سرخجه در بارداری

سرخجه یا سرخک آلمانی یک عفونت ویروسی قابل انتقال است که می تواند زنان را در دوران بارداری درگیر و عوارض جدی در جنین و مادر ایجاد کند. سرخجه با علائمی شبیه آنفولانزا، مانند تب کم و گلودرد شروع می شود. اگرچه واکسیناسیون معمول دوران کودکی علیه سرخجه، آن را به یک بیماری نادر در ایالات متحده تبدیل کند، اما این عفونت خفیف می تواند باعث عوارض جدی در زنان باردار واکسینه نشده شود. میزان بروز سرخجه در بارداری مشابه میزان بروز سرخجه در افراد عادی است. برای همین ما در این مقاله از پزشکت جزئیات بیماری سرخجه در بارداری از جمله علل، علائم و درمان آن را بررسی خواهیم کرد.

سرخجه چگونه انتشار می یابد؟

ویروس سرخجه می تواند از طریق بزاق یا مخاط فرد آلوده منتقل شود. این عفونت معمولاً یک عفونت هوایی است و از طریق ذرات سرفه یا عطسه منتشر می شود. این ویروس همچنین می تواند از طریق راه های زیر پخش شود:

• دست دادن با افراد مبتلا
• دست زدن به اشیاء آلوده
• بوس کردن افراد مبتلا به سرخجه
• نوشیدنی ها یا غذاهای مشترک با افراد مبتلا

علاوه بر این، یک زن باردار مبتلا به سرخجه می تواند ویروس را از طریق جریان خون به جنین خود منتقل کند.

علائم سرخجه چیست؟

علائم سرخجه شامل تب پایین یا سایر علائم مشابه آنفولانزا قبل از ظاهر شدن بثورات است. بثورات از صورت شروع می شود، به بدن سرایت می کند و به طور کلی پس از سه روز از بین می رود. از این رو به آن سرخک سه روزه نیز می گویند. افراد آلوده به ویروس سرخجه ممکن است علائم زیر را از خود نشان دهند، علائمی از جمله:

• سردرد
• گلو درد
• سرفه کردن
• آبریزش و گرفتگی بینی
• چشم های صورتی و متورم
• درد عضلات یا مفاصل (آرتریت)
• غدد لنفاوی متورم (پشت گوش و گردن)

گاهی اوقات ممکن است افراد مبتلا علائمی از خود نشان ندهند اما همچنان ناقل بیماری باشند.

عوارض سرخجه در بارداری چیست؟

اگرچه سرخجه یک بیماری خفیف در نظر گرفته می شود که با درمان های ساده برطرف می شود، اما ممکن است در زنان باردار واکسینه نشده عوارض شدید جنینی ایجاد کند. شدت بیماری بستگی به زمان ابتلا دارد. در صورتی که عفونت در سه ماهه اول بارداری شروع شود، احتمال بروز عوارض بسیار زیاد است.

عوارض ابتلا به سرخجه در دوران بارداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• زایمان زودرس. که قبل از هفته سی و هفتم بارداری رخ می دهد.
• سقط جنین. به مرگ نوزاد قبل از هفته بیستم بارداری اشاره دارد.
• مرده زایی. که به مرگ نوزاد پس از هفته بیستم بارداری اطلاق می شود.
• سندرم سرخجه مادرزادی ( CRS). CRS زمانی رخ می دهد که جنین از طریق مادر به ویروس آلوده می شود. این بیماری با وزن کم هنگام تولد و ناهنجاری های مادرزادی شدید همچون نقص قلبی، مشکلات چشمی مانند گلوکوم و آب مروارید، ناشنوایی، تاخیر در رشد و اختلالات یادگیری، دیابت، مشکلات کبد و طحال همراه است.

چه زمانی زنان باردار می توانند واکسینه شوند؟

واکسن سرخک، اوریون و سرخجه (MMR) حاوی ویروس زنده ضعیف شده سرخجه در دوران بارداری توصیه نمی شود. در عوض، در دوران کودکی در دو دوز تجویز می شود. زنانی که باردار نیستند، پس از مشاوره با پزشک و آزمایش آنتی بادی نیز می توانند بر علیه آن واکسینه شوند.

