کمبود ویتامین B6 می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند با بروز برخی عوارض احتمالی همراه باشد. حتی مصرف بیش از حد آن برای بدن ضرر دارد و می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند علائمی را در بدن ایجاد کند. به طور کلی، کسب اطلاعات لازم در مورد دوز مورد نیاز این ویتامین در بدن و مواد غذایی حاوی آن می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند تاثیر بسیار زیادی در پیشگیری از بروز عوارض و علائم مسمومیت ناشی از آن داشته باشد. برهمین اساس، ما سعی کرده ایم در این مقاله از پزشکت هر آنچه که باید در مورد این ویتامین در بدن را بدانید را مورد بررسی قرار دهیم. اگر فکر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید علائمی دارید که ممکن است از کمبود ویتامین B6 ناشی شده اند، بهتر است این مقاله را تا انتها بخوانید.
ویتامین B6 یک مولکول حیاتی در بدن انسان است که در بیش از 150 فرآیند (یا واکنش شیمیایی) از محافظت از مغز تا تامین انرژی کافی و مورد نیاز بدن نقش دارد. در برخی موارد، مکمل های ویتامین ب6 میتوانند موارد شدید تهوع صبحگاهی در دوران را تا حدودی درمان کمک کنند و حتی به عنوان پادزهر برای درمان مسمومیت ها استفاده شود.
فواید ویتامین B6 برای سلامتی
ویتامین B6 که پیریدوکسین نیز نامیده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، یک ویتامین محلول در آب است. این بدان معناست که شما باید هر روز ویتامین ب6 کافی دریافت کنید زیرا B6 اضافی در بدن از طریق ادرار دفع می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. خوشبختانه، ویتامین B6 در بسیاری از غذاهایی که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خوریم وجود دارد. ویتامین B6 دارای سه شکل طبیعی پیریدوکسین، پیریدوکسال و پیریدوکامین است. بدن همه اینها را به شکل فعال ویتامین ب6 به نام پیریدوکسال 5-فسفات تبدیل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. مصرف این ویتامین در بدن می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند با فواید زیادی همراه باشد، از جمله:
متابولیسم
این ویتامین آنزیم های بدن در تجزیه کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و از این طریق در تبدیل متابولیسم غذا به انرژی نقش دارد. به عبارت دیگر این ویتامین در تبدیل غذایی که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خورید به انرژی کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.
ویتامین ب6 همچنین به ساخت هموگلوبین کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. هموگلوبین،، مولکول موجود در گلبول های قرمز خون است که نقش بسیار مهمی در اکسیژن رسانی به سراسر بدن را دارد، برهمین اساس کمبود ویتامین B6 می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث خستگی شود.
ویتامین B6 و مغز
ویتامین ب6 برای مغز و سیستم عصبی ضروری است و به ایجاد انتقال دهنده های عصبی، پیام رسان های شیمیایی مغز مانند دوپامین، سروتونین و گابا کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.
حتی کمبود خفیف این انتقال دهنده های عصبی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند منجر به تغییراتی در زندگی روزمره شما شود. به عنوان مثال، کمبود GABA می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند بر خواب شما تأثیر بگذارد. ححتی مقادیر کم سروتونین، دوپامین و گابا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند خلق و خوی شما را تحت تأثیر قرار دهد.
ویتامین ب6 همچنین به تنظیم انرژی در مغز کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و ممکن است به محافظت از مغز در برابر التهاب، که با زوال عقل و زوال شناختی مرتبط است، کمک کند.
سلامت قلب
ویتامین B6 و سایر ویتامین های B مانند B12 و B9 فولات (اسید فولیک) به تجزیه هموسیستئین، کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. تصور می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود که افزایش سطوح هموسیستئین خطر بروز بیماری قلبی و سکته را افزایش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. به نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد مکمل‌های B6 میتوانند سطوح هموسیستئین را کاهش دهند و از بروز این بیماری ها پیشگیری کنند.
آزمایشی روی بیش از 5500 بزرگسال مبتلا به بیماری قلبی عروقی نشان داد که مصرف B6 (50 میلی گرم در روز)، ویتامین B12 (1 میلی گرم در روز)، و اسید فولیک (2.5 میلی گرم در روز) سطح هموسیستئین را کاهش داده و خطر سکته را تا حدود 25 درصد کاهش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. با این حال، این مطالعه شامل یک گروه ویتامین B6 جداگانه نبود. برخی از مطالعات دیگر در مورد مکمل های B12 و B6، و همچنین ب 6به تنهایی، هیچ فایده ای از مکمل ها نشان نداده است.
