بیوفیدبک

بیوفیدبک روشی است که می توان برای کنترل برخی از عملکرد های غیر ارادی بدن، یاد گرفت. در طول این متد، شما به گیرنده های برقی متصل هستید که به کمک آن ها شما می توانید اطلاعات بدن خود را دریافت کنید. بیوفیدبک ممکن است شامل کنترل کردن مواردی مانند ضربان قلب، فشار عضلات، جریان خون، تحمل درد و فشار خون باشد. هدف از بیوفیدبک اغلب ایجاد تغییرات ظریف در بدن است که منجر به اثرات مطلوب آرامش بخشی عضلات خاص، کند شدن ضربان قلب یا تنفس یا کاهش احساس درد می شود.

توصیه انجمن روان شناسی کاربردی و بیوفیدبک

انجمن روان شناسی کاربردی و بیوفیدبک، این روش را به عنوان روشی تعریف می کند که به فرد اجازه می دهد که فعالیت فیزیولوژیکی خود را تغییر داده تا سلامت و عملکردش بهبود یابد. با بیوفیدبک اغلب می توان سلامت جسمی، عاطفی و روانی خود را بهبود بخشیده و برای مدیریت بهتر علائم یک بیماری استفاده کرد.

انواع بیوفیدبک

بیوفیدبک انواع مختلفی دارد. پزشک بسته به مشکلات و اهداف سلامتی شما ممکن است از روش های مختلفی برای استفاده در روش های بیولوژیکی استفاده کند.

انواع بیوفیدبک

بیوفیدبک تنفسی

 شما باند های در اطراف سینه و شکم برای کنترل میزان تنفس و الگوهای آن می پوشید. شما می توانید کنترل بیشتری بر روی میزان تنفس خود داشته باشید.

بیوفیدبک تغییر ضربان قلب

این روش می تواند برای بهبود برخی اختلالات مختلف از جمله آسم و افسردگی مفید باشد. در این روش درمانی از گیرنده های انگشت یا گوش با دستگاهی که برای تشخیص تغییر حجم خون استفاده می شود استفاده می شود. گیرنده ها ممکن است روی قفسه سینه، قسمت تحتانی تنه یا مچ دست قرار گیرد، از الکتروکاردیوگرافی (ECG) برای اندازه گیری ضربان قلب و نحوه ضربان قلب استفاده می کنند.

بیوفیدبک پاسخ گالوانیک پوست

پاسخ گالوانیک پوست، که به عنوان هدایت پوست نیز شناخته می شود، شامل اندازه گیری میزان عرق روی سطح پوست است. پاسخ پوست گالوانیک، یک روش مفید برای تشخیص سطح برانگیختگی هیجانی می باشد. چون تحریک عاطفی به راحتی باعث تعریق می شود. هرچه هیجانی تر شوید، هدایت پوست و میزان عرق کردن بیشتر می شود.

بیوفیدبک فشار خون

با بکار بردن دستگاه اندازه گیری فشار خون و از طریق تکنیک های آرامش بیماری را درمان می کنند.

بیوفیدبک درجه حرارت پوست

با نصب گیرنده های روی پوست کاهش جریان خون پوست را تشخیص و هشدار می دهد. از آنجا که احتمال دارد فرد در مواقع استرس، افت دمای بدن را تجربه کند، چنین دستگاه هایی هنگام شروع احساس استرس هشدار می دهند.

نروفیدبک امواج مغزی

نروفیدبک امواج مغزی،، شامل استفاده از الکتروانسفالوگرافی (EEG) برای اندازه گیری فعالیت موج مغز است. گیرنده های پوست سر به یک دستگاه EEG وصل می شوند. نوروفیدبک گاهی اوقات به عنوان یک درمان غیر آسیب زننده برای ADHD (بیش فعالی)، درد، اعتیاد، اضطراب، افسردگی و سایر اختلالات مورد استفاده قرار می گیرد.

