بورسیت زانو، علل و علائم تا راهکارهای خانگی آن

بورسیت زانو، التهاب کیسه های کوچک پر از مایع یا بورسا است که در نزدیکی مفصل زانوی شما قرار دارد. بورسا به کیسه های کوچکی گفته می شود که در اطراف مفصل زان وجود دارد. این کیسه ها حاوی مایعی ژله مانند هستند. هر زانو دارای 11 بورسا است. هر یک از این بورس ها در داخل مفصل بدن مانند یک بالشتک عمل می کنند.  بورس ها اصطکاک و فشار بین استخوان ها و تاندون ها، عضلات و پوست نزدیک مفاصل را کاهش می دهند.

هر زانو دارای 11 بورسا است که هر کدام از آنها ممکن است ملتهب شوند، اما این اختلال معمولاً در بالای مچ پا یا در قسمت داخلی زانو و زیر مفصل ایجاد می شود. در برخی موارد نیز ممکن است بورس های زانو دچار عفونت شوند که در این صورت بورسیت زانو معمولا با تب همراه است.

ابتلا به بورسیت زانو اغلب با درد، التهاب و تورم همراه بوده و می تواند تا حد زیادی باعث محدود شدن دامنه حرکتی شما شود. درمان بورسیت زانو اغلب شامل ترکیبی از روشهای خود مراقبتی و درمان های تجویز شده توسط پزشک برای تسکین درد و التهاب است.

علائم بورسیت زانو

علائم بورسیت زانو، بسته به اینکه کدام یک از بورس ها تحت تأثیر قرار گرفته و چه عواملی باعث ایجاد التهاب شده، متفاوت است.

به طور کلی، ممکن است در هنگام فشار به قسمت تحتانی زانو احساس گرما، التهاب و تورم کنید. این درد در هنگام حرکت یا حتی در حالت استراحت همچنان احساس می شود.

یک ضربه شدید به زانو می تواند بلافاصله باعث ایجاد بورسیت زانو شود. اما بیشتر موارد بورسیت زانو ناشی از اصطکاک و تحریک بورس است. این وضعیت معمولا در مشاغلی که نیاز به زانو زدن های زیاد روی سطوح سخت دارند، رخ می دهد. بنابراین علائم بورسیت زانو به تدریج شروع شده و با گذشت زمان بدتر می شوند.

علل بورسیت زانو

بورسیت زانو می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• ضربه مستقیم به زانوها
• عفونت باکتریایی بورس
• استفاده بیش از حد از زانوها یا فعالیت شدید
• عوارض ناشی از آرتروز، آرتریت روماتوئید یا نقرس
• فشار مکرر و مداوم به زانو، مانند زانو زدن های زیاد به ویژه روی سطوح سخت

استفاده از کفش های نامناسب در هنگام ورزش یا فعالیت های بدنی زیاد یکی دیگر از عوامل مهمی است که می تواند باعث ابتلا شما به بورسیت زانو شود. بنابراین اگر در شغلی فعالیت دارید که در آن ناچار به پیاده روی زیاد هستید، حتما از کفش های مناسب استفاده کنید. همچنین یکی دیگر از دلایل ابتلا به بورسیت زانو انجام تمرینات ورزشی، بدون گرم کردن بدن است. بنابراین قبل از شروع فعالیت های ورزشی حتما بدن خود را گرم کنید. گرم کردن بدن جریان خون و  ضربان قلب شما را افزایش داده و باعث آماده شدن شما برای انجام تمرینات ورزشی می شود.

عوامل خطر بورسیت زانو

بورسیت زانو یکی از بیماری های نسبتا شایع است. اما با این حال برخی موارد می توانند باعث افزایش خطر ابتلا به بورسیت شوند، از جمله:

چاقی و آرتروز. بورسیت Pes anserine، که قسمت داخلی زانو و زیر مفصل را درگیر می کند، اغلب در زنان چاق مبتلا به آرتروز رخ می دهد.

زانو زدن های طولانی مدت. افرادی مانند لوله کش ها و باغبان ها که به دلیل موقعیت شغلی خود برای مدت طولانی روی زانو خود کار می کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بورسیت زانو قرار دارند.

فعالیت در برخی ورزش ها. خطر ابتلا به بورسیت زانو در ورزش هایی مانند کشتی، فوتبال و والیبال بیشتر از سایر رشته های ورزشی است. زیرا ضربات مستقیم یا زمین خوردن های مکرر بر روی زانو در این ورزش ها می تواند خطر ابتلا به بورسیت زانو را افزایش دهد. همچنین افرادی که در مسابقات دو سرعت شرکت می کنند معمولا در سمت داخلی زانو و در زیر مفصل دچار درد و التهاب می شوند.

