اختلال دلبستگی واکنشی یک بیماری نادر اما جدی است که در آن کودک خردسال با والدین یا مراقبان خود، دلبستگی های سالم و عاطفی برقرار نمی کند. اختلال دلبستگی واکنشی زمانی ایجاد می شود که نیازهای اساسی کودک برای امنیت، محبت و تربیت و پرورش برآورده نمی شود. در این صورت کودک شما دلبستگی های دوست داشتنی، دلسوزانه و مداوم با دیگران ایجاد نمی کند.با درمان، کودکان مبتلا به اختلال دلبستگی واکنشی ممکن است با مراقبین و والدین خود روابط پایدارتر و سالم تری برقرار کنند. درمان اختلال دلبستگی واکنشی شامل مشاوره روان شناختی، مشاوره و آموزش والدین یا مراقبان، یادگیری تعامل مثبت با کودک و ایجاد محیطی پایدار باشد.
بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال دلبستگی واکنشی آسیب جسمی یا عاطفی را تجربه کرده اند و یا در اوایل زندگی یتیم شده اند.اختلال دلبستگی واکنشی می تواند به دو شکل انجام شود. اختلال یا باعث می شود کودک از برقراری روابط خودداری کند یا به دنبال جلب توجه بیش از حد می باشد.اختلال دلبستگی واکنشی می تواند تأثیرات منفی بر رشد کودک داشته باشد.
علائم اختلال دلبستگی واکنشی
اختلال دلبستگی واکنشی می تواند از نوزادی شروع شود. تحقیقات کمی در مورد علائم این اختلال در سنین کودکی وجود دارد.
علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- رفتارهای غیرقابل توضیح مانند ترس، غم و تحریک پذیری
- ظاهر غم انگیز و بدون علت
- تماشای دیگران از نزدیک اما عدم برقراری تعامل اجتماعی
- عدم درخواست کمک از دیگران
- عدم علاقه ای به بازی های تعاملی
اگر کودک شما هر یک از علائم فوق را نشان می دهد، به روان شناس یا روان پزشک کودک مراجعه کنید. علائم ممکن است با کودکانی که اختلال دیگری مانند اختلال طیف اوتیسم دارند، مشابه باشند.
کودکان بزرگتر علائم قابل توجهی از ترک را نشان می دهند، مانند:
- شرکت در موقعیت های اجتماعی ناخوشایند
- پنهان کردن احساس خشم
- رفتارهای طغیانگرانه نسبت به همسالان
اگر اختلال دلبستگی واکنشی تا دوران نوجوانی ادامه پیدا کند، ممکن است منجر به سوء مصرف مواد مخدر یا الکل شود.
برخی کودکان مبتلا به اختلال دلبستگی واکنشی بزرگتر، ممکن است رفتار ناعادلانه یا کنترل کننده ایجاد کنند.
علت اختلال دلبستگی واکنشی
برای احساس امنیت و ایجاد اعتماد، نوزادان و خردسالان شما به یک محیط پایدار و دلسوز نیاز دارند. نیازهای اساسی عاطفی و جسمی آن ها باید به طور مداوم برآورده شود. به عنوان مثال، هنگامی که کودک شما گریه می کند، نیاز به غذا یا تغییر پوشک باید با یک تبادل عاطفی مشترک که شامل تماس چشمی، لبخند زدن و نوازش باشد، برآورده شود.
در کودکی که نیازهایش نادیده گرفته شده یا پاسخ مناسبی از والدین و مراقبین دریافت نکند، انتظار نداشته باشید وابستگی پایدار با والدین و مراقبان خود ایجاد کند.
هنوز مشخص نیست که چرا برخی از نوزادان و کودکان به اختلال دلبستگی واکنشی مبتلا می شوند و در برخی دیگر با شرایط یکسان این اختلال دیده نمی شود.
تئوری های مختلفی در مورد اختلال دلبستگی واکنشی و علت آن وجود دارد، و تحقیقات بیشتری برای درک بهتر و بهبود گزینه های تشخیص و درمان لازم است.
عوامل خطر اختلال دلبستگی واکنشی
خطر ابتلا به اختلال دلبستگی واکنشی ناشی از بی توجهی اجتماعی و عاطفی به کودکان با شرایط زیر است:
- کودکانی که در مهد کودک یا موسسه دیگری زندگی کند.
- کودکانی که پرستار و مراقبان آن ها دائما تغییر می کند.
- والدینی دارند که دارای مشکلات روحی و روانی شدید، رفتار های مجرمانه یا سوء مصرف مواد هستند.
- والدینی که طولانی مدت از والدین خود دور بوده و فرد دیگری از آن ها مراقبت می کند.
با این حال در بیشتر کودکانی که با شرایط مشابه، اختلال دلبستگی واکنشی ایجاد نمی شود.
عوارض اختلال دلبستگی واکنشی
بدون درمان، اختلال پیوستگی واکنشی می تواند برای چندین سال ادامه پیدا کند و عواقب مادام العمر داشته باشد.
