مرده زایی ، اغلب به عنوان تولد نوزاد مرده، تعریف می شود که پس از هفته 20 بارداری اتفاق میفتد. سقط نوزاد که قبل از 20 هفته اتفاق میفتد معمولاً سقط جنین محسوب می شود.
متأسفانه، مرده زایی نسبتاً شایع است و تقریباً از هر 160 بارداری یک مورد رخ می دهد. در ایالات متحده، هر ساله تقریباً 26000 مرده زایی وجود دارد. سالانه تقریباً 3.2 میلیون مرده زایی در سراسر جهان صورت می گیرد. حدود 80٪ از نوزادان مرده زودرس هستند (قبل از هفته 37 بارداری اتفاق میفتد)، نیمی از مرده زایی ها قبل از 28 هفته رخ می دهد.
علائم مرده زایی
مرده زایی می تواند بدون علائم رخ دهد، اما علت اصلی آن عدم احساس حرکت جنین است. پزشكان معمولاً به زناني كه 28 هفته از بارداري آنها گذشته است، توصیه می کنند كه تعداد لگد هاي جنيني را حداقل يك بار در روز پيگيري كنند. تعداد ضربات کم یا به خصوص زیاد می تواند تا حدودی نگران کننده باشد. ممکن است پزشک از شما بخواهد در آزمایشی موسوم به تست غیر استرس (NST) شرکت کنید که سلامت کودک شما را بررسی کند.
درست مانند بزرگسالان، نوزادان روزهایی دارند که بیشتر از سایرین فعال هستند. یک روش موثر برای تحریک کودک و کنترل حرکت آن، نوشیدن آب و سپس دراز کشیدن است. معمولاً کودک در 30 دقیقه یا بیشتر با ضربات پا به این وضعیت جواب می دهد. به غریزه خود اعتماد کنید. اگر احساس می کنید کودک شما تحرک کمتری دارد یا زیاد بیش از حد فعال است، با پزشک خود تماس بگیرید.
وقتی صحبت از سلامتی کودک می شود نمی توان شهود مادر را دست کم گرفت.
در حقیقت، یک بررسی در سال 2017 نشان داد که افزایش چشمگیر فعالیت شدید گزارش شده توسط مادر، گاهی اوقات با مرده زایی همراه است. در عین حال، به خاطر داشته باشید که بیشتر تغییرات در فعالیت های کودک کاملاً طبیعی است و نگرانی بیش از حد در مورد آن می تواند برای شما و کودک شما بسیار استرس زا باشد.
سایر علائم هشدار دهنده احتمالی شامل درد شدید شکم یا کمر و خونریزی واژینال است که می تواند نشان دهنده کندگی جفت باشد. همیشه در صورت بروز علائم و در صورت نگرانی با پزشک خود تماس بگیرید.
علل مرده زایی
در حالی که 25٪ تا 60٪ موارد مرده زایی غیرقابل توضیح است، مجموعه ای از عوامل شناخته شده می تواند باعث تولد نوزادان مرده شود، از جمله موارد زیر:
- نقایص هنگام تولد: ناهنجاری های کروموزومی در نوزاد یا نقایص مادرزادی، مانند آنسفالی، باعث 14٪ از موارد تولد مرده می شود.
- عفونت ها: در کشورهای پیشرفته، حداکثر 24٪ از موارد مرده زایی (و یا سقط جنین) مربوط به عفونت ها مانند واژینوز باکتریایی، استرپتوکوک گروه B، پاروویروس B19 (بیماری پنجم)، مسمومیت با لیستریا، ویروس سیتومگال، تبخال دستگاه تناسلی و سیفلیس است. به احتمال زیاد عفونت باعث زایمان زودرس (20 تا 28 هفته حاملگی) نسبت به مرده زایی بعد از 28 هفته می شود.
- قطع شدن جفت: وقتی جفت زودرس از دیواره رحم جدا شود، این شرایط به عنوان کندگی جفت شناخته می شود. درجاتی از کندگی جفت در 1٪ از حاملگی ها اتفاق میفتد. خطر تولد نوزاد مرده به درجه کندگی جفت بستگی دارد، جدایی 50٪ یا بیشتر باعث مرده زایی می شود.
- اختلالات بند ناف: اختلالات بند ناف، مانند گره در بند ناف، طناب افتاده (وقتی بند ناف قبل از کودک از واژن خارج و فشرده می شود)، یا بند نافی که به دور گردن کودک پیچیده باشد، حدود 10 ٪ مرده زایی را شامل می شود. با این حال، بسیاری از نوزادان با بند ناف در گردن خود متولد می شوند بدون اینکه مشکلی رخ دهد.
عوامل خطر مرده زایی
مانند اکثر عوارض و تلفات بارداری، تولد نوزادان مرده اغلب بدون هیچ گونه عامل خطر مشخصی رخ می دهد. با این حال، برخی از عوامل خطر مرتبط با افزایش خطر مرده زایی، عبارتند از:
- چاقی
- خوابیدن به پشت
- سیگار کشیدن
- جنسیت جنین مذکر
- عقب ماندگی رشد داخل رحمی
- عدم مراقبت های دوران بارداری
- سن مادر بیشتر از 35 یا کمتر از 2 1
- حاملگی های دوقلو (و سایر مالتیپل)
- پره اکلامپسی (فشار خون بالا ناشی از بارداری)
- ضربه شکمی مربوط به تصادفات رانندگی، سقوط یا خشونت خانگی
- مصرف الکل یا دارو (چه با نسخه و چه بدون نسخه) در دوران بارداری
- سابقه تولد زودرس، توکسمی یا تاخیر رشد داخل رحمی در بارداری قبلی
- سابقه مرده زایی، سقط جنین یا مرگ نوزاد (مرگ در 28 روز اول زندگی)
- حاملگی های بعد از موعد یا بارداری های دیرتر از هفته 41 تا 42 حاملگی
- شرایط بهداشتی مادران، به ویژه فشار خون بالا و دیابت، لوپوس، بیماری کلیوی و برخی از اختلالات لخته شدن خون
- نژاد (شیوع بالاتری در زنان سیاه پوست نسبت به زنان سفیدپوست بدون در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی اجتماعی)
با این حال، بسیاری از موارد تولد مرده توسط عوامل خطر بالا توضیح داده نمی شود. اکثر موارد مرده زایی که در کشورهایی با دسترسی به مراقبت های بهداشتی با کیفیت بالا اتفاق میفتد، مانند ایالات متحده، در زنان بدون عوامل خطر ایجاد شده رخ می دهد.
پیشگیری از مرده زایی
در برخی موارد احتمال پیشگیری از تولد نوزاد مرده وجود دارد و در موارد دیگر پیشگیری امکان پذیر نیست. به عنوان بخشی از مراقبت های دوران بارداری، پزشکان علائم اولیه مشکلات مادر و کودک را بررسی می کنند. هنگامی که عوامل خطر مانند فشار خون بالا وجود دارد، گاهی اوقات پزشک و بیمار می توانند برای کاهش خطر اقدام کنند. به همین دلیل مراقبت منظم قبل از تولد بسیار مهم است.
برای زنانی که در معرض خطر افزایش تولد نوزاد مرده قرار دارند، مشاوره با یک متخصص زنان و زایمان متخصص در بارداری پر خطر باید در نظر گرفته شود.
برای بارداری با ریسک متوسط، بهترین کارهایی که می توانید برای جلوگیری از تولد نوزاد مرده انجام دهید، مراقبت از سلامت کلی بدن و کنترل علائم مشکل در بارداری است.
- به جای پشت به پهلو بخوابید.
- سعی کنید قبل از بارداری به یک وزن مناسب برسید.
- در صورت بروز درد شکم، خارش یا خونریزی واژینال، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
- در دوران بارداری سیگار نکشید، از مصرف الکل خودداری کنید و از داروهای تفریحی استفاده نکنید.
- ضربات کودک خود را کنترل کرده و در صورت مشاهده تغییراتی که باعث نگرانی شما می شود، به پزشک خود اطلاع دهید.
- از غذاهایی که ممکن است منجر به مسمومیت غذایی شود مانند پنیرهای نرم، لبنیات غیر پاستوریزه و گوشت های خام خودداری کنید.
با این حال، در بسیاری از موارد، از جمله ناهنجاری های بند ناف، جدا شدن جفت، شرایط کروموزومی یا سایر مشکلات غیرقابل پیش بینی، تولد نوزاد مرده می تواند بدون هشدار رخ دهد و به ندرت قابل پیشگیری است.
از آنجایی که تخمین زده می شود بارداری های طولانی مدت در 14٪ از موارد مرده زایی نقش داشته باشد، مدیریت دقیق بارداری به تاخیر افتاده ضروری است.