سرطان
تحقیقات نشان داده است که دریافت ویتامین ب6 کافی از طریق رژیم غذایی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند اثر محافظتی در برابر سرطان داشته باشد. بررسی های صورت گرفته کاهش سطح ویتامین B6 را با افزایش خطر ابتلا به سرطان کولورکتال مرتبط می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دانند.
در گذشته، دوزهای بالای ویتامین B6 و B12 با افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه در مردان مرتبط بوده است. اما تشخیص اثرات واقعی B6 بر انواع مختلف سرطان، به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.
ویتامین B6 به عنوان پادزهر
ویتامین ب6 به عنوان پادزهر اضطراری برای چندین نوع مختلف مسمومیت استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. رایج ترین آنها برای مصرف بیش از حد اتیلن گلیکول (مورد استفاده در ضد یخ) و ایزونیازید (آنتی بیوتیک مورد استفاده برای درمان سل) است. همچنین یک پادزهر برای هیدرالازین (داروهای فشار خون) و مسمومیت با قارچ محسوب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
به چه مقدار ویتامین B6 نیاز دارید؟
دریافت بیش از حد ویتامین ب6 از طریق غذا امکان پذیر نیست، اما مصرف بیش از حد ویتامین B6 به شکل مکمل ها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند منجر به سمیت ویتامین B6 شود. این در حالی است که دستورالعمل های توصیه شده مصرف روزانه این ویتامین را به صورت زیر نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند:
- مردان 14 تا 50 سال: 1.3 میلی گرم
- زنان 14-18: 1.2 میلی گرم و 19-50 سال: 1.3 میلی گرم
- زنان در دوران بارداری و شیردهی به ترتیب : 1.9 میلی گرم / 2.0 میلی گرم
- سنین بالای 50 سال به بالا : 1.5 میلی گرم برای زنان و 1.7 میلی گرم برای مردان.
سطح دریافتی بالاتر (UL) یا حداکثر دوز روزانه برای بزرگسالان 19 سال و بالاتر تقریبا 100 میلی گرم در روز است. اما این احتمال وجود دارد برای افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای یا افرادی که از کمبود این ویتامین رنج می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌برند، دوزهای بالاتر تجویز شود.
منابع غذایی ویتامین B6 و مکمل های ویتامین B6
مواد غذایی زیر حاوی مقدار زیادی از ویتامین B6 هستند:
- نخود (کنسرو شده، 1 فنجان) حاوی 1.1 میلی گرم است.
- جگر گاو (3 اونس) حاوی 0.9 میلی گرم است.
- ماهی تن زرد باله (3 اونس) 0.9 میلی گرم دارد.
- ماهی سالمون Sockeye (3 اونس) 0.6 میلی گرم دارد.
- سینه مرغ (3 اونس) حاوی 0.5 میلی گرم است.
- غلات صبحانه (غنی شده با B6)4 میلی گرم.
- سیب زمینی (1 فنجان) حاوی 0.4 میلی گرم است.
- موز (متوسط) حاوی 0.4 میلی گرم است.
- توفو (نصف فنجان) حاوی 0.1 میلی گرم است.
- آجیل (1 اونس) حاوی 0.1 میلی گرم است.
سایر غذاهای غنی از ویتامین B6 شامل گوشت چرخ کرده، کدو حلوایی، برنج، کشمش، اسفناج و هندوانه هستند.
در حالی که اکثر مردم به اندازه کافی ویتامین B6 را از رژیم غذایی خود دریافت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند، افرادی که به بیماری های زمینه ای خاصی مبتلا هستند، همچنین افراد گیاهخواران میتوانند در مورد مصرف مکمل های این ویتامین با پزشک خود مشورت کنند. مکمل های خوراکی معمولاً برای جلوگیری از کم خونی در کسانی که نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند ویتامین B6 را به راحتی جذب کنند یا منابع غذایی محدودی دارند تجویز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
ویتامین B6 و بارداری
به زنان در دوران بارداری توصیه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود برای داشتن یک بارداری سالم مقدار بیشتری ویتامین B6 را مصرف کنند. از طرفی هم تحقیقات نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد که کمبود ویتامین ب6 در زنان باردار، به ویژه در سه ماهه سوم شایع است.
