آنهایی که تیرویید ندارند، بخوانند.

غده تیروئید یکی از مهم‌ترین بخش‌های سیستم غدد درون‌ریز بدن است که با تولید هورمون‌های تیروکسین (T4) و تری‌یدوتیرونین (T3)، عملکرد متابولیسم بدن را تنظیم می‌کند. اما برخی افراد به دلایل مختلف مانند جراحی، بیماری یا درمان‌های خاص، غده تیروئید خود را از دست می‌دهند. شاید این سؤال برای شما پیش بیاید که زندگی بدون غده تیروئید چگونه ممکن است؟ آیا بدن می‌تواند بدون این غده حیاتی به فعالیت خود ادامه دهد؟ در این مقاله، به بررسی جنبه‌های مختلف زندگی بدون غده تیروئید و چگونگی مدیریت شرایط برای حفظ سلامتی پرداخته‌ایم.

غده تیروئید چه نقشی در بدن دارد؟

وظیفه اصلی غده تیرویید تنظیم متابولیسم است. هورمون هایی تولید می کند که به کنترل قلب و سیستم گوارش شما کمک می کند. در نوزادان، هورمون های تیروئید در رشد مغز و استخوان ها موثر هستند. عملکرد طبیعی غده تیروئید برای رشد کودکان و برای رفاه طولانی مدت و دقیقه به دقیقه بزرگسالان بسیار مهم است.

مطالعه بیشتر: شایع ترین علائم کم کاری تیروئید

هورمون های تیروئید

تیروئید اندامی پروانه ای شکل است که در قاعده گردن در جلوی نای قرار دارد. عملکرد تیرویید با عرض حدود 5 سانتی متر و وزن 20 تا 60 گرم، ساختن هورمون هایی است که برای متابولیسم، رشد و تکامل بدن بسیار مهم هستند.

تیروئید دو هورمون اصلی – تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) را تولید و آزاد می کند. این هورمون ها به تنظیم بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن مانند:

• ضربان قلب
• وزن بدن
• نفس کشیدن
• دمای بدن
• تامین انرژی
• از دست دادن استخوان
• کنترل سطح چربی خون
• سیکل های قاعدگی
• قدرت و کنترل عضلانی
• سیستم عصبی مرکزی (CNS)

مطالعه بیشتر: علائم هشدار دهنده مشکلات تیروئید

چرا غده تیروئید برداشته می‌شود؟

برخی افراد ممکن است به دلایل زیادی مجبور به جراحی تیرویید شوند و آن را از دست بدهند، از جمله:

بیماری‌های تیروئید: بیماری‌هایی مانند پرکاری تیروئید، گواتر شدید یا تیروئیدیت هاشیموتو ممکن است باعث شوند تیروئید دیگر عملکرد درستی نداشته باشد.

سرطان تیروئید: در مواردی که سرطان تیروئید تشخیص داده می‌شود، جراحی برای برداشتن غده تیروئید یکی از راه‌های درمان است.

مشکلات ساختاری تیروئید: گاهی اوقات گره های تیروئید یا تیروئید بزرگ شده باید برداشته شوند. همچنین درمان گواتر که رشد غیر طبیعی تیروئید است، ممکن است نیاز به برداشتن داشته باشد. چون در برخی شرایط بر رشد بر تنفس یا بلع تأثیر می گذارد. اما به ندرت تیروئید بزرگ شده به دلایل زیبایی برداشته وجراحی می شود.

ندول سمی: برخی از افراد مبتلا به ندول سمی، گواتر یا بیماری گریوز، پرکاری تیروئید دارند. یکی از درمان های این نوع پرکاری تیروئید برداشتن غده تیروئید است.

با از دست دادن این غده، مدیریت هورمون‌ها و تنظیمات متابولیکی بدن به چالش‌هایی منجر می‌شود که نیازمند توجه خاص است.

غده تیروئید در مواردی که به طور کامل جراحی نشود ممکن است عملکرد ضعیفی داشته باشد. این وضعیت می تواند منجر به نوعی کم کاری تیروئید شود که بدتر از کم کاری تیروئید معمولی است.

