دیابت نوع 1.5 چیست؟

دیابت نوع 1.5 یا دیابت خود ایمنی نهفته در بزرگسالان  و یا دیابت (LADA)، این نوع دیابت نسبت به سایر انواع دیابت ها کمتر شایع است و بزرگسالان را به طور معمول بعد از 35 سال درگیر می کند. افراد مبتلا به LADA ممکن است علائم و نشانه های دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 را نشان دهند، که تشخیص LADA را به چالش می کشد. فرد مبتلا به LADA ممکن است تشنگی بیش از حد را تجربه کند.

در LADA، افراد پادتن هایی تولید می کنند که بر توانایی پانکراس در کنترل قند خون تأثیر می گذارد. افرادی که با LADA زندگی می کنند ممکن است در ابتدا نیازی به انسولین نداشته باشند، این بدان معناست که لوزالمعده آنها هنوز هم می تواند انسولین تولید کند. پزشکان ممکن است این افراد را با دیابت نوع 2 تشخیص دهند. با این حال، افراد مبتلا به دیابت نوع 2 آنتی بادی های ایجاد کننده LADA تولید نمی کنند. برخلاف دیابت نوع 1، LADA به آرامی پیشرفت می کند، که ممکن است بعداً در بزرگسالی تشخیص داده شود. LADA ممکن است 2 تا 12٪ از کل موارد دیابت را در جمعیت بزرگسال تشکیل دهد.

فرق بین دیابت نوع 1.5 و دیابت نوع 1 و 2

LADA با دیابت نوع 1 و 2 متفاوت است. پزشکان به طور معمول دیابت نوع 1 را در کودکان و نوجوانان تشخیص می دهند، اما اوج بروز آن بین 5-7 سالگی و حدود بلوغ رخ می دهد.

دیابت نوع 1

دیابت نوع 1 به عنوان یک بیماری خود ایمنی در نظر گرفته می شود زیرا در آن بدن  سلول های بتا لوزالمعده را از بین می برد. این سلول ها  به بدن در تولید انسولین کمک می کنند کند. افرادی که دیابت نوع 1 دارند، برای زنده ماندن نیاز به تزریق انسولین به بدن دارند.

دیابت نوع 2

دیابت نوع 2 در درجه اول با مقاومت بدن در برابر اثرات انسولین مشخص می شود. مقاومت به انسولین در اثر عوامل ژنتیکی و محیطی مانند رژیم غذایی پر کربوهیدرات، عدم فعالیت و چاقی ایجاد می شود. دیابت نوع 2 با مداخلات در شیوه زندگی و داروهای خوراکی قابل کنترل است، اما ممکن است بسیاری از بیماران برای کنترل قند خون خود به انسولین نیز نیاز داشته باشند. دیابت نوع 2 یک بیماری متابولیکی است که در نتیجه عملکرد معیوب انسولین ایجاد می شود. دیابت نوع 2 افراد میانسال و سالمند را تحت تاثیر قرار می دهد و با قند خون بالا و انتخاب شیوه زندگی و عادات غذا خوردن تا حدودی قابل کنترل است.

دیابت نوع 1.5 می تواند در اثر آسیب آنتی بادی علیه سلولهای تولید کننده انسولین به لوزالمعده شما تحریک شود. عوامل ژنتیکی نیز مانند سابقه خانوادگی بیماری های خود ایمنی ممکن است دخیل باشد. هنگامی که لوزالمعده در دیابت نوع 1.5 آسیب می بیند، بدن سلول های بتا لوزالمعده را از بین می برد. اگر فرد مبتلا به دیابت نوع 1.5 نیز دارای اضافه وزن یا چاقی باشد، ممکن است مقاومت به انسولین نیز رخ دهد.

LADA بیشتر از نوع 2 به دیابت نوع 1 شباهت دارد. به همین دلیل پزشکان گاهی اوقات آن را دیابت نوع 1.5 می نامند.

همانند دیابت نوع 1، افراد مبتلا به LADA به طور معمول شاخص توده بدنی (BMI) کمتری نسبت به افراد مبتلا به دیابت نوع 2 دارند.

