دوربینی چشم

 دوربینی یا  (Farsightednes(hyperopia  یکی از مشکلات شایع مربوط به بینایی است که فرد مبتلا قادر به دیدن واضح اشیاء دور بوده ولی اشیاء با فاصله نزدیک را تار می بیند. در نتیجه میزان دوربینی فرد بر توانایی تمرکز فرد روی اشیاء اطراف تأثیر می گذارد. افرادی که مبتلا به دوربینی شدید هستند  ممکن است بتوانند فقط اشیاء با فاصله بسیار زیاد را ببینند، در حالی که افراد با دوربینی خفیف ممکن است بتوانند اشیاء در فاصله کمتری را مشاهده کرده و روی آن ها تمرکز کنند. دوربینی معمولاً عارضه چشمی است که از بدو کودکی وجود داشته و ممکن است بیشتر اعضای خانواده به آن مبتلا باشند. البته درمان این مشکل کار چندان سختی نبوده و می توان به راحتی با استفاده از دوربین یا لنزهای چشمی دوربینی را اصلاح کرد. یکی از درمان های دیگر برای اصلاح مشکل بینایی فرد عمل جراحی است.

علت دوربینی چشم

چشم هر فردی دو بخش دارد که به متمرکز کردن تصاویر بر روی شبکیه چشم کمک می کند:

• قرنیه بخش شفاف و دوکی شکل که در سطح رویی چشم فرد وجود دارد.
• لنز ساختار شفاف که به اندازه و شکل یک اسمارتیز بوده و روی چشم قرار گرفته است.

در یک چشم سالم و طبیعی، هر یک از این قسمت های گفته شده مثل سطح یک سنگ مرمر یک دست و دارای انحنای خاصی خواهد بود. قرنیه و لنزها انحنای خاصی (انکسار) دارد که به متمرکز کردن مستقیم تصویر بر روی شبکیه در پشت چشم کمک می کند.

عیوب انکساری

اگر قرنیه یا لنز فرد به طور یک دست و یکنواخت منحنی نباشد، پرتوهای نوری به طور صحیح منعکس نشده و در نتیجه فرد دچار عیوب انکساری چشم و نهایتاً مشکلات مربوط به بینایی خواهد شد. دوربینی زمانی رخ می دهد که چشم شما کوچک تر از حد طبیعی بوده یا قرنیه خمیدگی بسیار جزئی داشته باشد. بر عکس این عارضه نزدیکی بینی است که در اثر خمیدگی بیش از حد قرنیه به وجود می آید. البته در بزرگسالان مبتلا به عارضه دوربینی، همزمان ممکن است اشیاء نزدیک و دور ممکن است تار دیده شوند.

دیگر عیوب انکساری چشم

علاوه بر دوربینی، دیگر عیوب انکساری چشم شامل موارد زیر می شوند:

• نزدیک بینی (میوپیا). نزدیک بینی دقیقاً برعکس دوربینی است. یعنی زمانی که کره چشم بزرگ تر و کشیده تر از اندازه طبیعی بوده و انحنای قرنیه زیاد باشد، فرد دچار عیوب انکساری نزدیک بینی خواهد شد. در نتیجه این عارضه تصاویر و نور به خوبی روی شبکیه متمرکز نشده و در نتیجه اشیاء با فاصله زیاد تار دیده خواهند شد.
• آستیگماتیسم. این اتفاق زمانی می افتد که شبکیه یا لنزها دارای خمیدگی و انحنای بیشتری در یک جهت نسبت به جهت دیگر باشند. آستیگمات اصلاح نشده باعث تاری دید فرد مبتلا خواهد شد.

برجستگی وقتی رخ می دهد که چشم شما کوتاهتر از حد نرمال باشد یا قرنیه شما خیلی کمی خمیده باشد. اثر برعکس نزدیک بینی است. در بزرگسالان دارای دور بینی ، اشیاء نزدیک و دور ممکن است تار شوند.

