چه داروهایی باعث کاهش شنوایی می شوند؟

داروهای اتوتوکسیک، داروهایی هستند که به گوش آسیب می رسانند و باعث کاهش شنوایی می شوند. آنها یکی از دلایل عمده کاهش شنوایی به ویژه در سالمندان که مجبور هستند به طور منظم دارو مصرف کنند، می باشند. در مصرف برخی دارو، کاهش شنوایی رخ می دهد زیرا دارو به حلزون گوش داخلی آسیب می رساند.

کاهش شنوایی ناشی از داروی اتوتوکسیک، به سرعت توسعه می یابد. اولین علائم معمولاً زنگ زدن در گوش (وز وز گوش) و سرگیجه است. شنوایی معمولاً پس از قطع مصرف دارو به حالت عادی بر می گردد. اما برخی از داروها می توانند به گوش داخلی آسیب دائمی برسانند. این منجر به کاهش شنوایی دائمی حتی در صورت قطع مصرف دارو می شود.

داروهای رایج که ممکن است باعث کاهش شنوایی شوند شامل موارد زیر است:

• آسپرین، در صورت مصرف مقادیر زیاد (8 تا 12 قرص در روز).
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن.
• آنتی بیوتیک های خاصی، به ویژه آمینوگلیکوزیدها (مانند جنتامایسین، استرپتومایسین و نئومایسین). عوارض جانبی ناشی از شنوایی ناشی از این آنتی بیوتیک ها بیشتر در افرادی که به بیماری کلیوی مبتلا هستند یا از قبل دارای مشکلات گوش و شنوایی هستند، دیده می شود.
• دیورتیک های حلقه ای برای درمان فشار خون بالا و نارسایی قلبی مانند فوروزماید (Lasix) یا بومتانید استفاده می شود.
• داروهایی که برای درمان سرطان استفاده می شوند، از جمله سیکلوفسفامید، سیس پلاتین و بلئومایسین.

عوارض جانبی مربوط به شنوایی در صورت مصرف همزمان دو یا چند مورد از این داروها بیشتر می شود. اگر بیش از یکی از این داروها را استفاده می کنید، نسبت به هرگونه مشکل شنوایی جدید هوشیار باشید و تغییرات شنوایی را به پزشک خود گزارش دهید.

داروی اتوتوکسیک چیست؟

به گفته نیل باومن، دکتری، “داروهای اتوتوکسیک آن دسته از داروهایی هستند که می توانند عوارض جانبی اتوتوکسیک (آسیب رساننده گوش) به گوش شما ایجاد کنند. چنین داروهایی می توانند باعث کاهش شنوایی، هایپرراکوزیس، وزوز گوش و سایر صداهای فانتومی و کلی مشکلات تعادل شوند. اگرچه داروهای تجویز شده توسط پزشک ممکن است به طور موثری یک وضعیت سلامتی خاص را درمان کنند، اما همچنین می توانند به سلول های شکننده مو در گوش داخلی آسیب برسانند و بر توانایی شنیدن و تعادل فرد تأثیر بگذارند.

همه کسانی که مسکن مصرف می کنند وزوز گوش ندارند. حتی اگر در توصیف یک دارو وزوز گوش به عنوان یک عارضه جانبی ذکر شده باشد، به این معنی نیست که اگر آن را مصرف کنید دچار وزوز گوش می شوید.

با این حال، یادگیری عوارض جانبی هر دارویی که مصرف می کنید هنوز مهم است. به این ترتیب، در صورت بروز عارضه جانبی، می توانید به پزشک خود مراجعه کنید.

هنگامی که یک دارو اتوتوکسیک باشد، اثر سمی بر روی گوش یا تأمین عصب آن می گذارد. بسته به دارو و مقدار مصرف، اثرات داروهای سمیت سلولی می تواند موقتی یا دائمی باشد. انجمن وزوز گوش آمریکا (ATA) داروهای سمی کننده گوش که ممکن است علائم وزوز گوش را بدتر کند، را بدین صورت معرفی کرده است:

• داروهای خاص سرطان
• داروهای مبتنی بر کینین
• قرص مدر و داروهای ادرار آور
• آنتی بیوتیک های خاصی از جمله آمینوگلیکوزیدها
• داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAID)، از جمله آسپیرین، ایبوپروفن و ناپروکسن