شرایطی که باعث عملکرد ضعیف تیروئید می شوند، عبارتند از:

• درمان بیماری گریوز با ید رادیواکتیو (RAI) نیز فرسایش نامیده می شود. درمان RAI تا حد زیادی توانایی غده شما را برای تولید هورمون تیروئید کاهش می دهد. همچنین ممکن است عملکرد غده را از بین ببرد. این منجر به کم کاری تیروئید می شود.
• بیماری هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم حمله می کند. در صورت ابتلا به این بیماری، آنتی بادی ها به تدریج توانایی تیروئید شما برای تولید هورمون را از بین می برند.
• داروهایی مانند لیتوبید (لیتیوم) نیز می توانند به توانایی تیروئید شما برای تولید هورمون تیروئید آسیب برسانند.

آیا می توان بدون تیروئید زندگی کرد؟

پاسخ کوتاه بله است. افراد می توانند بدون تیروئید (یا با تیروئید کم کار) زندگی کامل و طولانی داشته باشند، به شرط اینکه داروهایی مصرف کنند تا کمبود هورمون های تیروئید در بدن خود را با داروهای تیروئید جایگزین شود. از طرفی هم افراد می توانند برای مدت طولانی بدون هورمون های تیروئید زندگی کنند، اما علائمی در آنها ظاهر می شود که کیفیت زندگی آنها را کاهش می دهد. کمبود هورمون‌های تیروئید می‌تواند خطر ابتلا به سایر بیماری‌ها از جمله بیماری قلبی و چاقی را نیز افزایش دهد که ممکن است طول عمر بیماران را تحت تاثیر قرار دهد.

جدی ترین عوارض مربوط به عدم وجود هورمون تیروئید در بدن شما، کما یا مرگ میکسدم است. Myxedema اصطلاحی است که به طور کلی به کم کاری شدید تیروئید اشاره می کند. کما میکسدم یک  بیماری نادر و جدی است که در نتیجه کم کاری تیروئید طولانی مدت ایجاد می شود. کم کاری تیروئید در صورت عدم درمان به هر دلیلی می تواند باعث کما میکسدم شود.

با این حال، این وضعیت در صورت بروز مدت ها قبل ممکن است علائمی را بروز دهد که نشان دهنده این باشد که تیروئید شما به درستی کار نمی کند. بسیاری از مردم چندین سال بدون اینکه حتی بدانند تیروئید کم کار دارند، زندگی می کنند. در نهایت، علائم ظاهر می شود، که آنها را وادار می کند تا به پزشک خود مراجعه کنند.

نداشتن تیروئید چه عوارضی دارد؟

اگر تیروئید نداشته باشید، بدن شما نمی تواند هورمون تیروئید بسازد. بدون جایگزینی، علائم و نشانه های تیروئید کم کار (کم کاری تیروئید) ایجاد می شود:

• مه مغزی
• یبوست
• افزایش وزن
• مشکل خواب
• افسردگی و اندوه
• عدم تحمل سرما
• خستگی و بی حالی
• پوست خشک و موهای نازک
• درد مفاصل و ضعف عضلانی

مطالعه بیشتر: مشکلات تیروئید در نوجوانان

زندگی بدون غده تیروئید چگونه است؟

زندگی بدون تیروئید، تغییراتی در عملکرد طبیعی بدن ایجاد می‌کند که باید با مدیریت مناسب جبران شوند. این تغییرات شامل موارد زیر هستند:

مصرف داروهای جایگزین هورمون تیروئید

پس از برداشتن تیروئید، بدن دیگر نمی‌تواند هورمون‌های تیروئیدی تولید کند. در این شرایط، افراد باید به‌طور مداوم داروهای جایگزین مانند لووتیروکسین مصرف کنند تا عملکرد متابولیکی بدن حفظ شود.

غده تیروئید تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) آزاد می کند. بدون تیروئید یا تیروئید کم کار، باید دارویی مصرف کنید که جایگزین این هورمون ها شود. لووتیروکسین یکی از رایج ترین داروهای مورد استفاده است زیرا درست مانند هورمون تیروئید تیروکسین (T4) در بدن شما عمل می کند. برخی از افراد ممکن است از داروهای T3 استفاده کنند که جایگزین هورمون تیروئید تری یدوتیرونین، شکل فعال هورمون تیروئید است.

ملاحظات ویژه ای را در نظر بگیرید تا مطمئن شوید که بیشترین بهره را از داروهای تیروئید خود می برید. اولاً، بهتر است داروی خود را هر روز در ساعت معینی مصرف کنید. برخی از داروها باید آنها را با معده خالی مصرف کنید. ثانیا، سایر داروها و مکمل های شما ممکن است با داروهای تیروئید شما تداخل داشته باشند، بنابراین باید مراقب این تداخلات باشید.

