سارکوما نوعی سرطان است که می تواند در قسمت های مختلفی از بدن رخ دهد. سارکوما در اصطلاح عمومی گروه گسترده ای از سرطان ها هستند که از استخوان ها و در بافت های نرم (سارکوم بافت نرم) شروع می شود. سارکوم بافت نرم در قسمت هایی ایجاد می شود که ساختارهای دیگر بدن را به هم متصل، نگهداری و احاطه می کنند. این ها شامل عضلات، چربی ها، رگ های خونی، اعصاب، تاندون ها و پوشش مفاصل هستند.
علائم سارکوما
علائم بسته به نوع سارکوم و محل ایجاد آن متفاوت است و عبارتند از:
سارکوم بافت نرم
افراد مبتلا به سارکومای بافت نرم اغلب در مراحل اولیه علائمی ندارند. هنگامی که علائم ظاهر می شود، فرد شاید متوجه موارد زیر شود:
تومور: در بعضی موارد، احتمال دارد یک توده یا التهاب قابل توجه وجود داشته باشد. این تومور معمولاً بدون درد هستند.
درد: اگر تومور بر روی بافت های، اعصاب یا عضلات تأثیر بگذارد، درد در ناحیه می تواند وجود داشته باشد.
علائم خاص می تواند نوع خاصی از سارکوم را منعکس کند. به عنوان مثال، تومورها در دستگاه گوارش احتمال دارد خونریزی کنند، بنابراین علائم می تواند شامل خون در مدفوع یا مدفوع با ظاهری سیاه و قیر مانند باشد.
سارکوم استخوان
در مورد سارکوم استخوان، اولین علامت احتمال دارد درد، همراه یا بدون توده باشد و اغلب بر استخوان های بلند بازو، پا یا لگن تأثیر می گذارد. سارکوم اگر لگن را تحت تأثیر قرار دهد، علائم و نشانه ها شاید تا مرحله بعدی ظاهر نشوند.
انواع سارکوم
بیش از 50 نوع سارکوم وجود دارد. آنها شامل انواع زیر هستند.
سارکوم بافت نرم
انواع سارکوم بافت نرم به بافت خاص یا محلی که در آن تأثیر می گذارد بستگی دارد. آنها عبارتند از:
- رابدومیوسارکوما: این در عضله اسکلتی ایجاد می شود.
- سارکوم عروقی: این نوع در رگ های خونی رخ می دهد.
- شوانوما: این بر روی بافتهایی که اعصاب را می پوشانند تأثیر می گذارد.
- آنژیوسارکوم: آنژیوسارکوم نوع بر عروق خونی یا لنفاوی تأثیر می گذارد.
- نوروفیبروسارکوما: نوروفیبروسارکوما نوع بر پوشش محافظتی اعصاب تأثیر می گذارد.
- لیومیوسارکوم: این بر روی عضله صاف دیواره های اندام، اغلب در شکم تأثیر می گذارد.
- فیبروسارکوما: اینها بر فیبروبلاست ها که سلول هایی در بافت همبند هستند، تأثیر می گذارند.
- تومور استروما دستگاه گوارش: این بر سلول های عصبی عضلانی و تخصصی روده تأثیر می گذارد.
- میکسوفیبروسارکوم: این بر بافت همبند تأثیر می گذارد و اغلب در بازوها و پاهای افراد مسن ایجاد می شود.
- لیپوسارکوم: لیپوسارکوم سارکوم بافت چربی است. این موارد اغلب از ناحیه ران، پشت زانو یا پشت شکم شروع می شوند.
- سارکوم سینوویال: این احتمال دارد تومور سلول های بنیادین باشد. بافت سرطانی می تواند در اطراف مفاصل ایجاد شود.
- مزانشیموما: این موارد نادر هستند و عناصر سایر سارکوم ها را ترکیب می کنند. آنها می توانند در هر قسمت از بدن رخ دهند.
