مهارت های حل اختلاف

اختلاف زناشویی همیشه وجود دارد. اما علت اختلاف هر چه باشد شما می توانید با یادگیری مهارت های حل اختلاف و راهکارهای آن روابط شخصی و حرفه ای خود را محکم تر کرده و آن را رو به رشد نگه دارید.

درگیری

درگیری، روندی بیش از یک اختلاف نظر می باشد. وضعیتی است که هر دو طرف را تهدید می کند. درگیری و نادیده گرفتن آن می تواند بر روی سلامتی افراد و بقا یک رابطه تاثیر زیادی داشته باشد و از زمانی که با آن ها روبرو می شوید و تا وقتی که آن ها را حل می کنید در کنار شما می ماند.

• شما بر اساس برداشت و طرز فکر خودتان از اوضاع به درگیری ها پاسخ می دهید. برداشت های شما تحت تأثیر تجربیات زندگی، فرهنگ، ارزش ها و باورهای شما می باشند.
• درگیری باعث بروز و ایجاد احساسات شدید می شود. اگر از احساسات خود راضی نیستید و یا نمی توانید در مواقع استرس، آن ها را به خوبی مدیریت کنید، پس نمی توانید درگیری را با موفقیت حل کنید.
• درگیری فرصتی برای رشد است. هنگامی که شما قادر به حل و فصل اختلافات در یک رابطه باشید، اعتماد به نفس تان افزایش پیدا می کند و به خودتان مطمئن می شوید که با وجود اختلافات و درگیری ها باز هم می توانید رابطه خودتان را محکم تر نگه دارید. در این شرایط احساس امنیت بیشتری به شما دست می دهد.

درک درگیری

• درگیری بخش عادی از هرگونه رابطه سالم است.
• شما نمی توانید انتظار داشته باشید که دو نفر در کنار هم همیشه و در هر موردی به توافق برسند.

مهترین نکته این است که شما نمی توانید همیشه از بروز درگیری جلوگیری کنید. اما می توانید یاد بگیرید که چگونه با یک روش سالم آن ها را حل کنید. درگیری ها توانند صدمات زیادی را به یک رابطه وارد کند، اما می توانید با یک برخورد با احترام و مثبت، درگیری را به یک فرصتی برای تقویت پیوند بین دو نفر تبدیل کنید.

علت درگیری

اختلاف نظر و تعارض همیشه از اختلافات کوچک و بزرگ ناشی می شوند. تعارض بیشتر به علت اختلاف نظر بر سر ارزش ها، انگیزه ها، درک ها، ایده ها یا خواسته های بین افراد، رخ می دهد. بعضی اوقات این اختلافات بی اهمیت به نظر می رسند. اما در برخی موارد می تواند بسیار شدید باشند و احساسات افراد و نیازهای آن ها را تحت تاثیر قرار دهند. این نیازها می توانند از نیاز به احساس امنیت یا احترام و ارزشمند بودن، تا نیاز به نزدیکی و صمیمیت بیش از حد متغیر باشند.

نیازهای افراد مختلف در زمینه های گوناگون با هم متفاوت هستند. این نیازها در طولانی مدت بر روی یک روابط بین طرفین تاثیر به سزایی دارند. در روابط شخصی، عدم درک در مورد نیازهای مختلف می تواند منجر به فاصله، استدلال و شکست شود. در محل کار، نیازهای متفاوت می تواند منجر به تصمیمات نادرست، کاهش سود و از دست رفتن شغل شود. اما در شرایطی که شما بتوانید نیازهای مختلف همدیگر را تشخیص دهید و حاضر باشید آن ها را با دلسوزی و درک مورد بررسی قرار دهید، می تواند اختلافات را حل کرده و روابط محکمی را ایجاد کنید.

نحوه برخورد با درگیری

برخی افراد به علت تجربیات دوران کودکی خودشان و یا روابط ناسالم قبلی که داشته اند ممکن است از درگیری ها ترس داشته و یا حاضر باشند به هر قیمتی از بروز آن جلوگیری کرده و یا در برابر درگیری ها احساس ناتوانی می کنند. بروز درگیری ها در این شرایط می تواند برای افراد آسیب زا باشد. ترس از درگیری و جلوگیری از وقوع آن می تواند منجر به یک قضاوت و حتی تصمیم گیری نادرست شود و فرد را وادار می کند که در برابر بروز آن یا خاموش و ساکت بماند و یا عصبانی و منفجر شود.