مطالعه بیشتر: شایع ترین عوارض لووتیروکسین

مراقبت های پیگیری منظم

شما باید به طور منظم عملکرد تیروئید خود را بررسی کنید. گاهی اوقات، اگر علائمی دارید یا تغییرات دیگری مانند بارداری را تجربه می کنید، ممکن است نیاز به تنظیم دوز داشته باشد.

تنظیم سطح هورمون‌ TSH

یکی از چالش‌های اصلی زندگی بدون غده تیروئید، تنظیم دقیق دوز داروها است. مقدار بیش از حد یا کمبود هورمون‌های تیروئید می‌تواند مشکلاتی مانند خستگی، افزایش وزن یا اضطراب ایجاد کند.

کم کاری تیروئید با یک آزمایش خون تشخیص داده و کنترل می شود که می توان با آن سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) را ارزیابی و بررسی کرد. این هورمون به غده تیروئید دستور ساخت و تولید هورمون تیروئید را می دهد. افزایش سطح TSH بالا نشان می دهد که بدن شما به دوز بالاتری از هورمون درمانی برای تیروئید نیاز دارد.

حتی در صورت ابتلا به کم کاری تیروئید، بدن شما گاهی اوقات می تواند هورمون تیرویید تولید کند. اما مقدار هورمون تولیدی ممکن است متغییر باشد. این وضعیت می تواند حفظ سطح منظم تیروئید با دارو را دشوارتر کند.

اما اگر تیرویید ندارید با مصرف دارو می توانید با مصرف دوز ثابت دارو، سطح TSH خود را در یک حد معیین ثابت نگه دارید.

داروها بعد از برداشتن سرطان تیروئید

اگر تیروئید شما به دلیل سرطان تیروئید برداشته شود، وضعیت شما به طور حتم فرق می کند. در این شرایط پزشک یا متخصص غدد ممکن است داروهای جایگزین هورمون تیرویید را برای شما تجویز کند. این کار برای جلوگیری از عود و بازگشت سرطان انجام می شود.

مصرف دارو های سرکوب کننده در این بیماران، سطح TSH را پایین یا حتی غیرقابل تشخیص نگه می دارد. با این حال، از آنجایی که شما غده تیرویید ندارید، همچنان باید توصیه های مربوط به مدیریت کم کاری تیروئید را رعایت کنید. وقتی تیرویید ندارید، وضعیت شما با کم کاری تیرویید معمولی متفاوت است. اما لازم نیست نگران نوسانات سطح هورمون باشید. بلکه باید راهکارهای مدیریت وضعیت خود را بشناسید.

مطالعه بیشتر: ید درمانی

تأثیر بر زندگی روزمره

برخی افراد ممکن است با علائمی مانند نوسانات خلقی، تغییرات در وزن، یا مشکلات خواب روبرو شوند که نیازمند مدیریت و تطبیق سبک زندگی هستند.

اگر تیرویید ندارید مصرف دارو کاملا الزامی است. با این حال، دارو اغلب تنها راه حل برای بهبود علائم شما نیست. پس باید تغییراتی را سبک زندگی خود ایجاد کنید.

نقش سبک زندگی در مدیریت زندگی بدون غده تیروئید

سبک زندگی افراد بدون غده تیروئید تأثیر مهمی بر کیفیت زندگی و سلامت آن‌ها دارد. رعایت نکات زیر می‌تواند به مدیریت بهتر این شرایط کمک کند:

• تغذیه سالم: مصرف مواد غذایی سرشار از ید، سلنیوم و سایر مواد مغذی می‌تواند به عملکرد بهتر داروهای جایگزین کمک کند.
• ورزش منظم: فعالیت بدنی به تنظیم وزن، کاهش استرس و بهبود انرژی کمک می‌کند. افرادی که زندگی بدون غده تیروئید را تجربه می‌کنند، می‌توانند با تمرینات مناسب، تأثیرات مثبت قابل توجهی ببینند.
• مدیریت استرس: تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا و تمرین‌های تنفسی می‌توانند به کاهش اضطراب و بهبود خلق و خو کمک کنند.
• پیگیری منظم با پزشک: انجام آزمایش‌های دوره‌ای برای ارزیابی سطح هورمون‌ها و تنظیم دوز داروها، برای حفظ سلامتی ضروری است

چالش‌های رایج و راه‌های مقابله با آن‌ها

زندگی بدون غده تیروئید، چالش‌هایی دارد که افراد باید برای مقابله با آن‌ها آماده باشند:

خستگی مداوم: بسیاری از افراد بدون تیروئید با احساس خستگی دائمی مواجه‌اند. استراحت کافی، تغذیه مناسب و مصرف منظم داروها می‌تواند این مشکل را کاهش دهد.

