قلیایی و اسیدی بودن واژن به تعادل pH واژن اشاره دارد. ما در این مقاله سعی کرده ایم راهکارهای تعادل اسیدی و یا قلیایی بودنو حفظ پ اچ واژن را بررسیی کنیم. حفظ تعادل pHواژن بخش مهمی از مکانیسم خود حفظ آن است. اگر بیش از حد قلیایی شود، میکروارگانیسم های مهاجم می توانند فضا را مستعمره کنند و باعث ناراحتی جدی شوند. اگر بیش از حد اسیدی شود، سلامت باروری ممکن است آسیب ببیند. بنابراین مهم است که بدانید سطح pH “طبیعی” چیست و در صورت از بین رفتن آن، چه داروهای طبیعی برای بازگرداندن تعادل pH واژن وجود دارد.
pH واژن چیست و چه نقشی در سلامت زنان دارد؟
pH واژن معیاری برای سنجش میزان اسیدی یا قلیایی بودن محیط داخلی واژن است. مقیاس pH از 0 تا 14 است؛ عدد 7 خنثی، کمتر از 7 اسیدی، و بیشتر از 7 قلیایی محسوب میشود. تغییر pH واژن در طول زندگی طبیعی است. محدوده طبیعی pH واژن برای زنان در سنین باروری بین 3.8 تا 4.5 است که نشاندهنده محیطی اسیدی است. این اسیدیته به لطف باکتریهای مفید به نام لاکتوباسیلوس ایجاد میشود که با تولید اسید لاکتیک و پراکسید هیدروژن، محیط واژن را برای جلوگیری از رشد باکتریها و قارچهای مضر ایمن نگه میدارند.
با این حال، به دلایل مختلف، تعادل pH طبیعی واژن ممکن است تغییر کند و شروع به قلیایی شدن کند. برای شما مهم است که از چنین تغییری آگاه باشید زیرا یک محیط قلیایی ممکن است واژن شما را در برابر عفونت آسیب پذیر کند.
اهمیت تعادل pH واژن
- محافظت در برابر عفونتها: محیط اسیدی واژن از رشد میکروبهای مضر مانند قارچ کاندیدا یا باکتریهای عامل واژینوز باکتریال جلوگیری میکند.
- حمایت از باروری: pH مناسب واژن به محافظت از اسپرمها در برابر باکتریهای مضر کمک میکند.
- کاهش تحریکات و ناراحتی: تعادل pH از بروز خارش، سوزش، یا بوی نامطبوع جلوگیری میکند.
اگر pH واژن بیش از حد اسیدی یا قلیایی شود، ممکن است خطر عفونت یا مشکلات باروری افزایش یابد. در ادامه، به نشانهها و روشهای تشخیص این عدم تعادل میپردازیم.
برای اطلاعات بیشتر مقاله “بهترین روش های درمان خارش واژن” را مطالعه کنید.
از کجا بفهمیم واژن اسیدی یا قلیایی است؟
تشخیص وضعیت pH واژن میتواند با روشهای خانگی یا استفاده از کیتهای تست انجام شود. بیشتر کیت های تست خانگی شامل یک نوار کاغذی است که با نگه داشتن روی دیواره واژن برای مدت زمان مشخصی تغییر رنگ می دهد. ترشحات سالم واژن معمولاً مایعی ژل مانند شفاف یا سفید است. عدم تعادل pH می تواند باعث تغییر رنگ ترشحات شما و به مرور زمان زرد، خاکستری یا سفید شیری شود. همچنین ممکن است بافت خود را تغییر دهد و مانند پنیر دلمه به نظر برسد. در زیر، نشانههای کلیدی و روشهای تشخیص توضیح داده شده است.
نشانه های واژن اسیدی (pH کمتر از 3.8)
- ترشحات غیرعادی: ترشحات غلیظ، سفید، یا شبیه به پنیر دلمه.