 عوارض دوربینی چشم

عیب انکساری دوربینی ممکن است با مشکلات زیر همراه باشد:

• چپ شدن چشم ها. کودکان مبتلا به دوربینی ممکن است دچار عارضه چپ شدن چشم ها شوند. عینک های مخصوص اصلاح دوربینی می تواند این مشکل را درمان کند.
• کاهش کیفیت زندگی فرد. عارضه چشمی دوربینی در صورتی که درمان نشود می تواند با کاهش کیفیت زندگی فرد همراه باشد. زیرا فرد به خاطر مشکل بینایی خود نمی تواند وظایف روزانه خود را آن گونه که مایل است انجام دهد. این محدود شدن قدرت بینایی حتی می تواند باعث شود تا از زندگی خود لذت کافی را نبرده و در بعضی از موارد دچار انزوا و ناراحتی شود.
• خستگی چشم ها. دوربینی اصلاح نشده می تواند باعث این شود که فرد برای دیدن اشیاء نزدیک بیش از حد به چشم خود فشار آورده و دچار خستگی چشم شود. خستگی چشم نیز ممکن است باعث بروز سردردهای روزانه شود.
• کاهش ایمنی. اگر مشکل بینایی اصلاح نشده نداشته باشید ممکن است امنیت شما و دیگران به خطر بیفتد. این مشکل ممکن است در حین رانندگی اتومبیل یا کار با تجهیزات سنگین خطرات جدی برای فرد و اطرافیان به وجود آورد.
• هزینه مالی. اصلاح این عیب انکساری چشم می تواند هزینه های زیادی به همراه داشته باشد. به عنوان مثال هزینه معاینه چشم و خرید عینک از جمله مواردی است که هر ساله به هزینه های فرد اضافه خواهد شد.

تشخیص دوربینی چشم

پزشک می تواند دوربین بودن چشم را با معاینه چشم تشخیص دهد. این معاینه شامل ارزیابی عیوب انکساری و بررسی وضعیت سلامت چشم فرد مبتلا می شود. بررسی های مربوط به عیوب انکساری چشم به تشخیص مشکلات بینایی از قبیل نزدیک بینی یا دور بین بودن، آستیگماتیسم و یا پیربوپیا (presbyopia)کمک خواهد کرد. در حین این بررسی پزشک ممکن است از ابزارهای مختلفی برای این کار  استفاده کند و از شما بخواهد که چندین لنز را بررسی کنید تا فاصله و بینایی شما را آزمایش کند.

علاوه بر این چشم پزشک به احتمال زیاد قطره ای را در چشم شما خواهد ریخت تا مردمک گشاد شده و بتوان به راحتی سلامت چشم را مورد بررسی قرار داد. این ممکن است باعث شود تا چند ساعت بعد از بررسی، چشم شما نسبت به نور حساس تر شود. این قطره به پزشک کمک می کند تا تشخیص دقیق تری داشته و همه قسمت های چشم را مورد بررسی قرار دهد.

درمان دوربینی چشم

هدف از درمان دوربینی کمک به تمرکز نور بر روی شبکیه از طریق استفاده از لنزهای اصلاحی یا جراحی عیوب انکساری چشم است.

لنزهای تجویزی

در جوانان، همیشه نیازی به درمان نیست، زیرا لنزهای بلوری در داخل چشم به اندازه کافی انعطاف پذیر هستند تا شرایط به وجود آمده را تحمل کنند. اما بسته به میزان دوربینی فرد، ممکن است برای بهبود بینایی نزدیک نیاز به تجویز لنزهای تجویزی به خصوصی باشد. با بالا رفتن سن و کاهش انعطاف پذیری لنزهای داخل چشمی، حتماً باید لنزهای تجویزی برای بهبود عیوب انکساری چشم تجویز شود. استفاده از لنزهای تجویزی با خنثی کردن میزان انحنای قرنیه یا اندازه (طول) چشم، به درمان دوربینی فرد کمک خواهد کرد.

انواع لنزهای تجویزی عبارتند از:

عینک

• این یک روش ساده و ایمن برای کاهش علائم ناشی از دور بینی است.
• لنزهای عینک مختلفی وجود داشته و شامل مدل تک کانونی، دو کانونی، سه کانونی و چند کانونی می شود.

لنزهای چشمی

• این لنزها برای برطرف شدن عیوب انکساری باید دقیقاً روی چشم فرد قرار گیرند.
• این لنزها با مواد و طرح های متنوعی از جمله نرم و سفت یا سخت در شکل های کروی، toric، چند کانونی و تک کانونی موجود هستند. از پزشک چشم خود در مورد مزایا و معایب استفاده از لنزهای چشمی صحبت کرده و بهترین و مناسب ترین لنز با توجه به عیب انکساری چشم خود را تهیه کنید.

جراحی عیوب انکساری چشم

اگرچه که بیشتر روش های جراحی درمان عیوب انکساری برای درمان نزدیک بینی استفاده می شود، اما می توان از این شیوه درمانی برای بهبود دوربینی خفیف تا متوسط نیز استفاده کرد. این روشهای جراحی با تغییر شکل انحنای قرنیه، دور بینی را اصلاح می کنند.