- سارکوم کاپوسی: این نوع به طور عمده روی پوست تأثیر می گذارد اما می تواند در بافت های دیگر هم رخ دهد و از ویروس هرپس انسانی 8 ناشی می شود.
سارکوم استخوان
انواع سارکوم استخوان، عبارتند از:
- کندروسارکوم: کندروسارکوم از غضروف شروع می شود.
- استئو سارکوما: این استخوان را تحت تأثیر قرار می دهد.
- سارکوم یوینگ: سارکوم یوینگ می تواند در استخوان یا بافت نرم رخ دهد.
- فیبروسارکوما: این در بافت فیبروژنیک، که نوعی از بافت همبند است، رخ می دهد.
علل سارکوما
مشخص نیست که چه عواملی باعث ایجاد سارکوم ها می شوند.
به طور کلی، سرطان زمانی ایجاد می شود که تغییرات (جهش ها) در DNA درون سلول ها رخ دهد. درون یک سلول تعداد زیادی از ژنهای فردی بسته بندی شده که هر یک از آنها حاوی مجموعه ای از دستورالعمل هاست و به سلول می گوید چه عملکرد هایی را باید انجام دهد و همچنین چگونه رشد و تقسیم شود.
با جهش ها احتمال دارد سلول ها به رشد و تقسیم غیرقابل کنترل تبدیل شوند و در هنگام مرگ سلول های طبیعی، به زندگی ادامه دهند. در این صورت سلول های غیر طبیعی تجمع یافته، می توانند تومور ایجاد کنند. سلول ها احتمال دارد از بین بروند و یا به سایر قسمت های بدن انتشار یابند (متاستاز کنند).
عوامل خطرسارکوم
عواملی که می توانند خطر سارکوم را افزایش دهند، عبارتند از:
- پرتودرمانی برای سرطان. پرتودرمانی برای سرطان احتمال ایجاد سارکوم را افزایش می دهد.
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی. برخی از مواد شیمیایی مانند مواد صنعتی و علف کش ها می توانند خطر ابتلا به سارکوم کبد را افزایش دهند.
- قرار گرفتن در معرض ویروس ها. ویروسی به نام هرپس انسانی 8 می تواند خطر ابتلا به نوعی سارکوم به نام سارکوم کاپوسی را در افراد با سیستم ایمنی ضعیف افزایش دهد.
- سندرم های ارثی. برخی از سندرم هایی که خطر سرطان را افزایش می دهند می توانند از والدین به فرزندان منتقل شوند. نمونه هایی از انها شامل رتینوبلاستوما خانوادگی و نوروفیبروماتوز نوع 1 است.
- التهاب مزمن (ورم لنفاوی). ورم لنفاوی التهاب ناشی از پشتیبان گیری مایع لنفاوی است که در صورت مسدود یا آسیب دیدن این سیستم رخ می دهد و خطر نوعی سارکوم به نام آنژیوسارکوم را افزایش می دهد.
پیش اگهی سارکوم
اکتشافات جدید پزشکی پیش اگهی افراد مبتلا به سارکوم بافت نرم را بهبود می بخشد.
پیش اگهی یک فرد مبتلا به سارکوم به عواملی مانند نوع، درجه و محل بستگی خواهد داشت. مقامات بهداشتی از آمار برای تعیین تعداد افراد سرطانی که 5 سال یا بیشتر پس از تشخیص زنده می مانند، استفاده می کنند.
برای سارکوم بافت نرم، احتمال زنده ماندن حداقل 5 سال پس از تشخیص است:
- 81% در صورت موضعی بودن سارکوم، به این معنی که انتشار نیافته است.
- 58% در صورت منطقه ای بودن، به این معنی که به بافت های مجاور نیز سرایت کرده است.
- 16% اگر از راه دور باشد، به این معنی است که به سایر اعضای بدن رسیده است.
