بیماری لایم

بیماری لایم یا LYME DIS توسط چهار باکتری اصلی با نام های Borrelia burgdorferi و Borrelia mayonii Borrelia afzelii و  Borrelia garinii به وجود می آید که دو باکتری borrelia garinii و borrelia afzelii دلایل اصلی شیوع بیماری لایم در اروپا و آسیا هستند.  شایع ترین علت انتقال این بیماری گزش کنه سیاه آلوده است. اگر در چمنزارها و جنگل زارها زندگی می کنید احتمال ابتلا به این بیماری تا حد قابل توجهی افزایش خواهد یافت. زیرا بهترین مکان برای رشد و شیوع این بیماری چنین مناطقی است. در نتیجه باید در چنین مناطقی مراقبت ابتلا به این بیماری بوده و از بروز ان جلوگیری کنید.

 علت بیماری لایم

در ایالات متحده آمریکا، بیماری لایم توسط باکتری های Borrelia burgdorferi و Borrelia mayonii ایجاد می شود که عمدتا توسط کنه های پا سیاه یا گوزنی به افراد سالم انتقال پیدا می کنند. این کنه ها به قدری کوچک هستند که نمی توان با چشم آن ها را دید. در بیشتر موارد فرد مبتلا به بیماری حتی متوجه گزش کنه نشده است. برای بروز بیماری لایم، کنه آلوده حتماً باید فرد سالم را بگزد تا این بیماری منتقل شود. این باکتری ها از طریق نیش وارد پوست فرد سالم شده و در نهایت وارد جریان خون خواهند شد. برای انتقال بیماری لایم، کنه باید به مدت 36 تا 48 ساعت روی پوست بدن باقی بماند. در نتیجه از بین بردن سریع کنه از روی سطح پوست اهمیت زیادی دارد. حتی می تواند از ابتلا به این بیماری جلوگیری کند.

علائم LYME DIS

• علائم و نشانه های بیماری لایم متفاوت است.
• این علائم معمولاً در مراحل مختلفی ظاهر شده.
• ممکن است بعضی از مراحل پیشرفت بیماری با دیگر مراحل همپوشانی داشته باشد. 

یک برآمدگی کوچک و قرمز رنگ شبیه به برجستگی ناشی از نیش پشه که اغلب در محل نیش کنه یا بعد از برداشتن کنه ظاهر می شود. خوشبختانه این برآمدگی طی چند روز برطرف شده و ممکن است علائم بیماری بلافاصله ظاهر نشوند.

علائم ممکن است خودشان را به فاصله یک ماه بعد از انتقال بیماری نشان دهند:

ضایعات پوستی

از سه تا 30 روز پس از نیش کنه آلوده، ممکن است قسمتی از پوست دچار قرمزی با الگوی خاصی (شبیه چشم گاو) شود. این ضایعات پوستی (erythema migrans) طی روزها به آرامی گسترش یافته و می تواند تا 12 اینچ (30 سانتی متر) از پوست فرد را درگیر کند. این ضایعه پوستی معمولاً خارشی نداشته و دردناک نیست. اما فرد ممکن است در حین لمس ضایعه پوستی گرمای خاصی احساس کند. اریتم مهاجر یکی از ویژگی های بارز بیماری لایم است. اگرچه که در همه مبتلایان به بیماری لایم ضایعات پوستی گسترش نخواهند یافت و فقط درصدی از افراد دچار این علامت می شوند. در بعضی افراد مبتلا نیز ممکن است ضایعات پوستی در چندین قسمت از پوست شان ظاهر شود.

علائم ثانویه بیماری لایم

در صورت عدم درمان، علائم ممکن است بعد از گذشت چند هفته تا چند ماه به وجود بیایند:

اریتم مهاجر. ضایعات پوستی  در مناطق دیگر بدن فرد مبتلا ظاهر شده و گسترش پیدا کند.

درد مفاصل. زانوها تحت تأثیر قرار گرفته و دچار درد شدید و تورم شود، اما این درد منحصر به یک مفصل نبوده و می تواند از مفصلی به مفصل دیگر منتقل شود.

