کمبود سروتونین و راهکارهای درمانی آن

کمبود سروتونین زمانی اتفاق می افتد که سروتونین آنطور که باید در بدن شما عمل نمی کند. اگر بدن شما سروتونین کافی تولید نکند یا از سروتونین به طور موثر استفاده نکند، ممکن است کمبود آن اتفاق بیفتد. سروتونین که 5-هیدروکسی تریپتامین (5-HT) نیز نامیده می شود، بیشتر به خاطر نقشی که در خلق و خو و رفتار ایفا می کند شناخته شده است. اما آیا می دانستید که حتی روی خواب، اشتها، هضم و موارد دیگر نیز تاثیر می گذارد؟ سطوح پایین سروتونین می تواند تأثیرات گسترده ای بر سلامت روانی و جسمی شما داشته باشد.

دانشمندان هنوز دقیقاً نمی دانند سروتونین چگونه کار می کند، چه کاری انجام می دهد و چه چیزی باعث کاهش سطح آن در بدن می شود. آنها همچنین دقیقاً مطمئن نیستند که سطوح مناسب چیست و چگونه ممکن است برای افراد مختلف متفاوت باشد. ادامه مقاله کمبود سروتونین در پزشکت را بخوانید تا بدانید کمبود سروتونین چیست و چگونه می تواند بر بدن شما تأثیر بگذارد.

کمبود سروتونین چیست؟

کمبود سروتونین یک وضعیت پیچیده است که هیچ معیار تشخیصی و هیچ آزمایش واضحی برای آن وجود ندارد. به طور کلی از نظر علائم ناشی از آن به جای سطوح دقیقی که ممکن است آن را ایجاد کند، مورد بحث قرار می گیرد.

کمبود سروتونین با بسیاری از علائم جسمی و روانی مرتبط است. با این حال، نقش دقیق آن در هیچ یک از آنها به طور کامل شناخته نشده است. تحقیقات زیادی در جوامع پزشکی و علمی ادامه دارد.

در مورد تنها چیزی که محققان بر آن توافق دارند این است که عملکرد سروتونین در بدن انسان پیچیده و گسترده است.

تحقیقات نشان داده است که مقدار زیادی سروتونین در بدن شما – 95 درصد – در پوشش داخلی دستگاه گوارش (GI) تولید می شود. 5 درصد باقی مانده در مغز شما تولید می شود. در آنجا به عنوان یک انتقال دهنده عصبی عمل می کند که سیگنال ها را بین سلول های عصبی مغز (نورون ها) حمل می کند.

تحقیقات نشان داده است که برخی از سروتونین های تولید شده در دستگاه گوارش (GI) شما در پلاکت‌های در حال گردش یا سلول‌های خونی کوچک در بدن شما حرکت می‌کنند تا به تنظیم فرآیندهای مهم بدن مانند:

• گوارش
• عملکرد قلب
• پاسخ ایمنی
• رشد استخوان

کمک کنند.

مطالعه نقش سروتونین در محور روده-مغزی نسبتاً جدید است و ایده ها به سرعت در حال تغییر هستند. تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

علائم کمبود سروتونین چیست؟

کمبود سروتونین ممکن است یک عامل کمک کننده در بسیاری از علائم روانی و جسمی باشد.

علائم روانی

کمبود سروتونین با بسیاری از علائم روانی همراه است. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• اضطراب
• حالت افسردگی
• پرخاشگری
• رفتار تکانشی
• بیخوابی
• زوال عقل و زوال شناختی

سطوح پایین سروتونین نیز با شرایط رفتاری و عاطفی مختلف مرتبط است، از جمله:

• اختلال هراس
• رفتار خودکشی
• اختلال اضطراب اجتماعی
•  (OCD) اختلال وسواس فکری جبری
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

کمبود سروتونین بر افراد تأثیر متفاوتی می گذارد. مثلا، بررسی ها نشان می دهد که افرادی که قبلاً افسردگی را تجربه نکرده اند ممکن است با سطوح پایین سروتونین به طور قابل توجهی افسرده نشوند، در حالی که افرادی که سابقه افسردگی دارند ممکن است با  کاهش سطح سروتونین در بدن، بیشتر علائم افسردگی را تجربه کنند.