برای سارکوم استخوان، میزان بقای متوسط 5 ساله به شرح زیر است:
- 27٪ برای سرطان دور
- 77٪ برای سرطان موضعی
- 65٪ برای سرطان منطقه ای
شایان ذکر است که:
- بسیاری از افراد پس از تشخیص بیش از 5 سال عمر می کنند.
- به لطف اکتشافات جدید پزشکی، این درصد همچنان بهبود می یابد.
- عوامل فردی، از جمله سن و سلامت کلی، شانس زنده ماندن برای هر فرد را تحت تأثیر قرار می دهد.
همانند سایر انواع سرطان، اگر سرطان زود تشخیص داده شود و در مراحل اولیه درمان را شروع کند، پیش اگهی بهتر است.
تشخیص سارکوم
آزمایشات و روش هایی که برای تشخیص سارکوم و تعیین میزان آن (مرحله) استفاده می شود شامل موارد زیر است:
- معاینه بدنی. پزشک برای درک بهتر علائم و جستجوی سرنخ های دیگری که به تشخیص کمک می کنند، به احتمال زیاد معاینه فیزیکی می کند.
- آزمایشات تصویربرداری. اینکه کدام تست های تصویربرداری مناسب هستند، به شرایط بستگی دارد. برخی آزمایشات مانند اشعه ایکس برای دیدن مشکلات استخوانی بهتر است. آزمایش های دیگر مانند MRI برای مشاهده مشکلات بافت همبند بهتر است. سایر آزمایش های تصویربرداری احتمال دارد شامل سونوگرافی، CT، اسکن استخوان و اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) باشد.
- برداشتن نمونه ای از بافت برای آزمایش (نمونه برداری). بیوپسی روشی است برای برداشتن تکه ای از بافت مشکوک برای آزمایش آزمایشگاهی است. تست های پیچیده آزمایشگاهی می توانند سلول یا سرطانی بودن سلول ها را مشخص کنند. آزمایشات همچنین می تواند اطلاعات مفید برای انتخاب بهترین روشهای درمانی را نشان دهد.
هنگامی که پزشک تشخیص داد دچار سارکوم هستید، احتمال دارد آزمایشات بالینی را برای یافتن علائم انتشار سرطان توصیه کند.
درمان سارکوم
سارکوم معمولاً با جراحی برای از بین بردن سرطان درمان می شود. سایر درمان ها می تواند قبل یا بعد از جراحی استفاده شوند. اینکه کدام روش های درمانی بهتر است به نوع سارکوم، محل آن، میزان انتشار سلول ها و انتشار سرطان به سایر قسمت های بدن بستگی دارد.
درمان سارکوم احتمال دارد شامل موارد زیر باشد:
- عمل جراحی. هدف از جراحی سارکوم حذف همه سلولهای سرطانی است. گاهی اوقات برای از بین بردن تمام سرطان ها لازم است که یک دست یا پا قطع شود، اما جراحان سعی می کنند عملکرد اندام را در صورت امکان حفظ کنند. بعضی اوقات بدون آسیب رساندن به ساختارهای مهم، مانند اعصاب یا اعضای بدن، نمی توان همه سرطان را از بین برد. در این شرایط، جراحان تلاش می کنند تا حد امکان سارکوم را از بین ببرند.
- پرتو درمانی. در پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می شود. تابش می تواند از ماشینی حاصل شود که در اطراف بدن حرکت می کند و پرتوهای انرژی را هدایت می کند (تابش پرتوی خارجی). یا احتمال دارد اشعه به طور موقت در بدن قرار گیرد (براکی تراپی). بعضی اوقات پرتودرمانی طی عملیاتی برای از بین بردن سرطان انجام می شود (تابش حین عمل).
- شیمی درمانی. شیمی درمانی یک درمان دارویی است که از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می کند. برخی از انواع سارکوم بیشتر از سایر موارد به شیمی درمانی پاسخ می دهند.
- درمان هدفمند. یک درمان دارویی است و از داروهایی استفاده می کند که به نقاط ضعف سلولهای سرطانی حمله می کنند. پزشک می تواند سلولهای سارکوما را آزمایش کند تا ببیند احتمالاً به داروهای درمان هدفمند پاسخ می دهند یا خیر.
