنانی که هرگز از هورمون درمانی استفاده نمی کنند خطر ابتلا به سرطان پستان بیشتری دارند.
اگر کمتر از 1 سال از هورمون درمانی استفاده کنید، خطر ابتلا به سرطان پستان افزایش نمی یابد.
به دلیل خطر ابتلا به سرطان سینه، حضور در همه برنامه های غربالگری سرطان پستان در صورت مصرف هورمون درمانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
سرطان تخمدان
یک مطالعه جدید نشان داد که برای هر 1000 زن که به مدت 5 سال هورمون درمانی مصرف می کنند، 1 مورد سرطان تخمدان وجود دارد.
تصور می شود هرگونه افزایش خطر ابتلا به سرطان تخمدان پس از قطع هورمون درمانی، کاهش یابد.
سرطان رحم
تنها هورمون درمانی با استروژن می تواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد، برای همین فقط در خانم هایی که رحم ندارند، استفاده می شود.
مصرف هورمون درمانی ترکیبی، به ویژه یک دوره هورمون درمانی ترکیبی خطر سرطان رحم را تا حد زیادی کاهش می دهد.
اگر رحم خود را جراحی نکرده اید و هورمون درمانی مصرف می کنید، مهم است که هر دو دارو را طبق توصیه پزشک مصرف کنید تا از افزایش خطر ابتلا به سرطان رحم خودداری کنید.
لخته شدن خون
شواهد نشان می دهد که مصرف قرص هورمون درمانی می تواند خطر لخته شدن خون را افزایش دهد.
اما خطر لخته شدن خون از پچ های پوستی یا ژل ها افزایش نمی یابد.
بیماری قلبی و سکته مغزی
شواهد نشان می دهد که:
هورمون درمانی قبل از 60 سالگی، خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را به میزان قابل توجهی افزایش نمی دهد. مصرف قرص استروژن تا حدودی خطر سکته مغزی را افزایش می دهد، اما خطر سکته مغزی برای خانم های زیر 60 سال به طور کلی بسیار کم است.
گزینه های جایگزین هورمون درمانی
اگر شما قادر به استفاده از هورمون درمانی نباشید، می توانید روش های جایگزین هورمون درمانی را برای کنترل علائم یائسگی خود در نظر بگیرید.
درمان جایگزین هورمون درمانی عبارتند از:
اقدامات سبک زندگی: مانند ورزش منظم، خوردن رژیم غذایی سالم، پرهیز از مصرف قهوه و غذاهای پرادویه، ترک الکل و قطع سیگار
داروهای ضد افسردگی: بعضی از داروهای ضد افسردگی می توانند به درمان گر گرفتگی و تعریق شبانه شما کمک کنند، اگرچه می توانند عوارض جانبی ناخوشایندی مانند تحریک و سرگیجه هم ایجاد کنند.
ادعا می شود که چندین راه حل درمانی مانند هورمون های زیست شناختی برای علائم یائسگی وجود دارد، اما این راه حل ها توصیه نمی شود زیرا مشخص نیست که چقدر مطمئن و مؤثر هستند.
- یک رژیم متعادل می تواند به شما کمک کند تا وزن خود را حفظ کرده و استخوان های شما را سالم نگه دارد.
- اگر شب احساس گرما و تعریق شب دارید لباس گشاد بپوشید و در اتاق خنک و تهویه مطبوع بخوابید.
- از کافئین، الکل و غذاهای تند پرهیز کنید زیرا همه آن ها باعث گرگرفتگی می شوند.
- سعی کنید سطح استرس خود کاهش دهید، حتماً استراحت کنید و راه های مدیریت استرس را یاد بگیرید. فعالیت هایی مانند یوگا و تای چی ممکن است به شما کمک کند.
- اگر سیگار می کشید از مصرف سیگار خودداری کنید. ترک سیگار به کاهش گر گرفتگی و خطر ابتلا به شرایط جدی سلامتی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی و سرطان کمک خواهد کرد.
- روان کننده یا مرطوب کننده واژن را در صورت خشکی واژن امتحان کنید.
آخرین دیدگاه‌ها