بیوفیدبک تنش عضلانی

در بیوفیدبک تنش عضلانی، گیرنده ها در نقاط مختلفی روی بدن قرار گرفته و به دستگاه الکترومیوگرافی (EMG) متصل می شوند. الکترومیوگرافی با مشاهده فعالیت الکتریکی که منجر به انقباض عضلات می شود، تغییرات در تنش ماهیچه ها را به مرور زمان تشخیص می دهد.

دستگاه های بیوفیدبک

می توان در کلینیک های فیزیوتراپی، مراکز درمانی و بیمارستان ها آموزش بیوفیدبک را یاد گرفت. تعداد زیادی از دستگاه ها و برنامه های بیوفیدبک نیز برای مصارف خانگی در بازار عرضه می شوند، از جمله:

برنامه های رایانه ای تعاملی یا دستگاه های تلفن همراه

برخی از انواع این دستگاه با استفاده از یک یا چند گیرنده متصل به انگشتان یا گوش، تغییرات فیزیولوژیکی در بدن، مانند فعالیت ضربان قلب و تغییرات پوستی را اندازه می گیرند. گیرنده ها به رایانه وصل می شوند. دستگاه ها با استفاده از گرافیک های رایانه ای و دستورالعمل ها، به فرد کمک می کنند تا استرس خود را شناسایی کرده و تنفس خود را تندتر کرده، عضلات خود را شلتر کند و افکار مثبت خود را درباره توانایی مقابله با استرس یادآوری نماید. مطالعات نشان می دهد که دستگاه ها ممکن است در بهبود پاسخ ها در هنگام استرس و ایجاد احساس آرامش مؤثر باشند.

نوع دیگری از درمان استفاده از پیشانی بندی است که در هنگام مدیتیشن فعالیت مغز را تحت نظر دارد. اطلاعات هر جلسه را می توان در رایانه یا دستگاه تلفن همراه  ذخیره کرد تا بتوان پیشرفت فرد را با گذشت زمان پیگیری کرد. دستگاه ها با گیرنده روی کمر بر تنفس نظارت دارد و الگوهای تنفس را با استفاده از یک برنامه قابل بارگیری ردیابی می کند. اگر فرد تنش شدیدی داشته باشد، برنامه می تواند هشدار دهد، و فعالیت های تنفسی هدایت شده را برای کمک به احیای آرامش ارائه می دهد.

با این حال، سازمان غذا و دارو بسیاری از دستگاه های بیوفیدبک که برای مصارف خانگی به بازار عرضه می شوند را تایید نمی کند. قبل از انجام آزمایش آن در خانه، انواع دستگاه ها را با تیم مراقبت خود در میان بگذارید تا بهترین گزینه را پیدا کنید.

مزایای بیوفیدبک

مانند سایر روش های درمانی، استفاده از بیوفیدبک هم احتمال دارد، عوارضی برای شما داشته باشد ممکن است این روش برای همه مناسب نباشد، بنابراین مهم است که قبل از تعیین اینکه آیا بهترین انتخاب برای وضعیت شماست، مزایا و خطرات آن را در نظر بگیرید.

بنابراین برخی از دلایل باید هنگام استفاده از بیوفیدبک در نظر گرفت.

از آنجا که بیوفیدبک غیر آسیب زننده است، ممکن است در شرایطی که سایر درمان ها مؤثر نبوده و یا افرادی که قادر به مصرف برخی داروهای خاص نیستند، استفاده شود. آموزش بیوفیدبک همچنین می تواند به عنوان بخشی از یک روش درمانی مورد استفاده قرار گیرد. مردم غالباً برای تقویت سایر درمان ها، از این روش استفاده می کنند.

شما با آموزش و یادگیری بیوفیدبک می توانید استرس خود را بهتر مدیریت کنید.