- ایمونوتراپی. ایمونوتراپی یک درمان دارویی است که از سیستم ایمنی بدن برای مقابله با سرطان استفاده می کند. سیستم ایمنی بدن که علیه بیماری مبارزه می کند احتمال دارد به سرطان حمله نکند زیرا سلول های سرطانی پروتئین هایی تولید می کنند که سلول های سیستم ایمنی را کور می کنند. داروهای ایمونوتراپی با تداخل در این روند، کار می کنند.
- فرسایش درمانی. فرسایش درمانی سلول های سرطانی را با استفاده از برق برای گرم کردن سلول ها، مایع بسیار سرد برای یخ زدن سلول ها یا امواج فراصوت با فرکانس بالا برای آسیب رساندن به سلول ها از بین می برند.
مقابله با سرطان سارکوما
برای مقابله و کنار آمدن با سرطان بهتر است راهکارهای زیر را رعایت کنید:
- درباره سارکوما به اندازه کافی اطلاعات کسب کنید تا بتوانید در مورد مراقبت خود تصمیم بگیرید. از پزشک در مورد سرطان خود، از جمله نتایج آزمایش، گزینه های درمانی و در صورت تمایل، پیش آگهی خود بپرسید. با کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرطان، می توانید برای تصمیم گیری در مورد درمان، اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنید.
- با دوستان و خانواده ارتباط محکمی برقرار کنید. قوی نگه داشتن روابط نزدیک کمک می کند تا با سرطان مقابله کنید. دوستان و خانواده می توانند پشتیبانی عملی مورد نیاز را فراهم کنند.
- کسی را پیدا کنید که با او صحبت کنید. شنونده خوبی پیدا کنید که مایل به شنیدن صحبت های شما درباره امیدها و ترس ها باشد. این فرد می تواند یکی از دوستان یا اعضای خانواده باشد. نگرانی و درک یک مشاور، مددکار اجتماعی، روحانی یا گروه پشتیبانی سرطان احتمال دارد مفید باشد.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
اگر علائم و نشانه هایی دارید که شما را نگران می کند، به پزشک مراجعه کنید. برای آمادگی بیشتر، لیستی از موارد زیر را تهیه کنید:
- سوالاتی که می توانید از پزشک خود بپرسید.
- علائم، از جمله علائمی که با دلیل قرار ملاقات ارتباط دارند.
- تمام داروها، ویتامین ها یا سایر مکمل هایی که مصرف می کنید، از جمله دوزها
- اطلاعات شخصی اصلی، از جمله استرس های اساسی، تغییرات اخیر زندگی و سابقه پزشکی خانواده
برای بیماریتان، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید شامل موارد زیر است:
- بهترین اقدام چیست؟
- به چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
- آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟
- چه چیزی احتمالاً باعث بروز علائم شده است؟
- آیا محدودیت هایی وجود دارد که باید رعایت کنم؟
- گزینه های اصلی رویکردی که پیشنهاد می کنید چیست؟
- به غیر از اصلی ترین علت، علل احتمالی دیگر علائم من چیست؟
- من بیماری های دیگری نیز دارم. چگونه می توانم آنها را به بهترین وجه با هم مدیریت کنم؟
- آیا بروشور یا سایر مطالب چاپ شده ای وجود دارد که بتوانم داشته باشم؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟
در پرسیدن سوالات دیگر دریغ نکنید.
پزشک احتمالاً چندین سوال از شما می پرسد، مانند:
- علائم چقدر شدید است؟
- علائم از چه زمانی شروع شد؟
- چه چیزی علائم را بهبود می بخشد؟
- آیا علائم مداوم بوده است یا گاه به گاه؟
- چه چیزی، علائم شما را بدتر و یا بهتر می کند؟
آخرین دیدگاه‌ها