تحقیقات نشان داده که برخی از کودکان و نوجوانان مبتلا به این نوع اختلال ویژگی های بی احساسی را نشان دهند که می تواند باعث آسیب رساندن و ظلم به دیگران یا حیوانات شود.
پیشگیری اختلال دلبستگی واکنشی
بطور کامل نمی توان از اختلال دلبستگی واکنشی پیشگیری کرد ولی راه هایی برای کاهش خطر ابتلا به آن وجود دارد. کودکان و خردسالان به یک محیط پایدار، دلسوز نیاز دارند و نیازهای اساسی عاطفی و جسمی آن ها باید به طور مداوم برآورده شود.
پیشنهادات زیر در مورد والدین ممکن است کمک کند:
اگر فاقد تجربه و مهارت درمورد تربیت و پرورش بچه ها یا کودکان هستید، در کلاس ها یادگیری شرکت کنید. در صورت آموزش صحیح برقراری روابط با کودکان شما یاد می گیرید چگونه با یک روش ساده مثل غذا دادن با کودکان خود رابطه درست برقرار کنید.
با بازی کردن، صحبت کردن با او، برقراری ارتباط چشمی و لبخند زدن، به طور جدی با فرزندتان درگیر شوید.
بیاموزید که رفتارهای کودک مانند انواع مختلف گریه کودکان را تفسیر کنید و علت آن ها را متوجه شوید، تا بتوانید نیازهای وی را سریع تر و بهتر برآورده کنید.
تعامل گرم و دوطرفه با کودک خود، در زمان غذا خوردن، استحمام یا تعویض پوشک ایجاد کنید.
به احساسات کودک خود از طریق لمس، صحبت کردن پاسخ های کلامی و غیر کلامی پاسخ دهید.
روان پزشک کودکان یا روانشناس می تواند معاینه ای کامل و عمیق برای تشخیص این نوع اختلال انجام دهد.
ارزیابی فرزند شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشاهده مستقیم تعامل خردسالان با والدین یا مراقبان
- بررسی جزئیات در مورد الگوی رفتاری کودک با گذشت زمان
- نمونه هایی از رفتار در موقعیت های گوناگون
- اطلاعات در مورد برقراری ارتباط با مراقبان و دیگران
- سؤالاتی در مورد خانه و وضعیت زندگی کودک
- بررسی توانایی های والدین در فرزندپروری و مراقبت کودک
پزشک می خواهد سایر اختلالات روان پزشکی با علائم مشابه را رد یا تایید کند که آیا کودک بیماری روانی دیگری دارد.
این بیماری ها عبارتند از:
- ناتوانی ذهنی
- سایر اختلالات شخصیتی
- اختلال طیف اوتیسم
- اختلالات افسردگی
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DMS-5)
پزشک ممکن است از معیارهای تشخیصی برای اختلال دلبستگی واکنشی در DSM-5، منتشر شده توسط انجمن روان پزشکی آمریکا استفاده کند. تشخیص براساس این راهنما قبل از سن 9 ماهگی انجام نمی شود. علائم بیماری قبل از سن 5 سالگی ظاهر می شوند.
پیش آگهی اختلال دلبستگی واکنشی
اگر کودک شما در اسرع وقت درمان شود، پیش آگهی کودک مبتلا به اختلال دلبستگی واکنشی خوب است. مطالعات طولانی مدت در مورد اختلال دلبستگی واکنشی وجود دارد، اما پزشکان می دانند در صورت عدم درمان ممکن است منجر به سایر مشکلات رفتاری در زندگی بعدی شود. این مشکلات از رفتار کنترل كننده شدید تا آسیب رساندن به خود و دیگران متغیر است.
درمان اختلال دلبستگی واکنشی
اکثر کودکان به طور طبیعی انعطاف پذیر هستند و می توانند روابط سالم برقرار کنند. به نظر می رسد راهکارهای اولیه علائم را بهبود ببخشند.
هیچ درمانی استاندارد برای این نوع اختلال وجود ندارد، اما باید کودک و والدین یا مراقبان اولیه خود را با کودک درگیر کند. شما باید مطمئن شوید که کودک:
- دارای یک وضعیت زندگی امن و پایدار است.
- تعامل مثبتی با کودک تان ایجاد می کنید.
- کودک شما دلبستگی را با والدین و مراقبان تقویت می کند.
راهکارهای درمانی شامل موارد زیر است:
- دلسوزی و پاسخ مناسب به نیازهای کودک
- ارائه خدمات مداوم برای تشویق دلبستگی
- فراهم کردن محیطی مثبت، تحریک کننده و تعاملی برای کودک
- رسیدگی به نیازهای پزشکی و امنیتی کودک
خدمات دیگری که ممکن است به نفع کودک و خانواده باشد شامل موارد زیر است:
- مشاوره روان شناختی فردی و خانوادگی
- آموزش والدین و مراقبان در مورد شرایط
- کلاس های مهارت های والدین
تکنیک های ضد و نقیض و اجبار
آکادمی روان پزشکی کودک و نوجوان آمریکا و انجمن روان پزشکی آمریکا از تکنیک های درمانی خطرناک و تأیید نشده برای اختلال دلبستگی واکنشی انتقاد کرده اند.