بیوفیدبک، علاوه بر کمک به مدیریت استرس و سایر بیماری ها، همچنین می تواند مزایای سلامت روان دیگری داشته باشد و به فرد کمک کند تکنیک های جدیدی را برای مدیریت اضطراب و پاسخ های عاطفی خود یاد بگیرد. چنین آموزش هایی همچنین می تواند به شما کمک کند تا مسئولیت سلامتی خود را بر عهده گرفته و احساس قدرت و کنترل بیشتری داشته باشید.

بیوفیدبک به دلایل زیر در بین مردم محبوبیت زیادی دارد:

• غیر آسیب زننده
• افزایش مزایا و تاثیرات داروها
• جایگزین برای دارو و کاهش مصرف داروها
• کمک به زنان باردار که قادر به مصرف دارو نیستند.

کاربرد بیوفیدبک

درد مزمن

بیوفیدبک با کمک به شناسایی عضلات تنگ و سپس آموزش آرامش در عضلات، به تسکین ناراحتی درد مانند کمردرد، درد شکم، اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) و فیبرومیالژیا کمک می کند. برای رفع درد، با این روش می تواند به افراد در هر سنی، از کودکان تا بزرگترها کمک کد.

سردرد

سردرد یکی از بهترین موارد استفاده شده برای بیوفیدبک است. تنش و استرس عضلانی می تواند باعث میگرن و انواع دیگر سردردها شود و علائم سردرد را بدتر کند. شواهد خوبی وجود دارد که نشان می دهد که این درمان می تواند عضلات را شل کرده و استرس را کاهش دهد تا هم فرکانس و هم شدت سردرد را کاهش دهد. به نظر می رسد این متد هنگامی که با داروها ترکیب می شود برای سردردها بسیار مفید است.

اضطراب

تسکین اضطراب یکی از رایج ترین موارد استفاده از این متد است. بیوفیدبک به شما امکان می دهد در هنگام استرس و اضطراب از واکنش های بدن خود آگاه شوید. سپس می توانید یاد بگیرید که چگونه آن پاسخ ها را کنترل کنید.

بی اختیاری ادرار

این روش می تواند به افرادی که در کنترل ادرار مشکل دارند کمک کند. بیوفیدبک می تواند برای زنان در یافتن و تقویت عضلات کف لگن که تخلیه مثانه را کنترل می کنند، مفید باشد. پس از چندین جلسه بیوفیدبک، زنان مبتلا به بی اختیاری ممکن است بتوانند نیاز فوری خود به ادرار و تعداد حوادثی که دارند را کاهش دهند. بیوفیدبک همچنین می تواند به کودکانی که تخت را خیس می کنند، و همچنین به افرادی که بی اختیاری مدفوع دارند کمک کند. برخلاف داروهای مورد استفاده در درمان بی اختیاری، بیوفیدبک عوارض جانبی ندارد.

فشار خون بالا

اگرچه به نظر می رسد که این روش فشار خون را کمی کاهش می دهد، بیوفیدبک به اندازه دارو برای کنترل فشار خون مؤثر نیست.

سایر کاربردهای بیوفیدبک شامل:

• صدمه
• آسم
• صرع
• یبوست
• بیماری رینود
• سکته مغزی
• روماتیسم مفصلی
• زنگ در گوش (وزوز گوش)
• عوارض جانبی شیمی درمانی
• اختلال مفصل تمپوروماندیبولر (TMJ)
• بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)
• اختلال کمبود توجه / بیش فعالی (ADHD)

عوارض بیوفیدبک

بیوفیدبک به طور کلی بی خطر است، اما ممکن است برای همه مناسب نباشد. دستگاه های بیوفیدبک می تواند به طور صحیح روی افرادی که شرایط خاصی دارند، از جمله مشکلات ریتم قلب یا شرایط خاص پوستی کار نکنند. حتماً ابتدا با پزشک در مورد آن مشورت کنید.

انجام بیوفیدبک

برای بیوفیدبک شما نیازی به آماده سازی ویژه ندارید.

