آلرژی غذایی

آلرژی غذایی، یک واکنش غیر طبیعی بدن به یک ماده غذایی خاص است. آلرژی غذایی با عدم تحمل مواد غذایی فرق دارد، اگرچه علائمی شبیه به هم دارند.

شیوع آلرژی غذایی

طبق تحقیقات و آموزش آلرژی غذایی، از هر 13 کودک حدود 1 نفر به حداقل یک ماده غذایی حساسیت دارند. حدود 40 درصد از این کودکان واکنش های شدید و جدی را تجربه کرده اند. تقریباً 5 درصد از کودکان زیر 5 سال آلرژی غذایی دارند. از سال 1997 تا 2007، شیوع آلرژی غذایی گزارش شده در کودکان زیر 18 سال 18 درصد افزایش یافته است. آلرژی به بادام زمینی، آجیل درختی، ماهی و صدف ممکن است مادام العمر باشد.

علت آلرژی غذایی

هنگامی که کودک حساسیت غذایی دارد، سیستم ایمنی بدن آن ها بیش از حد واکنش نشان می دهد و غذا را به عنوان یک محرک خارجی می شناسد و آنتی بادی هایی را در برابر غذا ایجاد می کند. این واکنش ایمنی همان چیزی است که باعث ایجاد علائم آلرژی می شود.

قبل از واکنش حساسیت به نوع غذای خاص، کودک باید حداقل یک بار غذا را خورده باشد، یا ممکن است کودک از طریق شیر مادر نسبت به آن حساسیت پیدا کند. وقتی برای دومین بار کودک غذای خاص را می خورد علائم آلرژیک بروز می کنند. در واکنش نسبت به غذا، آنتی بادی های IgE با غذا واکنش نشان داده و هیستامین ها آزاد می شوند و باعث بروز علائم خواهند شد.

غذا های حساسیت زا

 

تقریباً 90 درصد از کل آلرژی های غذایی ناشی از هشت غذای زیر است:

• شیر
• گندم
• سویا
• ماهی
• تخم مرغ
• صدف، میگو و خرچنگ
• آجیل درختی، گردو، بادام، بادام زمینی، پسته

تخم مرغ، شیر و بادام زمینی شایع ترین علل آلرژی غذایی در کودکان هستند. بادام زمینی، آجیل درختی، ماهی و صدف معمولاً شدیدترین واکنش ها را ایجاد می کنند.

حساسیت شیر و سویا

آلرژی به شیر و سویا معمولاً در نوزادان و کودکان خردسال مشاهده می شود. غالباً، علائم آلرژی شیر و سوبا شامل موارد زیر می شود:

• کولیک
• رشد ضعیف
• خون در مدفوع

اگر پزشک تشخیص دهد کودک به شیر حساسیت دارد،   به شما توصیه می کند فرزند خود را به مکمل سویا و یا شیر مادر عادت دهید. اگر کودک با مکمل سویا مشکل داشته باشد، پزشک ممکن است یک فرمول هیپو آلرژی زا که به راحتی هضم می شود، تجویز کند. احتمال دارد علائم آلرژی شیر یا سویا شبیه بیماری های دیگر باشد. همیشه برای تشخیص بیماری با پزشک فرزند خود مشورت کنید.

آلرژی بادام زمینی

شواهدی وجود دارد که مصرف بادام زمینی به طور منظم قبل از 12 ماهگی می تواند خطر ابتلا به آلرژی بادام زمینی را کاهش دهد. اگر فرزند شما حساسیت به تخم مرغ و یا غذاهای دیگر یا اگزما شدید دارد، قبل از دادن بادام زمینی یا مواد غذایی حاوی بادام زمینی برای اولین بار با پزشک مشورت کنید. زنان شیرده می توانند در دوران شیردهی خود بادام زمینی یا غذاهای حاوی بادام زمینی (مانند کره بادام زمینی) بخورند مگر اینکه به آن ها حساسیت داشته یا پزشک مصرف این مواد های غذایی را منع کرده باشد.

قبل از سن 6 ماهگی از دادن بادام زمینی و غذاهای حاوی بادام زمینی به کودک خودداری کنید. غذاهای حاوی بادام زمینی شامل کره بادام زمینی، روغن بادام زمینی و برخی تنقلات است. کودکان کوچک در معرض خطر خفگی بیش از حد در اثر بلع اشیاء قرار دارند، بنابراین از دادن بادام زمینی یا آجیل به کودکان زیر 5 سال خودداری کنید.