علائم دیابت نوع 1.5

علائم دیابت نوع 1.5 در ابتدا می تواند مبهم باشد. اما LADA ممکن است با علائم بسیار گسترده ای مانند کتواسیدوز روبرو شود که می تواند باعث ایجاد بوی میوه ای متمایز در نفس و افزایش قند خون شود. برخی از افراد مبتلا به LADA علائم دیابت نوع 1 و 2 را نشان می دهند. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تشنگی بیش از حد
• تکرر ادرار
• گرسنگی بیش از حد
• خستگی شدید
• تاری دید
• بریدگی ها و کوفتگی هایی که به کندی بهبود می یابند.
• کاهش وزن علی رغم خوردن بیشتر (نوع 1)
• سوزن سوزن شدن، درد یا بی حسی دست و پا (دیابت نوع 2)

علل دیابت نوع 1.5

علت دیابت نوع 1.5 ایجاد آنتی بادی علیه سلول های لوزالمعده، انسولین یا آنزیم های درگیر در عملکردهای پانکراس است. آنتی بادی های موثر بر لوزالمعده و عملکرد آن ممکن است بر نحوه پاسخ بدن به قند خون تأثیر بگذارد. بررسی ها نشان می دهد که ممکن است LADA ترکیبی از ویژگی های ژنتیکی نوع 1 و دیابت نوع 2 است. با این حال، محققان نمی دانند که آیا فاکتورهای ژنتیکی خاصی برای LADA وجود دارد یا ندارد.

عوارض دیابت نوع 1.5

به طور مشابه با دیابت نوع 2، افراد مبتلا به LADA ممکن است در معرض عوارض عروقی باشند، از جمله:

• آسیب کلیه
• آسیب عصبی باعث درد، سوزن سوزن شدن و از دست دادن احساس در دست و پا می شود.
• اختلالات چشم و بینایی

برخی از متخصصان معتقدند که احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی در افراد مبتلا به LADA بیشتر از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 است. سطح کلسترول خون در افراد مبتلا به LADA بالاتر از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 است. کتواسیدوز دیابتی (DKA) یکی دیگر از عوارض جدی LADA است. کتواسیدوز دیابتی زمانی رخ می دهد که سلول ها قادر به دریافت گلوکز مورد نیاز خود نباشند و بدن در عوض چربی را برای انرژی بسوزاند. این وضعیت می تواند منجر به تولید کتون زیادی شود، که علت اصلی بوی میوه ای نفس بیمار است.

DKA یک بیماری جدی است که می تواند منجر به کما دیابتی شود. علائم آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• علائم قند خون بالا
• کاهش وزن بدون دلیل
• استفراغ
• ضعف
• تغییر در وضعیت روانی

عوامل خطر دیابت نوع 1.5

برخی از عوامل خطر برای ایجاددیابت نوع 1.5، عبارتند از:

• چاقی یا اضافه وزن
• وزن کم هنگام تولد
• فعالیت بدنی کم

محققان معتقدند که افرادی که چندین عامل خطر دارند احتمال بیشتری برای ابتلا به LADA دارند. به عنوان مثال، ترکیب وزن کم هنگام تولد و اضافه وزن بزرگسالان ممکن است احتمال بروز این وضعیت را افزایش دهد. استرس روانی – اجتماعی همچنین ممکن است یک عامل خطر برای ابتلا به LADA باشد.

تشخیص دیابت نوع 1.5

تشخیص تفاوت بین LADA و دیابت نوع 2 برای پزشکان ممکن است چالش برانگیز باشد. برخی از ویژگی های LADA ممکن است پزشکان را وادار به انجام غربالگری بیشتر برای تشخیص بین انواع دیابت کند. پزشکان به طور معمول LADA را در افراد بالای 35 سال تشخیص می دهند که با تشخیص دیابت نوع 2 سازگار است.

افرادی که با LADA زندگی می کنند ممکن است در ابتدا به خوبی به تغذیه و تغییر سبک زندگی و داروهای خوراکی واکنش نشان دهند، اما پاسخ آنها معمولاً با گذشت زمان به تدریج کاهش می یابد. افرادی که با LADA زندگی می کنند حداقل یک آنتی بادی را که علیه سلول های لوزالمعده، انسولین یا آنزیم های درگیر در عملکرد پانکراس کار می کند، مثبت می کنند.

پپتید C عامل دیگری است که به پزشکان کمک می کند بین انواع دیابت تفاوت قائل شوند. افرادی که با LADA زندگی می کنند ممکن است سطح پپتید C در خون پایین و طبیعی داشته باشد، در حالی که در دیابت نوع 1 و 2 سطح آن پایین است.