تغییرات وزن: افزایش یا کاهش وزن ناگهانی ممکن است به دلیل تنظیم نادرست هورمون‌ها رخ دهد. مشورت با یک متخصص تغذیه و پزشک می‌تواند به کنترل وزن کمک کند.

مشکلات روانی: اضطراب، افسردگی و نوسانات خلقی از جمله علائمی هستند که ممکن است در این افراد دیده شوند. حمایت روان‌شناختی و ارتباط مداوم با پزشک می‌تواند این مشکلات را به حداقل برساند.

سازگاری با داروهای جایگزین: برخی افراد ممکن است به تنظیم دقیق دوز داروها زمان بیشتری نیاز داشته باشند. صبوری و همکاری با پزشک برای یافتن دوز مناسب اهمیت زیادی دارد.

سخن آخر: زندگی بهتر با مدیریت درست

زندگی بدون غده تیروئید، اگرچه چالش‌هایی دارد، اما با مدیریت مناسب و همراهی با متخصصان به‌خوبی قابل کنترل است. مصرف منظم داروهای جایگزین، رعایت سبک زندگی سالم و پیگیری دقیق وضعیت سلامتی از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند کیفیت زندگی را بهبود بخشند.

برای آن دسته از افرادی که به دنبال مشاوره دقیق و فوری هستند، اپلیکیشن پزشکت فرصتی عالی برای ارتباط مستقیم با پزشکان متخصص فراهم می‌کند. شما می‌توانید با استفاده از این اپلیکیشن، از خدمات ویزیت تلفنی بهره‌مند شوید و سوالات خود را درباره مدیریت زندگی بدون غده تیروئید با متخصصان مطرح کنید. این همراهی می‌تواند شما را در مسیر سلامتی و زندگی بهتر حمایت کند.

سوالات متداول

1. زندگی بدون غده تیروئید چگونه است؟ زندگی بدون غده تیروئید با جایگزینی هورمون‌های تیروئید امکان‌پذیر است. این بدان معناست که فرد باید روزانه قرص لووتیروکسین مصرف کند تا سطح هورمون‌های تیروئید در بدن او تنظیم شود. با تنظیم دقیق دوز دارو، اکثر افراد می‌توانند زندگی عادی و سالمی داشته باشند.

2. آیا بعد از برداشتن غده تیروئید، عوارض جانبی وجود دارد؟ بله، برخی عوارض جانبی ممکن است پس از برداشتن غده تیروئید رخ دهد. از جمله این عوارض می‌توان به خستگی، افزایش وزن، افسردگی، خشکی پوست و مو اشاره کرد. با این حال، این عوارض با تنظیم دقیق دوز دارو قابل کنترل هستند.

3. برای دریافت مشاوره در مورد زندگی بدون غده تیروئید به کجا مراجعه کنم؟ برای دریافت مشاوره در مورد زندگی بدون غده تیروئید، می‌توانید به متخصص غدد درون‌ریز مراجعه کنید. همچنین، می‌توانید از طریق اپلیکیشن‌ پزشکت با متخصصین آنلاین مشورت کرده و سوالات خود را مطرح کنید. پزشکان متخصص می‌توانند به شما در مورد تنظیم دوز دارو، کنترل عوارض جانبی و سبک زندگی مناسب پس از جراحی راهنمایی کنند.

4. آیا غذاهای خاصی وجود دارد که افراد مبتلا به کم کاری تیروئید باید از آنها اجتناب کنند؟

بله، افراد مبتلا به کم کاری تیروئید باید مصرف سویا را محدود یا از مصرف آن اجتناب کنند. سویا می تواند با داروهای تیرویید تداخل داشته باشد. آنها همچنین باید از خوردن مقادیر زیاد سبزیجات چلیپایی مانند کلم خودداری کنند و از مصرف مکمل های کلپ خودداری کنند.