مشکلات عصبی. هفته ها، ماه ها یا حتی سال ها بعد از عفونت، ممکن است فرد مبتلا دچار التهاب غشای اطراف مغز (مننژیت) شود، در بعضی از موارد نیز فرد مبتلا دچار فلج موقتی یک سمت صورت (فلج بل)، بی حسی یا ضعف در اندام ها و اختلال در حرکت عضلات خواهد شد.

علائم نادر

بعضی از افراد مبتلا چند هفته پس از بروز عفونت، دچار علائم زیر می شوند:

• التهاب چشم
• التهاب کبد (هپاتیت)
• خستگی شدید و کوفتگی
• مشکلات قلبی مانند ضربان قلب نامنظم (آریتمی قلبی)

 زمان ضرورت مراجعه به پزشک در LYME DIS

تنها بعضی از نیش های ناشی از کنه منجر به بروز بیماری لایم خواهد شد. همچنین هرچقدر زمان چسبیدن کنه به پوست تان بیشتر باشد، خطر ابتلا به این بیماری بیشتر خواهد شد. در صورتی که کنه کمتر از 36 تا 48 ساعت روی پوست باشد، احتمال انتقال بیماری لایم تقریباً غیر ممکن خواهد بود. اگر فکر می کنید توسط کنه گزیده شده اید و شاهد بروز علائم و نشانه های بیماری لایم هستید با پزشک خود تماس بگیرید. به خاطر داشته باشید که در صورت تشخیص به موقع و درمان سریع تر، درمان این بیماری مؤثرتر خواهد بود.

حتی اگر علائم و نشانه های بیماری به کلی ناپدید شد، باز هم با پزشک خود مشورت کنید، زیرا عدم وجود علائم به معنای از بین رفتن کامل بیماری نیست. در صورت عدم درمان، بیماری لایم می تواند پس از گذشت چند ماه یا چند سال به سایر قسمتهای بدن شما سرایت کرده و باعث ایجاد آرتروز و مشکلات سیستم عصبی شود. همچنین کنه می تواند علاوه بر بیماری لایم ناقل بیماریهای دیگری مثل بیماری babesiosis و تب کنه کلرادو باشد.

عوامل خطر LYME DIS

محل زندگی یا جایی که برای تعطیلات به آنجا سفر کرده اید می تواند احتمال ابتلا به بیماری لایم را تا حد قابل توجهی افزایش دهد. در نتیجه تفریحات یا حرفه شما می تواند منجر به بروز بیماری لایم شود.

به طور کلی عوامل خطرناک و بسیار شایع ابتلا به بیماری لایم عبارتند از:

گذراندن زمان یا زندگی مناطق جنگلی یا چمنزار. در ایالات متحده آمریکا، کنه های گوزنی بیشتر در مناطقی جنگلی شمال شرقی و میانه غربی این کشور یافت می شوند. کودکانی که زمان زیادی را در خارج از خانه و در این مناطق می گذرانند، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری قرار خواهند داشت. البته این فقط مختص کودکان نبوده و بزرگسالانی که مشاغل و محیط کارشان در فضای باز و جنگلی قرار دارد نیز در معرض بیماری لایم قرار خواهند داشت.

نپوشاندن پوست. کنه ها موجوداتی هستند که به راحتی به پوست می چسبند. اگر در منطقه ای هستید که کنه های زیادی در آن جا زندگی می کنند، با پوشیدن لباس آستین بلند و شلوار پوشیده، از خود و فرزندان خود در برابر این کنه هامحافظت کنید. اجازه ندهید حیوانات خانگی تان در داخل مناطق و نواحی جنگلی گشت و گذار کنند.

از بین نبردن سریع کنه ها از سطح پوست. در صورتی که کنه به مدت 36 تا 48 ساعت یا بیشتر به پوست فرد بچسبد، باکتری های ناقل بیماری لایم وارد جریان خون او خواهند شد. در نتیجه اگر بلافاصله بعد از چسبیدن کنه به پوست، آن را از سطح پوست جدا کنید احتمال انتقال این بیماری به حداقل خواهد رسید.