روش های سالم و ناسالم برای مدیریت و حل و فصل اختلافات
پاسخ های ناسالم به درگیری	پاسخ های سالم به درگیری
انتظار نتیجه بد احساس ترس یا جلوگیری از درگیری	این عقیده که مواجهه با یکدیگر طبیعی است، بهترین چیز برای هر دو طرف است.
عدم توانایی در سازش یا دیدن طرف شخص دیگر	توانایی جستجوی سازش و جلوگیری از بروز اختلافات
نادیده گرفتن حقوق آن ها عدم توانایی در تشخیص و پاسخ به دیدگاه و نظرات دیگران	ظرفیت همدلی در نظر گرفتن دیدگاه شخص دیگر
ترک موقعیت و قهر، در نتیجه طرد، انزوا، شرم و ترس از ترك شدن	آمادگی برای بخشش و فراموشی و گذر از درگیری بدون ایجاد ناراحتی و عصبانیت
واکنش های منفجره، عصبانی، آزار دهنده و ناراحت کننده	واکنش های آرام، غیر دفاعی و احترام آمیز

حل تعارض، استرس و احساسات

درگیری باعث بروز احساسات شدید و حتی صدمه زدن به احساسات، ناامیدی و ناراحتی می شود. درگیری ها در صورت کنترل نادرست می تواند منجر به شکاف های جبران ناپذیری، ناراحتی بین افراد شود اما حل تعارض و درگیری به روش های صورت سالم باعث افزایش درک افراد از یکدیگر، بالا بردن اعتماد به نفس و استحکام روابط بین طرفین می شود. افرادی که نمی توانند احساسات خود را کنترل و یا همه آن ها را بروز دهند و یا درک کنند در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل می شوند. به عنوان مثال، زوج ها غالباً درباره اختلافات کوچک مانند نحوه آویزان کردن حوله ها، طرز غذا خوردن همدیگر دچار مشکل می شوند.

افزابش توانایی برای حل درگیری

برای افزایش توانایی خود در حل و فصل درگیری ها می توانید راهکارهای زیر را در نظر بگیرید:

• به احساسات و گفته های دیگران توجه کنید.
• استرس را به سرعت مدیریت کنید و در عین حال هوشیار و آرام باشید.
• با آرامش می توانید ارتباط غیر کلامی فرد را به طور دقیق بخوانید و تفسیر کنید.
• از اختلاف نظر ها و تفاوت های طرف مقابل آگاه باشید و به آن ها احترام بگذارید.
• با پرهیز از حرف ها و رفتارهای نادرست و یا بی احترامی، تقریباً همیشه می توانید یک مشکل را سریع تر حل کنید.
• احساسات و رفتار خود را کنترل کنید. با کنترل رفتار می توانید نیازهای خود را بدون تهدید، ارعاب و مجازات دیگران بیان کنید.

برای حل موفقیت آمیز درگیری، باید دو مهارت اصلی را یاد بگیرید و تمرین کنید:

• تسکین سریع استرس، توانایی تسکین سریع استرس در لحظه
• آگاهی عاطفی، توانایی در داشتن احساس کافی در واکنش به روش های سازنده

تسکین سریع استرس

توانایی در مدیریت و رفع استرس در لحظه، مهم است. در صورتی که نتوانید کنترل خود را به دست بگیرید و استرس را مدیریت کنید در شرایط درگیری و بروز تعارضات غرق خواهید شد و قادر به پاسخ گویی به روش های سالم نخواهید بود.

روانشناس مطر، کونی لیلاز سه روش رایج پاسخ مردم در هنگام بروز استرس را به سه مثال رانندگی تشبیه می کند:

• پا روی گاز. پا روی گاز که یک پاسخ استرس عصبانی یا آشفته است که در این شرایط فرد بیش از حد عاطفی می شود و قادر به نشستن نیست.
• پا روی ترمز. پاسخ استرس پس گرفته یا افسرده که در این شرایط فرد خاموش می شود و انرژی و عکس العمل بسیار کمی از خود نشان می دهد.
• پا روی گاز و ترمز. واكنش استرس متشنج و منجمد که فرد “تحت فشار” یخ می زند و نمی تواند کاری انجام دهد و به نظر می رسد که فلج شده اما در اصل او بسیار آشفته است.

استرس با محدود کردن توانایی فرد برای حل و فصل تعارض دخالت می کند. در این شرایط باید:

• از احساسات خود آگاه باشید.
• نیازهای خود را به روشنی بیان کنید.
• با نیازهای ریشه ای خود در تماس باشید.
• به حرف های طرف مقابل کاملا گوش کنید.
• ارتباطات غیر کلامی شخص دیگر را با دقت بخوانید.

