برای داشتن کبد سالم چی بخوریم؟

برای داشتن کبد سالم چی بخوریم؟ این سوال مرتب در ذهن برخی بیماران وجود دارد. از کارکردهای مهم کبد هضم مواد غذایی مصرفی و دفع سموم بدن است. شاید شما زیاد به سلامت کبد خود اهمیت ندهید؛ اما کبد، به طور شبانه روزی برای سلامت شما تلاش می کند. برخی از کارکردهای مهم کبد هضم مواد غذایی مصرفی و جدا کردن سموم بدن است. بدن شما از چیزهایی که می خورید ساخته شده است. شما باید سعی کنید از مواد غذایی مناسب، برای یک زندگی سالم استفاده کرده و از غذایی که می تواند عملکرد کبد را مختل کند پرهیز کنید. قهوه، میوه و سبزیجات تازه، جو دوسر، چای سبز به اندازه کافی (1-2 فنجان در روز)، انواع توت ها، تخم مرغ، آجیل و انگور کبد را از بیماری محافظت کرده و آن را سالم نگه می دارند.

قهوه

قهوه، یکی از بهترین نوشیدنی هایی است که می توانید برای تقویت سلامت کبد بنوشید. نوشیدن قهوه، کبد را از بیماری محافظت می کند. به عنوان مثال، نوشیدن قهوه خطر ابتلا به سیروز یا آسیب دائمی كبدی را در افراد مبتلا به بیماری مزمن كبدی كاهش می دهد.

نوشیدن قهوه، همچنین ممکن است خطر ابتلا به یک نوع متداول از سرطان کبد را کاهش دهد. حتی اثرات مثبتی بر بیماری کبد و التهاب دارد. علاوه بر آن، با خطر کمتری در مرگ و میر در افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی همراه است، بیشترین فواید مصرف قهوع در افرادی که حداقل سه فنجان در روز می نوشند مشاهده می شود. به نظر می رسد، این مزایا از توانایی آن در جلوگیری از ایجاد چربی و کلاژن، دو علامت اصلی بیماری کبدی ناشی می شود.

قهوه، همچنین باعث کاهش التهاب می شود. از طرفی هم سطح گلوتاتیون آنتی اکسیدان را افزایش می دهد. آنتی اکسیدان ها رادیکال های آزاد مضر را خنثی می کنند که به طور طبیعی در بدن تولید و باعث آسیب به سلول ها می شوند.

چای

چای، به طور گسترده برای سلامتی مفید است، اما شواهد نشان داده اند که ممکن است فواید خاصی برای کبد داشته باشد. نوشیدن 5-10 فنجان چای سبز در روز با بهبود نشانگرهای خون سلامت کبد همراه است.

بررسی ها در بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) نشان داد که، نوشیدن چای سبز حاوی آنتی اکسیدان های زیاد به مدت 12 هفته، سطح آنزیم های کبدی را بهبود می بخشد. همچنین چای ممکن است استرس اکسیداتیو و ذخایر چربی موجود در کبد را کاهش دهد.

علاوه بر این، بررسی دیگری نشان داد در افرادی که چای سبز می نوشند احتمال، ابتلا به سرطان کبد کمتر است. کمترین خطر در افرادی دیده می شد که روزانه چهار یا بیشتر چای سبز فنجان می نوشند.

با این وجود، برخی افراد، به ویژه افرادی که مشکل کبدی دارند، باید قبل از مصرف چای سبز به عنوان مکمل، احتیاط کنند. موارد زیادی در مورد آسیب کبدی ناشی از استفاده از مکمل های حاوی عصاره چای سبز گزارش شده است.

بلوبری و زغال اخته

بلوبری و زغال اخته هر دو حاوی آنتوسیانین ها، آنتی اکسیدان هایی هستند که رنگ های متمایز خود را به توت ها می دهند. چندین مطالعه روی حیوانات نشان داده اند كه، این دو میوه و همچنین عصاره ها یا آب میوه های آنها می توانند به سلامت كبد كمك می کند. مصرف این میوه ها به مدت 3-4 هفته کبد را از آسیب محافظت می کند. علاوه بر این، زغال اخته، در افزایش پاسخ سلول ایمنی و آنزیم های آنتی اکسیدانی موثر است. آزمایش دیگر نشان داد که، انواع آنتی اکسیدان هایی که معمولاً در انواع توت ها یافت می شوند، فیبروز، ایجاد بافت زخم را در کبد موش ها کاهش می دهند.