علائم آلرژی غذایی

آلرژی غذایی واقعی می تواند بر تنفس، دستگاه روده، قلب و پوست تأثیر بگذارد. علائم آلرژی غذایی می تواند طی چند دقیقه تا یک ساعت پس از مصرف غذا شروع شود. شایع ترین علائم آلرژی غذایی شامل موارد زیر باشد:

• ورم
• اسهال
• استفراغ
• گرفتگی عضلات
• اختلال در تنفس
• خس خس سینه
• کاهش فشار خون
• خارش یا گرفتگی در گلو
• بثورات قرمز، خارش دار (اگزما)
• طعم عجیب و غریب در دهان
• خارش یا تورم لب، زبان یا دهان
• برجستگی های قرمز، خارش دار روی پوست (کهیر)

با این حال هر کودکی ممکن است علایم مجزایی را تجربه کند.

طبق اعلام موسسه ملی آلرژی و بیماری های عفونی، مصرف زیاد مواد غذایی در ایجاد حساسیت غذایی تاثیری ندارد. در حقیقت، به اندازه 1/44000 هسته مغز بادام زمینی می تواند یک واکنش آلرژیک ایجاد کند. علائم آلرژی غذایی می تواند شبیه علائم بسیاری از بیماری های دیگر باشد. همیشه برای تشخیص بیماری با پزشک خود مشورت کنید. کودکان خردسال همیشه نمی توانند علائم خود را به روشنی توضیح دهند، بنابراین گاهی اوقات والدین باید حساسیت را تشخیص دهند.

علائم آلرژی غذایی در کودکان

وقتی کودک احساسات زیر را بیان کند، ممکن است بیان کننده آلرژی غذایی باشد:

• “دهان من خارش دارد.”
• “زبان من خیلی بزرگ است.”
• “همه چیز دور سرم می چرخد.”
• “چیزی در گلوی من گیر کرده است.”

برخی از بچه ها در پاسخ به غذاهایی مانند بادام زمینی یا صدف، یک واکنش آلرژیک شدید به نام آنافیلاکسی ایجاد می کنند. اگر فرزند شما بعد از خوردن چیزی در تنفس یا بلع مشکل دارد، سریعا به پزشک مراجعه کنید.

علائم آنافیلاکسی  شامل موارد زیر است:

• غش
• گیجی
• بلع مشکل
• نبض ضعیف
• کبودی صورت
• درد قفسه سینه
• تورم لب، زبان، گلو
• تنگی نفس، خس خس سینه

درمان آلرژی غذایی

هیچ دارویی برای جلوگیری از حساسیت غذایی وجود ندارد. هدف از درمان این است که از مصرف غذاهایی که باعث ایجاد علائم می شوند، خودداری کنید. بعد از مراجعه به پزشک و شناسایی غذاهایی که کودک به آن حساسیت دارد، اجتناب از این غذاها و سایر غذاهای مشابه در آن گروه غذایی بسیار مهم است. مادران شیرده بهتر است برای پیشگیری از آلرژی غذایی، از خوردن غذاهایی که کودک به آن آلرژی دارد، خودداری کنند. مقادیر کمی از محرک غذایی ممکن است از طریق شیر مادر به کودک منتقل و باعث حساسیت شود.

برای کودکانی که واکنش شدید غذایی دارند، پزشک می تواند یک کیت اورژانسی که حاوی اپی نفرین است، تجویز کند. این کیت علائم واکنش های شدید را متوقف می کند. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک مشورت کنید.

برای تشخیص اینکه آلرژی پیشرفت کرده و یا نه، می توان، تحت نظارت پزشک بعد از سه تا شش ماه دوباره همان غذا خاص را به کودک داد. بسیاری از آلرژی ها ممکن است در کودکان کوتاه مدت باشد و پس از 3 یا 4 سالگی از بین بروند.

اگر گمان می کنید کودکتان آلرژی غذایی دارد، به پزشک متخصص اطفال یا متخصص آلرژی مراجعه کنید. پزشک می تواند تشخیص دهد که کدام مواد غذایی باعث ایجاد مشکل شده و به شما در تهیه برنامه درمانی کمک می کند. برای درمان علائم ممکن است کودک شما به داروهای مانند آنتی هیستامین ها نیاز داشته باشد.

پیشگیری از آلرژی های غذایی

از ایجاد آلرژی های غذایی نمی توان جلوگیری کرد، اما اغلب با رعایت برخی راهکارها می توان حساسیت را به تأخیر انداخت:

• تا 6 ماهگی به کودک غذاهای جامد ندهید.
• در صورت امکان، اجازه دهید شیرخوار برای شش ماه اول فقط از شیر مادر تغذیه کند.
• در اولین سال زندگی فرزند خود از شیر گاو، گندم، تخم مرغ، بادام زمینی و ماهی خودداری کنید.