اما در برخی موارد ممکن است شما تا حدی به شرایط استرس زا خود عادت کرده باشید که حتی نمی دانید که دچار استرس هستید. اما بروز علائم زیر نشان دهنده این است که استرس زندگی روزانه شما را مختل کرده است:

• اختلال در تمرکز و توجه
• احساس تنش و سفتی در قسمت های از بدن

آگاهی عاطفی

آگاهی عاطفی کلید درک خود و دیگران است. تا زمانی که نتوانید احساسات خودتان را درک کنید نمی توانید با دیگران ارتباط برقرار کنید. اگرچه شناختن احساسات ممکن است ساده به نظر برسد اما بسیاری از افراد از بروز احساسات خود چشم پوشی و یا سعی در آرام کردن احساسات قوی خودشان مانند عصبانیت، غم و ترس می کنند. توانایی شما برای مقابله با درگیری ها به این بستگی دارد که بتوانید به احساسات خودتان متصل شوید و آن ها را بروز دهید. اگر از بروز احساسات خود بترسید یا سعی کنید که آن ها را نادیده بگیرید توانایی شما در مقابله و حل اختلافات محدود خواهد شد. آگاهی عاطفی، آگاهی از تجربه عاطفی لحظه به لحظه و توانایی مدیریت مناسب احساسات است که می تواند تضاد و درگیری ها را برطرف کند.

آگاهی عاطفی به شما کمک می کند تا:

• خودتان را بشناسید.
• دیگران را درک کنید.
• به دیگران علاقه پیدا کرده و تأثیر گذار باشید.
• به طور واضح و مؤثر با دیگران ارتباط برقرار کنید.
• تا زمانی که درگیری برطرف نشده، با انگیزه بمانید.

 ارتباطات غیر کلامی و حل اختلاف

در هنگام درگیری ممکن است از کلماتی استفاده کنید که به ندرت منظور شما را واضح و روشن بیان می کنند.. اما با توجه به علائم غیر کلامی طرف مقابل و یا “زبان بدن” و نگاه کردن به چهره، وضعیت بدن، حرکات و تن و لحن صدا، می توانید حرف ها و منظور واقعی طرف مقابل را متوجه شوید. توانایی شما برای خواندن دقیق زبان بدن طرف مقابل به آگاهی عاطفی و هوش عاطفی شما بستگی دارد و هرچه بیشتر از احساسات خود آگاه باشید، راحت تر می توانید زبان بدن دیگران را تشخیص دهید و احساسات دیگران را درک کنید. از طرفی تن و لحن صدای آرام شما، لمس کردن طرف مقابل و یا برقراری ارتباط چهره به چهره می تواند یک تنش را به سمت آرامش بکشاند.

 مدیریت و حل و فصل اختلافات

با رعایت دستورالعمل های زیر می توانید در حل و فصل اختلافات تا حد ممکن موفق باشید:

به حرف و احساسات طرف مقابل گوش دهید.

گوش دادن موثر به شما کمک می کند که با نیازها و عواطف خود و دیگران ارتباط برقرار کنید و حتی باعث می شود دیگران به صحبت و حرف های شما گوش دهند.

به دنبال حل درگیری باشید.

به جای پیروزی شدن در درگیری “حل ” کردن آن را اولویت قرار دهید. حفظ و تقویت رابطه و حل درگیری ها باید به جای “برنده شدن در درگیری” همیشه برای شما در اولویت و مهم باشد و برای رسیدن به این هدف سعی کنید که به طرف مقابل و دیدگاه او احترام بگذارید.

روی زمان حال تمرکز کنید.

اگر بر اساس درگیری های گذشته به کینه های خود ادامه می دهید، توانایی شما در دیدن واقعیت مختل می شود. برخی افراد سعی می کنند در زمان درگیری، کینه های خودشان را خالی کنند.

حاضر به بخشیدن باشید.

در صورت عدم بخشش دیگران، حل و فصل درگیری ها غیرممکن خواهد بود و این موضوع ارتباط بین افراد را سست تر و کمرنگ تر می کند.

از روش های طنز آمیز برای حل موضوع استفاده کنید.

شما می توانید از بروز بسیاری از درگیری ها جلوگیری کنید و استدلال ها و اختلاف نظرها را با برقراری ارتباط با روشی طنز آمیز حل کنید. استفاده از طنز و شوخی طبعی بدون توهین به طرف مقابل می تواند در بیان حرف های که قادر به گفتن آن ها نیستید موثر باشد. شوخ طبعی، تنش و عصبانیت را کاهش می دهد و اوضاع را تغییر می دهد و حتی می تواند درگیری را به فرصتی برای ارتباط و صمیمیت بیشتر تبدیل کند.