یبوست

یبوست یا خشکی مزاج یکی از شایع ترین مشکلات گوارشی است که می تواند عوارض و مشکلات زیادی برای فرد به وجود بیاورد و در کیفیت زندگی فرد کاهش چشمگیری ایجاد نماید.از دیدگاه پزشکی اگر مدفوع سفت باشد و به سختی و همراه با فشار زیاد دفع شود، و یا دفع آن ناقص باشد، همگی به این معناست که فرد به مشکل یبوست دچار شده است.

در بیشتر موارد امکان دارد یبوست اتفاق بیفتد زیرا روده بزرگ آب زیادی را از مواد غذایی جذب می کند.

علائم یبوست

علائم اصلی این عارضه افزایش سختی و فشار هنگام عبور مدفوع است.

درد معده، گرفتگی معده، احساس نفخ و حالت تهوع و از دست دادن اشتها از علائم دیگر یبوست می باشد.

علت یبوست

شایع ترین دلایل یبوست عبارتند از:

1. کمبود فیبر در رژیم غذایی

افرادی که رژیم های غذایی آن ها حاوی مقادیر مناسب فیبر باشد به طور قابل توجهی کمتر به یبوست مبتلا می شوند. چون فیبر باعث تقویت حرکات روده شده و از یبوست جلوگیری می کند. مصرف غذاهای سرشار از فیبر مانند میوه، سبزیجات و غلات کامل از اهمیت بسیاری برخوردار است. غذاهایی که فیبر کم دارند شامل غذاهای پرچرب مانند پنیر، گوشت و تخم مرغ است، که باعث یبوست می گردند.

2. کم تحرکی

اگر فردی بیش از حد از نظر جسمی غیرفعال شود، یبوست ممکن است رخ دهد.

برای افرادی که مدت طولانی شاید برای چند روز یا هفته ها، در رختخواب بوده اند، خطر ابتلا به یبوست به میزان قابل توجهی افزایش یابد. برخی معتقدند که فعالیت بدنی سوخت و ساز بدن را بالا نگه می دارد و باعث می شود فرآیندهای بدن سریع تر اتفاق بیفتد. نیم ساعت پیاده روی روزانه یکی از بهترین توصیه ها برای پیشگیری از یبوست است.

3. داروها

رایج ترین داروهای ایجاد یبوست عبارتند از:

• داروهای ضد درد مخدر (مواد افیونی)
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای ضد تشنج
• مکمل های آهن
• داروهای مسدود کننده کانال کلسیم
• آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم
• داروهای دیورتیک یا ادرار آور

4.شیر

بعضی از افراد هنگام مصرف شیر و لبنیات مبتلا به یبوست می شوند.

5. سندرم روده تحریک پذیر

یبوست در افرادی که از سندرم روده تحریک پذیر رنج می برند شایع است.

6. بارداری

بارداری باعث ایجاد تغییرات هورمونی می شود که می تواند یک زن را مستعد ابتلا به یبوست کند. همچنین، رحم ممکن است روده را فشرده کند و سرعت حرکت غذا را در روده کندتر کند.

7. کهولت سن

با افزایش سن فرد، متابولیسم بدن کند می شود و در نتیجه فعالیت روده ای کمتری حاصل می شود.

8. تغییرات روزمره

وقتی روال عادی یک فرد تغییر می کند می تواند بر دستگاه گوارش تأثیر بگذارد، که بعضی اوقات منجر به یبوست می شود مثل تغییرات آب و هوایی، تغییر در رژیم غذایی

9. استفاده بیش از حد از ملین ها

برخی معتقدند که شخص باید حداقل روزی یک بار به توالت برود این درست نیست.

با این حال، برای اطمینان از این اتفاق، برخی از افراد با داروهای مسهل خود درمانی می کنند، که این کار بدون مشورت پزشکتان صحیح نمی باشد. ملین ها در کمک به حرکات روده مؤثر هستند. با این حال، استفاده از آن ها به طور مرتب به بدن اجازه می دهد تا به مصرف آن ها عادت کند و به تدریج برای رسیدن به همان اثر، لازم است دوز افزایش یابد. هنگامی که یک فرد به داروهای مسهل وابسته شود، در صورت قطع داروهای ملین، احتمال بروز این عارضه وجود دارد.

هرچه مدت زمان تأخیر در دفع مدفوع بیشتر باشد، مدفوع خشک تر و سخت تر می شود.

10. کم آبی

اگر یبوست در حال حاضر وجود داشته باشد، نوشیدن مایعات بیشتر ممکن است باعث تسکین آن نشود. اما، به طور مرتب نوشیدن مقدار زیادی آب، خطر ابتلا به یبوست را کاهش می دهد. بسیاری از نوشیدنی ها حاوی کافئین هستند که می توانند باعث کمبود آب بدن و بدتر شدن یبوست شوند. مصرف الکل همچنین آب بدن را کم می کند و باید توسط افرادی که یبوست دارند یا مستعد ابتلا به یبوست هستند، پرهیز شود.

11. مشکلات روده بزرگ یا روده

تومورها می توانند معابر را فشرده یا محدود کرده و باعث یبوست شوند. همچنین، بافت پوششی، دیورتیکولوزیس و باریک شدن غیر طبیعی روده یا روده بزرگ، معروف به تنگی روده بزرگ است.
افراد مبتلا به بیماری هیرشپرونگ مستعد ابتلا به یبوست هستند (نقص هنگام تولد که در آن برخی از سلولهای عصبی در روده بزرگ وجود ندارد).

12. برخی بیماری ها و شرایط جسمی خاص

بیماری هایی که تمایل به کند کردن حرکت مدفوع از طریق روده بزرگ، روده یا مقعد دارند می توانند باعث یبوست شوند.