سایر داروهای رایج که می توانند باعث سمیت گوش می شوند، عبارتند از:

• داروهای آلرژی
• داروهای ضد مالاریا
• داروهای ضد اضطراب
• داروهای ضدتشنج خاص
• داروهای کنترل کننده فشار خون
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
• داروهای شیمی درمانی، از جمله سیس پلاتین

رایج ترین انواع داروهای اتوتوکسیک

بیش از 450 داروی تجویز شده و بدون نسخه وجود دارد که می توانند وزوز گوش را تحریک یا وزوز گوش موجود را بدتر کرده یا باعث ایجاد صدای وزوز گوش جدید شوند.

در واقع، در بیشتر انواع دارویی، داروهای وزوز گوش در همه جا دیده می شوند. به عنوان مثال، آنتی بیوتیک ها، مسکن ها، داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی، داروهای ضد مالاریا، داروهای ضد سرطان و داروهای کنترل کننده فشار خون همگی می توانند وزوز گوش را تحریک کنند. در بیشتر موارد، این نوع وزوز گوش یک اثر جانبی حاد و کوتاه مدت است.

اگر بیمار مصرف دارو را متوقف کند، علائم وزوز گوش برطرف می شود. آشنایی با لیست کاملی از داروهای اتوتوکسیک غیر ضروری است، اما دانستن اینکه کدام یک از آنها علائم وزوز گوش را به طور دائمی ایجاد می کنند، می تواند در شناخت نوع دارویی که مصرف می کنید و احتمالا می تواند منجر به کاهش شنوایی شود، موثر است.

شدت کاهش شنوایی و وزوز گوش می تواند، بسته به دارو، دوز مصرفی و مدت زمان مصرف آن بسیار متفاوت باشد. به طور کلی، با تجمع دارو در بدن، خطر سمیت ototo افزایش می یابد. کاهش شنوایی ممکن است موقتی یا دائمی باشد. اگر هر یک از این داروها را مصرف می کنید و دچار مشکلات شنوایی یا تعادل هستید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

برخی از رایج ترین داروهایی که با سمیت ototo ارتباط دارند، عبارتند از:

کینین، کلورکین و هیدروکسی کلروکین

از مدت ها قبل کینین به عنوان داروی ضد مالاریا استفاده می شده است. دو داروی مصنوعی که ساختار آن را تقلید می کنند کلورکین و هیدروکسی کلروکین بدون برچسب برای بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس استفاده می شود.

در سال 2020، هیدروکسی کلروکین توسط FDA به عنوان یک درمان کوتاه مدت اورژانسی فقط برای کودکان و بزرگسالان با ویروس کرونا ویروس COVID-19 مورد تأیید FDA قرار گرفت.

طبق گفته های آکادمی شنوایی شناسی آمریکا، همه این داروها باعث کم شنوایی موقتی و وزوز گوش می شوند. این تأثیر معمولاً موقتی است و با قطع مصرف دارو، فروکش می کند.

آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که به طور خاص برای درمان عفونت های باکتریایی استفاده می شوند. آنتی بیوتیک ها انواع مختلفی دارند، اما یک طبقه بندی خاص از آنتی بیوتیک ها که به نام آمینوگلیکوزید ها شناخته می شود، با کاهش شنوایی ارتباط دارد. یکی از آمینوگلیکوزید های متداول و شناخته شده جنتامایسین است. این موارد بیشتر برای درمان عفونت های جدی مانند مننژیت در مواردی که دیگر آنتی بیوتیک ها موثر نبوده اند، تجویز می شوند. نوزادان تازه متولد شده به ویژه در معرض آسیب شنوایی هستند و در صورت دریافت دوز زیاد آنتی بیوتیک باید از نظر کم شنوایی غربالگری شوند.

داروهای شیمی درمانی

سیس پلاتین، شیمی درمانی مبتنی بر پلاتین، اغلب برای درمان سرطان های مثانه، تخمدان و بیضه ها و همچنین برخی دیگر از انواع سرطان استفاده می شود. عوارض جانبی کم شنوایی برای این دارو شامل وزوز گوش، سرگیجه و کاهش شنوایی موقتی و دائمی است. نیمی از بیمارانی که این دارو را مصرف می کنند سمیت گوش داخلی را تجربه می کنند. محققان در حال تلاش برای یافتن گزینه هایی مانند این دارو هستند که نتایج امیدوار کننده ای را در مطالعات حیوانی کسب کرده اند.

