سوراخ شدن روده

سوراخ شدن روده یا پریتونیتیس زمانی رخ می دهد که سوراخی در مخاط، داخلی ترین لایه آن ایجاد شود. این یک اورژانس پزشکی است و نیاز به مراقبت فوری دارد. روده بزرگ، قسمت انتهایی دستگاه گوارش است و از لایه‌های ماهیچه‌های صاف و غشاهای مخاطی تشکیل شده که اندام لوله مانند را تشکیل می دهد. این مقاله از پزشکت توضیح می دهد که چگونه چنین سوراخی در بافت های روده بزرگ می تواند باعث نشت محتویات آن به فضای شکم شود و دلایل، خطرات، علائم و درمان سوراخ شدن روده را شرح می دهد.

سوراخ شدگی روده با چه علائمی همراه است؟

علائم این می تواند متفاوت باشد. باتوجه به علت، احتمال دارد آهسته یا بسیار سریع شروع شوند. علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• تهوع و استفراغ
• خونریزی از رکتوم
• تغییر در حرکات روده
• گرفتگی شدید در ناحیه معده
• نفخ، یا احساس سفتی یا التهاب
• تب که معمولاً با لرز همراه است.
• درد، اغلب شدید و در سراسر شکم پخش می شود.

در واقع سوراخ روده، سوراخی در پوشش روده و زمانی رخ می دهد، که محتویات دستگاه گوارش از محل آسیب دیده نشت کند. این می تواند منجر به یک عفونت خطرناک و جدی شود. در صورت داشتن علائم فوراً به دنبال مراقبت های اورژانسی باشید.

سوراخ شدن روده با چه عوارضی همراه است؟

محتویات روده می تواند از طریق سوراخ دیواره روده بزرگ به بیرون نشت کند. اسیدهای معده، باکتری ها و ذرات غذا می توانند به داخل حفره شکمی که حاوی بسیاری از اندام های داخلی است، نشت کنند. محتویات روده نشت کرده می تواند منجر به عفونت و التهاب و همچنین باعث ایجاد آبسه یا فضای پر از چرک در شکم شود. معمولاً این کار باعث درد زیادی شده و هنگامی که رخ می دهد، پریتونیت نامیده می شود. این عفونت دردناک احتمال دارد منجر به عفونتی در سطح بدن به نام سپسیس شود. این شرایط زمانی که درمان نشوند خطرناک وجدی است.

عوارض یک سوراخ درمان نشده در روده ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مرگ
• خون ریزی
• عفونت منجر به سپسیس

عواملی که بر شدت سوراخ شدن روده تأثیر می گذارد شامل سن و سلامت کلی بدن است. همچنین احتمال دارد نتیجه به مدت زمان تشخیص و درمان مشکل بستگی داشته باشد. به همین دلیل بسیار مهم است که در صورت مشاهده علائم، سریع عمل کنید.

در واقع عفونت در حفره شکمی به طور معمول استریل می تواند منجر به یک وضعیت دردناک به نام پریتونیت شود. این در صورت عدم درمان منجر به سپسیس می شود. خونریزی نیز احتمال دارد به دلیل سوراخ شدن روده رخ دهد.

چرا روده سوراخ می شود؟

شاید سوراخی در روده بزرگ داشته باشید که به خودی خود ایجاد می شود. این نوع سوراخ  معمولاً به دلیل یک بیماری زمینه ای مانند بیماری التهابی روده (IBD) است.

سوراخ شدن روده همچنین می تواند ناشی از یک روش پزشکی باشد که در داخل یا نزدیک دستگاه گوارش انجام می شود. برخی از روش ها به ابزارهایی وابسته هستند که می توانند به طور تصادفی سوراخی در روده بزرگ ایجاد کنند.

تروما، ناشی از نوعی تصادف یا نیرو نیز می تواند باعث سوراخ شدن روده شود. این امر به ویژه در مورد ضربه‌های بلانت به شکم، مانند ضربه مستقیم یا زمین خوردن طولانی، صادق است.

علل مرتبط با یک جراحی پریتونیتیس 

چندین روش پزشکی می تواند منجر به سوراخ شدن روده شود. این علل ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• جراحی شکم یا لگن: جراحی، به ویژه برای سرطان روده بزرگ، احتمال دارد خطر سوراخ شدن را ایجاد کند.
• تنقیه: بیشتر تنقیه ها از لوله ای استفاده می کنند که در راست روده قرار می گیرد. اگر این کار با نیروی بیش از حد یا به روش اشتباه انجام شود، می تواند پوشش روده بزرگ را پاره کند یا فشار دهد.
• آماده سازی روده برای کولونوسکوپی: این نادر است، اما پاکسازی روده که قبل از کولونوسکوپی انجام می دهید می تواند سوراخ ایجاد کند و در افرادی که سابقه یبوست دارند بیشتر دیده می شود.
• سیگموئیدوسکوپی: آندوسکوپ ابزاری است که برای انجام سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر و همچنین با خیال راحت برای سایر روش ها استفاده می شود. اما سوراخ شدن همچنان یک خطر است، حتی اگر نادر باشد.
• کولونوسکوپی: احتمال دارد نوک آندوسکوپ از پوشش داخلی روده بزرگ عبور کند. این یک عارضه نادر است و در کولونوسکوپی مجازی دیده نمی شود . سوراخ ایجاد شده توسط کولونوسکوپی زمانی که پولیپ ها در طول عمل برداشته می شوند، شایع تر است.