- خارش و سوزش: احساس ناراحتی در ناحیه واژن، بهویژه هنگام ادرار یا رابطه جنسی.
- بوی غیرطبیعی: بوی تند یا ترش که ممکن است با عفونت قارچی همراه باشد. برای اطلاعات بیشتر به مقاله “بوی بد واژن نشان دهنده چیست؟” مراجعه کنید.
نشانه های واژن قلیایی (pH بیشتر از 4.5)
- ترشحات بدبو: بوی ماهیمانند یا نامطبوع، بهویژه پس از رابطه جنسی.
- تغییر رنگ ترشحات: ترشحات خاکستری، زرد، یا سبز.
- خارش یا سوزش: احساس تحریک در ناحیه واژن.
- افزایش خطر عفونت: محیط قلیایی شرایط را برای رشد باکتریهای مضر مانند تریکوموناس یا واژینوز باکتریال فراهم میکند.
روش های تشخیص pH واژن
- کیتهای تست pH: این کیتها شامل نوارهای تست هستند که با تماس با دیواره واژن تغییر رنگ میدهند. رنگ نوار را با نمودار موجود در کیت مقایسه کنید تا سطح pH مشخص شود.
- علائم بدنی: توجه به تغییر در رنگ، بو، یا بافت ترشحات واژن میتواند نشانهای از عدم تعادل باشد.
- مشاوره پزشکی: اگر علائم غیرعادی دارید، بهتر است برای تشخیص دقیق با پزشک مشورت کنید.
اگر نمیدانید واژن شما اسیدی یا قلیایی است، همین حالا با متخصص زنان در پزشکت مشورت کنید تا وضعیت pH واژن خود را بررسی کنید.
بیش از ۱۱۲ پزشک آنلاین و آماده پاسخگویی
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان و متخصصان زنان و زایمان
مطالعه بیشتر: علت ترشحات زیاد واژن چیست؟

علت قلیایی یا اسیدی شدن واژن چیست؟
عوامل متعددی میتوانند تعادل pH واژن را به هم بزنند. در ادامه، شایعترین دلایل توضیح داده شده است:
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی در دورههای مختلف زندگی مانند قاعدگی، بارداری، یا یائسگی میتوانند pH واژن را تحت تأثیر قرار دهند. به عنوان مثال:
- قاعدگی: خون قاعدگی کمی قلیایی است و میتواند pH واژن را موقتاً افزایش دهد.
- بارداری: تغییرات هورمونی ممکن است باعث کاهش اسیدیته شود.
- یائسگی: کاهش استروژن میتواند pH واژن را به بالای 4.5 برساند.
استفاده از صابون یا شوینده های قوی
شویندههای معطر یا صابونهای قوی میتوانند باکتریهای مفید واژن را از بین ببرند و محیط را قلیایی کنند. دوش واژینال (شستشوی داخلی واژن) نیز به شدت مضر است و تعادل pH را مختل میکند.
رابطه جنسی بدون کاندوم
مایع منی به طور طبیعی قلیایی است و میتواند pH واژن را موقتاً افزایش دهد. استفاده از کاندوم میتواند این تأثیر را کاهش دهد.
عفونت قارچی یا باکتریایی
- عفونت قارچی: رشد بیش از حد قارچ کاندیدا در واژن میتواند باعث ترشحات سفید، خارش و درد در هنگام مقاربت یا ادرار شود. تحقیقات نشان می دهد که عفونت کاندیدا ممکن است خطر ابتلا به HIV را افزایش دهد.
- واژینوز باکتریال: این عفونت با رشد بیش از حد باکتریهای مضر باعث بوی نامطبوع شبیه ماهی و ترشحات خاکستری، زرد یا سفید میشود. همچنین ممکن است باعث ناراحتی، خارش یا احساس سوزش در واژن شود.
