ویرمی یک اصطلاح پزشکی برای ویروس های موجود در جریان خون است. ویروس یک ارگانیسم ریز و میکروسکوپی است که از مواد ژنتیکی درون یک پوشش پروتئینی ساخته شده است. ویروس ها برای بقا به میزبان زنده مانند انسان یا حیوان وابسته هستند. آنها با حمله به سلول ها و استفاده از آن سلول ها برای تکثیر و تولید ویروس های دیگر زنده می مانند. به این حالت تکثیر ویروسی می گویند. انواع مختلفی از ویروس ها وجود دارد و بسیار مسری هستند. برخی از ویروس ها فقط پوست را آلوده می کنند، اما برخی دیگر می توانند وارد جریان خون شوند. علائم و نشانه های ویرمی به این بستگی دارد که شما چه ویروسی دارید.
هنگامی که یک ویروس وارد خون می شود، تقریباً به تمام بافت ها و اندام های بدن شما دسترسی دارد. در حالی که ویرمی معمولاً در طول یک عفونت ویروسی رخ می دهد، فقط در برخی عفونت ها خطرناک است.
انواع مختلف ویرمی چیست؟
ویرمی را می توان به انواع مختلف دسته بندی کرد. این شامل:
- ویرمی اولیه. انتشار ویروس به خون از محل اولیه عفونت (جایی که ویروس برای اولین بار وارد بدن می شود.)
- ویرمی ثانویه. انتشار ویروس به سایر اندام‌هایی که با خون تماس پیدا می‌کنند، جایی که ویروس تکثیر می‌شود و دوباره وارد جریان خون می‌شود.
- ویرمی فعال. ناشی از تکثیر ویروس ها پس از ورود آنها به خون
- ویرمی غیرفعال. ورود ویروس مستقیماً به جریان خون بدون نیاز به تکثیر ویروسی، مانند نیش پشه.
چه چیزی باعث ویرمی می شود؟
ویرمی توسط یک ویروس ایجاد می شود. در واقع، انواع مختلفی از ویروس ها می توانند باعث ایجاد ویرمی شوند. یک ویروس به یکی از سلول های شما می چسبد، DNA یا RNA خود را آزاد می کند، کنترل سلول را به دست می گیرد و آن را مجبور به تکثیر ویروس می کند. نمونه هایی از ویروس هایی که وارد جریان خون می شوند عبارتند، از:
- سرخجه
- سرخک
- اچ آی وی
- ویروس دنگی
- یا ویروس تب زرد
- ویروس نیل غربی
- سیتومگالوویروس
- ویروس فلج اطفال
- یا ویروس اپشتین بار
- ویروس هپاتیت B
- یا ویروس واریسلا زوستر (VZV) که باعث آبله مرغان و زونا می شود.
بسیاری از افراد هر ساله به ویرمی مبتلا می شوند، اما اکثر موارد با مراقبت های اولیه در منزل برطرف می شوند. اقدامات پیشگیرانه مانند واکسن ها و ایمونوگلوبین ها می توانند خطر ابتلا به برخی از انواع عفونت های ویروسی را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.
با این حال، برخی از عفونت های ویروسی، از جمله مننژیت، هپاتیت C و HIV می توانند جدی باشند و نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارند. درمان ممکن است شامل مایعات داخل وریدی، داروهای ضد ویروسی، ایمونوگلوبین ها و اشکال اینترفرون باشد. هر کسی که علائم شدید یا طولانی مدت عفونت ویروسی را تجربه می کند باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشد.
افرادی که در منطقه‌ای زندگی می‌کنند یا سفر می‌کنند که در آن شیوع ویروس یا همه‌گیری وجود دارد، باید خود را ایزوله کرده و در صورت مواجهه با عفونت به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشند. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افرادی که مبتلا به HIV هستند یا داروهای سرطان مصرف می کنند، همیشه باید برای عفونت های ویروسی مشکوک به مراقبت های پزشکی مراجعه کنند.