علاوه بر این، حتی نشان داده شده است عصاره زغال اخته رشد سلول های سرطانی کبد انسان را مهار می کند.

گلابی خاردار

گلابی خاردار، از نظر علمی به عنوان Opuntia ficus-indica شناخته می شود، یک نوع محبوب کاکتوس خوراکی است. میوه و آب آن بیشتر از همه مصرف می شود. گلابی خاردار، مدت هاست که در طب سنتی به عنوان درمانی برای زخم ها، خستگی و بیماری کبد مورد استفاده قرار می گیرد. یک مطالعه در سال 2004 در 55 نفر نشان داد که عصاره این گیاه علائم انسداد را کاهش می دهد.

مصرف عصاره گلابی به عادی سازی آنزیم و کلسترول کمک می کند. حتی به عنوان یک سموم دفع سموم شناخته می شود. میوه گلابی ممکن است با کاهش التهاب به مبارزه با علائم ترک الکل کمک کند. آنها همچنین ممکن است کبد را از آسیب های ناشی از مصرف الکل محافظت کنند.

 آب چغندر

 

آب چغندر، منبعی از نیترات ها و آنتی اکسیدان ها به نام بتالین ها است که می تواند در سلامت قلب و کاهش آسیب اکسیداتیو و التهاب تاثیر زیادی داشته باشد. بررسی تاثیر آب چغندر بر روی موش ها نشان داده که، آب چغندر باعث کاهش آسیب اکسیداتیو و التهاب در کبد و همچنین سم زدایی طبیعی آن می شود.

گریپ فروت

گریپ فروت، حاوی آنتی اکسیدان هایی است که به طور طبیعی از کبد محافظت می کنند. دو آنتی اکسیدان اصلی که در گریپ فروت یافت می شود، نارینژنین و نارینگین هستند. چندین مطالعه روی حیوانات نشان داده است، که هر دو به محافظت از کبد در برابر آسیب کمک می کنند که، منجر به کاهش التهاب و محافظت از سلول ها می شود. بررسی ها همچنین نشان داده اند که، این آنتی اکسیدان ها می توانند از پیشرفت فیبروز کبدی جلوگیری کنند.

سبزیجات ترد

سبزیجات ترد مانند جوانه بروکسل، کلم بروکلی به دلیل داشتن فیبر زیاد و طعم متمایز شناخته شده هستند. آنها همچنین حاوی ترکیبات مفید گیاهی هستند. جوانه های بروکسلی و عصاره جوانه کلم بروکلی میزان آنزیم های سم زدایی را افزایش می دهد. حتی کبد را از آسیب محافظت می کنند. این اثر حتی هنگام پخته شدن جوانه بروکسل باقی مانده است.

عصاره جوانه کلم بروکلی باعث افزایش سطح آنزیم کبدی و کاهش استرس اکسیداتیو می شود. سعی کنید آنها را به آرامی با سیر و آب لیمو یا سرکه بالزامیک سرخ کنید تا آنها را به یک غذای خوشمزه و سالم تبدیل کنید.

ماهی چرب

ماهی های چرب حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند. چربی های سالم باعث کاهش التهاب می شوند و با خطر کمتری از بیماری قلبی همراه هستند. چربی های موجود در ماهی های چرب برای کبد نیز مفید هستند. آنها به جلوگیری از ایجاد چربی، حفظ سطح آنزیم طبیعی، مبارزه با التهاب و بهبود مقاومت به انسولین کمک می کنند.

در حالی که به نظر می رسد مصرف ماهی چربی غنی از امگا 3 برای کبد شما مفید است، اضافه کردن بیشتر چربی های امگا 3 به رژیم غذایی شما تنها کاری است که می توانید برای سلامت کبد در نظر بگیرید.