- تریکومونیازیس: یک عفونت مقاربتی بسیار شایع است که توسط تریکوموناس واژینالیس، یک انگل ایجاد می شود. ترشحات سبز مایل به زرد که به نظر می رسد کف آلود، خارش شدید، ادرار دردناک و نقاط قرمز کوچک روی دهانه رحم از علائم شایع مرتبط با تریک هستند. این عفونت خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم و عوارض بارداری را افزایش می دهد.
مصرف آنتی بیوتیک ها
آنتیبیوتیکها میتوانند باکتریهای مفید لاکتوباسیلوس را از بین ببرند و باعث قلیایی شدن واژن شوند.
مطالعه بیشتر: 6 علت ترشح سبز واژن
تأثیر قلیایی و اسیدی بودن واژن بر باروری و بارداری
تعادل pH واژن نقش مهمی در باروری و سلامت بارداری دارد:
- محیط قلیایی و باروری: محیط کمی قلیایی میتواند به زنده ماندن اسپرمها کمک کند، زیرا اسپرمها در محیط اسیدی ضعیفتر عمل میکنند. با این حال، اگر واژن بیش از حد قلیایی شود، خطر عفونتهایی مانند واژینوز باکتریال افزایش مییابد که میتواند به باروری آسیب برساند.
- محیط اسیدی و بارداری: محیط بیش از حد اسیدی ممکن است حرکت اسپرمها را مختل کند و شانس باروری را کاهش دهد.
- خطر عفونت در بارداری: عدم تعادل pH میتواند خطر زایمان زودرس یا عفونتهای رحمی را افزایش دهد.
برای بررسی تأثیر pH واژن بر باروری، با متخصص زنان در پزشکت مشورت کنید و از سلامت باروری خود مطمئن شوید.

چگونه می توان pH واژن را تست کرد؟
برای بررسی pH واژن، میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
نحوه استفاده از کیت تست pH واژن
- دستهای خود را بشویید و کیت تست را آماده کنید.
- نوار تست را به مدت چند ثانیه (طبق دستورالعمل کیت) در تماس با دیواره واژن قرار دهید.
- رنگ نوار را با نمودار موجود در کیت مقایسه کنید تا سطح pH مشخص شود.
- در صورت غیرطبیعی بودن نتیجه، با پزشک مشورت کنید.
روش تشخیص خانگی بدون کیت
- بررسی ترشحات: تغییر رنگ (زرد، خاکستری، سبز) یا بوی نامطبوع میتواند نشانه عدم تعادل pH باشد.
- توجه به علائم: خارش، سوزش، یا ترشحات غیرعادی ممکن است نشاندهنده مشکل باشد.
- مشاهده تغییرات در طول زمان: اگر علائم پس از چند روز بهبود نیافتند، به پزشک مراجعه کنید.
درمان عدم تعادل pH واژن
برای بازگرداندن تعادل pH واژن، میتوانید از روشهای خانگی و پزشکی زیر استفاده کنید:
درمان خانگی واژن اسیدی یا قلیایی
- استفاده از آب گرم: برای شستشوی ناحیه خارجی واژن فقط از آب گرم یا شویندههای ملایم بدون عطر استفاده کنید.
- اجتناب از دوش واژینال: شستشوی داخلی واژن میتواند تعادل باکتریها را مختل کند.
- لباس زیر مناسب: از لباس زیر نخی و گشاد استفاده کنید تا جریان هوا برقرار شود.
مصرف پروبیوتیک ها و ماست
پروبیوتیکها با افزایش باکتریهای مفید لاکتوباسیلوس به تنظیم pH کمک میکنند. میتوانید:
- ماست طبیعی بدون شکر مصرف کنید.
- مکملهای پروبیوتیک با تجویز پزشک استفاده کنید.
اجتناب از شستشوی زیاد واژن
شستشوی بیش از حد یا استفاده از محصولات شیمیایی قوی میتواند باکتریهای مفید را از بین ببرد. فقط ناحیه خارجی واژن را با آب یا شوینده ملایم تمیز کنید. برای مطالعه بیشتر به مقاله “22 درمان خانگی برای بوی بد واژن” مراجعه کنید.