چه چیزی باعث انتشار ویروس ها می شود؟
اگر ویرمی دارید، به احتمال زیاد عفونت از شخص دیگری که در تماس نزدیک با او بوده اید سرایت کرده است. برخی از راه هایی که می توان ویروس ها را پخش کرد، عبارتند از:
- تماس جنسی
- از مادر به جنین
- یا از طریق شیر مادر
- از طریق بریدگی در پوست
- مدفوعی – دهانی (تماس با مدفوع)
- از طریق مجاری تنفسی (تماس با بزاق، سرفه، عطسه و غیره)
- از طریق نیش یک حشره یا حیوان آلوده، مانند پشه یا کنه
- انتقال خون به خون (به عنوان مثال، از مصرف کنندگان مواد مخدر که سوزن های مشترک با یک فرد آلوده دارند).
شایع ترین راه انتقال ویروس ها از طریق دستگاه تنفسی است. اما همه ویروس ها را نمی توان از این طریق پخش کرد. به عنوان مثال، اچ آی وی تنها می تواند از فردی به فرد دیگر از خون یا مایعات بدن و گاهی از مادر به جنین منتقل شود.
ویروس ها برای تکثیر باید به سلول زنده حمله کنند و بدون میزبان نمی توانند برای مدت طولانی زندگی کنند. برخی از ویروس ها مستقیماً از طریق نیش یک حشره یا حیوان آلوده وارد جریان خون می شوند، مانند ویروس زیکا که می تواند از طریق نیش پشه آلوده منتقل شود.
علائم ویرمی چیست؟
علائم ویرمی بسته به نوع ویروسی که وارد بدن شده است متفاوت است. به طور کلی، عفونت های ویروسی علائم زیر را ایجاد می کنند:
- لرز
- تب
- کهیر
- اسهال
- سردرد
- خستگی
- بدن درد
- درد مفاصل
ممکن است در اثر ابتلا به یک عفونت ویروسی بیمار نشوید. گاهی اوقات، سیستم ایمنی بدن شما می تواند قبل از بروز علائم با آن مبارزه کند.
ویرمی چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شما ممکن است با ارزیابی علائم شما بتواند ویرمی را تشخیص دهد. به عنوان مثال، دردهای عضلانی، تب، و غدد لنفاوی متورم ممکن است نشان دهنده ابتلا به ویرمی باشد. پزشک شما نیز ممکن است سوالاتی از شما بپرسد. پاسخ شما به موارد زیر ممکن است به تشخیص کمک کند:
- اخیراً تزریق خون داشته اید؟
- آیا با فرد بیمار در تماس بوده اید؟
- رابطه جنسی محافظت نشده داشته اید؟
- آیا اخیرا توسط حیوان یا کنه گاز گرفته شده اید؟
- اخیراً به خارج از کشور یا به منطقه‌ای سفر کرده‌اید که شیوع ویروس خاصی وجود دارد؟
پزشک شما همچنین می تواند از طریق آزمایش خون وجود ویروس ها را در جریان خون شما جستجو کند. پس از خون گیری، نمونه در آزمایشگاه با استفاده از تکنیکی به نام واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) مورد آزمایش قرار می گیرد. PCR می تواند DNA یا RNA ویروس را تشخیص دهد.
آیا ویرمی درمان نشده می تواند باعث ایجاد شرایط دیگری شود؟
هنگامی که یک ویروس وارد جریان خون می شود، تقریباً به تمام بافت ها و اندام های بدن شما دسترسی دارد. برخی از ویروس ها بافت های خاصی را هدف قرار می دهند و ممکن است بر اساس بافت خاصی که آلوده می کنند نامگذاری شوند. مثلا:
- یک ویروس روده ای در سیستم گوارشی تکثیر می شود.
- یا یک ویروس پانتروپیک می تواند در بسیاری از اندام ها تکثیر شود.
- یک ویروس نوروتروپیک در سلول های سیستم عصبی تکثیر می شود.
این ویروس به سلول های شما آسیب می رساند و ممکن است آپوپتوز یا مرگ برنامه ریزی شده سلولی را القا کند. اگر سیستم ایمنی بدن شما نتواند با آن مقابله کند یا درمان نشوید، ویرمی می تواند منجر به عوارض شود.