روش های جراحی انکساری شامل موارد زیر می شود:

لیزیک (LASIK)

با این روش، جراح یک فلپ نازک را بر روی شبکیه چشم شما به وجود آورده و سپس از لیزر برای اصلاح انحنای قرنیه دچار دوربینی استفاده خواهد کرد. بهبودی جراحی لیزیک معمولاً سریعتر بوده و دوره نقاهت کوتاه تری خواهد داشت. این عمل جراحی رفع عیوب انکساری چشم معمولاً ناراحتی کمتری نسبت به عمل های مشابه درمانی دارد.

لازک (LASEK)

•  در این عمل جراحی، جراح یک فلپ بسیار نازک بر روی بیرونی ترین قسمت قرنیه (اپیتلیوم) ایجاد می کند.
• سپس از لیزر برای تغییر شکل لایه های بیرونی قرنیه و تغییر انحنای آن استفاده نموده و سپس اپیتلیوم مجدداً سرجای خود قرار خواهد گرفت.

پی آر کی (PRK)

•  روش انجام این عمل جراحی بسیار شبیه به لازک است.
• جراح کاملاً اپیتلیوم را برداشته، سپس از لیزر برای تغییر شکل قرنیه استفاده می کند.
• لایه اپیتلیوم مجدداً سر جای خود بازنگشته و بعد از مدتی خود به خود به طور طبیعی مطابق با شکل جدید قرنیه فرد رشد خواهد کرد.

بهتر است قبل از انجام این عمل های جراحی برای رفع عیوب انکساری چشم خود با پزشک در مورد عوارض جانبی احتمالی صحبت کنید، زیرا این روش قابل برگشت نیست. همچنین دقت داشته باشید که تا زمانی که شماره چشم شما ثابت نشده، انجام عمل جراحی عیوب انکساری چشم توصیه نمی شود.

سبک زندگی و درمان های خانگی دوربینی

در صورت بروز هر یک از این علائم فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• دو بینی
• دیدن لکه های نور
• تار شدن ناگهانی دید
• لکه های سیاه یا هاله هایی را در اطراف چراغ
• از دست دادن ناگهانی بینایی یک چشم همراه با درد یا بدون احساس درد

این علائم ممکن است نشان دهنده یک بیماری چشمی جدی بوده و نیاز به پیگیری و درمان فوری داشته باشد.

در حال حاضر اگر دچار این عیوب انکساری نشده اید، می توانید از بروز آن جلوگیری کنید.

برخی راهکار کاهش احتمال ابتلا به دوربینی، عبارتند از:

• معاینه چشم. بهتر است به طور منظم به چشم پزشکی مراجعه کنید، حتی اگر در حاضر مشکل بینایی ندارید بازهم این کار را انجام دهید.
• محافظت از چشم ها در برابر نور خورشید. بهتر است در صورت قرار گرفتن در برابر نور خورشید از عینک های محافظ در برابر اشعه UV استفاده کنید.
• جلوگیری از بروز آسیب های چشمی. از عینک محافظ برای ورزش، چمن زنی، رنگ آمیزی و استفاده از مواد شیمیایی استفاده کنید.
• غذاهای سالم میل کنید. سعی کنید در طول روز سبزیجات و میوه کافی میل کنید. مطالعات نشان می دهد که گنجاندن ماهی های مثل ماهی تن، سالمون و مصرف اسیدهای امگا 3 به سلامت چشم ها کمک خواهد کرد.
• سیگار نکشید. همانقدر که سیگار کشیدن می تواند به دیگر اعضای بدن آسیب برساند، برای سلامتی چشم ها نیز مضر بوده و می تواند به آن ها آسیب برساند.
• استفاده از لنزهای اصلاحی. همیشه از لنزهای مناسب با شماره چشم خود استفاده کرده و به طور منظم برای بررسی سلامت و شماره چشم به چشم پزشک مراجعه کنید.
• بیماری های مزمن را کنترل کنید. بیماری های مزمنی مثل دیابت و فشار خون بالا می تواند بر روی قدرت بینایی فرد تأثیر گذاشته و باعث بروز عیوب انکساری چشم شوند. در نتیجه بهتر است این بیماری ها را کنترل کرده و تحت درمان مناسب قرار بگیرید.
• نور مناسب. سعی کنید در هنگام مطالعه یا کار با کامپیوتر نور اتاق را تنظیم کنید. این کار به بهبود دید شما کمک زیادی خواهد کرد.
• کاهش فشار چشمی. در حین انجام کارهای چشمی نیاز به تمرکز، سعی کنید زمانی را به استراحت خود اختصاص دهید. به عنوان مثال هر 20 دقیقه، 20 ثانیه به چشم های خود استراحت داده و به اشیاء با فاصله زیاد نگاه کنید.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