پیشگیری بورسیت زانو

روش های زیر می توانند در برای پیشگیری از بورسیت زانو یا عود مجدد علائم به شما کمک کنند:

• پرهیز از زانو زدن زیاد. خم شدن بیش از حد یا تکراری زانوها در حین کار یا فعالیت ورزشی، باعث وارد شدن فشار زیاد به مفاصل زانوی شما می شود.
• استراحت. اگر برای مدتی روی زانو کار می کنید، در طول وقفه های منظم حرکات کششی پا را انجام دهید. همچنین پس از کار زیاد به زانوهای خود استراحت بدهید.
• استفاده از زانو بند. اگر اغلب روی زانوهای خود کار کرده یا در ورزش هایی شرکت می کنید که زانوها را در معرض خطر قرار می دهد، برای محافظت از زانوهای خود از زانوبندهای طبی استفاده کنید.
• حفظ تناسب اندام. به محدوده وزن مناسب رسیده و آن را حفظ کنید. چاقی به دلیل وارد کردن فشار زیاد به مفصل زانو بزرگترین عامل دردهای مختلف زانو است. وزن متناسب به شما کمک می کند تا از دردهای زانو پیشگیری کنید.

تشخیص بورسیت زانو

پزشک با بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی، می تواند ابتلا شما به بورسیت زانو را تشخیص دهد. این روش ها عبارتند از:

• پزشک ابتدا وضعیت هر دو زانو را با هم مقایسه می کند.
• در اغلب موارد دردناک بودن فقط یکی از زانوها نشان دهنده ابتلا شما به بورسیت زانو است.
• پزشک قسمت هایی از زانو را به آرامی فشار می دهد تا بتواند التهاب، تورم و منبع درد را تشخیص دهد.
• در قسمت دردناک زانو پوست معمولا قرمز بوده و ممکن است دارای علائم عفونت باشد. وجود تب از نشانه های مهم عفونت بدن است.
• پزشک پاها و زانوهای شما را با احتیاط حرکت می دهد. این کار باعث می شود میزان دامنه حرکت زانوی شما مشخص شود. علاوه بر آن احساس درد شدید در هنگام خم کردن زانو یکی از علائم تشخیص این اختلال است.

آزمایشات تصویربرداری

برای کمک به رد احتمال آسیب هایی که می توانند علائم مشابه این اختلال ایجاد کنند، پزشک ممکن است آزمایشات تصویربرداری زیر را برای شما تجویز کند:

• اشعه ایکس. استفاده از این آزمایش می تواند در آشکار کردن مشکل استخوان یا آرتروز به پزشک کمک کند.
• سونوگرافی. در این روش با استفاده از امواج صوتی برای تولید تصاویر، پزشک می تواند تورم بورسای آسیب دیده را به خوبی تشخیص دهد.
• ام آر آی. این آزمایش از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای تولید تصاویر دقیق از ساختارهای درون بدن شما استفاده می کند. فناوری MRI مشکلات موجود در بافت های نرم مانند بورسا را به خوبی نشان می دهد.

آسپیراسیون برای بورسیت زانو

در هنگام ابتلا به بورسیت زانو مایع مفصلی داخل کیسه های بورس افزایش پیدا می کند. هر چه مقدار این مایعات بیشتر باشد احساس درد و التهاب بیشتری خواهید داشت. اگر پزشک به وجود عفونت یا نقرس در بورس مشکوک باشد، با وارد کردن یک سوزن در ناحیه آسیب دیده، مقداری از مایعات بورس را به عنوان نمونه برای آزمایش تخلیه می کند. انجام آسپیراسیون به بیهوشی موضعی نیاز دارد. تخلیه مایع مفصلی علاوه بر اینکه امکان نمونه گیری و آزمایش را برای پزشک فراهم می کند،

همزمان ورم و التهاب زانو را نیز کاهش می دهد. به همین علت آسپیراسیون مفصل که به آن آرتروسنتز نیز گفته می شود، روشی برای تشخیص و درمان بورسیت زانو است. آسپسراسیون معمولا بر روی مفاصل زانو انجام می شود.

درمان بورسیت زانو

بورسیت اغلب با گذشت زمان بهبود می یابد، بنابراین درمان معمولاً با هدف تسکین علائم انجام می شود. بسته به علت بورسیت زانو و اینکه کدام یک از بورس های زانو درگیر باشد، پزشک معمولا یک یا چند روش درمانی را توصیه می کند.

اگر علت بورسیت زانو عفونت باشد، دوره درمان آنتی بیوتیک برای شما تجویز خواهد شد.

همچنین پزشک ممکن است شما را به یک متخصص طب فیزیکی یا متخصص پزشکی ورزشی معرفی کند. انجام حرکات درمانی زیر نظر این پزشکان می تواند در بهبود انعطاف پذیری و تقویت عضلات به شما کمک کند. این روش درمانی ممکن است درد را کاهش داده و خطر ابتلا به دوره های مکرر بورسیت زانو را کاهش دهد. اگر در شغل خاصی مشغول به کار بوده و مجبور به زانو زدن های زیاد هستید، تا حد امکان موقع کار از زانوبندهای طبی استفاده کنید. بستن این زانو بندها می تواند تا حد زیادی به کاهش درد و تورم زانوها کمک کند.

جراحی بورسیت زانو

روش های  تهاجمی برای درمان بورسیت زانو عبارتند از:

• عمل جراحی. در صورت ابتلا به بورسیت مزمن یا عود کننده که به سایر روش های درمانی پاسخ نمی دهد، پزشک ممکن است عمل جراحی برای برداشتن بورس مزمن و مقاوم توصیه کند.
• آسپیراسیون. این روش با استفاده از تخلیه مایعات اضافی بورس انجام می شود. در این روش پزشک سوزنی را در بورس آسیب دیده وارد کرده و مایعات اضافه را به داخل سرنگ می کشد. آسپیراسیون ممکن است باعث درد و تورم کوتاه مدت شود.
• تزریق کورتیکواستروئید. اگر بورسیت مداوم بوده و به درمان های اساسی پاسخ ندهد، پزشک ممکن است برای کاهش التهاب، از داروی کورتیکواستروئید استفاده کند. در این روش کورتیکواستروئید به یک بورس مبتلا تزریق می شود. با این روش درمانی التهاب تقریبا به سرعت فروکش می کند، اما ممکن است درد و تورم تا چند روز پس از تزریق ادامه داشته باشد.

درمان های خانگی بورسیت زانو

استفاده از راهکارهای خانگی زیر می تواند به تسکین درد و ناراحتی بورسیت زانو کمک کند. از جمله:

• بستن باندهای فشاری. استفاده از باندهای فشاری یا زانوبندهای طبی می تواند به کاهش تورم زانوها کمک کند.
• مصرف مسکن های بدون نسخه. استفاده کوتاه مدت از یک داروی ضد التهاب، مانند آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن می تواند به تسکین علائم درد و التهاب زانوها کمک کند.
• استفاده از کمپرس یخ. روزی سه بار و هر بار به مدت 20 دقیقه از کمپرس یخ بر روی زانوهای خود استفاده کنید. کمپرس یخ باعث می شود در زانوهای خود احساس التهاب و گرما نکنید.
• استراحت دادن به زانو. فعالیت هایی مانند زانوزدن های مکرر که باعث بورسیت زانو می شود را متوقف کنید. خم و راست کردن های زیاد پاها نیز می تواند باعث تشدید علائم بورسیت زانو شود.
• بالا قرار دادن زانوها. در هنگام استراحت سعی کنید زانوها را در سطحی بالاتر از بدن قرار دهید. به عنوان مثال می توانید برای این کار از یک بالش استفاده کنید.  انجام این کار  درد و تورم زانوها را تا حد زیادی کاهش می دهد.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

بورسیت زانو جزء بیماری هایی است که علاوه بر درد شدید می تواند باعث کاهش شدید دامنه حرکتی شما شود. در برخی موارد ممکن است بورس های زانو، در اثر آلودگی با باکتری یا ویروس دچار عفونت شوند. بنابراین اگر علاوه بر درد و تورم دارای تب هستید، حتما با پزشک خود تماس بگیرید. در این وضعیت تب نشانه قطعی ابتلا شما به عفونت است. در هنگام مراجعه سوابق پزشکی، داروهای مصرفی، ویتامین ها و سایر مکمل های مصرفی را حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

در صورت امکان، یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود را به همراه ببرید تا به شما کمک کند که اطلاعات لازم را به خاطر بسپارید. در برخی موارد ممکن است بورسیت زانو به علت ابتلا به یک بیماری رماتیسمی مانند آرتریت روماتوئید و یا وجود زوائد استخوانی در مفصل رخ دهد. در این صورت ممکن است پزشک شما را به یک متخصص اختلالات مفصل، متخصص روماتولوژی یا جراح ارتوپدی ارجاع دهد. علائم بورسیت زانو در صورت مراجعات منظم به پزشک و انجام درمان های پزشکی و خانگی تا حد زیادی برطرف می شود.