بارداری کاذب یا سودوسیز به عنوان حاملگی فانتوم یا اصطلاح بالینی کاذب سلولی نیز شناخته می شود. این یک بیماری غیرمعمول است و باعث می شود یک زن باور کند که باردار است. او حتی بسیاری از علائم کلاسیک بارداری را خواهد داشت. اما در اصل او باردار نیست.
در این حالت، هیچ زایمان و نوزادی وجود ندارد. علاوه بر آن، علائم می توانند به قدری ادامه داشته باشند که زن و حتی اطرافیانش باور کنند که او باردار است.
چه عواملی باعث بارداری کاذب می شود؟
در حال حاضر پاسخی برای اینکه چرا برخی از زنان این حالت را تجربه می کنند وجود ندارد. اما سه نظریه برجسته علت احتمالی آن را بررسی کرده اند:
- برخی از روان پزشکان معتقدند که این مسئله مربوط به میل شدید یا ترس از بارداری و زایمان است. این احتمال وجود دارد که ترس از بارداری، سیستم غدد درون ریز زن را تحت تأثیر قرار دهد و به نوبه خود منجر به بروز علائم اولیه بارداری شود.
- نظریه دیگر مربوط به تحقق آرزوها است. برخی از روان شناسان معتقدند که وقتی خانمی آرزو می کند باردار شود، یا احتمالاً پس از چند بار سقط جنین، ممکن است برخی از تغییرات در بدن خود را به عنوان علائم بارداری سوء تعبیر کند.
- نظریه سوم مربوط به برخی تغییرات شیمیایی در سیستم عصبی بوده که مربوط به اختلالات افسردگی است که این تغییرات شیمیایی می تواند منجر به بروز علائم بیماری شود.
به طور کلی، این بیماری اغلب به عنوان یک بیماری روانی تلقی می شود، جایی که این باور یا امید به بارداری، باعث ایجاد علائم بارداری در بدن فرد می شود. اما در برخی موارد، شرایط پزشکی دیگری نیز وجود دارد که ممکن است باعث تجربه علائم بارداری شود.
بر اساس منابع دیگر برخی از سایر دلایلی که یک فرد ممکن است علائم بارداری کاذب را تجربه کند، عبارتند از:
- تمایل شدید به بارداری پس از سقط جنین یا از دست دادن بارداری که ممکن است باعث عدم تعادل هورمونی و بروز علائم بارداری می شود.
- اتساع شکم از سایر عوامل جسمی مانند افزایش وزن، گاز یا تومورها، همراه با توهمات روانشناختی بارداری که ممکن است باعث شود زن باور کند که باردار است.
- سایر عوامل جسمی و هورمونی از جمله تومورهای هیپوفیز یا کیست تخمدان یا رحم همراه با تمایل به باردار شدن که ممکن است باعث شود که زن یک بارداری کاذب را تجربه کند.
عواملی که ممکن است خانم ها را بیشتر در معرض این حالت قرار دهد، عبارتند از:
- خشونت
- سابقه ناباروری
- سابقه از دست دادن بارداری
- وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایین
- سابقه افسردگی یا بیماری روانی
- سابقه آسیب، سوء استفاده جنسی، یا همسر آزاری
علائم بارداری کاذب چیست؟
این حالت غالباً از هر لحاظ شبیه به بارداری است فقط در آن جنینی وجود ندارد. در همه موارد، زن کاملاً باور دارد که باردار است.
از نظر جسمی، شایع ترین علامت بارداری کاذب بزرگ شدن شکم است. در این وضعیت شکم می تواند درست مانند شکم زنان حامله که کودک در حال رشد است، منبسط شود. در طول این حالت، این کشش شکمی نتیجه رشد جنین نیست. در عوض، اعتقاد بر این است که ناشی از تجمع موارد زیر باشد:
- گاز
- چربی
- مدفوع
- ادرار
بی نظمی در چرخه قاعدگی زنان، دومین علامت شایع جسمی این بیماری است. بین یک و نیم تا سه چهارم زنانی که بارداری کاذب را تجربه می کنند، احساس کردند که کودک آنها حرکت می کند.
بسیاری از زنان همچنین احساس می کنند کودک آنها لگد می زند، حتی اگر هرگز نوزادی وجود نداشته باشد.
تشخیص سایر علائم به اندازه علائم بارداری واقعی سخت است و می تواند شامل موارد زیر باشد:
- شیردهی
- افزایش وزن
- درد زایمان
- زایمان کاذب
- افزایش اشتها
- بزرگ شدن رحم
- حساس شدن پستان
- نرم شدن دهانه رحم
- حالت تهوع صبحگاهی و استفراغ
- تغییراتی در پستان ها، از جمله اندازه و رنگدانه ها
این علائم می توانند آنقدر باور پذیر باشند که حتی پزشکان را فریب دهند. حتی برای چند هفته یا در کل مدت یک بارداری معمولی (نه ماه) ادامه داشته باشند.
بارداری کاذب چگونه تشخیص داده می شود؟
تنها راه برای اطمینان از اینکه کسی در حال تجربه کاذب است، انجام آزمایش بارداری یا سونوگرافی بارداری است. معمولاً این به صورت آزمایشی است که میزان گنادوتروپین جفتی انسان (HCG) را در خون یا ادرار فرد بررسی می کند. آزمایش قطعی برای بررسی بارداری، سونوگرافی است که وجود یا عدم وجود جنین در حال رشد را بررسی خواهد کرد.
اگر از طریق آزمایش نشان داده شود که زن باردار نیست، با این حال او معتقد است که باردار است و علائم بارداری را نیز تجربه می کند، احتمالاً بارداری کاذب تشخیص داده می شود. اگر عدم وجود بارداری تأیید شود، اما در مورد علائم جسمی شکی وجود دارد، ممکن است آزمایشات دیگری برای رد سایر موارد پزشکی مانند عدم تعادل هورمونی یا رشد تومور تجویز شود.
بارداری کاذب در اکثر کشورهای پیشرفته، به ندرت اتفاق میفتد زیرا هنگامی که زنی به بارداری خود مشکوک می شود، به یک متخصص زنان مراجعه می کند که می تواند آزمایشاتی را انجام دهد تا به او بگوید آیا بارداری است یا خیر.
هنوز هم، در مناطقی از کشور که مراقبت های پزشکی دشوارتر است یا مناطقی از جهان که زنان در دوران بارداری ارزیابی نمی شوند، احتمال بارداری کاذب بیشتر است.
با این حال، بارداری کاذب ممکن است در میان زنانی که اختلالات روانشناختی را تجربه می کنند، صرف نظر از وضعیت اقتصادی اجتماعی و یا دسترسی به مراقبت های زنان، دیده شود.
بارداری کاذب چقدر شایع است؟
مفهوم حاملگی کاذب چیز جدیدی نیست. بقراط برای اولین روایت مکتوب در سال 300 قبل از میلاد به آن اشاره کرده است. ماری تودور یک نمونه تاریخی معروف است. نمونه های شبه کاذب در قرن گذشته به طور قابل توجهی در ایالات متحده کاهش یافته است.
در دهه 1940، موارد حاملگی کاذب تقریباً از هر 250 حاملگی 1 مورد رخ داده است. این تعداد به ازای هر 22000 تولد بین 1 تا 6 مورد کاهش یافته است.
میانگین سنی زنی که یک بارداری فانتوم را تجربه می کند 33 سال است. اما مواردی در زنان تا سن 79 سالگی گزارش شده است. تقریباً یک سوم زنان مبتلا به بارداری کاذب حداقل یک بار قبلا باردار شده اند و اکثر آنها بیشتر از دو بار ازدواج کرده اند. زنانی که زنا با محارم را تجربه کرده اند ممکن است بیشتر در معرض خطر بارداری های کاذب قرار بگیرند.
در کشورهایی که دسترسی آسان به آزمایش های دقیق بارداری وجود دارد، حاملگی های کاذب کاملا نادر شده است. اما متاسفانه برخی فرهنگ ها ارزش یک زن را به توانایی او در بارداری شدن ربط می دهند. بر همین اساس بارداری کاذب در این مناطق جهان با نرخ بالاتری مشاهده می شود.
برخی حقایق در مورد شیوع بارداری کاذب، عبارتند از:
- 80٪ افرادی که بارداری کاذب را تجربه می کنند متاهل هستند.