این موارد شامل موارد زیر است:

اختلالات عصبی

• مولتیپل اسکلروزیس (MS)، بیماری پارکینسون، سکته مغزی، آسیب های نخاعی و شبه انسداد روده ایدیوپاتیک (با دلیل نامشخص) مزمن روده می تواند منجر به یبوست شود.

شرایط غدد درون ریز و متابولیک(بیماری های مرتبط با سوخت و ساز بدن)

• قند خون، کنترل نا کافی قند خون و کم کاری تیروئید.

بیماری های سیستمیک (عمومی)

• این ها بیماری هایی هستند که بر روی تعدادی از ارگان ها و بافت ها تأثیر می گذارند، یا بر کل بدن تأثیر می گذارند، آن ها شامل لوپوس، اسکلرودرما، آمیلوئیدوز هستند.

سرطان

یبوست در افراد مبتلا به سرطان رخ می دهد، عمدتا به دلیل داروهای ضد درد و شیمی درمانی. همچنین اگر تومور دستگاه گوارش را مسدود یا فشرده کند. اگر شخصی در رژیم و شیوه زندگی خود تغییراتی ایجاد کرده اما هنوز هم یبوست دارد بهتر است به پزشک مراجعه کند.

عدم امکان دفع مدفوع به صورت منظم می تواند نشانه ای از یک اختلال پزشکی اساسی باشد.

اگر علاوه بر این، علایم در صورت مشاهده علایم زیر فرد باید به پزشک مراجعه کند:

• خون در مدفوع
• نفخ معده در طولانی مدت
• احساس خستگی مکرر
• کاهش وزن غیر منتظره

درمان یبوست

در بیشتر موارد، یبوست بدون هیچگونه درمانی یا خطری برای سلامتی برطرف می شود.

درمان یبوست مکرر می تواند شامل تغییر در شیوه زندگی مانند انجام ورزش بیشتر، خوردن فیبر بیشتر و نوشیدن آب بیشتر باشد.

معمولاً، ملین ها با موفقیت اکثر موارد یبوست را درمان می کنند. اما باید با احتیاط و در صورت لزوم از آن ها استفاده کرد. در موارد دشوارتر، ممکن است فرد به یک نسخه دارویی نیاز داشته باشد.
درک علت یبوست بسیار مهم است ممکن است یک اختلال یا بیماری زمینه ای وجود داشته باشد. برخی از افراد مبتلا به یبوست مکرر از یادداشت های روزانه استفاده می کنند که در آن حرکات روده، خصوصیات مدفوع و سایر عواملی که ممکن است به پزشک و بیمار کمک کند بهترین درمان را انجام می دهند، ثبت می شود. برخی از متخصصان گوارش اظهار داشتند که افرادی وجود دارند که زمان کافی را برای رفع نقص خود اختصاص نمی دهند. وقت کافی را اختصاص دهید تا زمان توالت شما بدون فشار و بدون وقفه باشد و فشار به انجام حرکت روده ها را نادیده نگیرید.

اگر یبوست به هیچ درمانی پاسخ ندهد، به عنوان آخرین راه حل، ممکن است جراحی برای برداشتن بخشی از روده بزرگ انجام شود. در این روش، قسمت اسفنکتر یا دریچه مقعد یا رکتوم (انتهای روده بزرگ) که باعث این عارضه می شود، برداشته می شود.

عوارض یبوست

یبوست به خودی خود می تواند ناراحت کننده باشد اما تهدید کننده زندگی نباشد.

با این حال، یبوست شدید می تواند در شرایط جدی تر ایجاد شود، از جمله:

• خون ریزی رکتوم بعد از تلاش مداوم برای عبور مدفوع
• شکاف مقعد یا پارگی کوچک اطراف مقعد
• بواسیر، یا تورم رگهای خونی رگهای رکتوم
• انقباض مدفوع، که در آن مدفوع خشک شده در مقعد و روده جمع می شود و منجر به انسداد مسیر دفع مدفوع میشود.

داروهای طبیعی یبوست

راه های طبیعی برای تحریک حرکت روده وجود دارد. در زیر اقدامات لازم برای مصرف غذا و نوشیدنی برای ورزش می تواند باعث تحریک عضلات در قسمت پایین دستگاه گوارش شود.

• ورزش: انجام پیاده روی سریع یا قدم زدن یا انتخاب نوع دیگری از ورزش ممکن است حرکت روده را افزایش دهد.
• آرامش در وضعیت دفع: عدم توانایی در هنگام مدفوع در زمان دلخواه می تواند استرس زا باشد. آرام کردن و گذراندن وقت کافی می تواند کمک کند.
  بالا آوردن زانوها روی شکم باعث می شود تا وضعیت شما راحت تر شود. استراحت پاها روی یک بلوک یا استفاده از توالت فرنگی روش هایی برای بالا بردن زانوها است.
• آلو و آب آلو: این میوه خشک منبع خوبی از فیبر است و فیبر به انتقال مواد غذایی از طریق دستگاه گوارش کمک می کند. خوردن چند آلو ممکن است به حرکت روده ها کمک کند.
• کیوی: کیوی از نظر فیبر سرشار هستند و به هضم غذا کمک کند. این بدان معنی است که میوه می تواند یک ملین طبیعی مفید برای شما باشد.
• قهوه: برخی تحقیقات نشان می دهد که قهوه ممکن است به افراد کمک کند تا حرکت روده آن ها افزایش یابد.
• روغن دانه کتان: یک مطالعه کوچک نشان داد که روغن بذر کتان به خوبی در معالجه یبوست موثر است.

منابع:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/150322.php

https://www.medicalnewstoday.com/articles/320940.php