این تکنیک ها شامل استفاده از هر نوع تنبیه جسمی یا اجبار برای از بین بردن مقاومت کودک می باشد. تکنیک های تنبیه و اجبار کودک می تواند آسیب روحی و جسمی را به همراه داشته باشد و منجر به مرگ ناگهانی کودک شود.
گزینه های درمانی برای اختلال دلبستگی واکنشی
پس از ارزیابی روان پزشکی، پزشک برنامه درمانی را تهیه می کند. مهمترین بخش درمان این است که کودک در محیطی امن و پرورشی قرار بگیرد.
مرحله بعدی بهبود روابط کودک و والدین آن ها یا مراقبان اصلی است. این ممکن است به صورت یک سری کلاس های آموزشی برای والدین باشد که باعث بهبود مهارت های فرزندپروری می شوند. کلاس ها ممکن است با مشاوره خانواده همراه باشد .
اگر کودک در مدرسه مشکل داشته باشد، خدمات ویژه آموزش ممکن است لازم باشد.
در مواردی، اگر کودک اضطراب یا افسردگی داشته باشد، پزشک ممکن است داروهایی مانند مهارکننده های انتخاب مجدد مجدد سروتونین (SSRI) را تجویز کند.
بدون درمان مناسب و سریع، کودک مبتلا به این نوع اختلال ممکن است شرایط مرتبط با دیگری مانند افسردگی، اضطراب را ایجاد کند.
مقابله و پشتیبانی اختلال دلبستگی واکنشی
اگر شما والدین یا سرپرستان کودکانی هستید دارای اختلال هستند، عصبانیت، ناامیدی و اضطراب شما طبیعی می باشد. حتی ممکن است احساس کنید که فرزند تان، شما را دوست ندارد.
این اقدامات می تواند به شما کمک کند:
- خود و خانواده ی شما در مورد اختلال دلبستگی واکنشی اطلاعات کسب کنید.
- مراقبت از کودک با اختلال دلبستگی واکنشی می تواند خسته کننده باشد. اگر به طور دوره ای استراحت نداشته باشید احساس افسردگی می کنید. کسی را پیدا کنید در نگهداری و تربیت کودک تان به شماکمک کند. اما از چندین مراقب یا افراد مختلف استفاده نکنید. مراقبی را انتخاب کنید که با اختلال دلبستگی واکنشی آشنا باشد.
- مهارت های مدیریت استرس را تمرین کنید. به عنوان مثال، یادگیری و تمرین یوگا یا مدیتیشن می تواند به شما کمک کند تا آرامش داشته باشید و دچار افسردگی نشوید.
- برای خود وقت بگذارید. سرگرمی، روابط اجتماعی و ورزش روزمره خود را بیشتر یا حفظ کنید.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
ممکن است درمان را با مراجعه به پزشک متخصص کودکان شروع کنید.
پزشک شما را به روان پزشک کودک یا روانشناس ارجاع می دهد که در تشخیص و معالجه این اختلال تخصص دارد.
قبل از قرار ملاقات، لیستی از موارد زیر تهیه کنید:
- هرگونه مشکلات رفتاری یا مشکلات عاطفی که متوجه شده اید، را یادداشت کنید.
- اطلاعات شخصی كلیدی و دارو ها یا ویتامین های که کودک شما مصرف می کند را بنویسید.
برخی از سؤالات اساسی برای پرسیدن از پزشکتان شامل موارد زیر باشد:
- چه چیزی ممکن است باعث مشکلات رفتاری فرزند من یا مشکلات عاطفی شود؟
- آیا علت احتمالی دیگری وجود دارد؟
- فرزند من به چه نوع تست هایی نیاز دارد؟
- بهترین روش درمانی چیست؟
- آیا فرزند من باید داروهای خاصی را مصرف کند؟
- آیا جایگزینی عمومی برای دارویی که برای فرزند من تجویز می کنید وجود دارد؟
- آیا در وضعیت کودک من خدمات اجتماعی یا گروه های حمایتی برای آموزش بیشتر والدین وجود دارد؟
برخی از سؤالاتی که ممکن است پزشکتان از شما بپرسد، عبارتند از:
- چه زمانی برای اولین بار متوجه رفتارهای فرزندتان یا پاسخ های عاطفی شدید؟
- آیا مسائل رفتاری یا عاطفی فرزند شما مداوم یا موقتی هستند؟
- آیا می توانید وضعیت زندگی و زندگی فرزندتان و خانواده خود را از بدو تولد شرح دهید؟
- تعامل با فرزندتان را با دیگران چگونه توصیف می کنید؟
آخرین دیدگاه‌ها