نسبت اسیدهای چرب امگا 3 به امگا 6 نیز مهم است. افزایش بیش از حد  نسبت امگا 6 به امگا 3 می تواند باعث پیشرفت بیماری کبدی شود؛ بنابراین، بهتر است که مصرف چربی های امگا 6 را نیز کاهش دهید.

روغن زیتون

روغن زیتون به دلیل فواید سلامتی فراوان از جمله تأثیرات مثبت بر قلب و سوخت و ساز بدن و همچنین سلامت کبد، چربی سالم به حساب می آید.

یک مطالعه کوچک در 11 نفر مبتلا به بیماری های کبدی نشان داد که:

• مصرف یک قاشق چایخوری روغن زیتون در روز، سطح آنزیم و کبد را بهبود می بخشد.
• سطح پروتئین مرتبط با اثرات متابولیکی مثبت را افزایش می دهد.
• شرکت کنندگان همچنین تجمع چربی کمتری و جریان خون بهتری در کبد داشتند.

تجمع چربی در کبد بخشی از اولین مرحله بیماری کبد است. بنابراین، تأثیرات مثبت روغن زیتون بر چربی کبد و همچنین سایر جنبه های بهداشتی، آن را به بخشی ارزشمند از یک رژیم غذایی سالم تبدیل کرده است.

 انگور

انگور مخصوصاً انگور قرمز و بنفش حاوی، انواع ترکیبات گیاهی مفید است که معروف ترین آن رزوراترول است و دارای چندین مزیت سلامتی می باشد. بسیاری از بررسی ها حیوانی نشان داده اند که، مصرف انگور و آب انگور می توانند به نفع کبد باشد.

یک مطالعه کوچک در انسان نشان داد که، مکمل عصاره دانه انگور به مدت سه ماه باعث بهبود عملکرد کبد می شود. با این حال، از آنجا که عصاره دانه انگور یک فرم غلیظ شده است، ممکن است تأثیرات مشابهی با مصرف میوه انگور نداشته باشد.

موارد منع مصرف غذایی برای سلامت کبد

مصرف برخی از غذاها برای کبد می تواند تا حدودی نامناسب باشد.

برای حفظ سلامت کبد خود بهتر است از مصرف آن ها کاهش دهید، این موارد عبارتند از:

مواد غذایی پخته شده

همه دوست دارند کیک و کلوچه بخورند. اما:

• آیا قند برای کبد شما مفید است؟
• آیا از عوارض جانبی آنها بر کبد خود اطلاع دارید؟

کارشناسان پیشنهاد می کنند که محصولات پخته شده باید کاملاً از رژیم غذایی روزانه شما کنار گذاشته شود، زیرا:

• این موارد سرشار از قند هستند و می توانند منجر به چاقی شوند.
• مواد پخته شده همچنین به دلیل داشتن چربی که دارند می توانند منجر به افزایش سطح تری گلیسیرید در بدن شوند که می تواند منجر به بیماری های مختلف کبدی شود.
• ماده اصلی مورد استفاده در این محصولات آرد تصفیه شده سفید است. هضم آرد سفید باعث تجمع چربی در کبد می شود.

نوشیدنی های گازدار

شما می تواند گاهی اوقات مقدار کمی نوشیدنی گازدار مصرف کنید، اما مصرف منظم آن می تواند به کبد آسیب برساند. حتی منجر به بروز عوارض مختلف کبدی شود. جدای از این، مصرف زیاد نوشابه نیز یکی از دلایل اصلی افزایش وزن و چاقی در افراد است. چاقی با افزایش تجمع چربی در کبد می تواند بر کبد تأثیر بگذارد. همچنین، استفاده از این نوشیدنی ها ترکیبی کشنده از شکر و کربوهیدرات های تصفیه شده را تشکیل می دهد که برای سلامتی کبد مضر است.