علائم فیزیکی

با توجه به دامنه وسیع عملکرد بدن سروتونین، جای تعجب نیست که کمبود سروتونین با بسیاری از شرایط فیزیکی مرتبط است، از جمله:

• چاقی
• دیابت
• خستگی
• پوکی استخوان
• بیماری قلب و عروقی
• مشکلات گوارشی، از جمله سندرم روده تحریک پذیر

چه چیزی باعث کمبود سروتونین می شود؟

دانشمندان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث کمبود سروتونین می شود. برخی تحقیقات نشان می دهد که استرس های اولیه زندگی ممکن است بر انتقال سروتونین در بدن تأثیر منفی بگذارد.

بررسی های دیگر نشان می دهد که میکروب های روده به تولید سروتونین کمک می کنند. این تولید ممکن است زمانی که میکروبیوم یا باکتری روده به طور کلی به دلیل استرس، بیماری، رژیم غذایی یا دلایل دیگر مختل شود، مختل شود.

هر دوی این مطالعات بر روی حیوانات انجام شد و محققان تاکید کردند که تحقیقات بالینی بیشتری مورد نیاز است.

سایر علل بالقوه کمبود سروتونین عبارتند از:

• استرس مزمن
• کمبودهای تغذیه ای
• مشکلات گوارشی
• داروهای خاص
• تغییرات هورمونی
• کمبود نور خورشید

همچنین تصور می شود که سطوح پایین سروتونین مربوط به بیولوژی خاص فرد است که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• کاهش گیرنده های سروتونین
• بدنی که سروتونین را می شکند یا خیلی زود جذب می کند.
• سطوح پایین مواد مورد استفاده برای تولید سروتونین، از جمله ال-تریپتوفان ، ویتامین D ، ویتامین B6 و اسیدهای چرب امگا 3

کمبود سروتونین چگونه تشخیص داده می شود؟

متخصصان پزشکی معمولاً کمبود سروتونین را تشخیص نمی دهند و به جای آن علائم را درمان می کنند. زیرا کمبود سروتونین یک بیماری پیچیده است که کشف علت آن بسیار دشوار است. هیچ معیار تشخیصی وجود ندارد و اغلب مشخص نیست که آیا علائم باعث کمبود می شود یا کمبود باعث علائم می شود.

آزمایشی وجود دارد که میزان سروتونین در خون شما را اندازه گیری می کند، اما متخصصین پزشکی معمولاً از این آزمایش فقط برای بررسی تومورهایی استفاده می کنند که سروتونین در خارج از مغز تولید می کنند. سطح سروتونین خون شما به طور دقیق میزان موجود در مغز شما را منعکس نمی کند.

سروتونین به طور کلی نمی تواند از سد خونی مغزی (BBB) عبور کند. این یک سد نیمه تراوا است که مغز شما را احاطه کرده است که به برخی از مواد اجازه عبور می دهد. این بدان معناست که سروتونین باید در مغز شما تولید شود. به همین دلیل، سطح کلی سروتونین خون بدن شما اندازه گیری غیرقابل اعتمادی از میزان سروتونین در مغز شماست.

آزمایشات ادرار به همان اندازه معیارهای غیرقابل اعتماد سروتونین مغز شما هستند. آنها میزان سروتونینی را که بدن شما تولید می کند و مقدار آن در بدن شما اندازه گیری می کنند، اما مقدار آن را در مغز اندازه نمی گیرند.

ممکن است پزشک آزمایش ادرار همراه با آزمایش خون را برای آزمایش تومورهای تولیدکننده سروتونین تجویز کند، اما نه برای بررسی کمبود سروتونین.

اگر فکر می کنید علائم کمبود سروتونین دارید، بهتر است با یک متخصص پزشکی مشورت کنید تا علل بالقوه را محدود کرده و یک برنامه درمانی تهیه کنید.