درمان دارویی در صورت عفونت
- عفونت قارچی: داروهای ضدقارچ مانند فلوکونازول یا کرمهای موضعی.
- واژینوز باکتریال: آنتیبیوتیکهایی مانند مترونیدازول با تجویز پزشک.
- تریکومونیازیس: درمان با آنتیبیوتیکهای خاص مانند مترونیدازول.
اگر علائم عفونت دارید، برای درمان سریع و مؤثر با متخصص زنان در پزشکت تماس بگیرید.

رژیم غذایی مناسب برای تعادل pH واژن
رژیم غذایی میتواند به حفظ تعادل pH واژن کمک کند. در زیر، خوراکیهای مناسب برای تنظیم pH آورده شده است:
خوراکی هایی برای قلیایی کردن واژن
- سبزیجات سبز: اسفناج، کلم بروکلی، و کاهو.
- میوه های تازه: خیار، آووکادو، و لیمو.
- آب نارگیل: به دلیل خاصیت قلیایی، به تعادل pH کمک میکند.
خوراکی هایی برای اسیدی کردن واژن
- ماست طبیعی: حاوی پروبیوتیکهایی که اسیدیته واژن را افزایش میدهند.
- آب زغال اخته: از رشد باکتریهای مضر جلوگیری میکند.
- سرکه سیب: در مقادیر کم میتواند به اسیدی شدن محیط کمک کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
به طور کلی، واژن می تواند به تنهایی سلامت خود را با کمی حمایت از داروهای طبیعی برای بازگرداندن تعادل pH واژن بازیابی کند. با این حال، اگر با هر یک از علائم زیر مواجه شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید:
- ترشحات غیرعادی (زرد، سبز، یا خاکستری) با بوی نامطبوع.
- خارش یا سوزش مداوم در ناحیه واژن.
- درد هنگام ادرار یا رابطه جنسی.
- علائم عدم تعادل pH که پس از چند روز بهبود نیابند.
برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، همین حالا با متخصص زنان در پزشکت مشورت کنید.
مشاوره با متخصص زنان درباره تنظیم pH واژن در پزشکت
تنظیم pH واژن برای حفظ سلامت و پیشگیری از عفونتها حیاتی است. اگر از علائم عدم تعادل pH رنج میبرید یا درباره سلامت باروری خود نگران هستید، پزشکت امکان مشاوره آنلاین با متخصصان زنان را فراهم کرده است. با دریافت راهکارهای دقیق و شخصیسازیشده، میتوانید سلامت واژن خود را بهبود دهید.
همین حالا از طریق ویزیت آنلاین با متخصص زنان، از مشاوره آنلاین برای تنظیم pH واژن بهرهمند شوید.
سخن آخر
واژن در پاکسازی خود از درون و حفظ محیط داخلی خود خوب است. با این حال، عوامل متعددی وجود دارد که ممکن است تعادل pH طبیعی آن را از بین ببرد. سطح pH ایده آل یک واژن سالم، بین اولین چرخه قاعدگی و یائسگی، بین 3.8 تا 4.5 متغیر است. برای کمک به بازگرداندن تعادل pH واژن، می توانید از داروهای طبیعی خاصی در تمرینات روزانه خود استفاده کنید. این می تواند شامل مصرف پروبیوتیک ها، پرهیز از صابون ها یا محصولات پاک کننده واژن و پوشیدن پارچه های قابل تنفس باشد. عدم تعادل pH به طور بالقوه می تواند شما را در برابر بیماری های مقاربتی و UTI آسیب پذیر کند. اگر نگران این هستید که PH واژن شما بیش از حد قلیایی است، یا ممکن است عفونت داشته باشید، باید در اولین فرصت با متخصص زنان خود مشورت کنید.