عوارض بیماری لایم

بیماری لایم درمان نشده می تواند باعث موارد زیر شود:

• بی نظمی ضربان قلب (آریتمی)
• نقایص شناختی، مانند اختلال در حافظه
• التهاب مزمن مفاصل (آرتروز لایم)، به ویژه زانو
• علائم و مشکلات عصبی مانند فلج صورت و نوروپاتی

پیشگیری بیماری لایم

بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به بیماری لایم، جلوگیری از قرار گرفتن در مناطق جنگلی و چمنزارهای است که کنه های گوزنی در آن شایع هستند.

با اقدامات احتیاطی بسیار ساده می توانید خطر ابتلا به بیماری لایم را تا کاهش دهید:

پوست خود را بپوشانید.

هنگامی که در مناطق جنگلی یا چمن زارها قدم میزنید حتماً کفش ساق بلند لباس آستین بلند و شلوار پوشیده و کلاه و دستکش همراه خود داشته باشید. تا حد امکان سعی کنید از مسیرهای پیاده روی حرکت کرده و از پیاده روی در میان بوته های کم ارتفاع و چمنزارهای بلند بپرهیزید. حتماً سگ و حیوانات خانگی خود را با افسار داخل جنگل ببرید.

از دافع حشرات استفاده کنید.

برای جلوگیری از چسبیدن کنه روی پوست خود کافی است از دافع حشرات بر روی پوست خود استفاده کنید. والدین می توانند از دافع حشرات بر روی تمامی قسمت های پوست کودک خود به غیر از دست ها، دهان و چشم ها استفاده کنند. به خاطر داشته باشید که مواد دافع حشرات شیمیایی ممکن است سمی باشند، در نتیجه بهتر است طبق دستورالعمل های درج شده بر روی محصول از آن استفاده کنید. محصولات با پرمترین را بر روی لباس بمالید و یا لباس های آماده شده خریداری نکنید. می توانید برای پاشیدن دافع حشرات روی پوست خود از آب پاش استفاده کنید.

از تکثیر کنه ها جلوگیری کنید.

بهتر است از رشد و تکثیر کنه ها در محل زندگی خود جلوگیری کنید. به عنوان مثال:

• لباس، بدن خود یا فرزند و حیوانات خانگی خود را برای وجود کنه بررسی کنید.
• اگر حیاط منزلتان چمن یا درخت دارید، به طور منظم با دستگاه چمنی چمن ها را کوتاه کرده یا برگ های ریخته از درختان را جمع کنید.
• اگر قصد انبار کردن الوار در منزل یا محل کارتان دارید، حتماً آن ها را زیر نور خورشید قرار دهید تا از رشد کنه ها تا حد امکان جلوگیری شود.
• پس از بازگشت از سفر نواحی جنگلی یا چمنزارها بهتر است لباس های خود را به خوبی شسته و بدن حیوانات، کودک و خودتان را برای وجود احتمالی هر گونه کنه بر روی سطح پوست مورد بررسی قرار دهید. دقت کنید که اندازه کنه ها بسیار کوچک است و باید این کار را با دقت انجام دهید.

دوش گرفتن به محض ورود به منزل

 کنه ها معمولاً قبل از چسبیدن به سطح پوست چند ساعتی روی آن باقی خواهند ماند. در نتیجه دوش گرفتن در ساعات اولیه انتقال کنه، می تواند باعث از بین رفتن و شسته شدن کنه از سطح پوست شود.  به خاطر این که یکبار دچار این بیماری شده و سپس درمان شده اید، دلیل نمی شود که دیگر تا آخر عمرتان ایمن بوده و مبتلا به لایم نخواهید شد. سعی کنید با استفاده از موچین کنه را از قسمت سر یا دهان اش گرفته و با دقت به سمت بیرون بکشید. بعد از برداشتن کنه نیز سعی کنید از الکل برای ضد عفونی محل گزش استفاده کنید.