شواهدی وجود دارد که به نوزادان باید در سال اول زندگی غذاهای جامد آلرژی زا از جمله کره بادام زمینی، تخم مرغ پخته شده و لبنیات و محصولات گندم داده شود.

تغذیه با آلرژی های غذایی

اگر فرزند شما یک یا چند حساسیت غذایی دارد، غذا خوردن در خارج از خانه می تواند یک چالش باشد. با این وجود، انجمن رژیم غذایی آمریکایی راهکارهای زیر را برای مقابله با آلرژی های غذایی در هنگام غذا خوردن بیرون از خانه خود توصیه می کند:

• در مورد حساسیت غذایی فرزندتان به سرآشپز خود از ابتدا اطلاع دهید. قبل از سفارش، در مورد تهیه و ترکیبات غذاها سؤال کنید.
• از مصرف غذاهای سرخ شده خودداری کنید، زیرا ممکن است از همان روغن برای سرخ کردن چندین غذای مختلف استفاده شده باشد.
• اطلاع کسب کنید در رستورانی که می خواهید غذا بخورید چه ماده غذایی استفاده می شود. در صورت امکان، منویی را از رستوران دریافت و موارد منو را مرور کنید.

تفاوت بین آلرژی غذایی و عدم تحمل مواد غذایی

آلرژی غذایی باعث واکنش سیستم ایمنی بدن و علائمی می شود که از ناراحتی معده تا خطرات جدی تر مثل مرگ متغیر می باشند. عدم تحمل غذا بر روی سیستم ایمنی بدن تأثیر نمی گذارد و بیشتر دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار می دهد، اما برخی از علائم ممکن است مشابه با حساسیت غذایی باشد. عدم تحمل مواد غذایی بسیار شایع تر از حساسیت غذایی است.

آلرژی های غذایی خطرناک تر هستند. کودک معمولاً باید از خوردن غذاهای محرک کاملاً اجتناب کند. عدم تحمل مواد غذایی معمولاً جدی نیست. ممکن است کودک بتواند مقادیر کمی از غذا را بخورد.

نمونه هایی از عدم تحمل مواد غذایی شامل موارد زیر می باشند:

عدم تحمل لاکتوز

عدم تحمل لاکتوز، زمانی اتفاق میفتد که بدن کودک آنزیم مورد نیاز برای تجزیه قند در شیر را نداشته باشد. عدم تحمل لاکتوز می تواند باعث علائمی مانند گاز، نفخ و اسهال شود.

حساسیت به گلوتن

حساسیت به گلوتن، زمانی رخ می دهد که بدن کودک به پروتئینی به نام گلوتن موجود در دانه هایی مانند گندم واکنش نشان دهد. علائم آن شامل سردرد، ناراحتی معده و نفخ است. اگرچه بیماری سلیاک (شدیدترین شکل حساسیت به گلوتن) سیستم ایمنی بدن را شامل می شود، اما علائم آن معمولاً روده را تحت تاثیر قرار می دهد اما باعث ایجاد آنافیلاکسی نمی شود.

حساسیت به مواد افزودنی غذایی

حساسیت به مواد افزودنی غذایی، زمانی اتفاق میفتد که بدن کودک به رنگ ها، مواد شیمیایی مانند سولفیت ها یا سایر مواد افزودنی موجود در مواد غذایی واکنش نشان دهد. علائم آن شامل بثورات، تهوع و اسهال می باشد. سولفیت ها گاهی ممکن است در کسی که به آسم مبتلا است باعث بروز حمله آسم شود.

از آنجا که علائم عدم تحمل مواد غذایی گاهی اوقات شبیه به آلرژی غذایی است، می تواند تشخیص آن ها برای والدین دشوار باشد.

در اینجا راهنمایی برای تمایز آلرژی غذایی از عدم تحمل آورده شده است:

نشانه	عدم تحمل غذا	آلرژی غذایی
تورم لب، زبان، مجاری هوایی		وجود دارد
تنگی نفس		وجود دارد
استفراغ	وجود دارد	وجود دارد
راش یا کهیر		وجود دارد
نفخ، گاز	وجود دارد
درد قفسه سینه		وجود دارد
حالت تهوع	وجود دارد	وجود دارد
اسهال	وجود دارد	وجود دارد
خارش پوست		وجود دارد
دل درد	وجود دارد	وجود دارد