قبل از شروع درمان، سوالات زیر را از یک پزشک بیوفیدبک بپرسید:

• آموزش و تجربه شما چیست؟
• آیا دارای مجوز یا ثبت نام هستید؟
• آیا تجربه تهیه بیوفیدبک برای شرایط من را دارید؟
• فکر می کنید چند جلسه بیوفیدبک نیاز داشته باشم؟
• هزینه آن چیست و آیا بیمه درمانی آن را پوشش می دهد؟

اقدامات حین فیدبک

در طی یک جلسه بیوفیدبک، یک درمانگر حسگرهای الکتریکی را به قسمت های مختلف بدن شما متصل می کند. این گیرنده ها ممکن است برای نظارت بر امواج مغزی، دمای پوست، فشار عضلات، ضربان قلب و تنفس شما استفاده شود. این اطلاعات از طریق علائمی مانند تغییر در مانیتور، صدای بوق زدن یا چراغ چشمک زن، به شما منتقل می شود.

استرس، عملکردها را تغییر داده و باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون و تنفس سفت شدن ماهیچه ها وتعریق کردن می شود. شما می توانید این واکنش های استرس را همانطور که در مانیتور اتفاق می افتد مشاهده کنید و هنگام تلاش برای متوقف کردن آن ها، فوراً بازخورد دریافت کنید. جلسات بیوفیدبک به طور معمول در مطب درمانی انجام می شود، اما برنامه های رایانه ای وجود دارد که گیرنده های بیوفیدبک را به رایانه شخصی شما متصل می کند.

علائم به شما می آموزند که با تغییر افکار، احساسات یا رفتار خود، واکنش های بدن خود را تغییر داده یا کنترل کنید و می تواند به شرایطی که شما به دنبال معالجه هستید کمک کند.

هدف نهایی استفاده از این روش یادگیری و کاربرد این تکنیک ها در خانه به تنهایی است.

یک جلسه بیوفیدبک معمولی 30 تا 60 دقیقه طول می کشد. طول و تعداد جلسات با توجه به شرایط شما و تعیین می شود. یک دوره معمولی از درمان اغلب شامل 4 تا 6 جلسه است، گاهی 8 تا 10 جلسه نیز لازم می شود.

یک درمانگر بیوفیدبک به شما کمک می کند تا تمرین های آرامش بخش را انجام دهید.

چندین تمرین آرامش بخش مختلف در درمان بیوفیدبک استفاده می شود، از جمله:

• نفس عمیق
• شل شدن عضلات پیشرونده: به طور متناوب سفت و شل کردن گروه های مختلف عضلانی
• تصاویر هدایت شده: تمرکز روی یک تصویر خاص برای تمرکز ذهن و ایجاد احساس آرامش بیشتر
• مراقبه ذهن آگاهی: تمرکز افکار خود و رها کردن احساسات منفی

نتایج بیوفیدبک

این تکنیک ممکن است به شما در کنترل علائم بیماری کمک کند و یا میزان داروی مصرفی را کاهش دهد. می توان تکنیک های آن را را به تنهایی تمرین کرد. بدون مشورت با پزشک، درمان را متوقف نکنید.این متد روش ایمنی است، اما شما همیشه باید قبل از شروع با پزشک یا درمانگر در مورد گزینه های خود صحبت کنید. بیوفیدبک لزوما برای همه مناسب نیست و ممکن است. در صورت تمایل به استفاده از این روش، ضمن بررسی مجوز مرکز ،از هزینه ها هم مطلع شوید. این هزینه ها بسته به آموزش، صلاحیت و تجربه درمانگر متفاوت است.

 تعدادی دستگاه بیوفیدبک خانگی گرانقیمت در بازار وجود دارد.

منابع:

https://www.webmd.com/pain-management/biofeedback-therapy-uses-benefits#1

https://www.verywellmind.com/what-is-biofeedback-2794875

https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/biofeedback/about/pac-20384664

[advisers limit=3 online =true skill=”11 10″]