درمان مرده زایی
اگر مشخص شد که کودک شما در یک معاینه قبل از تولد ضربان قلب ندارد، پزشک شما باید عدم وجود ضربان قلب را تأیید کند. سونوگرافی معمولاً ابتدا انجام می شود. اگر مشخص شود که نوزاد فوت کرده است، گزینه های مختلفی برای زایمان نوزاد وجود دارد.
یک احتمال این است که بلافاصله برنامه القایی پزشکی را تعیین کنید. در صورت نشان دادن ممکن است سزارین توصیه شود. گزینه دیگر این است که صبر کنید تا ببینید در طی یک یا دو هفته خود به خود جنین سقط می شود یا نه. برخی از خطرات انتظار (مانند لخته شدن خون) وجود دارد، بنابراین شناخت کامل خطرات و مزایای این گزینه ها مهم است. پزشک می تواند به شما کمک کند تا بهترین تصمیم را در این زمینه بگیرید.
کنار آمدن با غم و اندوه تولد نوزاد مرده
اگر شما تولد یک نوزاد مرده را تجربه کرده اید، ممکن است با احساس سرزنش از خود روبرو شوید. حتی اگر از دست دادن نوزاد احتمالاً تقصیر شما نبوده باشد. ممکن است علاوه بر غم و اندوه خود، دچار افسردگی پس از زایمان شوید.
مهمترین نکته ای که باید بدانید این است که هنگام بهبود جسمی و عاطفی، غمگین شدن اشکالی ندارد. چندین مرحله معمول در بهبود عاطفی پس از تولد مرده وجود دارد. اما هر زن (و همسر و عزیزانشان) این موارد را به روش های مختلف و زمان بندی متفاوت تجربه می کنند. در حین بهبودی، صبور و عاشق خود باشید.
بسیاری از والدین مدتها قبل از تولد پیوند عمیقی با نوزادان خود برقرار می کنند. قطع این پیوند از طریق مرده زایی آسیب زا است. لازم نیست غم و اندوه خود را توجیه کنید. ناراحتی اشکالی ندارد، اما اگر غرق در افکار منفی شده اید، از عزیزان، دکتر و یا یک مشاور خود کمک بگیرید.
در کنار آمدن با غم و اندوه خود، سعی کنید هنگام بروز احساسات خود نسبت به احساسات شریک زندگی و سایر عزیزان خود حساس باشید. درک کنید که شریک زندگی شما نیز غمگین است، حتی اگر غم و اندوه خود را به همان شکل ابراز نکنند. آنها ممکن است سعی کنند تا شما دلداری دهند. به اشتراک گذاشتن احساسات خود می تواند به شما کمک کند تا با هم بهبود پیدا کنید.
سعی کنید صبور باشید و گوش شنوا داشته باشید. صحبت در مورد ضرر ممکن است یک گزینه درمانی باشد و شما را به هم نزدیک کند. سعی کنید علائم افسردگی پس از زایمان را در همسرتان دنبال کنید و به او پیشنهاد کنید که در صورت نگرانی به پزشک مراجعه کند یا با یک مشاور صحبت کند.
کودک خود را در آغوش بگیرید.
برخی والدین می دانند که در آغوش گرفتن کودک برای روند کنار آمدن با مرده زایی بسیار ضروری است. در حالی که دیگران اصلاً نمی خواهند کودک را ببینند. در هر صورت، تجربه زایمان یک نوزاد مرده قطعاً قلب مادر را آزار خواهد داد. از طرفی هم، برخی تحقیقات نشان می دهد که در آغوش گرفتن کودک ممکن است خطر افسردگی بالینی را افزایش دهد. اما والدین باید برای این شرایط تصمیم بگیرند. فقط آنها می دانند که هنگام پردازش غم و اندوه خود چه احساسی دارند و چه چیزی ممکن است برای آنها مفید باشد.
بعضي از والدين كه نوزاد خود را بغل نمی کنند بعداً پشيمان مي شوند. اگر مطمئن نیستید که می خواهید چه کاری انجام دهید، با پرستار متخصص زنان و زایمان صحبت کنید. آنها ممکن است در مورد آنچه بیشترین کمک را به دیگران که در شرایط مشابه قرار دارند، کرده است توصیه بهتری داشته باشند.
اگر فرزندان دیگری دارید، باید در مورد از دست دادن خود با آنها صحبت کنید. استفاده از زبان مناسب سن برای توضیح موضوع پیش آمده بسیار مهم است. کودکان باید با از دست دادن یک خواهر و برادر کنار بیایند.
