عفونت لیستریا، یک عفونت جدی است که معمولاً در اثر خوردن مواد غذایی آلوده به باکتری Listeria monocytogenes ایجاد می شود. عفونت لیستریا به احتمال زیاد می تواند برای زنان باردار، افراد بالای 65 سال و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف بسیار جدی باشد. این بیماری معمولاً از خوردن گوشت های آلوده غیر فرآوری شده و شیر غیرپاستوریزه ناشی می شود. افراد سالم به ندرت از عفونت لیستریا بیمار می شوند، اما این بیماری می تواند برای جنین، نوزادان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف کشنده باشد. درمان سریع با آنتی بیوتیک می تواند در مهار اثرات عفونت لیستریا موثر باشد.
باکتری های لیستریا می توانند در یخچال و فریزر زنده بمانند. بنابراین افرادی که در معرض خطر بیشتری از عفونت های جدی قرار دارند، باید از خوردن انواع مواد غذایی که احتمالاً حاوی باکتری های لیستریا هستند، خودداری کنند. عفونت های لیستریا ممکن است بعضی از قسمت های دیگر بدن از جمله استخوان ها، مفاصل و محل هایی در قفسه سینه و شکم را تحت تاثیر قرار دهد.
شیوع عفونت لیستریا
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها تخمین می زند که لیستریا سومین علت مرگ و میر ناشی از بیماری ناشی از غذا یا مسمومیت غذایی در ایالات متحده است. سالانه 1600 نفر با لیستریا بیمار می شوند و حدود 260 نفر جان خود را از دست می دهند.
علل عفونت لیستریا
باکتری های لیستریا ممکن است در خاک، آب و مدفوع حیوانات وجود داشته باشد و افراد می توانند با خوردن موارد زیر آلوده شوند:
- گوشت آلوده
- سبزیجات خام از خاک یا کود آلوده
- عفونت لیستریا می تواند از مادران آلوده به جنین منتقل شود.
- شیر غیر پاستوریزه یا غذاهایی که با شیر غیرقابل تهیه ساخته شده اند.
- برخی از غذاهای فرآوری شده مانند پنیرهای نرم، هات داگ و گوشت های آماده یخی
عوامل خطر عفونت لیستریا
زنان باردار و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در معرض خطر ابتلا به عفونت لیستریا قرار دارند. زنان باردار نسبت به سایر بزرگسالان سالم به عفونت های لیستری حساسیت بیشتری دارند. اگرچه عفونت لیستریا در زنان باردار ممکن است یک بیماری خفیف ایجاد کند، اما عواقب آن برای نوزادان می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سقط جنین
- زایمان زودرس
- یک عفونت کشنده بالقوه پس از تولد
افراد با سیستم ایمنی ضعیف در معرض خطر ابتلا به عفونت قرار دارند، از جمله:
- مبتلایان به ایدز
- افراد با پیوند اعضاء
- افراد بزرگتر از 65 سال
- بیماران تحت شیمی درمانی
- مبتلایان به دیابت یا بیماری کلیوی
- مصرف کنندگان پردنیزون با دوز بالا یا داروهای آرتریت روماتوئید خاص
علائم عفونت لیستریا
لیستریویا بسته به شخص و بخشی از بدن که تحت تأثیر عفونت قرار گرفته می تواند علائم مختلفی ایجاد کند. لیستریا مانند سایر میکروب های منتقله از غذا می تواند باعث ایجاد تب و اسهال شود اما این نوع عفونت لیستریا به ندرت تشخیص داده می شود. عفونت لیستریا می تواند منجر به بروز علائم مختلفی شود، از جمله:
- تب
- لرز
- اسهال
- حالت تهوع
- دردهای عضلانی
علائم ممکن است چند روز پس از خوردن غذای آلوده تا 30 روز طول بعد از آن ظاهر شوند. در شرایطی که عفونت لیستریا به سیستم عصبی انتشار یابد می تواند منجر به بروز علائم زیر شود:
- سردرد
- گرفتگی گردن
- از دست دادن تعادل
- سردرگمی یا تغییر هوشیاری
علائم عفونت لیستریا در دوران بارداری
عفونت لیستریا باعث علائم خفیف در مادران باردار می شود اما عواقب آن برای جنین می تواند خطرناک و جدی باشد و حتی منجر به مرگ جنین در رحم شود. علائم و نشانه های عفونت لیستریا در یک نوزاد عبارتند از:
- تب
- استفراغ
- تحریک پذیری
- کم اشتهایی
- اختلال در تنفس
زمان ضرورت مراجعه به پزشک در عفونت لیستریا
اگر غذایی خورده اید که احتمال می دهید شاید به عفونت لیستریا آلوده بوده مراقب بروز علائم آن باشید. اگر دچار تب، درد عضلانی، حالت تهوع یا اسهال شده اید سریعا به پزشک مراجعه کنید. این علائم می تواند نشانگر مننژیت باکتریایی، یک عارضه خطرناک برای زندگی عفونت لیستریا باشد. علاوه بر آن، پس از خوردن یک محصول آلوده، مانند غذاهایی که با شیر غیرپاستوریزه درست شده اند مراقب بروز علائم احتمالی باشید.