درمان دیابت نوع 1.5

پزشکان هنوز راهکارهای درمانی خاصی را برای درمان LADA تعیین نکرده اند. هدف از درمان حفظ عملکرد سلول پانکراس است. برای انجام این کار، فرد گاهی می تواند از آمپول انسولین استفاده کند. همچنین، برخی از داروهای ضد دیابت از جمله مهارکننده های DPP-4 و آگونیست های گیرنده پپتید 1 مانند گلوکاگون ممکن است به کاهش سرعت تخریب سلولهای لوزالمعده کمک کنند. با این حال، پزشکان بسته به هر مورد و علائمی که فرد نشان می دهد، ممکن است یک راهکار درمانی شخصی را توصیه کنند.

اما به طور کلی، درمان های دیابت نوع 2، مانند متفورمین، می توانند علائم دیابت نوع 1.5 را کنترل کنند تا زمانی که لوزالمعده شما انسولین را متوقف کند. اما به طور معمول، پیشرفت در نیاز به انسولین بسیار سریعتر از دیابت نوع 2 است و پاسخ به دارو برای کاهش سطح قند خون (داروهای خوراکی کاهش قند خون) ضعیف است.

درمان انسولین روش درمانی ترجیحی برای دیابت نوع 1.5 است. رژیم های انسولین و انسولین انواع مختلفی دارند. مقدار انسولین مورد نیاز شما ممکن است روزانه متفاوت باشد، بنابراین کنترل سطح گلوکز از طریق آزمایش مکرر قند خون ضروری است.

پیش آگهی دیابت نوع 1.5

امید به زندگی در افرادی که به LADA مبتلا هستند، مشابه افرادی است که به انواع دیگر دیابت مبتلا هستند. افزایش قند خون در طی یک دوره زمانی پایدار می تواند منجر به عوارض دیابت مانند بیماری های کلیوی، مشکلات قلبی عروقی، بیماری چشم و نوروپاتی شود که می تواند بر پیش آگهی تأثیر منفی بگذارد. اما با کنترل خوب قند خون می توان از بسیاری از این عوارض جلوگیری کرد.

در گذشته، افرادی که به دیابت نوع 1 مبتلا بودند امید به زندگی کوتاه تری داشتند. اما بهبود درمان های دیابت این آمار را تغییر می دهد. با کنترل خوب قند خون، امید به زندگی طبیعی امکان پذیر است.

در دیابت نوع 1.5 چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

افرادی که تشنگی یا گرسنگی بیش از حد بدون دلیل یا ادرار مکرر را تجربه می کنند، باید به پزشک مراجعه کنند. برای آزمایش دیابت، پزشکان آزمایش خون را برای بررسی چندین نشانگر قند خون درخواست می کنند. DKA ممکن است در افرادی رخ دهد که مراجعه به پزشک را برای علائم دیابت به تأخیر می اندازند. DKA می تواند نشان دهنده بدتر شدن دیابت فرد باشد. افراد باید علائم DKA را بلافاصله به پزشک گزارش دهند زیرا این بیماری می تواند خطرناک و جدی تر شود.

سخن آخر

LADA در بزرگسالی تشخیص داده می شود و مانند دیابت نوع 2 به تدریج شروع می شود. اما برخلاف دیابت نوع 2، LADA یک بیماری خود ایمنی است و با تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی قابل برگشت نیست.

افرادی که با LADA زندگی می کنند ممکن است علائم معمولی دیابت نوع 2 را نشان دهند، اما بدن آنها آنتی بادی تولید می کند که بر نحوه کنترل قند خون در بدن تأثیر می گذارد. افرادی که با LADA زندگی می کنند ممکن است از تزریق انسولین یا سایر داروها برای کنترل قند خون و کاهش سرعت تخریب لوزالمعده استفاده کنند.

دیابت نوع 1.5 در صورت عدم درمان، می تواند منجر به کتواسیدوز دیابتی شود، این شرایطی است که بدن به دلیل عدم وجود انسولین بدن نمی تواند از قند به عنوان سوخت استفاده کند و شروع به چربی سوزی می کند. این باعث تولید کتون هایی می شود که برای بدن سمی هستند.

در حال حاضر هیچ راهی برای جلوگیری از دیابت نوع 1.5 وجود ندارد. مانند دیابت نوع 1، عوامل ژنتیکی نیز در پیشرفت این بیماری نقش دارند. تشخیص به موقع و درست و مدیریت علائم بهترین راه برای جلوگیری از عوارض دیابت نوع 1.5 است.