عوارض بستگی به این دارد که چه ویروس خاصی وارد جریان خون شده است. برخی از عوارض عبارتند از:
- مرگ
- کوری
- فلج شدن
- التهاب قلب
- ضایعات پوستی
- التهاب کبد (هپاتیت)
- سیستم ایمنی ضعیف شده
- آسیب مغزی یا مشکلات عصبی (مانند ویروس فلج اطفال)
ویرمی چگونه درمان می شود؟
درمان بستگی به ویروس دارد. گاهی اوقات، درمان شامل انتظار می رود تا سیستم ایمنی بدن شما عفونت را به خودی خود از بین ببرد. در عین حال، می توانید علائم خود را درمان کنید تا به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید. درمان ها می تواند شامل موارد زیر باشد:
- مصرف مایعات
- استفاده از داروهای ضد احتقان بینی
- یا استفاده از کرم های ضد خارش برای بثورات
- استفاده از قرص های بی حس کننده گلو برای گلودرد
- مصرف داروهای ضد اسهال مانند لوپرامید (Imodium)
- مصرف استامینوفن (تیلنول) یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDS) برای تب و بدن درد
آنتی بیوتیک ها برای عفونت های ویروسی کار نمی کنند. داروهای خاصی به نام ضد ویروس وجود دارند که می توانند در جریان خون برای جلوگیری از تکثیر ویروس کار کنند. نمونه هایی از داروهای ضد ویروسی عبارتند از:
- اینترفرون
- گلوبولین ایمنی
- گانسیکلوویر (زیرگان)
- ریباویرین (RibaTab)
- فامسیکلوویر (فامویر)
آیا دارو های ضد ویروسی در درمان ویرمی، موثرند؟
ساخت داروهای ضد ویروسی دشوار است و همچنین می تواند برای سلول های انسانی سمی باشد. علاوه بر این، ویروس ها می توانند مقاومت در برابر این داروها ایجاد کنند. خوشبختانه، واکسن هایی برای جلوگیری از عفونت با بسیاری از خطرناک ترین ویروس ها در دسترس هستند.
در بسیاری از موارد، داروهای ضد ویروسی تنها می توانند به کاهش گسترش یا شدت عفونت های ویروسی کمک کنند، اما آنها را درمان نمی کنند. برخی از داروهای ضد ویروسی نیز عمدتاً با تقویت پاسخ سیستم ایمنی بدن عمل می کنند، نه از بین بردن یا از کار انداختن ویروس.
داروهای ضد ویروسی نیز معمولا غیر اختصاصی هستند، به این معنی که سلول های سالم را در کنار ویروس ها هدف قرار می دهند.
یکی دیگر از اشکالات داروهای ضد ویروسی این است که ویروس ها می توانند تکامل یافته و نسبت به دارو ایمن شوند، به خصوص اگر داروها به درستی مصرف نشوند. در برخی موارد ویرمی، پزشکان درمانی به نام اینترفرون را توصیه می کنند. اینترفرون گروهی از حدود 20 پروتئین سیگنالینگ مرتبط است که توسط سلول های ایمنی انسان در پاسخ به ویروس ها ساخته می شود.
واکسن ماده ای است که از بخشی از یک ویروس یا یک ویروس غیرفعال شده ساخته شده است که به بدن شما تزریق می شود. واکسن ها با تحریک سیستم ایمنی بدن برای شناسایی و از بین بردن ویروس به پیشگیری از عفونت کمک می کنند.
پیش آگهی ویرمی چیست؟
پیش آگهی بستگی به نوع ویروسی دارد که به آن آلوده شده اید. برخی از گونه های ویروس کشنده تر از سایرین هستند. به طور کلی، هر چه عفونت زودتر تشخیص داده شود، چشم انداز بهتری خواهد داشت. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند اغلب پیش آگهی بدتری دارند. با این حال، پیشرفت های پزشکی و اختراع واکسن ها پیش آگهی بیماری ویرمی را در چند دهه گذشته بسیار بهبود بخشیده است.
آخرین دیدگاه‌ها