الکل

اگر در حال حاضر الکل مصرف می کنید و می خواهید از کبد خود مراقبت کنید، اولین قدم این است که باید سریعاً مصرف آن را ترک کنید. مصرف الکل و تاثیر آن بر روی سلول های کبدی می تواند منجر به التهاب، مرگ سلول و جای زخم (فیبروز) شود. علاوه بر آن، مصرف مزمن الکل می تواند مانع از جذب مواد مغذی و افزایش اثرات سمی بر روی کبد شود. مصرف بیش از حد الکل برای مدت طولانی منجر به سیروز کبدی می شود. سیروز کبدی، تاثیر جبران ناپذیری بر روی کبد دارد. مصرف الکل در افرادی که به سیروز مبتلا می شوند می توانند عوارضی مانند استفراغ خون، زردی، تجمع بیش از حد مایعات در بدن و همچنین سرطان کبد ایجاد کنند.

نان

همیشه باید از مصرف مواد غذایی مانند بیسکویت، پیتزا، پاستا و نان تهیه شده از آرد سفید خودداری شود. آنها فاقد مواد معدنی، فیبر و ویتامین های ضروری هستند. درک این نکته ضروری است که، دانه های بسیار تصفیه شده به مقدار قند تبدیل می شوند. تجزیه و هضم این مواد غذایی بسیار دشوار است و به عنوان چربی در کبد ذخیره می شوند. در عوض شما باید برای حفظ سلامت کبد گزینه های سالم تری را جایگزین کنید.

مواد غذایی پر نمک

مصرف نمک زیاد هرگز روی سلامت کبد، تاثیر خوبی ندارد. برای حفظ سلامتی کبد باید تمام اقدامات ممکن را برای کاهش نمک مصرفی خود انجام دهید. مصرف نمک بیش از حد می تواند منجر به احتباس آب در بدن شود. شما باید از مصرف سوپ های کنسرو شده و مواد غذایی فرآوری شده ای که سرشار از سدیم هستند، خودداری کنید.

از خوردن میان وعده های غذایی بسته بندی شده مانند چیپس، مخلوط ها، بیسکویت های شور و غیره خودداری کنید. این مواد غنی از چربی و نمک اشباع هستند. پنیر فرآوری شده، برای کبد بسیار بد هستند زیرا در رده غذاهای فرآوری شده قرار می گیرد و حاوی سدیم و چربی های اشباع بالا هستند. مصرف بیش از حد آن ها می تواند منجر به بیماری های کبد چرب، به علاوه چاقی شود.

گوشت قرمز

گوشت قرمز ممکن است حاوی پروتئین زیادی باشد، اما هضم آن تا حدودی برای کبد سخت است. تجزیه پروتئین برای کبد آسان نیست. حتی می تواند منجر به بروز مشکلات مختلف مربوط به کبد شود. همچنین، ایجاد پروتئین اضافی در کبد می تواند منجر به بیماری کبد چرب شود که می تواند اثرات سوء بر مغز و کلیه ها داشته باشد. سفیده تخم مرغ برای کبد شما مفید است، اما مصرف بیش از حد آن می تواند منجر به مشکلات گوارشی شود. زرده آن منبع کلسترول بد است.

علاوه بر آن مصرف مقادیر زیادی میوه های غنی از فروکتوز مانند کشمش، میوه های خشک می توانند منجر به التهاب و کبد چرب شوند. قند موجود در میوه ها، به نام فروکتوز شناخته می شود که هنگام مصرف در مقادیر زیاد، می تواند باعث ایجاد مقدار غیر طبیعی چربی در خون شود. موز برای کبد بد نیست، اما سعی کنید مصرف آنها را به 1-2 عدد در روز محدود کنید. فروکتوز موجود در موز می تواند منجر به بیماری های کبد چرب شود.

غذاهای آماده و فست فودی

سیب زمینی سرخ کرده، ویفر، برگر و پیتزاها هیچ کاری برای کبد شما نمی کند. این مواد غذایی از نظر چربی اشباع هستند و هضم آن ها دشوار است. به عبارت دیگر، کبد برای تجزیه این مواد غذایی باید سخت تر کار کند. چربی های اشباع بالا، می توانند به مرور منجر به بروز التهاب شده و در نهایت به سیروز تبدیل شوند. چربی های اشباع شده همچنین می توانند کلسترول بد را بالا برده و سطح کلسترول خوب بدن را کاهش دهد. همچنین خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهند.