دیسپلازی هیپ چیست؟

دیسپلازی هیپ یک اصطلاح کلی برای بی ثباتی، دررفتگی یا کم عمقی حفره لگن در دوران کودکی است. بی‌ثباتی و دررفتگی لگن در دوران نوزادی بیشتر اتفاق می‌افتد. دیسپلازی هیپ نوزاد و کودک اغلب به عنوان دیسپلازی  DDH نامیده می شود DDH .عموماً اصطلاح ارجح برای نوزادان و کودکان مبتلا به دیسپلازی هیپ است زیرا این وضعیت در زمان تولد و پس از تولد ایجاد می شود. اصطلاح دررفتگی مادرزادی هیپ امروزه به ندرت استفاده می شود زیرا کلمه مادرزادی به این معنی است که این بیماری همیشه در بدو تولد وجود دارد و معمولاً با نقصی همراه است که در آن چیزی از بین رفته یا به بافت طبیعی اضافه شده است.

دیسپلازی هیپ که در دوران نوجوانی یا بزرگسالی تشخیص داده می شود، اغلب دیسپلازی استابولوم نامیده می شود، زیرا حفره (استابولوم) کم عمق است و به طور کامل گوی(سر استخوان ران) را محافظت نمی کند. دیسپلازی رشدی لگن (DDH) یک مشکل در نحوه تشکیل مفصل ران نوزاد است. گاهی اوقات این بیماری قبل از تولد نوزاد شروع می شود و گاهی پس از تولد، با رشد کودک اتفاق می افتد. می تواند یک لگن یا هر دو را تحت تاثیر قرار دهد.

آناتومی مفصل ران

مفصل ران یک مفصل “گوی و حفره” است که توسط رباط ها در کنار هم نگه داشته می شود. به این گوی، سر فمورال (fem-er-uhl) گفته می شود که بالای استخوان ران است. حفره را استابولوم گویند و جزئی از لگن است. سر استخوان ران در استابولوم قرار می گیرد که مفصل ران را ایجاد می کند. این مفصل معمولاً توسط رباط‌های اطراف و کپسول مفصلی محکم در جای خود نگه داشته می‌شود.

انواع دیسپلازی هیپ

اکثر نوزادانی که برای DDH تحت درمان قرار می‌گیرند، به بچه‌های فعال و سالم تبدیل می‌شوند و مشکل لگن ندارند. بسیاری از نوزادان با باسن سست به دنیا می آیند که هنگام جابجایی به اطراف احساس سستی می کنند. به این حالت سستی لگن نوزادی می گویند.

سستی لگن زمانی اتفاق می‌افتد که رباط‌ها (نوارهای بافتی که یک استخوان را به استخوان دیگر متصل می‌کنند)، کشش بیشتری دارند. سستی لگن لگن نوزادان معمولاً در سن 4 تا 6 هفتگی به خودی خود بهتر می شود و DDH واقعی در نظر گرفته نمی شود. نوزادی که رباط های لگن بعد از 6 هفته هنوز سست است ممکن است نیاز به درمان داشته باشد. بنابراین ویزیت های بعدی پزشک برای نوزادان مبتلا به سستی لگن مهم است. اصطلاحاتی که برای دیسپلازی هیپ بسته به شدت و زمان وقوع استفاده می شوند عبارتند از:

• دیسپلازی هیپ
• دیسپلازی استابولوم
• دررفتگی مفصل ران
• دررفتگی رشدی هیپ (DDH)
• دیسپلازی رشدی هیپ (DDH)
• دررفتگی مادرزادی هیپ (CDH)

دیسپلازی هیپ طیف وسیعی از نظر شدت دارد. در برخی از کودکان، رباط‌های اطراف مفصل ران سست هستند و به لگن اجازه سابلوکساسیون می‌دهند. سابلوکساسیون زمانی است که گوی دیگر در مرکز قرار ندارد. در موارد دیگر توپ به طور جزئی یا کاملاً از حفره خارج می شود.

دیسپلازی هیپ نوجوانان و بزرگسالان چیست؟

مفصل ران یک مفصل گوی و کاسه ای است. قسمت بالای استخوان ران (قسمت گوی باسن) داخل یک حفره قرار می گیرد که بخشی از استخوان لگن است. گوی در جهات مختلف حرکت می کند، اما همیشه در داخل حفره باقی می ماند. این به ما امکان می دهد باسن خود را جلو، عقب و پهلو به پهلو حرکت دهیم. همچنین وزن بدن ما را برای پیاده روی و دویدن محافظت می کند. در DDH، لگن به خوبی شکل نمی گیرد. قسمت گوی مفصل ممکن است به طور کامل یا تا حدی از حفره خارج شده باشد.

گاهی اوقات قسمت گوی ممکن است به داخل و خارج حفره سر بخورد. اگر این مشکل برطرف نشود، مفصل ران به خوبی رشد نمی کند. این می تواند منجر به درد در راه رفتن و آرتریت مفصل ران در سنین پایین شود. حفره مفصل ران بزرگسالان مبتلا به دیسپلازی مفصل ران، برای حمایت از گوی لگن بسیار کم عمق است. گوی را سر فمورال و حفره را استابولوم می نامند.

برخی از بزرگسالان مشکلات باقی مانده ناشی از دیسپلازی مفصل ران دوران کودکی را دارند، اما بیشتر بزرگسالان هرگز نمی دانند که مشکلی دارند تا زمانی که لگن آنها دردناک می شود. مفصلی که شکل نامناسب یا کم عمق دارد سریعتر از مفصلی که شکل معمولی دارد فرسوده می شود. سطح صاف مفصل دارای لایه نازکی از غضروف است که توسط بدن قابل ترمیم یا رشد مجدد نیست. این سطح غضروف باید یک عمر دوام بیاورد و با فرسودگی مفصل سفتی و درد ایجاد می شود. دیسپلازی هیپ بزرگسالان 9 برابر شایع تر از دیسپلازی هیپ نوزادان است.

چه چیزی باعث دیسپلازی هیپ می شود؟

علت یا علل دقیق دیسپلازی هیپ مشخص نیست. به طور گسترده پذیرفته شده است که دیسپلازی مفصل ران در نزدیکی زمان تولد ایجاد می شود، زیرا حفره لگن در هنگام تولد کمتر از هر زمان دیگری قبل یا بعد از تولد است. حفره کم عمق در بدو تولد به دلیل رشد طبیعی جنین است که به طور فزاینده ای حرکت لگن را در مراحل بعدی بارداری محدود می کند. حفره کم عمق ممکن است به نوزاد انعطاف پذیری بیشتری برای عبور از کانال زایمان بدهد.

پس از تولد، رباط‌های سست معمولاً بهبود می‌یابند و حفره‌های لگن در سال اول زندگی به سرعت عمیق‌تر می‌شوند. این روند عمیق شدن برای چندین سال ادامه می یابد، اما حفره های کم عمق ممکن است در دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی تشخیص داده شوند و این نوع پایدار دیسپلازی مفصل ران است که اغلب به آن دیسپلازی استابولوم می گویند. در حال حاضر اعتقاد بر این است که نوزادان به دلایل زیر مستعد ابتلا به دیسپلازی مفصل ران هستند:

سابقه خانوادگی

دیسپلازی هیپ در صورت وجود سابقه خانوادگی تقریباً 12 برابر بیشتر است. ژنتیک نقش دارد اما دلیل مستقیم دیسپلازی هیپ نیست.

• در والدین مبتلا به DDH ، خطر ابتلای کودک به آن 12٪ است .
• اگر کودکی DDH داشته باشد، خطر ابتلای کودک دیگر به آن 6٪ است .
• در والدین و فرزندان مبتلا به DDH، خطر DDH در فرزند بعدی 36٪ است .

موقعیت رحم

قرار گرفتن نوزاد در رحم می تواند باعث فشار بیشتر بر روی مفاصل لگن و کشش رباط ها شود. تصور می‌شود که نوزادانی که در وضعیت طبیعی در رحم قرار دارند، استرس بیشتری روی لگن چپ دارند. به همین دلیل است که لگن چپ بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرد. نوزادانی که در وضعیت بریچ قرار دارند بیشتر از نوزادانی که در وضعیت طبیعی رحم قرار دارند دچار بی ثباتی می شوند و خطر ابتلا به DDH را افزایش می دهند.

نوزادانی که ناهنجاری ثابت پا یا سفتی در گردن (تورتیکولی) دارند، خطر دیسپلازی مفصل ران را اندکی افزایش می‌دهند. این ممکن است تا حدی به دلیل فضای محدود در رحم باشد. همچنین، در حوالی زمان تولد، مادر هورمون‌هایی می‌سازد که به رباط‌های مادر اجازه می‌دهد تا سست شوند (کشش راحت‌تر) تا کودک بتواند از کانال زایمان عبور کند.

برخی از نوزادان ممکن است نسبت به سایرین نسبت به این هورمون‌ها حساس‌تر باشند، که باعث سستی بیش از حد رباط در نوزاد می‌شود. دختران معمولاً سستی رباط بیشتری نسبت به پسران دارند و دختران 4 تا 5 برابر بیشتر از پسران در معرض دیسپلازی مفصل ران هستند. استخوان های مفصل ران نوزادان بسیار نرم تر از مفصل ران بزرگسالان است. ناهماهنگی یا دررفتگی لگن شیرخوار نسبت به لگن بزرگسالان راحت تر است. این به این دلیل است که حفره لگن نوزاد عمدتاً از غضروف نرم و انعطاف پذیر است، در حالی که حفره لگن بزرگسالان استخوانی سخت است.

وضعیت قرارگیری نوزاد در سال اول زندگی

فرهنگ قنداق کردن احتمال ابتلا به دیسپلازی مفصل ران را افزایش می دهد. به همین دلیل، باید از قنداق کردن با باسن کشیده شده در چند ماه اول پس از تولد خودداری شود و باید از روش ایمن برای لگن استفاده شود.

چه کسانی دچار دیسپلازی رشدی هیپ می شوند؟

هر نوزادی می تواند DDH داشته باشد. اما احتمال تولد با DDH در نوزادانی که:

• دختر هستند.
• فرزند اول هستند.
• یکی از اعضای خانواده مبتلا به این بیماری مانند والدین یا خواهر و برادر باشد.
• نوزادان بریچ (در رحم به جای سر پایین، باسن به پایین) به ویژه در سه ماهه سوم بارداری

یک نوزاد ممکن است پس از تولد به DDH مبتلا شود. برای جلوگیری از DDH در نوزادانی که پس از تولد مبتلا می شوند، باسن یا پاهای نوزاد را محکم به هم متصل نکنید. همیشه مطمئن شوید که پاهای کودک فضای زیادی برای تکان دادن دارد.

دیسپلازی هیپ یا DDH چقدر شایع است؟

بی ثباتی لگن شایع ترین ناهنجاری در نوزادان تازه متولد شده است. بی ثباتی لگن ممکن است از سستی خفیف تا دررفتگی کامل لگن متغیر باشد. دیسپلازی پایدار هیپ نوجوانان یا بزرگسالان در واقع 9 برابر بیشتر از انواع نوزادان شایع است اما با روش های فعلی قابل تشخیص نیست. این دو نوع دیسپلازی مفصل ران – نوزادان و نوجوانان – تقریباً 10٪ از کل تعویض مفصل ران در آمریکای شمالی را تشکیل می دهند و دیسپلازی مفصل ران شایع ترین علت آرتریت مفصل ران در زنان کمتر از 50 سال است. بی‌ثباتی خفیف لگن نوزادی به طور طبیعی در اکثر نوزادان در چند هفته اول زندگی برطرف می‌شود، اما برخی از نوزادان بسته به بی‌ثباتی مداوم لگن یا دررفتگی لگن نیاز به معاینه یا درمان دارند.

دیسپلازی رشدی هیپ چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشکان اکثر موارد DDH را در طول معاینات کودک تشخیص می دهند . اگر نوزاد علائم DDH را داشته باشد پزشک آزمایشاتی را تجویز می کند. دو آزمایش به پزشکان کمک می کند DDH را بررسی کنند:

• سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از مفصل ران کودک است. سونوگرافی بهترین عملکرد را برای نوزادان زیر 6 ماه دارد. دلیل آن این است که بیشتر مفصل ران نوزاد هنوز غضروف نرمی است که در عکسبرداری با اشعه ایکس نشان داده نمی شود.
• اشعه ایکس در نوزادان بزرگتر از 4 تا 6 ماه بهتر عمل می کند. در آن سن، استخوان‌های نوزادان به اندازه‌ای شکل گرفته است که آنها در عکس‌برداری اشعه ایکس قابل مشاهده باشد.

دیسپلازی رشدی لگن چگونه درمان می شود؟

یک جراح ارتوپد اطفال (متخصص بیماری های استخوانی کودکان) نوزادان و کودکان مبتلا به DDH درمان می کند. هدف از درمان این است که گوی لگن را در حفره قرار داده تا مفصل بتواند به طور طبیعی رشد کند.

جراح ارتوپد درمان را بر اساس سن کودک انتخاب می کند. گزینه ها عبارتند از:

• توانبخشی
• رفع انسداد
• جراحی و گچ گیری

توانبخشی

درمان برای نوزادان کمتر از 6 ماه معمولاً بریس است. بریس مورد استفاده اغلب مهار پاولیک است . بریس دارای بند شانه ای است که به استخوان رکابی پا متصل می شود. پاهای کودک را در موقعیتی قرار می دهد که گوی مفصل ران را به داخل حفره هدایت می کند. درمان با مهار پاولیک اغلب حدود 6 تا 12 هفته طول می کشد. هنگام پوشیدن تسمه، کودک هر 1 تا 3 هفته یک بار با سونوگرافی لگن معاینه می شود. در طول ویزیت، تیم پزشکی می تواند در صورت نیاز، کمربند بریس را تنظیم کند. بریس معمولاً برای نگه داشتن باسن در موقعیت درست کار می کند. اکثر نوزادان به درمان دیگری نیاز نخواهند داشت. به ندرت، بریس نمی تواند گوی لگن را در حفره نگه دارد. پزشکان ممکن است یکی از این موارد را انجام دهند:

• قالب گیری و جا اندازی
• جراحی و گچ گیری

قالب گیری

در حین عمل کودک دارو (بیهوشی عمومی) دریافت می کند تا در طول عمل بخوابد و دردی احساس نکند. جراح برای دیدن غضروف، رنگ کنتراست را به مفصل تزریق می کند. یک گچ اسپیکا روی لگن قرار می دهد تا لگن را در جای خود نگه دارد. گچ به مدت 2 تا 4 ماه روی پا می ماند. گاهی اوقات جراح ارتوپد عضله سفت شده کشاله ران را شل می کند.

 جراحی

یک کودک ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد اگر:

• کودک در هنگام شروع درمان بزرگتر از 18 ماه باشد.
• عدم موفقیت در جااندازی بسته توپ لگن در حفره .

در حین جااندازی باز، کودک تحت بیهوشی به خواب می رود. جراح عضلات را از مسیر خارج می کند تا مفصل ران را مستقیم ببیند. گوی را در جای خود قرار می دهد. برش جراحی را با بخیه ها می بندد. یک گچ اسپیکا روی لگن قرار می دهد تا لگن را در جای خود نگه دارد. گچ باید به مدت 6 تا 12 هفته بماند. گاهی اوقات، جراح ارتوپد جراحی استخوان لگن را نیز انجام می دهد تا حفره بسیار کم عمق لگن را به ویژه بچه ها تا سن 16 تا 18 سالگی و رشدشان به طور منظم با متخصص ارتوپدی معاینه خواهند شد. این کمک می کند تا مطمئن شوید که لگن به خوبی رشد می کند.