تشخیص بیماری لایم

بسیاری از علائم و نشانه های بیماری لایم در بین بیماری های دیگر مشترک بوده و همین موضوع می تواند تشخیص این بیماری را با مشکلاتی همراه کند. علاوه بر این، کنه های ناقل بیماری لایم می توانند انتقال دهنده بیماری های عفونی دیگری نیز باشند. اگر هیچ ضایعه پوستی بر روی پوست تان به وجود نیامده باشد و چنین علامتی نداشته باشید، پزشک ممکن است درباره سابقه بیماری و پزشکی و سفر به مناطق گرم و جنگلی سؤالاتی پرسیده و بدنتان را معاینه کند.

آزمایشات نیز می توانند به شناسایی آنتی بادی های باکتریای کمک کرده و در نتیجه تشخیص این بیماری را تا حد زیادی آسان تر کنند. البته بلافاصله بعد از ابتلا به این بیماری نمی توان به نتیجه این آزمایش استناد کرد و حتماً باید آزمایشات چند هفته پس از ابتلا به عفونت صورت گرفته باشد. زیرا بدن برای تولید آنتی بادی ها نیاز به زمان چند هفته ای خواهد داشت.

این آزمایشات برای تشخیص و تأیید بیماری لایم شامل موارد زیر می شود:

آزمایش سنجش سیستم ایمنی مرتبط با آنزیم (ELISA)

 این آزمایش اغلب برای تشخیص بیماری لایم انجام شده و ELISA آنتی بادی های B. burgdorferi موجود در خون را تشخیص خواهد داد. اما از آنجا که گاهی اوقات نتیجه این آزمایش به اشتباه مثبت می شود، از آن به تنهایی برای تشخیص بیماری لایم استفاده نمی شود. در بعضی موارد آزمایش سنجش سیستم ایمنی مرتبط با آنزیم ممکن است در مراحل اولیه بیماری لایم منفی خواهد بود، اما ضایعات پوستی به وجود آمده و محل زندگی فرد خود بیانگر ابتلای فرد به بیماری لایم بوده و می توان بدون نیاز به آزمایشات بیشتر، بیماری را در مراحل اولیه آن تشخیص داد.

آزمایش وسترن بلات(Western blot test)

•  اگر آزمایش ELISA مثبت باشد، این آزمایش معمولاً برای تأیید تشخیص انجام خواهد شد.
• در این آزمایش دو مرحله ای، وسترن بلات آنتی بادی ها برای چندین پروتئین B. burgdorferi را تشخیص خواهد داد.

درمان بیماری لایم

معمولاً از آنتی بیوتیک ها برای درمان بیماری لایم استفاده می شود. اما به طور کلی، هرچه تشخیص این بیماری سریع تر صورت گرفته و روند درمانی آغاز شود، درمان مؤثرتر و در نتیجه بهبودی سریع تر اتفاق خواهد افتاد.

آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیک های خوراکی

آنتی بیوتیک ها جزء درمان های استاندارد برای بیماری لایم در مراحل اولیه به حساب می آیند. این موارد درمانی معمولاً شامل مصرف داکسی سایکلین برای بزرگسالان و کودکان بزرگتر از 8 سال، آموکسی سیلین یا سفوروکسیم برای بزرگسالان، کودکان کوچکتر و زنان باردار یا شیرده می شود. معمولاً برای درمان بیماری لایم مصرف یک دوره 14 تا 21 روزه آنتی بیوتیکی توصیه می شود، اما برخی از مطالعات نشان می دهند که دوره های 10 تا 14 روزه نیز می تواند به همان اندازه مؤثر باشد.

آنتی بیوتیک تزریقی

اگر این بیماری سیستم مرکزی عصبی فرد را درگیر کرده باشد، پزشک ممکن است دوره درمان 14 تا 28 روزه با آنتی بیوتیک داخل وریدی را تجویز کند. این شیوه برای از بین بردن عفونت بسیار مؤثر بوده و بعد از مدت کوتاهی علائم از بین رفته و فرد بهبود خواهد یافت. البته مصرف آنتی بیوتیک های تزریقی می تواند عوارض جانبی مختلفی به دنبال داشته باشد: به عنوان مثال پایین آمدن شمارش گلبولهای سفید خون، اسهال خفیف تا شدید از جمله عوارض جانبی است که در نتیجه تزریق آنتی بیوتیک ممکن است برای فرد مبتلا پیش بیاید.