زنان واکسینه نشده که قصد باردار شدن دارند باید حداقل چهار هفته قبل از بارداری، واکسن را دریافت کنند. با این حال، اگر یک زن باردار به این بیماری مبتلا شود، باید تا پس از بارداری منتظر بماند تا واکسن را دریافت و در مورد گزینه های درمانی احتمالی با یک پزشک مشورت کند.

چرا قبل از بارداری غربالگری ویروس سرخجه لازم است؟

با توجه به عوارض بارداری ناشی از سرخجه، غربالگری ویروس در هنگام برنامه ریزی بارداری مهم است. غربالگری شامل یک آزمایش خون است که Ig Gantibodies در برابر سرخجه را بررسی می کند. یک آزمایش خون مثبت وجود Ig Gantibodies را تأیید می کند، در حالی که یک آزمایش منفی نشان می دهد که باید واکسن تزریق شود.

احتمال سرایت سرخجه به نوزاد چقدر چیست؟

نوزادان در 12 هفته اول بارداری (حدود 85 درصد) بیشترین خطر ابتلا به سرخجه را از سوی مادرانشان دارند. اگر زنان باردار در اوایل بارداری عرض 13 تا 16 هفته آلوده شوند، 50 درصد خطر عفونت جنین و در اواخر بارداری، 25 درصد خطر وجود دارد.

درمان سرخجه در بارداری

متاسفانه سرخجه درمان خاصی ندارد. با این حال، پزشک ممکن است داروهای کاهش دهنده تب و درمان‌های خانگی مانند افزایش مصرف آب، آب‌میوه‌ها و سوپ را برای کاهش ناراحتی توصیه کند. همچنین احتمال دارد به یک زن باردار آلوده برای کاهش علائم آنفولانزا استامینوفن بی خطر برای بارداری داده شود. در صورت بروز عوارض شدید، استروئیدها یا تزریق خون می تواند توسط پزشک تجویز شود.

چگونه می توان از سرخجه در بارداری پیشگیری کرد؟

اغلب، موثرترین راه برای جلوگیری از عفونت سرخجه در بارداری می تواند تزریق واکسن قبل از بارداری باشد. پزشک اغلب واکسن سرخک، اوریون، سرخجه (MMR) را در 2 دوز در دوران کودکی تجویز می کند، اما برخی از افراد ممکن است بعداً در بزرگسالی به دوزهای بیشتری نیاز داشته باشند.

اگر واکسن را دریافت نکرده‌اید یا مطمئن نیستید، پزشک می‌تواند قبل از باردار شدن، خون شما را از نظر وجود آنتی‌بادی علیه سرخجه بررسی کند. اگر محافظت در برابر سرخجه ندارید، می توانید واکسن بزنید، اما برنامه ریزی کنید که حدود یک ماه پس از واکسن خود صبر کنید تا باردار شوید.

در این زمان، برای افراد باردار مهم است که واکسن MMR را دریافت نکنند، زیرا این واکسن یک واکسن ویروس زنده ضعیف شده است. اگر قبل از باردار شدن واکسن را دریافت نکردید، برای دریافت واکسن باید تا زمان زایمان صبر کنید. بسیاری از متخصصان زنان و زایمان آزمایش سرخجه و سایر عفونت ها را در مقطعی از سه ماهه اول بارداری انجام می دهند.

از آنجایی که این بیماری مسری است، از هرگونه تماس با افراد آلوده خودداری کنید، اما اگر پس از انجام آزمایش یا در هر مقطعی از بارداری در معرض فردی مبتلا به ویروس قرار گرفتید، فوراً به پزشک مراجعه کنید به خصوص اگر فرد مبتلا کمتر از یک هفته روی بدن خود راش داشته باشد.

سوالات متداول

تیتر سرخجه در بارداری به چه معناست؟ تیتر سرخجه در بارداری آنتی بادی های ضد سرخجه را از طریق آزمایش خون بررسی می کند. بدن دو آنتی بادی به نام های IgG و IgM علیه سرخجه تولید می کند. وجود IgM و عدم وجود IgG در خون نشان دهنده عفونت اخیر است، در حالی که وجود IgG و عدم وجود IgM نشان دهنده عفونت یا واکسیناسیون گذشته است. هر دو نتایج مصونیت نسبت به عفونت سرخجه را نشان می دهند.

در صورت ابتلا به سرخجه در بارداری چه باید کرد؟ اگر در دوران بارداری به سرخجه مبتلا شدید، با پزشک در خصوص نظارت و مدیریت علائم خود مشورت کنید. واکسیناسیون قبل از بارداری معمولاً می تواند مؤثرترین راه برای جلوگیری از مشکلات رشد جنین به دلیل عفونت سرخجه باشد.

آیا لازم است قبل از بارداری دوز تقویت کننده واکسن سرخجه مصرف کرد؟ اگر پس از آزمایش هیچ آنتی بادی تشخیص داده نشود یا قبلاً دوزهای ناکافی واکسن MMR تجویز شده باشد، ممکن است قبل از بارداری واکسن تقویت کننده MMR تجویز شود.

 آیا می توان یک آزمایش مثبت کاذب برای آنتی بادی های IgM سرخجه دریافت کرد؟ گاهی اوقات، در صورت داشتن بیماری های زمینه ای مانند آرتریت روماتوئید یا مونونوکلئوز، ممکن است نتیجه آزمایش آنتی بادی سرخجه مثبت کاذب دریافت کنید. علاوه بر این، در صورت نقص سیستم ایمنی احتمال دارد نتایج نادرستی به دست آید.

اگر زنان باردار نمی داند که واکسن MMR را زده یا نه، چه باید کرد؟ اگر زن باردار واکسن MMR را به خاطر نمی آورد، باید با پزشک خود مشورت کنند. پزشک ممکن است انجام آزمایش خون را برای بررسی وجود آنتی بادی علیه سرخجه تجویز کند اگر هیچ آنتی بادی یافت نشد، ممکن است درمان هایی برای مدیریت علائم و جلوگیری از عوارض پیشنهاد شود، زیرا سرخجه درمانی ندارد.

سرخجه چه عوارض رشد روی جنین می تواند ایجاد کند؟ سرخجه می تواند باعث سقط جنین و مرده زایی و همچنین مشکلات رشد جنین مانند بینایی، شنوایی و عقب ماندگی ذهنی شود. در موارد شدید، کودک ممکن است دچار آسیب مغزی یا ناتوانی های شدیدتر شود.

چه کسانی نباید واکسن MMR را دریافت کنند؟

واکسن MMR معمولاً برای بسیاری از افراد بی خطر است، اما برای افراد باردار و افرادی که بیماری سلامت خاصی دارند مهم است که واکسن زنده دریافت نکنند. در صورت امکان، قبل از اینکه قصد بارداری داشته باشید، با پزشک خود در مورد واکسیناسیون بر اساس نیازهای سلامتی خود مشورت کنید.

سخن آخر

سرخجه یک عفونت ویروسی است که معمولاً باعث بیماری خفیف در بزرگسالان می شود، اما می تواند منجر به نگرانی های شدید مشکل در بارداری و مشکلات رشد جنین شود. قبل از باردار شدن با پزشک در مورد وضعیت واکسیناسیون خود مشورت کنید تا از عوارض جدی عفونت سرخجه برای سلامتی خود و نوزادتان جلوگیری کنید.

چرا که سرخجه یک عفونت مسری و بدون درمان خاص است، که باید قبل از بارداری آزمایش شود. در حالی که ناتوانی های مادرزادی مانند مشکلات قلبی قابل اصلاح هستند، سایر مشکلات مادرزادی ممکن است مادام العمر باشند. از این رو، انجام آزمایش آنتی بادی سرخجه قبل از بارداری و واکسینه شدن بر اساس آن مهم است.