برای بررسی بیماری های چشمی، ممکن است با سه نوع متخصص متفاوت مواجه شوید و اطلاعی در مورد مناسب ترین پزشک متخصص برای وضعیت چشمی خود نداشته باشید:

چشم پزشک

چشم پزشکان برای بررسی های کامل چشم، تجویز لنزهای اصلاحی ، تشخیص و درمان اختلالات شایع و پیچیده چشم و انجام عمل جراحی چشم آموزش دیده و متخصص درمان بیماری های چشمی هستند.

اپتومتریست

این نوع از متخصصان برای ارزیابی کامل چشم، تجویز لنزهای اصلاح و تشخیص و درمانی اختلالات شایع چشمی آموزش دیده اند.

عینک فروش

فروشندگان عینک و لنزهای چشمی در انتخاب بهترین فریم، شیشه عینک و لنزهای چشمی کمک زیادی به مراجعه کننده خواهند کرد. در بعضی از کشورها فروشندگان عینک باید متخصص و دوره دیده باشند. اما هیچگاه فروشنده عینک حتی در صورت دوره دیدن نمی تواند به تشخیص و درمان بیماری های چشمی فرد مراجعه کننده کمک کند. بعد از انتخاب بهترین پزشک یا متخصص برای مراجعه، بهتر است از نکات زیر قبل از مراجعه به مطب استفاده کنید.

• اگر از عینک استفاده می کنید، آن را با خود همراه داشته باشید. پزشک دستگاهی دارد که اطلاعات کاملی در مورد عینکی که قبلاً برای شما تجویز شده در اختیار او قرار خواهد داد. اگر از لنزهای چشمی استفاده می کنید نیز بهتر است ظرف لنزها را به همراه داشته باشید. این کار به تشخیص و تجویز بهترین عینک و لنز برای شما کمک زیادی خواهد کرد.
• تمامی علائم خود را یادداشت کنید. بهتر است اگر شاهد بروز مشکلاتی در حین مطالعه یا رانندگی در شب هستید. همه این موارد را یادداشت کرده و به اطلاع پزشک معالج برسانید.
• لیستی از تمامی داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید را بنویسید.
• تمامی سؤالاتی که به ذهن شما می رسد را یادداشت کرده و در مطب مطرح کنید.

سوالات بیمار از پزشک

از آن جایی که مدت زمان ملاقات با پزشک کوتاه است، بهتر است سؤالات زیر را از پزشک بپرسید:

• مزایا و معایب استفاده از عینک چیست؟
• چه زمانی باید از لنزهای اصلاحی استفاده کنم؟
• مزایا و معایب استفاده از لنزهای تماسی چیست؟
• آیا شرکت بیمه، هزینه جراحی چشم را پرداخت می کند؟
• چند بار در سال بهتر است برای معاینه چشم به پزشک مراجعه کنم؟
• بعد از عمل جراحی چشم ممکن است چه مشکلاتی به وجود بیاید؟
• برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه چه وب سایت هایی را توصیه می کنید؟
• آیا گزینه های درمانی مؤثر تر و دائمی تری برای این عارضه چشمی وجود دارد؟
• آیا بروشور یا برگه چاپ شده دیگری برای مطالعه در مورد عیوب انکساری دارید؟

سوالات پزشک از بیمار

پزشک در حین معاینه و بررسی وضعیت چشم ها، احتمالاً سؤالاتی را مطرح خواهد کرد. در نتیجه از آن جایی که زمان ویزیت کوتاه است، بهتر است آماده پاسخگویی به سؤالات باشید.

سؤالاتی که پزشک ممکن است مطرح کند شامل موارد زیر می شود:

• علائم شما تا چه حد شدید است؟
• از چه زمانی شاهد بروز علائم بودید؟
• از چه زمانی شروع به استفاده از عینک یا لنزهای چشمی کردید؟
• آیا از نظر پزشکی مبتلا به بیماری های جدی مانند دیابت هستید؟
• با دورتر یا نزدیک تر کردن اشیاء، آیا شاهد بهبودی دید خود خواهید بود؟
• آیا شروع به مصرف داروهای جدید، مکمل ها یا داروهای گیاهی کرده اید؟
• آیا در خانواده شما فرد دیگری از لنزهای اصلاحی استفاده می کند؟ آیا می دانید وقتی که اولین بار با دید خود مشکل داشتند، چند سال داشتند؟