مسکن ها

مسکن های بدون نسخه، مانند آسپرین و استامینوفن تنها پس از استفاده طولانی مدت از دوزهای بسیار بالا، ممکن است باعث کاهش شنوایی شوند، اما به طور کلی این داروها از نظر پزشکی هم به عنوان “مسکن” و هم “داروی ضد التهاب غیر استروئیدی” (NSAID) شناخته می شوند.

اگر روزانه از آسپرین یا NSAID دیگری که توسط پزشک توصیه شده استفاده می کنید، از عوارض جانبی کاهش شنوایی دارو بپرسید. با این حال، به یاد داشته باشید که اگر توصیه های مربوط به نحوه و دوز را دنبال کنید، احتمال بروز خطر کلی کم است.

داروهای ادرار آور

از داروهای ادرار آور برای کاهش میزان مایعات در بدن استفاده می شود. پزشکان داروهای مدر را برای درمان انواع بیماری ها از جمله ورم، گلوکوم و فشار خون بالا تجویز می کنند. گاهی اوقات این داروها باعث کاهش شنوایی موقت و وزوز گوش می شوند، اگرچه دلایل آن به خوبی شناخته نشده است.

عوارض جانبی داروها قابل پیش بینی نیست!

صرف اینکه شما باید یکی از این داروها را مصرف کنید همیشه به این معنی نیست که حس شنوایی خود را از دست می دهید.

افراد واکنش متفاوتی نسبت به داروها نشان می دهند و عوارض جانبی می تواند از وزوز گوش موقت و کاهش شنوایی تا آسیب شنوایی دائمی متغیر باشد. در بعضی موارد، ممکن است به معنای عدم کاهش شنوایی باشد.

بهتر است در مورد نگرانی های شنوایی خود با پزشک مشورت کنید. اگر آنها این داروها را تجویز می کنند، به این دلیل است که شما یک وضعیت سلامتی دارید که باید این بیماری درمان شود و سلامت شنوایی شما یک نگرانی ثانویه است.

سخن آخر

بسیاری از داروها عوارض جانبی از جمله کم شنوایی یا وزوز گوش (زنگ زدن در گوش) ایجاد می کنند. در واقع، طبق انجمن شنیدن زبان گفتاری آمریکا (ASHA)، در حال حاضر بیش از 200 دارو مرتبط با اختلال شنوایی و تعادل وجود دارد.

از نظر پزشکی، این به عنوان سمیت ototo شناخته می شود. (“اوتو” به معنی گوش و “سمی” به معنای مضر است).

وقتی می دانید کدام داروها می توانند از طریق سمیت ototo به گوش شما آسیب برسانند، بهتر می توانید از آنها محافظت کنید. با تجمع دارو در بدن، خطر سمیت ototo افزایش می یابد. اگر بعد از شروع مصرف داروی جدید دچار وزوز گوش شدید، با پزشک خود تماس بگیرید. شما نباید بدون مشورت با پزشک مصرف هیچ دارویی را متوقف کنید. خطرات قطع دارو ممکن است بیش از مصرف آن باشد.

علاوه بر این، اگر سابقه وزوز گوش دارید، قبل از تجویز داروی جدید به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است گزینه های موثرتری برای وضعیت شما در دسترس باشد. اگر نگران وز وز گوش به عنوان عارضه جانبی داروهای خود هستید، دوباره، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. علاوه بر این، به یاد داشته باشید که فقط به این دلیل که پزشک یکی از این داروها را تجویز کرده است، این بدان معنا نیست که شما حس شنوایی خود را از دست می دهید یا دچار وزوز گوش می شوید. تجارب داروهای اتوتوکسیک از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

منابع:

https://www.uofmhealth.org/health-library/ug5135#ug5136

https://www.soundrelief.com/list-of-ototoxic-medications/

https://www.healthyhearing.com/report/51183-Medications-that-contribute-to-hearing-loss

[advisers limit=3 online =true skill=”15 34″]