تعداد کمی از افراد مبتلا حتی بعد از درمان هم شاهد بروز برخی از علائم و نشانه ها مانند درد عضلانی و خستگی خواهند بود. علت این علائم مداوم، معروف به سندرم بیماری پس از لایم ناشناخته است. حتی ادامه درمان آنتی بیوتیکی هم نتیجه ای نخواهد داشت. برخی از متخصصان معتقدند كه افراد خاصی كه به بیماری لایم مبتلا می شوند، مستعد ابتلا به پاسخ خود ایمنی بوده و همین منجر به بروز علائم این بیماری می شود. اما این موضوع تأیید نشده و نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.

 درمان های جایگزین

آنتی بیوتیک ها تنها درمان اثبات شده برای بیماری لایم هستند. برخی از افرادی که علائم و نشانه های غیر قابل توضیح یا بیماری مزمن دارند ممکن است بر این باور باشند که مبتلا به بیماری لایم بوده و نیاز به هیچ تشخیصی در این مورد نخواهد بود. روش های درمانی جایگزین زیادی وجود دارد که افراد مبتلا به بیماری لایم یا افرادی که فکر می کنند مبتلا به بیماری لایم هستند، برای تسکین علائم خود به آن ها روی می آورند. متأسفانه، اثر این روش های درمانی با شواهد علمی اثبات یا آزمایش نشده اند. در بسیاری از موارد، همین شیوه های به ظاهر درمانی ممکن است مضر یا حتی کشنده باشند. در نتیجه اگر در حال انجام هرگونه روش درمانی جایگزین برای بیماری لایم هستید، ابتدا در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

احتمالاً بعد از بروز علائم این بیماری برای تشخیص به پزشک خانواده یا پزشک عمومی مراجعه خواهید کرد. پزشک عمومی بعد از تشخیص شما را به یک روماتولوژیست، متخصص بیماری های عفونی یا متخصصین دیگر ارجاع خواهد داد. از آن جایی که مدت زمان ملاقات با پزشک کوتاه است در نتیجه بهتر است نهایت استفاده را از این زمان کوتاه برده و جواب سؤالات خود را بگیرید.

با استفاده از اطلاعات زیر می توانید با آمادگی بیشتری در مطب پزشک حاضر شوید:

• علائم: بهتر است لیستی از تمام عوارض و زمان شروع آن ها تهیه کنید.
• داروها: از داروها، مکمل ها، ویتامین ها و میزان مصرف آن ها لیستی تهیه کرده و همراه خود داشته باشید.
• سؤالات: بهتر است لیستی از سؤالات مد نظرتان آماده کرده و آن ها را از پزشک خود بپرسید.

سوالات بیمار از پزشک

برای بیماری لایم می توانید از سؤالات زیر استفاده کنید:

• بهترین درمان موجود چیست؟
• آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟
• به چه آزمایشاتی برای تشخیص نیاز دارم؟
• چه علتی باعث ایجاد علائم این بیماری می شود؟
• غیر از این علت، علل احتمالی دیگر بروز این علائم چیست؟
• آیا بروشور یا برگه پرینت شده در مورد بیماری لایم دارید؟
• آیا به خاطر این بیماری باید موارد و محدودیت های خاصی را رعایت کنم؟
• بیماری دیگری  دارم. چگونه می توانم این بیماری ها را در کنار هم مدیریت کنم؟
• برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟
• روش اصلی که پیشنهاد می دهید کدام است و چه گزینه های درمانی دیگری وجود دارد؟

سوالات پزشک از بیمار

• علائم تان تا چه حد شدید است؟
• آیا به نظر می رسد که چیزی باعث بهبود علائم تان شود؟
• آیا علائم تان دائمی است یا گهگاه به وجود آمده و از بین می رود؟
• آیا به نظر می رسد که چیزی باعث بدتر شدن و شدت گرفتن علائم تان شود؟

منبع:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lyme-disease/symptoms-causes/syc-20374651

[advisers limit=3 online =true skill=”15 34″]