- بیشتر موارد در زنان در سنین باروری، بین سنین 20-44 سال اتفاق میفتد.
- افراد ممکن است بارداری کاذب را بیش از یک بار در زندگی خود تجربه کنند.
- در جمعیت عمومی، بارداری کاذب تقریباً در 1-6 از هر 22000 تولد اتفاق میفتد.
- به نظر می رسد که این وضعیت در زنان در هر سنی از جمله بسیار جوان و پیر ممکن است رخ دهد.
- بارداری کاذب به ندرت، در مردان رخ می دهد که “بارداری دلسوزانه” یا کوآب نامیده می شود.
- بارداری کاذب در آفریقا شیوع بیشتری دارد، از هر 160 زنی که ناباروری را تجربه می کنند، 1 مورد علائم آن را نشان می دهد.
آیا درمانی برای حاملگی کاذب وجود دارد؟
اثبات اینکه زن باردار نیست، موفقیت آمیزترین راه برای پایان بارداری کاذب است. به طور کلی، اثبات آن از طریق روش های تصویربرداری مانند سونوگرافی انجام می شود.
از طرفی چون بارداری های کاذب هیچ علت مشخص جسمی ندارند، پس درمان کلی آن با دارو امکان پذیر نیست و درمان دارویی هم برای آن وجود ندارد. اما اگر خانمی علائمی مانند بی نظمی قاعدگی را تجربه می کند، ممکن است دارو تجویز شود.
به نظر می رسد حاملگی های کاذب به طور نامتناسبی در زنانی که بی ثباتی روانی دارند دیده می شود. به همین دلیل، آنها باید برای درمان تحت مراقبت روان پزشک قرار بگیرند.
کمک به فرد مبتلا به بارداری کاذب
درک این نکته مهم است که بارداری کاذب بسیار پیچیده است. فردی که آن را تجربه می کند معمولاً اعتقاد جدی به باردار بودن خود دارد و بحث و گفتگو با چنین فردی دشوار است.
وقتی تأیید شود که آنچه آن شخص تجربه می کند یک بارداری واقعی نیست، غم و اندوه بعدی ممکن است شدیدتر باشد. گاهی اوقات متقاعد کردن کسی که علائم بارداری کاذب را تجربه کرده، عملاً غیرممکن است.
اگر مراقب یکی از عزیزانتان هستید که این وضعیت را تجربه می کند، باید بدانید که داشتن صبر و حوصله مهم است. اغلب، بارداری کاذب ناشی از ضربه از دست دادن بارداری یا تجربه ناباروری است.
سودوسیز قابل درمان است و می تواند برطرف شود، اما ممکن است برای شخصی که آن را تجربه می کند و همچنین عزیزانش دردناک باشد. بنابراین مهربان باشید و همچنین عزیز خود را تشویق کنید که از یک روان پزشک کمک بگیرد.
سخن آخر
طبق تعریف انجمن تشخیصی و آماری دستی اختلالات روانی (DSM-5) بارداری کاذب به عنوان: یک باور غلط باردار شدن تعریف می شود که با علائم هدف ارتباط و نشانه های حاملگی گزارش شده است، که ممکن است شامل بزرگ شدن شکم، کاهش جریان قاعدگی، آمنوره، احساس ذهنی حرکات جنین، حالت تهوع، گرفتگی و ترشحات پستان و درد زایمان در تاریخ مورد انتظار برای زایمان باشد.
این یک وضعیت نسبتاً نادر، اما جدی است، جایی که یک زن بسیاری از علائم بارداری را نشان می دهد و از صمیم قلب معتقد است که باردار است، اما در واقع او اصلاً باردار نیست. به عبارت دیگر، فردی که از بارداری کاذب رنج می برد نه تنها به دروغ معتقد است که باردار است، بلکه باید در واقع علائم جسمی بارداری را نیز از خود بروز دهد.
بارداری کاذب به ندرت رخ می دهد. علائم بارداری و بارداری کاذب ممکن است به طور گیج کننده ای شبیه باشد، اما یک تمایز قابل توجه وجود دارد. در یک بارداری کاذب، به سادگی هیچ نوزادی وجود ندارد.
آخرین دیدگاه‌ها