عوارض عفونت لیستریا
بیشتر عفونت های لیستریا به قدری خفیف هستند که ممکن است به خودی خود برطرف شوند. با این حال، در برخی موارد، یک عفونت با لیستریا می تواند منجر به عوارض جدی شود، از جمله:
- عفونت خونی عمومی
- التهاب غشاها و مایعات اطراف مغز (مننژیت)
پیشگیری عفونت لیستریا
افراد می توانند برای پیشگیری از عفونت لیستریا راهکارهای زیر را رعایت کنند:
- سبزیجات خام را تمیز بشویید. سبزیجات خام را خرد کرده و با آب زیادی تمیز کنید.
- غذای خود را کاملاً بپزید. گوشت، مرغ و تخم مرغ را در دمای مطمئن بپزید تا کاملا پخته شوند.
- یخچال خود را مرتبا تمیز کنید. قفسه ها، کشوها و دستگیره های یخچال را به طور مرتب با آب گرم و صابون بشویید تا باکتری ها از بین بروند.
- بهداشت فردی رعایت شود. دستان خود را قبل و بعد از دست زدن به گوشت خام یا تهیه غذا با آب صابون بشویید. پس از پخت و پز، از آب گرم و صابون برای شستن ظروف، تخته های برش و سایر سطوح تهیه غذا استفاده کنید.
- درجه حرارت یخچال را به اندازه کافی سرد نگه دارید. باکتری های لیستریا در شرایط سرد نمی میرند، اما یخچال خنک می تواند رشد باکتری ها را کندتر کند. دمای یخچال را در 40 درجه فارنهایت (4.4 درجه سانتیگراد) یا زیر آن حفظ کنید.
اقدامات احتیاطی برای افراد در معرض خطر عفونت لیستریا
خانم ها در دوران بارداری و افراد با سیستم ایمنی ضعیف باید مراقب ابتلا به عفونت لیستریا باشند. برخی راهکارها برای پیشگیری در این افراد که بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت هستند، عبارتند از:
پنیرهای نرم و پنیرهای سبک مکزیکی
تخمین زده می شود که پنیرهای نرم ساخته شده با شیر خام 50 تا 160 برابر بیشتر از زمانی که با شیر پاستوریزه ساخته می شوند باعث عفونت لیستریا شوند. اگرچه پاستوریزه کردن شیر، لیستریا را از بین می برد، اما در صورت تهیه شیر با روش های غیربهداشتی، هنوز هم امکان آلودگی به عفونت وجود دارد. بر همین اساس بهتر است پنیرهای نرم مانند پنیر فتا، بری، کاممبرت یا پنیر آبی یا پنیرهای سبک مکزیکی مانند پرسو بلانکو را نخورید، مگر اینکه از روی بسته بندی آنها مشخص باشد که این محصول با استفاده از شیر پاستوریزه ساخته شده است. در مورد استفاده از شیرهای خام و برای پیشگیری از این بیماری بهتر است شیرهای را انتخاب کنید که برچسب روی آنها نوشته شده با شیر پاستوریزه تهیه شده است. آگاه باشید که پنیرهای به سبک اسپانیایی و ساخته شده از شیر پاستوریزه ممکن است باعث ایجاد عفونت های لیستریا شوند.
شیر خام و غیرپاستوریزه
شیر خام و غیر پاستوریزه می تواند باکتری های مضر از جمله لیستریا و سایر میکروب ها را به بدن افراد منتقل کند و منجر به بیماری شود. اگرچه برخی از غذاها می توانند منجر به بیماری و مسمومیت غذایی شوند اما شیر خام یکی از خطرناک ترین آنهاست. سایر محصولات دیگر تهیه شده از شیرخام مانند پنیر نرم، بستنی و ماست نیز می تواند باعث عفونت های خطرناک شود. هنگام مصرف این محصولات، اطمینان حاصل کنید که آنها از شیر پاستوریزه تهیه شده اند.
توصیه هایی برای همه، به ویژه افراد در معرض خطر بیشتر، از جمله نوزادان و کودکان خردسال، زنان باردار، افراد مسن و افراد دارای ایمنی ضعیف:
- شیر و فرآورده های شیر را در دمای 40 درجه فارنهایت یا سردتر نگه دارید.
- فقط شیر پاستوریزه و محصولات شیر، از جمله پنیر نرم، بستنی و ماست مصرف کنید. به دنبال کلمه «پاستوریزه» در برچسب باشید. اگر شک دارید، آن را خریداری نکنید!