محققان کانادایی بیش از 96000 کولونوسکوپی را برای ارزیابی عوارض ناشی از آنها بررسی کردند. سوراخ شدن روده به میزان 6 در هر 10000 نفر و خونریزی پس از کولونوسکوپی به میزان 26 مورد در هر 10000 مورد رخ می دهد.

علل غیر جراحی

علل غیر جراحی می توانند شامل موارد زیر باشند:

• سرطان روده بزرگ
• ضربه یا آسیب به روده
• نهفتگی روده، مدفوع به دلیل یبوست شدید نمی تواند دفع شود.
• بیماری ایسکمیک روده، با نوعی تداخل در خون رسانی به روده بزرگ
• یک جسم خارجی، مانند استخوان ماهی، تکه های استخوان، یا سایر موارد غیر غذایی
• شرایط IBD مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو. خطر سوراخ شدن روده در طول زندگی با بیماری کرون بین 1٪ تا 3٪ که این یک علت بسیار شایع است.
• انسداد شدید روده، به خصوص زمانی که روده بزرگ “ضعیف شده است”. این می تواند به دلیل یک بیماری دیورتیکولی، سرطان یا یک بیماری زمینه ای دیگر باشد.

چه عواملی خطر سوراخ شدن روده یا پریتونیتیس را افزایش می دهند؟

عوامل متعددی ممکن است خطر سوراخ شدن روده را افزایش دهد از جمله:

• سابقه IBD
• سرطان روده بزرگ
• سن بالاتر از 75 سال
• جراحی اخیر یا قبلی لگن
• جراحی اخیر یا قبلی شکم
• سابقه بیماری دیورتیکولار
• سابقه بیش از یک بیماری زمینه ای
• ضربه به شکم یا لگن، مانند تصادف
• بافت اسکار در لگن، معمولاً از یک جراحی قبلی
• مصرف یروی (ipilimumab) به عنوان بخشی از درمان سرطان

برخی از این سوراخها ناشی از یک بیماری مزمن یا زمینه ای مانند بیماری کرون است. برخی دیگر زمانی رخ می دهد که به طور تصادفی سوراخی در طی یک عمل مانند کولونوسکوپی ایجاد شود.

پریتونیتیس چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر پزشک تشخیص دهد که روده شما به هر شرایطی دچار سوراخ و نشتی شده، احتمالاً آزمایش هایی را برای تشخیص نهایی تجویز می کند. اغلب به انجام توموگرافی کامپیوتری (CT) از شکم خود و احتمالا به تست باریم نیاز دارید، اما این روش برای معرفی مایع حاجب در تصویربرداری بهتر، می تواند با بروز عوارضی همراه باشد.

شمارش کامل خون می تواند افزایش سطح گلبول های سفید خون را نشان دهد. این شرایط در عفونت رایج است و نشان می دهد که احتمال دارد برای مدتی سوراخی در دیواره روده بزرگ وجود داشته باشد. آزمایش خون همچنین ممکن است علائم کم خونی به دلیل خونریزی را نشان دهد. تشخیص سوراخ‌های کوچک‌تر احتمال دارد سخت‌تر باشد، و این می تواند به معنای زمان و آزمایش‌های تصویربرداری بیشتر باشد.

روده سوراخ شده چگونه درمان می شود؟

در بیشتر موارد، برای ترمیم سوراخ روده به جراحی نیاز خواهید داشت. نوع جراحی به اندازه و محل پارگی بستگی دارد. یک متخصص گوارش یا متخصص جراحی کولورکتال احتمال دارد بتواند آن را از طریق آندوسکوپ رفع کند. با این حال، این یک گزینه برای همه نیست.

جراحی باز روده پیچیده تر است که در برخی موارد، احتمال دارد منجر به استوما و کولوستومی شود. روشی برای ایجاد استوما، یک سوراخ عمدی در خارج از معده انجام و سپس مدفوع در یک کیسه کوچک تخلیه می شود.

در شروع بهبودی، نمی توانید چیزی از طریق دهان بنوشید یا بخورید که به آن حالت استراحت روده می گویند. این به پوشش داخلی روده بزرگ زمان می دهد تا به درستی بهبود یابد.

همچنین یک لوله معده برای تخلیه محتویات معده، مدتی در محل قرار می گیرید. اگر در بیمارستان هستید احتمال دارد برای چند روز آنتی بیوتیک و تغذیه داخل وریدی دریافت کنید.

برای اطمینان از این که به روال عادی خود بازگردید. مهم است که به روده بزرگ خود زمان بدهید تا به درستی بهبود یابد و از دستورات ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود پیروی کنید.

سخن آخر

سوراخ شدن روده می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، برخی از آنها مربوط به بیماری زمینه ای است که افراد قبلاً به آن مبتلا هستند، مانند IBD یا سرطان روده بزرگ. این سوراخ ها همچنین می توانند در اثر آسیب ایجاد شوند، از جمله سوراخ نادری که در طی یک روش پزشکی مانند کولونوسکوپی رخ می دهد.

محتویات روده بزرگ می تواند از طریق سوراخ ایجاد شده به بیرون نشت کند. این باعث خونریزی و همچنین یک عفونت دردناک و جدی می شود. سوراخ شدن روده معمولاً با جراحی قابل درمان است. اما اگر درمان نشود، عفونت ناشی از آن می تواند منجر به مرگ و ناتوانی شود.

اگر فکر می کنید علائم سوراخ شدن روده دارید، منتظر نمانید. فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. افرادی که اختلالات گوارشی مزمن دارند احتمال دارد فکر کنند که علامتی مانند یبوست آنقدرها جدی نیست. اما حتی می تواند منجر به سوراخ شدن روده شود. مطمئن شوید که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود را در مورد علایمی که دارید، مطلع می کنید.