کمبود سروتونین چگونه درمان می شود؟

پزشک احتمالاً علائم کمبود سروتونین شما را به یکی از روش های زیر درمان می کند:

مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)

داروهای ضد افسردگی به نام مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) اغلب خط اول درمان علائم کمبود سروتونین مانند افسردگی و اضطراب هستند. SSRI ها به بدن شما کمک می کنند تا سروتونین را به طور موثرتری مصرف کند. آنها سروتونین بیشتری تولید نمی کنند.

فقط بخشی از سروتونینی که مغز شما آزاد می کند توسط بدن شما استفاده می شود. مقداری از سروتونین به سلولی که از آن آمده است برمی گردد. SSRI ها مقداری از این بازجذب سروتونین را مسدود می کنند و در اختیار بدن قرار می دهند تا از آنها استفاده کند.

SSRI های رایج مورد استفاده، عبارتند از:

• فلوکستین (پروزاک، سارافم)
• سیتالوپرام (سلکسا)
• اسیتالوپرام (Lexapro)
• سرترالین (Zoloft)
• پاروکستین (پاکسیل)

درمان های طبیعی

SSRI ها ممکن است هفته ها طول بکشد تا اثر داشته باشند، و گاهی اوقات ممکن است اصلاً کار نکنند. همچنین، آنها همچنین می توانند باعث ایجاد طیف وسیعی از عوارض جانبی شوند که ممکن است به خوبی آنها را تحمل نکنید. اگر SSRI ها بهترین درمان برای شما نیستند، بهتر است با پزشک خود در مورد یکی از گزینه های زیر مشورت کنید.

القای خلق

القای خلق یک درمان تجربی است که در آن با انجام کاری که دوست دارید یا فکر کردن به چیزی که خلق و خوی شما را بالا می برد، خلق و خوی مثبت ایجاد می کنید. موسیقی، کلیپ های فیلم و تصویرسازی روش های رایجی هستند.

ورزش

بررسی ها نشان می دهد که فعالیت بدنی می تواند سطح سروتونین مغز را با افزایش تولید و ترشح آن در مغز افزایش دهد.

ورزش منظم مفید است، اما ورزش هوازی موثرترین نوع ورزش برای افزایش سطح سروتونین است. تمرینات هوازی شامل:

• پیاده روی
• شنا کردن
• رژیم غذایی

بررسی ها نشان می دهد که رژیم غذایی سرشار از تریپتوفان ممکن است به افزایش سطح سروتونین در بدن کمک کند. تریپتوفان یک اسید آمینه ضروری در بدن است که برای تولید سروتونین مورد نیاز است.

احتمالاً مقادیر قابل توجهی تریپتوفان از غذاها به مغز جذب نمی شود. مصرف منظم انواع غذاهای حاوی تریپتوفان ممکن است تفاوت ایجاد کند، به خصوص زمانی که با کربوهیدرات های سالم مانند غلات کامل یا بلغور جو دوسر ترکیب شود.

سایر موادی که تصور می شود باعث افزایش تولید سروتونین در بدن می شوند، عبارتند از:

• ویتامین دی
• ویتامین های گروه B
• اسیدهای چرب امگا 3

بررسی ها نشان داده است که قرار گرفتن در معرض نور روشن – مانند نور خورشید یا جعبه نور – ممکن است سطح سروتونین را در مغز شما افزایش دهد.

سخن آخر

کمبود سروتونین می تواند تأثیرات گسترده ای بر سلامت روانی و جسمی شما داشته باشد. پس از بیش از 70 سال تحقیق، دانشمندان و محققان هنوز به طور کامل متوجه نشده اند که سروتونین چگونه در بدن تولید و استفاده می شود.

اگر علائمی دارید که باعث می شود فکر کنید ممکن است کمبود سروتونین داشته باشید، با پزشک صحبت کنید. با هم می توانید بهترین گزینه های درمانی را برای خود انتخاب کنید.

همچنین بهتر است از درمان های طبیعی مانند اضافه کردن نور خورشید، غذاهای خاص و ورزش های هوازی به سبک زندگی خود استفاده کنید. اینها بهتر است به عنوان افزودنی برای درمان پزشکی استفاده شوند، نه درمان جایگزین.

کمبود سروتونین یک وضعیت پیچیده است و یک متخصص پزشکی بهترین فردی است که شما را از طریق آن راهنمایی می کند.