مصرف هات داگ
- این افراد در معرض خطر بهتر است از خوردن هات داگ خودداری کنند مگر اینکه دوباره گرم شوند و بعد از دست زدن به این محصولات دست خود را بشویند.
جوانه ها
برخی از دانه ها برای جوانه زدن و رشد به شرایط گرم و مرطوب نیاز دارند. اما از طرفی همه این شرایط همچنین برای رشد باکتری ها از جمله لیستریا، سالمونلا و E. coli ایده آل هستند.
- از مصرف هر نوع جوانه خام یا ملایم پخته (از جمله یونجه، شبدر، تربچه و جوانه لوبیا) خودداری کنند.
- جوانه ها را کاملاً بپزید تا خطر ابتلا به بیماری را کاهش دهید. پخت کامل باکتری های مضر را از بین می برد.
- وقتی بیرون از خانه غذا می خورید از گارسون درخواست کنید تا جوانه های خام را به غذای شما اضافه نکند. اگر قصد دارید که ساندویچ آماده و سالاد بخرید، بررسی کنید که حاوی جوانه های خام نباشد.
توجه: شستشو جوانه ها باکتری ها را از بین نمی برد. جوانه های خانگی خام یا نیمه پخته میل ممکن است منجر به بیماری شوند.
خربزه
- بلافاصله خربزه خرد شده را بخورید یا آن را یخچال دهید.
- خربزه خرد شده را در دمای 41 درجه فارنهایت یا سردتر و تا 7 روز در یخچال نگه دارید.
- خربزه های بریده شده را که بیش از 4 ساعت در دمای اتاق باقی مانده اند را دور بریزید.
تشخیص عفونت لیستریا
آزمایش خون اغلب موثرترین روش برای تشخیص ابتلا افراد به عفونت عفونت لیستریا است. علاوه بر آن، پزشک ممکن است در بعضی موارد، نمونه ادرار یا مایع نخاعی را تجویز کند.
پیش آگهی عفونت لیستریا
بهبودی از یک عفونت خفیف ممکن است خیلی سریع باشد. به طور کلی بیمار می تواند در طی سه تا پنج روز بهبودی کامل خودش را به دست آورد. در شرایط عفونت پیشرفته تر بهبودی به شدت عفونت بستگی دارد و می تواند تا شش هفته طول بکشد. نوزادی که با عفونت متولد شده ممکن است چندین هفته تحت درمان با آنتی بیوتیک قرار بگیرد و احتمالاً نیاز به بستری شدن دارد.
درمان عفونت لیستریا
درمان عفونت لیستریا بسته به شدت علائم بیماری متفاوت است. بیشتر افراد با علائم خفیف نیازی به درمان ندارند. عفونت های جدی تر با آنتی بیوتیک قابل درمان هستند. درمان سریع آنتی بیوتیک در دوران بارداری ممکن است از انتقال عفونت به جنین پیشگیری کند. در شرایطی که علائم بیمار زیاد شدید باشند و یا عفونت در بدن بیمار بیش از حد پیشرفت کرده باشد پزشک معمولاً آنتی بیوتیک را تجویز می کند. در این شرایط به احتمال زیاد بیمار نیاز به بستری شدن در بیمارستان و دریافت داروهای IV دارد.
سبک زندگی و درمان های خانگی عفونت لیستریا
برای درمان عفونت خفیف ناشی از عفونت لیستریا در خانه می توانید راهکارهای زیر را در نظر بگیرید:
- هیدراته بمانید. اگر دچار استفراغ یا اسهال هستید، آب و مایعات زیادی را بنوشید.
- برای تسکین هرگونه تب یا درد عضلانی از استامینوفن و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) استفاده کنید.
- رژیم BRAT را امتحان کنید. این رژیم شامل موز، برنج، سیب زمینی و نان تست است. از مصرف غذاهای تند، لبنیات، الکل یا غذاهای چرب مانند گوشت خودداری کنید.
آمادگی مراجعه به پزشک
در هنگام مراجعه به پزشک برای تشخیص بیماری و عفونت و درمان به موقع بهتر است جواب خود را در مورد سوالات احتمالی که پزشک ممکن است از شما بپرسد آماده کنید.
برخی سوالاتی که پزشک می تواند از شما بپرسد، عبارتند از:
- چه داروها و مکمل هایی مصرف می کنید؟
- علائم شما چیست و از چه زمانی شروع شده است؟
- آیا شما به دلیل سایر شرایط پزشکی تحت درمان هستید؟
برای کمک به تشخیص، پزشک از شما سؤالاتی در مورد رژیم غذایی اخیر شما می پرسد، از جمله:
- غذاهای مانده از قبل
- گوشت های فرآوری شده مانند هات داگ
- شیر خام یا پنیرهای ساخته شده از شیر خام
- پنیرهای نرم مانند بری، کاممبرت یا فتا، یا پنیرهایی به سبک مکزیکی
آخرین دیدگاه‌ها