رشد مغز جنین به میزان کافی از ویتامین B6 نیاز دارد. با این حال، مصرف بیش از حد ویتامین ب6 توصیه نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. زنان در دوران بارداری بهتر است برای دریافت میزان مشخص ویتامین مورد نیاز خود با متخصص مشورت کنند. اغلب فرمول های مولتی ویتامین مخصوص دوران بارداری را تجویز خواهند کرد.
ویتامین B6 و تهوع صبحگاهی
اگر تهوع صبحگاهی دارید، ممکن است ارزش آن را داشته باشد که از پزشک خود در مورد مصرف ویتامین B6 بپرسید. تحقیقات نشان داده است که ویتامین B6 ممکن است از احساس تهوع در دوره‌های تهوع صبحگاهی پیشگیری کند. اغلب در دوزهای مکمل 10 میلی گرمی، چهار بار در روز تجویز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
خطرات و عوارض ناشی از عدم تعادل ویتامین B6
مصرف بیش از حد ویتامین B6 می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند منجر به بروز آسیب عصبی شود. عدم مصرف کافی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث بروز بیماری های زمینه ای نیز شود. در هر صورت، مهم است که با یک متخصص پزشکی تماس بگیرید. او می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند سطح ویتامین B6 شما را با یک آزمایش خون ساده بررسی کند.
کمبود ویتامین ب6 در موارد خفیف ممکن است علائم خاصی را بروز ندهند. اما در موارد شدید، علائم کمبود B6 می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند شامل بثورات پوستی، احساس خستگی به دلیل کمبود گلبول های قرمز خون برای حمل اکسیژن و احساس مه یا گیجی باشد. ضعف عضلانی، افسردگی، ضعف سیستم ایمنی و گزگز در دست و پا (نوروپاتی) ممکن است علائم دیگر ناشی از کمبود این ویتامین باشد. کمبود شدید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند منجر به تشنج یا ناتوانی در راه رفتن هم شود.
کمبود این ویتامین در افراد مبتلا به وابستگی مزمن به الکل، بیماری کلیوی، سوء تغذیه، توانایی محدود در جذب مواد مغذی (مانند بیماری سلیاک، جراحی چاقی، بیماری التهابی روده) یا در زنان باردار بیشتر دیده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
در شرایطی که از کمبود این ویتامین رنج می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌برید این احتمال وجود دارد که سطح سایر ویتامین های گروه B در بدن شما کم باشد. این در حالی است که سطح سایر ویتامین های B باید در بدن شما متعادل باشند، پس بهتر است در صورت بروز هر گونه علائم احتمالی مربوط به کمبود این ویتامین ها به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید. پزشک معمولاً می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند کمبود را با مکمل ویتامین ب6 تزریقی یا مکمل های خوراکی برطرف کند. دوزهای درمان به سطح کمبود بستگی دارد.
عوارض مصرف بیش از حد ویتامین B6
اگرچه این ویتامین یک ویتامین محلول در آب است و در بدن ذخیره نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، اما می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید مقدار زیادی ب6 را به شکل مکمل مصرف کنید. مصرف ویتامین B-6 از طریق غذا، حتی در مقادیر زیاد، بی خطر به نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد.
دوزهای بسیار بالا (1000 میلی گرم و بالاتر) برای یک سال یا بیشتر، منجر به بروز نوروپاتی محیطی (گزگز و درد در انگشتان دست و پا)، از دست دادن کنترل حرکات بدن و مشکلات عصبی شده است. اما نوروپاتی معمولاً پس از قطع مصرف مکمل به تدریج از بین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود.
اما نکته جالب در هنگام مصرف این ویتامین که باید به آن توجه کنید این است که هم کمبود و هم مصرف بیش از حد این ویتامین، باعث نوروپاتی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. به طور کلی، بهتر است در صورت داشتن بیماری، رژیم غذایی کم گوشت یا بارداری، سطح ویتامین B6 را متعادل نگه دارید و با پزشک خود در مورد مصرف مکمل های غذایی مشورت کنید.
آخرین دیدگاه‌ها